Прэзідэнт Беларусі: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
др →Гісторыя: вікіфікацыя |
Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 8: | Радок 8: | ||
== Гісторыя == |
== Гісторыя == |
||
[[ |
[[Прэзідэнцкія выбары ў Беларусі, 1994|Першыя выбары прэзідэнта Беларусі]] адбыліся 10 ліпеня 1994 гады, у іх удзельнічалі 6 кандыдатаў. У першым туры тройка лідэраў набрала: [[Аляксандр Лукашэнка]] — 44,82 %, [[Вячаслаў Кебіч]] — 17,32 %, [[Зянон Пазьняк]] — 12,82 %. У другім туры з вынікам каля 80 адсоткаў перамог Аляксандр Лукашэнка. |
||
[[24 лістапада]] [[1996]] у Беларусі быў праведзены [[Рэфэрэндум у Беларусі 1996 году|рэферэндум]] на які былі вынесеныя папраўкі якія пашыраюць паўнамоцтвы выканаўчай улады і прэзідэнта і некаторыя іншыя пытанні. За прыняцце паправак выказалася 70,45 % выбарнікаў*. |
[[24 лістапада]] [[1996]] у Беларусі быў праведзены [[Рэфэрэндум у Беларусі 1996 году|рэферэндум]] на які былі вынесеныя папраўкі якія пашыраюць паўнамоцтвы выканаўчай улады і прэзідэнта і некаторыя іншыя пытанні. За прыняцце паправак выказалася 70,45 % выбарнікаў*. |
||
[[9 верасня]] [[2001]] адбыліся [[ |
[[9 верасня]] [[2001]] адбыліся [[Прэзідэнцкія выбары ў Беларусі, 2001|чарговыя выбары]] прэзідэнта, пераможцам у якіх ізноў стаў Лукашэнка, набраўшы 75,62 % галасоў*. |
||
[[17 кастрычніка]] [[2004]] быў праведзены [[Рэфэрэндум у Беларусі 2004 году|рэферэндум]] аб занясенні паправак у Канстытуцыю, якія здымаюць абмежаванне на колькасць прэзідэнцкіх тэрмінаў. 77,3 % выбарнікаў* падтрымала гэтыя змены. Варта адзначыць, што змены ў закон «Аб прэзідэнце Рэспублікі Беларусь» выняткоўвалыя абмежаванні ў два тэрміна былі ўхваленыя [[Рада Рэспублікі (Беларусь)|Радай рэспублікі]] толькі 5 кастрычніка 2006 <ref>[http://news.tut.by/politics/75273.html Рада Рэспублікі ўхваліў папраўкі ў законы па пытаннях правядзення выбараў і рэферэндумаў]</ref> Такім чынам, на момант правядзення прэзідэнцкіх выбараў 2006 гады ў Беларусі дзейнічала Канстытуцыя не ўтрымоўвальная абмежаванняў на колькасць прэзідэнцкіх тэрмінаў і закон аб Прэзідэнце, артыкул 8 якога абвяшчала: ''Тэрмін паўнамоцтваў Прэзідэнта — пяць гадоў. Адна і тая ж асоба можа быць Прэзідэнтам не больш двух тэрмінаў.'' Аднак, паводле артыкула 137 Канстытуцыі ў выпадку супярэчнасцяў, яна мае прыярытэт перад законамі, указамі і т. д. |
[[17 кастрычніка]] [[2004]] быў праведзены [[Рэфэрэндум у Беларусі 2004 году|рэферэндум]] аб занясенні паправак у Канстытуцыю, якія здымаюць абмежаванне на колькасць прэзідэнцкіх тэрмінаў. 77,3 % выбарнікаў* падтрымала гэтыя змены. Варта адзначыць, што змены ў закон «Аб прэзідэнце Рэспублікі Беларусь» выняткоўвалыя абмежаванні ў два тэрміна былі ўхваленыя [[Рада Рэспублікі (Беларусь)|Радай рэспублікі]] толькі 5 кастрычніка 2006 <ref>[http://news.tut.by/politics/75273.html Рада Рэспублікі ўхваліў папраўкі ў законы па пытаннях правядзення выбараў і рэферэндумаў]</ref> Такім чынам, на момант правядзення прэзідэнцкіх выбараў 2006 гады ў Беларусі дзейнічала Канстытуцыя не ўтрымоўвальная абмежаванняў на колькасць прэзідэнцкіх тэрмінаў і закон аб Прэзідэнце, артыкул 8 якога абвяшчала: ''Тэрмін паўнамоцтваў Прэзідэнта — пяць гадоў. Адна і тая ж асоба можа быць Прэзідэнтам не больш двух тэрмінаў.'' Аднак, паводле артыкула 137 Канстытуцыі ў выпадку супярэчнасцяў, яна мае прыярытэт перад законамі, указамі і т. д. |
Версія ад 03:08, 5 лютага 2011
Шаблон:Вызнч з'яўляецца кіраўніком дзяржавы, гарантам Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь, правоў і свабод чалавека і грамадзяніна. Ён прадстаўляе Рэспубліку Беларусь у адносінах з іншымі дзяржавамі і міжнароднымі арганізацыямі.
