Тры сястры (сельская гаспадарка): Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др арфаграфія
Радок 4: Радок 4:
[[Выява:2009NativeAmericanRev.jpg|thumb|right|150px|Рэверс "[[долар Сакагавеі|долара Сакагавеі]]» з 2009 г.: індыянка вырошчвае «трох сясцёр».]]
[[Выява:2009NativeAmericanRev.jpg|thumb|right|150px|Рэверс "[[долар Сакагавеі|долара Сакагавеі]]» з 2009 г.: індыянка вырошчвае «трох сясцёр».]]


'''Тры сястры''' ({{lang-en|Three Sisters}}) - прынятая ў этнаграфічнай літаратуры [[ЗША]] назва трох асноўных [[Сельскагаспадарчыя культуры|сельскагаспадарчых культур]], якія выкарыстоўваліся практычна ўсімі земляробчымі [[індзейцы|індзейскімі народамі]], у асаблівасці ў [[Паўночная Амерыка|Паўночнай]] і [[Месаамерыка|Цэнтральнай Амерыцы]]: [[гарбуз]], [[кукуруза]] і [[фасоль]].
'''Тры сястры''' ({{lang-en|Three Sisters}}) - прынятая ў этнаграфічнай літаратуры [[ЗША]] назва трох асноўных [[Сельскагаспадарчыя культуры|сельскагаспадарчых культур]], якія выкарыстоўваліся практычна ўсімі земляробчымі [[індзейцы|індзейскімі народамі]], у асаблівасці ў [[Паўночная Амерыка|Паўночнай]] і [[Месаамерыка|Цэнтральнай Амерыцы]]: [[гарбуз]], [[кукуруза]] і [[фасоля]].


У лацінаамерыканскай сельскай гаспадарцы вядомы тэрмін «мільпа» ([[:es:Milpa]]) — гэта фермы, дзе ў вялікім маштабе выкарыстоўваецца сумеснае культываванне трох дадзеных культур. «Тры сястры» ўзаемна карысныя адна для адной. Парасткі фасолі могуць віцца па кукурузе, дзякуючы чаму адпадае неабходнасць у жэрдзях. Фасоль, як і ўсе [[бабовыя]], забяспечвае наяўнасць [[азот]]а ў глебе, а гарбуз распасціраецца па зямлі, загароджваючы яе ад сонечнага святла і не даючы расці пустазеллю. Больш за тое, гарбуз забяспечвае натуральнае [[мульчаванне]] глебы, ствараючы [[мікраклімат]], які ўтрымлівае вільгаць, а яго пакрытыя шыпікамі сцеблы адпужваюць шкодных насякомых. У кукурузе адсутнічаюць [[амінакіслоты]] [[лізін]] і [[трыптафан]], неабходныя чалавеку для сінтэзу [[бялкі|бялкоў]] і [[ніацін]]а, але фасоль ўтрымлівае абодва гэтыя рэчывы і разам з кукурузай забяспечвае збалансаваны рацыён.
У лацінаамерыканскай сельскай гаспадарцы вядомы тэрмін «мільпа» ([[:es:Milpa]]) — гэта фермы, дзе ў вялікім маштабе выкарыстоўваецца сумеснае культываванне трох дадзеных культур. «Тры сястры» ўзаемна карысныя адна для адной. Парасткі фасолі могуць віцца па кукурузе, дзякуючы чаму адпадае неабходнасць у жэрдзях. Фасоль, як і ўсе [[бабовыя]], забяспечвае наяўнасць [[азот]]а ў глебе, а гарбуз распасціраецца па зямлі, загароджваючы яе ад сонечнага святла і не даючы расці пустазеллю. Больш за тое, гарбуз забяспечвае натуральнае [[мульчаванне]] глебы, ствараючы [[мікраклімат]], які ўтрымлівае вільгаць, а яго пакрытыя шыпікамі сцеблы адпужваюць шкодных насякомых. У кукурузе адсутнічаюць [[амінакіслоты]] [[лізін]] і [[трыптафан]], неабходныя чалавеку для сінтэзу [[бялкі|бялкоў]] і [[ніацін]]а, але фасоль ўтрымлівае абодва гэтыя рэчывы і разам з кукурузай забяспечвае збалансаваны рацыён.

Версія ад 16:51, 19 чэрвеня 2011

Гарбуз
Кукуруза
Фасоль
Рэверс "долара Сакагавеі» з 2009 г.: індыянка вырошчвае «трох сясцёр».

Тры сястры (англ.: Three Sisters) - прынятая ў этнаграфічнай літаратуры ЗША назва трох асноўных сельскагаспадарчых культур, якія выкарыстоўваліся практычна ўсімі земляробчымі індзейскімі народамі, у асаблівасці ў Паўночнай і Цэнтральнай Амерыцы: гарбуз, кукуруза і фасоля.

У лацінаамерыканскай сельскай гаспадарцы вядомы тэрмін «мільпа» (es:Milpa) — гэта фермы, дзе ў вялікім маштабе выкарыстоўваецца сумеснае культываванне трох дадзеных культур. «Тры сястры» ўзаемна карысныя адна для адной. Парасткі фасолі могуць віцца па кукурузе, дзякуючы чаму адпадае неабходнасць у жэрдзях. Фасоль, як і ўсе бабовыя, забяспечвае наяўнасць азота ў глебе, а гарбуз распасціраецца па зямлі, загароджваючы яе ад сонечнага святла і не даючы расці пустазеллю. Больш за тое, гарбуз забяспечвае натуральнае мульчаванне глебы, ствараючы мікраклімат, які ўтрымлівае вільгаць, а яго пакрытыя шыпікамі сцеблы адпужваюць шкодных насякомых. У кукурузе адсутнічаюць амінакіслоты лізін і трыптафан, неабходныя чалавеку для сінтэзу бялкоў і ніаціна, але фасоль ўтрымлівае абодва гэтыя рэчывы і разам з кукурузай забяспечвае збалансаваны рацыён.

Вырошчванне «трох сясцёр» было распаўсюджана ў многіх дакалумбавых культурах. Анасазі змаглі культываваць іх нават у адносна засушлівых умовах. Сярод плямёнаў паўднёвага захаду, напрыклад, тэва, вядомая «чацвёртая сястра» — мясцовая разнавіднасць клеоме (Cleome serrulata), якая расце ў Скалістых гарах. Гэта расліна прыцягвае пчол, якія апыляюць фасолю і гарбуз.