Ятра: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Няма тлумачэння праўкі |
|||
| Радок 1: | Радок 1: | ||
{{НП |
|||
|статус = Вёска |
|||
|беларуская назва = Ятра |
|||
|арыгінальная назва = |
|||
|назва ў родным склоне=Ятры |
|||
|падначаленне = |
|||
|краіна = Беларусь |
|||
|герб = |
|||
|сцяг = |
|||
|шырыня герба = |
|||
|шырыня сцяга = |
|||
|выява = |
|||
|памер = |
|||
|подпіс = |
|||
|lat=53.4222 |
|||
|long=25.7958 |
|||
|lat_dir = |
|||
|lat_deg =53 |
|||
|lat_min =25 |
|||
|lat_sec =20 |
|||
|lon_dir = |
|||
|lon_deg =25 |
|||
|lon_min =47 |
|||
|lon_sec =45 |
|||
|CoordAddon= |
|||
|CoordScale= |
|||
|карта = |
|||
|памер карты краіны = |
|||
|памер карты рэгіёна = |
|||
|памер карты раёна = |
|||
|рэгіён = Гродзенская вобласць |
|||
|рэгіён у табліцы =Гродзенская вобласць{{!}}Гродзенская |
|||
|від рэгіёна = вобласць |
|||
|раён = Наваградзкі раён{{!}}Наваградзкі |
|||
|раён у табліцы =Наваградзкі раён{{!}}Наваградзкі{{!}}Наваградзкі |
|||
|від раёна = Раён |
|||
|абшчына=Валеўскі сельсавет{{!}}Валеўскі |
|||
|карта краіны = |
|||
|карта рэгіёна = |
|||
|карта раёна = |
|||
|унутранае дзяленне = |
|||
|від главы = |
|||
|глава = |
|||
|заснаваны = |
|||
|першае згадванне = |
|||
|згадванне ref = |
|||
|магдэбургскае права= |
|||
|ранейшыя імёны = |
|||
|статус з = |
|||
|статус дата = |
|||
|плошча = |
|||
|від вышыні = |
|||
|вышыня цэнтра НП = |
|||
|афіцыйная мова = |
|||
|афіцыйная мова-ref = |
|||
|насельніцтва = 289 |
|||
|год перапісу = 2002 |
|||
|шчыльнасць = |
|||
|колькасьць двароў=133 |
|||
|нацыянальны склад = |
|||
|канфесійны склад = |
|||
|часавы пояс = |
|||
|DST = |
|||
|тэлефонны код = +375 1597 |
|||
|паштовы індэкс = 231402 |
|||
|паштовыя індэксы = |
|||
|аўтамабільны код = 4 |
|||
|від ідэнтыфікатара = |
|||
|лічбавы ідэнтыфікатар = |
|||
|катэгорыя ў Commons = |
|||
|сайт = |
|||
|мова сайта = |
|||
|мова сайта 2 = |
|||
|мова сайта 3 = |
|||
|мова сайта 4 = |
|||
|мова сайта 5 = |
|||
|add1n = |
|||
|add1 = |
|||
|add2n = |
|||
|add2 = |
|||
|add3n = |
|||
|add3 = |
|||
}} |
|||
'''Ятра''' — вёска Валеўскага сельсавета Навагрудскага раёна, на [[Рака Ятранка|р. Ятранка]] (прыток [[Рака Моўчадзь|Моўчадзі]]). За 28 км на паўднёвы захад ад Навагрудка, за 15 км ад чыгуначнай станцыі Наваельня, каля аўтадарогі Карэлічы-Наваельня. Насельніцтва — 289 чалавек, 133 двары (2002). Цэнтр сельскагаспадарчага прадпрыемства ТАА «Ятра». |
'''Ятра''' — вёска Валеўскага сельсавета Навагрудскага раёна, на [[Рака Ятранка|р. Ятранка]] (прыток [[Рака Моўчадзь|Моўчадзі]]). За 28 км на паўднёвы захад ад Навагрудка, за 15 км ад чыгуначнай станцыі Наваельня, каля аўтадарогі Карэлічы-Наваельня. Насельніцтва — 289 чалавек, 133 двары (2002). Цэнтр сельскагаспадарчага прадпрыемства ТАА «Ятра». |
||
Версія ад 14:04, 29 ліпеня 2011
Вёска
Ятра
Ятра на карце Беларусі ±   |
Ятра — вёска Валеўскага сельсавета Навагрудскага раёна, на р. Ятранка (прыток Моўчадзі). За 28 км на паўднёвы захад ад Навагрудка, за 15 км ад чыгуначнай станцыі Наваельня, каля аўтадарогі Карэлічы-Наваельня. Насельніцтва — 289 чалавек, 133 двары (2002). Цэнтр сельскагаспадарчага прадпрыемства ТАА «Ятра».