Прэзідэнтам можа быць абраны грамадзянін Рэспублікі Беларусь па нараджэнні, не маладзей 35 гадоў, які валодае выбарчым правам і стала пражывае ў Рэспубліцы Беларусь не меней дзесяці гадоў непасрэдна перад выбарамі.
Дзеючы прэзідэнт Беларусі - Аляксандр Лукашэнка (з 1994).
Гісторыя
Першыя выбары прэзідэнта Беларусі адбыліся 10 ліпеня 1994 гады, у іх удзельнічалі 6 кандыдатаў. У першым туры тройка лідэраў набрала: Аляксандр Лукашэнка — 44,82 %, Вячаслаў Кебіч — 17,32 %, Зянон Пазьняк — 12,82 %. У другім туры з вынікам каля 80 адсоткаў перамог Аляксандр Лукашэнка.
24 лістапада 1996 у Беларусі быў праведзены рэферэндум на які былі вынесеныя папраўкі якія пашыраюць паўнамоцтвы выканаўчай улады і прэзідэнта і некаторыя іншыя пытанні. За прыняцце паправак выказалася 70,45 % выбарнікаў*.
9 верасня 2001 адбыліся чарговыя выбары прэзідэнта, пераможцам у якіх ізноў стаў Лукашэнка, набраўшы 75,62 % галасоў*.
17 кастрычніка 2004 быў праведзены рэферэндум аб занясенні паправак у Канстытуцыю, якія здымаюць абмежаванне на колькасць прэзідэнцкіх тэрмінаў. 77,3 % выбарнікаў* падтрымала гэтыя змены. Варта адзначыць, што змены ў закон «Аб прэзідэнце Рэспублікі Беларусь» выняткоўвалыя абмежаванні ў два тэрміна былі ўхваленыя Радай рэспублікі толькі 5 кастрычніка 2006 [1] Такім чынам, на момант правядзення прэзідэнцкіх выбараў 2006 гады ў Беларусі дзейнічала Канстытуцыя не ўтрымоўвальная абмежаванняў на колькасць прэзідэнцкіх тэрмінаў і закон аб Прэзідэнце, артыкул 8 якога абвяшчала: Тэрмін паўнамоцтваў Прэзідэнта — пяць гадоў. Адна і тая ж асоба можа быць Прэзідэнтам не больш двух тэрмінаў. Аднак, паводле артыкула 137 Канстытуцыі ў выпадку супярэчнасцяў, яна мае прыярытэт перад законамі, указамі і т. д.
19 сакавіка 2006 адбыліся чарговыя выбары Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь. Перамогу на іх атрымаў Аляксандр Лукашэнка.
19 снежня 2010 адбыліся чарговыя выбары Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь. У іх прынялі ўдзел дзесяць кандыдатаў — найбольшая колькасць у гісторыі прэзідэнцкіх выбараў у Беларусі. Перамогу на іх атрымаў Аляксандр Лукашэнка.
