Іаган Готліб Фіхтэ: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[недагледжаная версія]

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 18:07, 1 кастрычніка 2011

Іаган Готліб Фіхтэ (ням.: Johann Gottlieb Fichte, 19 мая 1762, Бішофсверда - 27 студзеня 1814, Берлін) — нямецкі філосаф. Адзін з заснавальнікаў групы напрамкаў у філасофіі вядомай як суб'ектыўны ідэалізм, які развіўся з тэарэтычных і этычных работ Імануіла Канта. Фіхтэ часта ўспрымаецца як фігура, філасофскія ідэі якога паслужылі мостам паміж ідэямі Канта і германскага ідэаліста Георга Вільгельма Фрыдрыха Гегеля. У апошні час Фіхтэ атрымаў прызнанне дзякуючы яго арыгінальнай здольнасці пранікнення ў сутнасць прыроды самасвядомасці і самааналізу. Гэтак жа як у Дэкарта і ў Канта, праблема аб'ектыўнасці і свядомасці служыла матывам яго філасофскіх разважанняў. Фіхтэ таксама пісаў працы па палітычнай філасофіі і з-за гэтага ён ўспрымаецца некаторымі філосафамі як бацька Нямецкага нацыяналізму.

Сачыненні Фіхтэ

«Versuch d. Kritik aller Offenbarung» (1792);
«Zurückforderung der Denkfreiheit von den Fürsten Europas, die sie bisher unterdrückten»; «Beiträge zur Berichtigung der Urtheile des Puhlicums über die französische Revolution» (1793);
«Ueber den Begriff der Wissenschaftslehre oder der sogenannten Philosophie» и «Grundlage der gesammten Wissenschaftslehre» (1794);
«Grundlage des Naturrechts nach Principien der Wissenschaftslehre» (1796);
«System der Sittenlehre nach Principien der Wissenschaltelehre» (1798; артыкул, якая дала повад да абвінавачвання Ф. у атэізме);
«Заклік да публікі» наконт абвінавачвання ў атэізме (1799);
«Die Bestimmung des Menschen»; «Der geschlossene Handelstaat» (1800);
«Darstellung der Wissenschaftslehre» (1801);
«Grundzüge des gegenwärt. Zeitalters»; «Anweisung zum seligen Leben»; «Ueber das Wesen des Gelehrten etc.» (1806);
«Reden an die deutsche Nation» (1808);
«Die Tatsachen des Bewusstseins» (1810).

Літаратура

Мноства сачыненняў пра Ф., якія выйшлі да стагоддзя яго нараджэння, пералічаны Рэйхлін-Мельдэгам у 42 т. «Zeitschr. f. Philosophie».
Асабліва каштоўныя:
Löwe, «Die Philosophie F.'s» (1862);
Adamson, «F.» (1881);
выдатнае сачыненне Leon «La Philosophie de F.» (з падрабязным храналагічным паказальнікам да біяграфіі Ф., 1902).
Цудоўны нарыс філасофіі Ф. у V томе «Gesch. d. neueren Phil.» Куно Фішэра.
У кнізе Ласона ахарактарызавана стаўленне Ф. да царквы і дзяржавы (1863).
Пра Ф. як палітыцы пісаў Цэлер («Vortr. und Abh.*», 1865),
пра яго філасофію рэлігіі — Цімер (1878)., «J. G. Fichte nach seinen Briefen» (1879).
Everette, «Fichte’s Science of Knowledge» (1884);
Noack, «J. G. Fichte nach seinem Leben, Lehren und Wirken»;
I. B. Meier, «Fichte, Lassalle und der Socialismus» (1878);
Schmoller, статья в «Jahrbücher für Nationalö konomie und Statistik» (1855, 1—62).

