Віленскае ваяводства (1926—1939): Розніца паміж версіямі

Віленскае ваяводства
Віленскае ваяводства
	Герб
Краіна	Польская Рэспубліка
Статус	ваяводзтва
Уваходзіць у	Польская Рэспубліка;
Адміністрацыйны цэнтр	Вільня;
Дата ўтварэння	1926
Дата скасавання	1939
Кіраўнік	апошні — Артур Марушэўскі
Насельніцтва (1931)	1 276 000
Шчыльнасць	44 чал./км²
Нацыянальны склад	палякі — 59,7% ; беларусы — 22,7% ; габрэі — 8,5% ; летувісы — 5,2% ; расейцы — 3,4% ; іншыя — 0,3%.
Плошча	29 011 км²
Код аўтам. нумароў	WN
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[недагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 14:10, 2 лютага 2011

Віленскае ваяводзтва (польск.: województwo wileńskie, літ.: Vilniaus vaivadija) — ваяводзтва ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі з 1926 году да перадачы гэтай тэрыторыі Савецкім Саюзам Летуве і Беларускай ССР у верасні 1939 году. Было ўтворанае ў 1923 годзе. Сталіца ваяводзтва знаходзілася ў Вільні.

Апісанне

Большасць тэрыторыі ваяводзтва складала Сярэдняя Літва, якая была інкарпараваная да Польшчы ў 1922 годзе. З 6 красавіка 1922 году да 22 снежня 1925 году тэрыторыя ваяводзтва была вядомая пад назвай Віленская Зямля.

Плошча ваяводзтва складала 29 011 квадратных кілямэтраў, а колькасць насельніцтва паводле перапісу насельніцтва ў Польшчы ў 1931 годзе — 1 276 000 чалавек. Большасць насельніцтва складалі палякі (59,5%) і беларусы (22,7%). Таксама былі летувісы (5,2%), расейцы (3,4%) і іншыя (0,3%) ўключна ў караімамі. У гарадох (за выняткам Вільні) значную колькасць насельніцтва складалі жыды (8.5% ад усяго насельніцтва).^[1] 61,2% былі прызнаныя рыма-каталікамі, 26,9% — праваслаўнымі, 9,4% — юдэйцамі, 2,4% прыпадалі на іншыя веравызнанні.

Месцазнаходжанне

Ваяводзтва размяшчалася ў паўночна-ўсходняй частцы дзяржавы, межавала з Савецкім Саюзам на ўсходзе, Летувай на захадзе, Латвіяй на поўначы Наваградзкім ваяводзтвам на поўдні і Беластоцкім ваяводзтвам на паўднёвым захадзе. Мясцовасць была раўнінная, месцамі гарыстая, у склад ваяводзтва ўваходзілі некалькі азёраў (напрыклад, Нарач — найвялікшае возера Беларусі і найвялікшае возера Польшчы ў міжваенны пэрыяд). На 1 студзеня 1937 году лясы займалі 21.2% плошчы тэрыторыі ваяводзтва.

Гарады і адміністрацыйны падзел

Вільня з'яўлялася пятым па велічыні горадам у Польшчы (у 1939 годзе налічвала 195 тысячаў месцічаў). Віленскае ваяводзтва налічвала 14 гарадоў.

У 1922—1939 гадох Віленскае ваяводзтва падзялялася на 9 паветаў:

Браслаўскі павет (плошча 4 217 км², нас. 143 100),
Дзісноўскі павет (плошча 3 968 км², нас. 159 900),
Маладэчанскі павет (плошча 1 898 км², нас. 91 300),
Ашмянскі павет (плошча 2 362 км², нас. 104 600),
Пастаўскі павет county (плошча 3 050 км², нас. 99 900),
Свянцянскі павет (плошча 4 017 км², нас. 136 500),
Вялейскі павет (плошча 3 427 км², нас. 131 100),
павет горада Вільні (з 1930 году) (плошча 105 км², нас. 195 100),
Віленска—Троцкі павет (плошча 5 967 км², нас. 214 500. Гэта быў найвялікшы павет ва ўсёй міжваеннай Польшчы, большы за аўтаномнае Сылескае ваяводзтва).