Статут, правы і абавязкі Прэзідэнта
Статут, правы і абавязкі Прэзідэнта вызначаюцца Канстытуцыяй Беларусі:
Артыкул 81:
- Прэзідэнт абіраецца на пяць гадоў непасрэдна народам Рэспублікі Беларусь на аснове ўсеагульнага, вольнага, роўнага і прамога выбарчага права пры таемным галасаванні.
- Кандыдаты на пасаду Прэзідэнта высоўваюцца грамадзянамі Рэспублікі Беларусь пры наяўнасці не меней 100 тысяч подпісаў выбарнікаў.
- Выбары Прэзідэнта прызначаюцца Палатай прадстаўнікоў не пазней чым за пяць месяцаў і праводзяцца не пазней чым за два месяца да заканчэння тэрміна паўнамоцтваў папярэдняга Прэзідэнта.
- Калі пасада Прэзідэнта апынулася вакантнай, выбары праводзяцца не раней чым праз 30 дзён і не пазней чым праз 70 дзён са дня адкрыцця вакансіі.
Артыкул 82:
- Лічыцца, што выбары адбыліся, калі ў галасаванні прынялі ўдзел больш паловы грамадзян Рэспублікі Беларусь, уключаных у спіс выбарнікаў.
- Прэзідэнт лічыцца абраным, калі за яго прагаласавала больш паловы грамадзян Рэспублікі Беларусь, якія прынялі ўдзел у галасаванні.
- Калі ні адзін з кандыдатаў не набраў неабходнай колькасці галасоў, то ў двухтыднёвы тэрмін праводзіцца другі тур галасавання па двух кандыдатам, атрымалым найбольшая колькасць галасоў выбарнікаў. Абраным лічыцца кандыдат у Прэзідэнты, атрымалы пры паўторным галасаванні больш паловы галасоў выбарнікаў, якія прынялі ўдзел у галасаванні. Парадак правядзення выбараў Прэзідэнта вызначаецца законам Рэспублікі Беларусь.
Артыкул 84.
Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь:
- прызначае рэспубліканскія рэферэндумы;
- прызначае чарговыя і пазачарговыя выбары ў Палату прадстаўнікоў, Рада Рэспублікі і мясцовыя прадстаўнічыя органы;
- распускае палаты ў выпадках і ў парадку, прадугледжаных Канстытуцыяй;
- прызначае шэсць чальцоў Цэнтральнай камісіі Рэспублікі Беларусь па выбарах і правядзенню рэспубліканскіх рэферэндумаў;
- утворыць, касуе і рэарганізуе Адміністрацыю Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь, іншыя органы дзяржаўнага кіравання, а таксама кансультатыўна-дарадчыя і іншыя органы пры Прэзідэнце;
- з згоды Палаты прадстаўнікоў прызначае на пасаду Прэм'ер-міністра;
- вызначае структуру Ўрады Рэспублікі Беларусь, прызначае на пасаду і вызваляе ад пасады намеснікаў Прэм'ер-міністра, міністраў і іншых чальцоў Урада, прымае рашэнне аб адстаўцы Ўрады або яго чальцоў;
- з згоды Рады Рэспублікі прызначае на пасаду Старшыні Канстытуцыйнага Суду, Старшыні Вярхоўнага Суду, Старшыні Вышэйшага Гаспадарчага Суду з ліку суддзяў гэтых суднаў;
- з згоды Рады Рэспублікі прызначае на пасаду суддзяў Вярхоўнага Суду, суддзяў Вышэйшага Гаспадарчага Суду, Старшыні Цэнтральнай камісіі па выбарах і правядзенню рэспубліканскіх рэферэндумаў, Генеральнага пракурора, Старшыні і чальцоў Кіравання Нацыянальнага банка;
- прызначае шэсць суддзяў Канстытуцыйнага Суду, іншых суддзяў Рэспублікі Беларусь;
- вызваляе ад пасады Старшыні і суддзяў Канстытуцыйнага Суду, Старшыні і суддзяў Вярхоўнага Суду, Старшыні і суддзяў Вышэйшага Гаспадарчага Суду, Старшыні і чальцоў Цэнтральнай камісіі па выбарах і правядзенню рэспубліканскіх рэферэндумаў, Генеральнага пракурора, Старшыні і чальцоў Кіравання Нацыянальнага банка па падставах, прадугледжаным законам, з апавяшчэннем Рады Рэспублікі;