Гісторыя
Упершыню згадваецца ў 1554, як двор Ю. В. Цішковіча. У 2-й пал. 16 ст. уласнасцю некалькіх шляхцічаў, пераважна татар. У 1562 г. атрыманы дазвол вял. кн. Жыгімонта Аўгуста на заснаванне мястэчка, права на корчмы, торгі ў нядзелю і кірмашы «на Пятра». З 1670 — маёнтак С. Незабытоўскага, 14 дымоў. У 1672 фундушавы маёнтак Навагрудскага езуіцкага калегіума. У 1717 — маёнтак С. Незабытоўскага, 46 дымоў; Ятра Обрынская — маёнтак інфлянцкага стольніка Цудкалера, атрыманы ад рэктара Навагрудскага езуіцкага калегіума. У 1761 заснавана уніяцкая царква Багародзіцы. З 1777 маёнтак памешчыка Кашыца. У маёнтку 1 дым, 2 фальваркі (2 дымы), 13 вёсак (170 дымоў). З 1795 у Расійскай імперыі, уласнасць Я. Кашыца, палкоўніка колішніх войск Рэчы Паспалітай.
У час паўстання 1830—1831 г. у м. Ятра яго уладальнік, колішні напалеонаўскі афіцэр Юзаф Кашыц сфарміраваў першы на Навагрудчыне паўстанцкі атрад, які 22.07.1831 увайшоў у Навагрудак. Паўстанцы вызвалілі палітычных вязняў, пашкодзілі частку спраў ніжняга земскага суда, паліцыі і ратушы, канфіскавалі правіянт з запаснага магазіна. Сярод тых хто далучыўся да паўстанцаў у Навагрудку быў і Францішак Міцкевіч, прызначаны часовым кіраўніком горада. Ю. Кашыц, прызнаны расійскім урадам дзяржаўным злачынцам 1-й катэгорыі, эмігрыраваў у Францыю, яго маёнтак, у т.л. мястэчка Ятра было канфіскавана і перададзена ў скарб.
У 1851 у Ятры адкрыта першае ў Навагрудскім павеце прыходскае вучылішча, дзе ў 1867−1868[удакладніць] вучыўся Яўхім Карскі. У 2-й пал. 19 ст. — пач. 20 ст. — вёска, цэнтр сельскай грамады Пачапаўскай воласці Навагрудскага павета, Ятранскага праваслаўнага прыходу. У 1870—105 рэвізскіх душ колішніх дзяржаўных сялян. У 1876 — маёнтак калежскага саветніка М. В. Селіверстава паводле купчай 1869 г. Яго Імператарскай Вялікасці, як ўзнагарода за службу; вадзяны млын, карчма; гаспадаркай займаўся арандатар. У 1897 — сяло, 328 жыхароў, 49 двароў, царква, народнае вучылішча, 2 крамы, збожжазапасны магазін, піцейны дом, вадзяны млын. У 1909—398 жыхароў, 55 двароў.
З 1921 у складзе Польшчы, вёска Пачапаўскай гміны Навагрудскага павета Навагрудскага ваяводства 384 жыхароў, 67 жылых дамоў, фальварк. З 1939 у БССР, цэнтр сельсавета, з 15.1.1940 у Валеўскім раёне, з 12.10.1940 у Карэліцкім раёне Баранавіцкай вобл., з 8.1.1954 Гродзенскай вобл., з 25.12.1962 у Навагрудскім раёне Гродзенскай вобл.
Цяпер у Ятры Заполле-Ятраўская агульнаадукацыйная школа, дзіцячы сад, бібліятэка, аддзяленне сувязі, магазін, комплексны прыёмны пункт, помнік воінам-землякам, якія загінулі ў гады Вялікай Айчыннай вайны, мемарыяльны помнік камандзіру партызанскага атрада С. К. Камышову, 4 брацкія магілы, у якіх пахаваны 8 партызан, праваслаўная царква Багародзіцы (1946).
Літаратура
- Гайба М. Ятра // Энцыклапедыі гісторыі Беларусі. Т. 6. Кн. 2. — Мінск, 2004.
- Ятра // Города, местечки и замки Великого княжества Литовского: энциклопедия / ред. сов.: Т. В. Белова и др.. — Минск, 2009. — С. 304.