Сталіцы паветаў па звестках на 1931 год налічвалі: Вільня — 190 172 жыхароў, Браслаў — 1587 жыхароў, Дзісна — 4413 жыхароў, Маладэчна — 1997 жыхароў, Ашмяны — 6000 жыхароў, Паставы — 974 жыхары, Свянцяны — 6000 жыхароў, Вялейка — 3417 жыхароў.

Падзел 1939 году

У 1939 годзе выяводзтва было падзеленае паміж СССР і Летувіскай рэспублікай, а польскія дзяржаўныя дзеячы сышлі ў падпольле.^[2]

Крыніцы

Зноскі

↑ Паводле перапісу насельніцтва Польшчы 1931 году. «Drugi Powszechny Spis Ludności z dnia 9 XII 1931 r». Statystyka Polski D (34). 1939.
↑ Заява рэгіянальнага ўраду ў Вільні (польск.)

[1] Паводле перапісу насельніцтва Польшчы 1931 году. «Drugi Powszechny Spis Ludności z dnia 9 XII 1931 r». Statystyka Polski D (34). 1939.

[2] Заява рэгіянальнага ўраду ў Вільні (польск.)

[1]

[2]

@@ Радок 4: / Радок 4: @@
 | Назва ў родным склоне           = Віленскага ваяводзтва
 | Афіцыйная назва (на наркамаўцы) =
-| Сьцяг                           =
+| Сцяг                           =
 | Герб                            = POL województwo wileńskie II RP COA.svg
 | Гімн                            =
@@ Радок 13: / Радок 13: @@
 | Цэнтар                          = [[Вільня]]
 | БуйныГорад                      = [[Вільня]]
-| БуйныяГарады                    = [[Ашмяны]]<br />[[Сьвянцяны]]<br />[[Дзісна]]
+| БуйныяГарады                    = [[Ашмяны]]<br />[[Свянцяны]]<br />[[Дзісна]]
-| ДатаЎтварэньня                  = [[20 студзеня]] [[1926]] году
+| ДатаЎтварэння                  = [[20 студзеня]] [[1926]] году
 | Кіраўнік                        = апошні — [[Артур Марушэўскі]]
   |Назва пасады кіраўніка         = Ваявода
@@ Радок 21: / Радок 21: @@
   |Адсотак ад насельніцтва        =
   |Месца паводле насельніцтва     =
-  |Шчыльнасьць                    = 44
+  |Шчыльнасць                    = 44
-  |Месца паводле шчыльнасьці      =
+  |Месца паводле шчыльнасці      =
   |Нацыянальны склад              = [[палякі]] — 59,7% <br /> [[беларусы]] — 22,7% <br /> [[габрэі]] — 8,5% <br /> [[летувісы]] — 5,2% <br /> [[расейцы]] — 3,4% <br /> іншыя — 0,3%.
 | Рэлігійная сытуацыя             =
@@ Радок 36: / Радок 36: @@
 | Памер мапы                      = 250
 | Часавы пас                      =
-| Скарачэньне                     =
+| Скарачэнне                     =
 | ISO                             =
 | FIPS                            =
@@ Радок 49: / Радок 49: @@
 | Мапа адміністрацыйнай адзінкі   =
 | Колер фону парамэтраў           = {{Колер|Польшча}}
-| Колер фону герб-сьцяг           =
+| Колер фону герб-сцяг           =
 }}
-'''Віленскае ваяводзтва''' ({{lang-pl|województwo wileńskie}}, {{lang-lt|Vilniaus vaivadija}}) — ваяводзтва ў складзе міжваеннай [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польскай Рэспублікі]] з [[1926]] году да перадачы гэтай тэрыторыі [[СССР|Савецкім Саюзам]] [[Летува|Летуве]] і [[БССР|Беларускай ССР]] у верасьні [[1939]] году. Было ўтворанае ў [[1923]] годзе. Сталіца ваяводзтва знаходзілася ў [[Вільня|Вільні]].
