Гарадзец (Быхаўскі раён)

Вёска Гарадзец Краіна Беларусь Вобласць Магілёўская Раён Быхаўскі Сельсавет Гарадзецкі Каардынаты 53°32′38,27″ пн. ш. 30°02′23,46″ у. д. Першая згадка 16 ст Колькасць двароў 293 Насельніцтва 745 чалавек (1990) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 2231 Паштовыя індэксы 213325 Аўтамабільны код 6 СААТА 7213852017 Гарадзец на карце Беларусі ±

Гарадзец — вёска, цэнтр сельсавета Быхаўскага раёна. За 16 км на захад ад Быхава. 745 жыхароў, 293 двары.

Гісторыя

Рэч Паспалітая

Вядома з 16 ст. як мястэчка Аршанскага павета Віцебскага ваяводства Вялікага княства Літоўскага. У 1758. У Быхаўскім графстве, уласнасць памешчыка: 155 жыхароў мужчынскага полу, 60 двароў, карчма, млын, пякарня, 2 бровары. Непадалёку быў фальварак.

Расійская імперыя

Паводле першага падзелу Рэчы Паспалітай, вёска адышла да Расійскай імперыі. У 1780 у Быхаўскім павеце: 514 жыхароў, 69 двароў, царква (у 1802 пабудавана новая драўляная). З 1842 дзейнічала гарбарня. У 1866 адкрыта народнае вучылішча, у якім у 1889 навучалася 30 хлопчыкаў, у 1907—118 хлопчыкаў і 25 дзяўчынак. У 1880 у вёсцы 618 жыхароў, 96 двароў. Частка вяскоўцаў займалася кавальскім промыслам. Дзейнічала бальніца. Паводле перапісу 1897 921 жыхар, 148 двароў; цэнтр воласці Быхаўскага павета. Дзейнічалі 2 ветракі, кузня, крама, піцейны дом, хлебазапасны магазін. У 1909 было 966 жыхароў, 165 дамоў. Пасля Кастрычніцкай рэвалюцыі з лютага па лістапад 1918 вёска акупіравана германскімі захопнікамі.

СССР

Пасля вызвалення створана працоўная школа 1-й ступені. У пачатку 1920-х гадоў у вёсцы дзейнічае майстэрня па рамонце сельска-гаспадарчага інвентару. З 20.8.1924 да 11.4.1960 і з 5.4.1963 цэнтр сельсавета ў Быхаўскага раёна. У 1924 створана сельска-гаспадарчая камуна. У 1930 арганізаваны каўгас «Перамога». У 1943 гітлераўцы спалілі вёску (288 двары), і забілі 460 жыхароў. На франтах і ў партызанскай барацьбе загінула 50 вяскоўцаў. Пасля вайны вёска адбудавана. З 1962 цэнтр саўгаса «Спадарожнік». У 1970 783 жыхары. 280 двароў. У вёсцы сярэдняя школа, дзіцячы сад, Дом культуры, бібліятэка, 2 магазіны.

Выбітныя ўраджэнцы

• Канстанцін Ігнатавіч Лукашоў

Літаратура

• Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 2: Беліцк — Гімн / Рэдкал.: Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1994. — 20 000 экз. — ISBN 5-85700-142-0.