Нобелеўская прэмія міру: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Luckas-bot (размовы | уклад) др r2.7.1) (робат Дадаем: tt:Тынычлык буенча Нобель премиясе |
|||
Радок 225: | Радок 225: | ||
[[tl:Gantimpalang Nobel na Pangkapayapaan]] |
[[tl:Gantimpalang Nobel na Pangkapayapaan]] |
||
[[tr:Nobel Barış Ödülü]] |
[[tr:Nobel Barış Ödülü]] |
||
[[tt:Тынычлык буенча Нобель премиясе]] |
|||
[[uk:Нобелівська премія миру]] |
[[uk:Нобелівська премія миру]] |
||
[[vi:Giải Nobel Hòa bình]] |
[[vi:Giải Nobel Hòa bình]] |
Версія ад 13:02, 31 мая 2011
Нобелеўская прэмія міру — вышэйшая ўзнагарода за дасягненні ў галіне ўмацавання міру, штогод прысуджаецца Нобелеўскім камітэтам ў Осла.
Патрабаванні да кандыдатаў
Згодна са статутам Нобелеўскага фонду, вылучаць кандыдатаў могуць наступныя асобы:
- 1) дзеючыя і былыя члены нарвежскага Нобелеўскага камітэта, а таксама дарадцы, прызначаныя Нобелеўскім інстытутам;
- 2) члены нацыянальных парламентаў і ўрадаў розных краін, а таксама члены Міжпарламенцкага саюза;
- 3) члены Міжнароднага арбітражнага суда ў Гаазе;
- 4) члены камісіі пастаяннага міжнароднага бюро па пытаннях свету;
- 5) члены і асацыяваныя члены Інстытута міжнароднага права;
- 6) прафесары ўніверсітэтаў у галіне палітычных навук і юрыспрудэнцыі, гісторыі і філасофіі;
- 7) лаўрэаты Нобелеўскіх прэмій міру.
Пералік лаўрэатаў
1900-я
- (1901) Жан Анры Дзюнан - швейцарскі прадпрымальнік, Фрэдэрык Пасі - французскі эканаміст
- (1902) Элі Дзюкамен - швейцарскі журналіст, Шарль Альбер Гоба - швейцарскі правазнаўца
- (1903) Уільям Рандал Крымер - брытанскі палітык
- (1904) Інстытут міжнароднага права (Гент, Бельгія)
- (1905) Берта фон Зутнер - аўстрыйская пісьменніца
- (1906) Тэадор Рузвельт - 26-ы прэзідэнт ЗША
- (1907) Луі Рэно - французскі юрыст, Эрнеста Тэадора Манета - італьянскі журналіст
- (1908) Клас Понтус Арнальдсан - шведскі пісьменнік, журналіст. Фрэдрык Баер - дацкі пісьменнік, палітык
- (1909) Агюст Беернарт - бельгійскі палітык, Поль Анры Бенжамен д'Этурнель дэ Канстан - францзускі дыпламат
- (1910) Міжнароднае бюро міру
1910-я
- (1911) Тобіас Асер - галандскі палітычны дзеяч, Альфрэд Герман Фрыд - аўстрыйскі журналіст
- (1912) Эліу Рут - амерыканскі палітык, дзяржаўны дзеяч
- (1913) Анры Лафантэн - бельгійскі юрыст
- (1914) прэмія не прысуджалася
- (1915) прэмія не прысуджалася
- (1916) прэмія не прысуджалася
- (1917) Міжнародны камітэт Чырвонага Крыжа
- (1918) прэмія не прысуджалася
- (1919) Томас Вудра Вільсан - 28-ы прэзідэнт ЗША
- (1920) Леон Буржуа - французскі палітык
1920-я
- (1921) Карл Яльмар Бранцінг - першы прэм'ер-міністр Швецыі, Крысціян Ланге - нарвежскі палітык
- (1922) Фрыцьёф Нансен - нарвежскі палярны даследчык
- (1923) прэмія не прысуджалася
- (1924) прэмія не прысуджалася
- (1925) Чарлз Гейтс Даўэс - дзяржаўны, ваенны дзеяч ЗША, Джозеф Осцін Чэмберлен - англійскі дзяржаўны і палітычны дзеяч
- (1926) Густаў Штрэземан - нямецкі палітык, рэйхсканцлер Веймарская рэспублікі, Арыстыд Брыян - французскі дзяржаўны дзеяч
- (1927) Людвіг Квідэ - доктар філасофскіх навук, Фердынанд Эдуард Бюісон - французскі педагог
- (1928) прэмія не прысуджалася
- (1929) Фрэнк Білінгс Келаг - амерыканскі дзяржаўны дзеяч. (Прысуджана ў 1930 годзе).