+'''Віленскае ваяводзтва''' ({{lang-pl|województwo wileńskie}}, {{lang-lt|Vilniaus vaivadija}}) — ваяводзтва ў складзе міжваеннай [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польскай Рэспублікі]] з [[1926]] году да перадачы гэтай тэрыторыі [[СССР|Савецкім Саюзам]] [[Летува|Летуве]] і [[БССР|Беларускай ССР]] у верасні [[1939]] году. Было ўтворанае ў [[1923]] годзе. Сталіца ваяводзтва знаходзілася ў [[Вільня|Вільні]].
-== Апісаньне ==
+== Апісанне ==
-Большасьць тэрыторыі ваяводзтва складала [[Сярэдняя Літва]], якая была [[інкарпарацыя|інкарпараваная]] да [[Польшча|Польшчы]] ў [[1922]] годзе. З [[6 красавіка]] [[1922]] году да [[22 сьнежня]] [[1925]] году тэрыторыя ваяводзтва была вядомая пад назвай ''Віленская Зямля''.
+Большасць тэрыторыі ваяводзтва складала [[Сярэдняя Літва]], якая была [[інкарпарацыя|інкарпараваная]] да [[Польшча|Польшчы]] ў [[1922]] годзе. З [[6 красавіка]] [[1922]] году да [[22 снежня]] [[1925]] году тэрыторыя ваяводзтва была вядомая пад назвай ''Віленская Зямля''.
-Плошча ваяводзтва складала 29 011 [[квадратны кілямэтар|квадратных кілямэтраў]], а колькасьць насельніцтва паводле [[перапіс насельніцтва|перапісу насельніцтва]] ў Польшчы ў [[1931]] годзе — 1 276 000 чалавек. Большасьць насельніцтва складалі [[палякі]] (59,5%) і [[беларусы]] (22,7%). Таксама былі [[летувісы]] (5,2%), [[расейцы]] (3,4%) і іншыя (0,3%) ўключна ў [[караімы|караімамі]]. У гарадох (за выняткам [[Вільня|Вільні]]) значную колькасьць насельніцтва складалі [[жыды]] (8.5% ад усяго насельніцтва).<ref>Паводле перапісу насельніцтва Польшчы 1931 году. «Drugi Powszechny Spis Ludności z dnia 9 XII 1931 r». Statystyka Polski D (34). 1939.</ref> 61,2% былі прызнаныя [[каталіцтва|рыма-каталікамі]], 26,9% — [[праваслаўе|праваслаўнымі]], 9,4% — [[юдаізм|юдэйцамі]], 2,4% прыпадалі на іншыя веравызнаньні.
+Плошча ваяводзтва складала 29 011 [[квадратны кілямэтар|квадратных кілямэтраў]], а колькасць насельніцтва паводле [[перапіс насельніцтва|перапісу насельніцтва]] ў Польшчы ў [[1931]] годзе — 1 276 000 чалавек. Большасць насельніцтва складалі [[палякі]] (59,5%) і [[беларусы]] (22,7%). Таксама былі [[летувісы]] (5,2%), [[расейцы]] (3,4%) і іншыя (0,3%) ўключна ў [[караімы|караімамі]]. У гарадох (за выняткам [[Вільня|Вільні]]) значную колькасць насельніцтва складалі [[жыды]] (8.5% ад усяго насельніцтва).<ref>Паводле перапісу насельніцтва Польшчы 1931 году. «Drugi Powszechny Spis Ludności z dnia 9 XII 1931 r». Statystyka Polski D (34). 1939.</ref> 61,2% былі прызнаныя [[каталіцтва|рыма-каталікамі]], 26,9% — [[праваслаўе|праваслаўнымі]], 9,4% — [[юдаізм|юдэйцамі]], 2,4% прыпадалі на іншыя веравызнанні.
+== Месцазнаходжанне ==
-== Месцазнаходжаньне ==