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
 [[File:Johann Gottlieb Fichte.jpg|thumb|Іаган Готліб Фіхтэ]]
 '''Іаган Готліб Фіхтэ''' (ням.: Johann Gottlieb Fichte, [[19 мая]] [[1762]], Бішофсверда - [[27 студзеня]] [[1814]], [[Берлін]]) — нямецкі [[філосаф]]. Адзін з заснавальнікаў групы напрамкаў у філасофіі вядомай як суб'ектыўны ідэалізм, які развіўся з тэарэтычных і этычных работ [[Імануіл Кант|Імануіла Канта]]. Фіхтэ часта ўспрымаецца як фігура, філасофскія ідэі якога паслужылі мостам паміж ідэямі Канта і германскага ідэаліста [[Гегель|Георга Вільгельма Фрыдрыха Гегеля]]. У апошні час Фіхтэ атрымаў прызнанне дзякуючы яго арыгінальнай здольнасці пранікнення ў сутнасць прыроды самасвядомасці і самааналізу. Гэтак жа як у Дэкарта і ў Канта, праблема аб'ектыўнасці і свядомасці служыла матывам яго філасофскіх разважанняў. Фіхтэ таксама пісаў працы па палітычнай філасофіі і з-за гэтага ён ўспрымаецца некаторымі філосафамі як бацька Нямецкага нацыяналізму.
+== Сачыненні Фіхтэ ==
+* «Versuch d. Kritik aller Offenbarung» (1792);
+* «Zurückforderung der Denkfreiheit von den Fürsten Europas, die sie bisher unterdrückten»; «Beiträge zur Berichtigung der Urtheile des Puhlicums über die französische Revolution» (1793);
+* «Ueber den Begriff der Wissenschaftslehre oder der sogenannten Philosophie» и «Grundlage der gesammten Wissenschaftslehre» (1794);
+* «Grundlage des Naturrechts nach Principien der Wissenschaftslehre» (1796);
+* «System der Sittenlehre nach Principien der Wissenschaltelehre» (1798; артыкул, якая дала повад да абвінавачвання Ф. у атэізме);
+* «Заклік да публікі» наконт абвінавачвання ў атэізме (1799);
+* «Die Bestimmung des Menschen»; «Der geschlossene Handelstaat» (1800);
+* «Darstellung der Wissenschaftslehre» (1801);
+* «Grundzüge des gegenwärt. Zeitalters»; «Anweisung zum seligen Leben»; «Ueber das Wesen des Gelehrten etc.» (1806);
+* «Reden an die deutsche Nation» (1808);
+* «Die Tatsachen des Bewusstseins» (1810).
+== Літаратура ==
+* Мноства сачыненняў пра Ф., якія выйшлі да стагоддзя яго нараджэння, пералічаны Рэйхлін-Мельдэгам у 42 т. «Zeitschr. f. Philosophie».
+* Асабліва каштоўныя:
+* Löwe, «Die Philosophie F.'s» (1862);
+* Adamson, «F.» (1881);
+* выдатнае сачыненне Leon «La Philosophie de F.» (з падрабязным храналагічным паказальнікам да біяграфіі Ф., 1902).
+* Цудоўны нарыс філасофіі Ф. у V томе «Gesch. d. neueren Phil.» Куно Фішэра.
+* У кнізе Ласона ахарактарызавана стаўленне Ф. да царквы і дзяржавы (1863).
+* Пра Ф. як палітыцы пісаў Цэлер («Vortr. und Abh.*», 1865),
+* пра яго філасофію рэлігіі — Цімер (1878)., «J. G. Fichte nach seinen Briefen» (1879).
+* Everette, «Fichte’s Science of Knowledge» (1884);
+* Noack, «J. G. Fichte nach seinem Leben, Lehren und Wirken»;
+* I. B. Meier, «Fichte, Lassalle und der Socialismus» (1878);
+* Schmoller, статья в «Jahrbücher für Nationalö konomie und Statistik» (1855, 1—62).
+[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Саксоніі]]
+[[Катэгорыя:Філосафы нямецкай філасофскай школы]]
+[[Катэгорыя:Выпускнікі Лейпцыгскага ўніверсітэта]]
+[[Катэгорыя:Выпускнікі Енскага ўніверсітэта]]
+[[Катэгорыя:Выкладчыкі Енскага ўніверсітэта]]
+[[Катэгорыя:Памерлі ў Берліне]]
+[[Катэгорыя:Масоны Германіі]]
 {{DEFAULTSORT:Фіхтэ}}