- (1930) Натан Сёдэрблюм - шведскі святар, экуменіст
1930-я
- (1931) Джэйн Адамс - амерыканскі сацыёлаг, філосаф. Нікалас Мюрэй Батлер - амерыканскі педагог, палітычны дзеяч
- (1932) прэмія не прысуджалася
- (1933) Ральф Норман Энджэл - амерыканскі журналіст
- (1934) Артур Хендэрсан - брытанскі палітык
- (1935) Карл фон Асецкі - нямецкі антыфашыст
- (1936) Карлас Сааведра Ламас - аргентынскі вучоны-правазнавец
- (1937) Роберт Сесіл - брытанскі юрыст
- (1938) Нансенаўская міжнародная арганізацыя па справах бежанцаў
- (1939) прэмія не прысуджалася
- (1940) прэмія не прысуджалася
1940-я
- (1941) прэмія не прысуджалася
- (1942) прэмія не прысуджалася
- (1943) прэмія не прысуджалася
- (1944) Міжнародны камітэт Чырвонага Крыжа
- (1945) Кордэл Хал - амерыканскі дзяржаўны дзеяч
- (1946) Эмілі Грын Болч - амерыканскі эканаміст, Джон Рэлей Мот - дзеяч пратэстантызма
- (1947) Савет Сяброў на службе грамадству (квакеры), Амерыканскі камітэт Сяброў на службе грамадству (квакеры)
- (1948) прэмія не прысуджалася
- (1949) Джон Бойд Ор - англійскі педагог, урач
- (1950) Ральф Банч - амерыканскі дыпламат
1950-я
- (1951) Ліён Жуо - рэфармісцкі лідэр прафсаюзнага руху
- (1952) Альберт Швейцэр - нямецкі філосаф, урач
- (1953) Джордж Маршал - амерыканскі ваенны дзеяч
- (1954) Упраўленне Вярхоўнага камісара Арганізацыі Аб'яднаных Нацый па справах бежанцаў
- (1955) прэмія не прысуджалася
- (1956) прэмія не прысуджалася
- (1957) Лестэр Боўлс Пірсан - прэм'ер-міністр Канады
- (1958) Жорж Пір - бельгійскі дамініканец
- (1959) Філіп Ноэль-Бэйкер - англійскі дыпламат, пацыфіст
- (1960) Альберт Лутулі - паўднёваафрыканскі палітык
1960-я
- (1961) Даг Хамаршэльд - Генеральны сакратар ААН (пасмяротна)
- (1962) Лайнус Карл Полінг - амерыканскі хімік
- (1963) Міжнародны камітэт Чырвонага Крыжа
- (1964) Марцін Лютэр Кінг - афраамерыканскі прапаведнік, лідэр негвалтоўнага змагання з расізмам
- (1965) Дзіцячы фонд ААН
- (1966) прэмія не прысуджалася
- (1967) прэмія не прысуджалася
- (1968) Рэнэ Касэн - французскі юрыст
- (1969) Міжнародная арганізацыя працы
- (1970) Норман Эрнэст Барлоўг - амерыканскі аграном
1970-я
- (1971) Вілі Брандт - канцлер Германіі
- (1972) прэмія не прысуджалася
- (1973) Генры Кісінджэр - дзяржаўны дзеяч, дыпламат ЗША
- (1974) Шон Макбрайд - палітычны дзеяч Ірландыі, Эйсаку Сато - прэм'ер-міністр Японіі
- (1975) Андрэй Дзмітрыевіч Сахараў - савецкі фізік, праваабаронца
- (1976) Бэці Уільямс, Мэйрыд Карыган - сузаснавальніцы Супольнасці мірных людзей
- (1977) Міжнародная Амністыя
- (1978) Анвар Садат - прэзідэнт Егіпта, Менахем Бегін - прэм'ер-міністр Ізраіля
- (1979) Маці Тэрэза
- (1980) Адольфа Перэс Эсківель - аргентынскі пісьменнік, архітэктар
1980-я
- (1981) Упраўленне Вярхоўнага камісара Арганізацыі Аб'яднаных Нацый па справах бежанцаў
- (1982) Альва Мюрдаль - шведскі сацыёлаг, Альфонса Гарсія Роблес - міністр замежных спраў Мексікі
- (1983) Лех Валенса - прэзідэнт Польшчы, стваральнік незалежнага прафсаюза "Салідарнасць"
- (1984) Дэсмонд Туту - англіканскі прапаведнік, барацьбіт за апартэідам
- (1985) Бернард Лаўн - амерыканскі ўрач, Урачы свету за прадухіленне ядзернай вайны
- (1986) Элі Візель - пісьменнік, грамадскі дзеяч
- (1987) Оскар Арыяс Санчэс - прэзідэнт Коста-Рыкі
- (1988) Міратворчыя сілы ААН
- (1989) Далай-лама XIV
- (1990) Міхаіл Сяргеевіч Гарбачоў - прэзідэнт СССР
1990-я
- (1991) Аун Сан Су Чжы — м'янмскі палітычны дзеяч
- (1992) Рыгаберта Менчу — праваабаронца
- (1993) Нельсан Мандэла — прэзідэнт ПАР, Фрэдэрык Вілем дэ Клерк — прэзідэнт ПАР (1989—1994)
- (1994) Ясір Арафат, Шымон Перэс, Іцхак Рабін
- (1995) Джозеф Ротблат — радыёбіёлаг, Пагуошскі рух навукоўцаў
- (1996) Карлуш Белу — біскуп рымска-каталіцкай царквы, Жазэ Рамуш-Орта — други прэзидэнт Усходняга Тымора
- (1997) Джодзі Уільямс — амерыканская актывістка, выкладчыца. Міжнародны рух за забарону супрацьпяхотных мін
- (1998) Дэвід Трымбл — паўночнаірландскі палітык, Джон Х'юм — паўночнаірландскі палітык
- (1999) Урачы без межаў
- (2000) Кім Дэ Джун — прэзідэнт Рэспублікі Карэя
2000-я
- (2001) ААН і Кофі Анан
- (2002) Джэймс Эрл Картэр — 39-ы прэзідэнт ЗША
- (2003) Шырын Эбадзі — іранская праваабаронца, юрыст
- (2004) Вангары Маатаі — кенійскі грамадскі дзеяч
- (2005) Махамед аль-Барадэі і МАГАТЭ
- (2006) Мухамад Юнус і Grameen Bank
- (2007) Альберт Гор — віцэ-прэзідэнт ЗША, МГЭІК
- (2008) Марці Ахцісаары — прэзідэнт Фінляндыі
- (2009) Барак Абама — 44-ы прэзідэнт ЗША
- (2010) Лю Сяабо — кітайскі дысідэнт