- прызначае на пасаду і вызваляе ад пасады Старшыні Камітэта дзяржаўнага кантролю;
- звяртаецца з пасланнямі да народа Рэспублікі Беларусь аб становішчы ў дзяржаве і аб асноўных кірунках унутранай і вонкавай палітыкі;
- звяртаецца з штогадовымі пасланнямі да Парламента, якія заслухоўваюцца без абмеркавання на паседжаннях Палаты прадстаўнікоў і Рады Рэспублікі; мае права ўдзельнічаць у працы Парламента і яго органаў, выступаць перад імі ў любы час з прамовай або паведамленнем;
- мае права старшыняваць на паседжаннях Урады Рэспублікі Беларусь;
- прызначае кіраўнікоў рэспубліканскіх органаў дзяржаўнага кіравання і вызначае іх статут; прызначае прадстаўнікоў Прэзідэнта ў Парламенце і іншых службовых асоб, пасады якіх вызначаныя ў адпаведнасці з заканадаўствам, калі іншае не прадугледжана Канстытуцыяй;
- вырашае пытанні аб прыёме ў грамадзянства Рэспублікі Беларусь, яго спыненні і падаванні сховішча;
- усталёўвае дзяржаўныя святы і святочныя дні, узнагароджвае дзяржаўнымі ўзнагародамі, прысвойвае класныя чыны і званні;
- ажыццяўляе памілаванне асуджаных;
- вядзе перамовы і падпісвае міжнародныя дамовы, прызначае і адклікае дыпламатычных прадстаўнікоў Рэспублікі Беларусь у замежных дзяржавах і пры міжнародных арганізацыях;
- прымае даверчыя і отзывные граматы акрэдытаваных пры ім дыпламатычных прадстаўнікоў замежных дзяржаў;
- у выпадку стыхійнага бедства, катастрофы, а таксама беспарадкаў, якія суправаджаюцца гвалтам альбо пагрозай гвалту са боку групы асоб і арганізацый, у выніку якіх узнікае небяспеку жыцця і здароўю людзей, тэрытарыяльнай цэласнасці і існаванню дзяржавы, уводзіць на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь або ў асобных яе мясцовасцях надзвычайнае становішча з занясеннем у трохдзённы тэрмін прынятага рашэння на сцвярджэнне Рады Рэспублікі;
- у выпадках, прадугледжаных заканадаўствам, мае права адкласці правядзенне страйку або прыпыніць яе, але не больш за на трохмесяцовы тэрмін;
- падпісвае законы; мае права ў парадку, усталяваным Канстытуцыяй, вярнуць закон або асобныя яго становішча са сваімі пярэчаннямі ў Палату прадстаўнікоў;
- мае права адмяняць акты Ўрады;
- непасрэдна або праз ствараныя ім органы ажыццяўляе кантроль за захаваннем заканадаўства мясцовымі органамі кіравання і самакіраванні; мае права прыпыняць рашэнні мясцовых Рад дэпутатаў і адмяняць рашэнні мясцовых выканаўчых і распарадчых органаў у выпадку неадпаведнасці іх заканадаўству;
- фармуе і ўзначальвае Раду Бяспекі Рэспублікі Беларусь; прызначае на пасаду і вызваляе ад пасады Дзяржаўнага сакратара Рады Бяспекі;
- з'яўляецца Галоўнакамандуючым Узброенымі Сіламі Рэспублікі Беларусь; прызначае на пасады і вызваляе ад пасад вышэйшае камандаванне Ўзброеных Сіл;
- уводзіць на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь у выпадку ваеннай пагрозы або напады ваеннае становішча, аб'яўляе поўную або частковую мабілізацыю з занясеннем у трохдзённы тэрмін прынятага рашэння на сцвярджэнне Рады Рэспублікі;
- ажыццяўляе іншыя паўнамоцтвы, ускладзеныя на яго Канстытуцыяй і законамі.
Зноскі
Гл. таксама
У Сеціве
- http://president.gov.by/by/ — Афіцыйны інтэрнет-партал прэзідэнта Рэспублікі Беларусь