-Ваяводзтва разьмяшчалася ў паўночна-ўсходняй частцы дзяржавы, межавала з [[СССР|Савецкім Саюзам]] на ўсходзе, [[Летува]]й на захадзе, [[Латвія]]й на поўначы [[Наваградзкае ваяводзтва (1919—1939)|Наваградзкім ваяводзтвам]] на поўдні і [[Беластоцкае ваяводзтва (1919—1939)|Беластоцкім ваяводзтвам]] на паўднёвым захадзе. Мясцовасьць была раўнінная, месцамі гарыстая, у склад ваяводзтва ўваходзілі некалькі азёраў (напрыклад, [[Нарач]] — найвялікшае возера [[Беларусь|Беларусі]] і найвялікшае возера Польшчы ў міжваенны пэрыяд). На [[1 студзеня]] [[1937]] году лясы займалі 21.2% плошчы тэрыторыі ваяводзтва.
+Ваяводзтва размяшчалася ў паўночна-ўсходняй частцы дзяржавы, межавала з [[СССР|Савецкім Саюзам]] на ўсходзе, [[Летува]]й на захадзе, [[Латвія]]й на поўначы [[Наваградзкае ваяводзтва (1919—1939)|Наваградзкім ваяводзтвам]] на поўдні і [[Беластоцкае ваяводзтва (1919—1939)|Беластоцкім ваяводзтвам]] на паўднёвым захадзе. Мясцовасць была раўнінная, месцамі гарыстая, у склад ваяводзтва ўваходзілі некалькі азёраў (напрыклад, [[Нарач]] — найвялікшае возера [[Беларусь|Беларусі]] і найвялікшае возера Польшчы ў міжваенны пэрыяд). На [[1 студзеня]] [[1937]] году лясы займалі 21.2% плошчы тэрыторыі ваяводзтва.
 == Гарады і адміністрацыйны падзел ==
-[[Вільня]] зьяўлялася пятым па велічыні горадам у Польшчы (у [[1939]] годзе налічвала 195 тысячаў месьцічаў). Віленскае ваяводзтва налічвала 14 гарадоў.
+[[Вільня]] з'яўлялася пятым па велічыні горадам у Польшчы (у [[1939]] годзе налічвала 195 тысячаў месцічаў). Віленскае ваяводзтва налічвала 14 гарадоў.
 У 1922—1939 гадох Віленскае ваяводзтва падзялялася на 9 [[павет]]аў:
@@ Радок 75: / Радок 75: @@
 * [[Ашмяны|Ашмянскі]] павет [[Файл:Coat of Arms of Ašmiany, Belarus, 1845.png|19пкс]] (плошча 2 362&nbsp;км², нас. 104 600),
 * [[Паставы|Пастаўскі павет]] [[Файл:Coat of Arms of Pastavy, Belarus.png|20пкс]] county (плошча 3 050&nbsp;км², нас. 99 900),
-* [[Сьвянцяны|Сьвянцянскі]] павет [[Файл:Svencionys COA.gif|20пкс]] (плошча 4 017&nbsp;км², нас. 136 500),
+* [[Свянцяны|Свянцянскі]] павет [[Файл:Svencionys COA.gif|20пкс]] (плошча 4 017&nbsp;км², нас. 136 500),
 * [[Вялейка|Вялейскі павет]] [[Файл:Coat of Arms of Vilejka, Belarus.png|18пкс]] (плошча 3 427&nbsp;км², нас. 131 100),
 * павет горада [[Вільня|Вільні]] (з [[1930]] году) [[Файл:Vilnius city COA.gif|24пкс]] (плошча 105&nbsp;км², нас. 195 100),
 * Віленска—[[Трокі|Троцкі]] павет [[Файл:Vilnius city COA.gif|24пкс]] [[Файл:Coat of arms of Trakai (Lithuania).png|18пкс]] (плошча 5 967&nbsp;км², нас. 214 500. Гэта быў найвялікшы павет ва ўсёй міжваеннай Польшчы, большы за [[Сылескае ваяводзтва (1920—1939)|аўтаномнае Сылескае ваяводзтва]]).
-Сталіцы паветаў па зьвестках на [[1931]] год налічвалі: Вільня — 190 172 жыхароў, Браслаў — 1587 жыхароў, Дзісна — 4413 жыхароў, Маладэчна — 1997 жыхароў, Ашмяны — 6000 жыхароў, Паставы — 974 жыхары, Сьвянцяны — 6000 жыхароў, Вялейка — 3417 жыхароў.
+Сталіцы паветаў па звестках на [[1931]] год налічвалі: Вільня — 190 172 жыхароў, Браслаў — 1587 жыхароў, Дзісна — 4413 жыхароў, Маладэчна — 1997 жыхароў, Ашмяны — 6000 жыхароў, Паставы — 974 жыхары, Свянцяны — 6000 жыхароў, Вялейка — 3417 жыхароў.
 == Падзел 1939 году ==