Скорасць святла: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др r2.7.1) (робат змяніў: nn:Ljosfarten |
Няма тлумачэння праўкі |
||
| Радок 1: | Радок 1: | ||
{{Картка |
|||
| загаловак = Хуткасць святла |
|||
| выява = [[Выява:Sun to Earth.JPG|300px|alt=Азначана адлегласць ад Сонца да Зямлі, роўнае 150 мільёнам кіламетраў.]] |
|||
| подпіс = [[Сонечная радыяцыя|Сонечнаму святлу]] патрабуецца каля 8 хвілін 19 секунд каб дасягнуць Землі |
|||
| загаловак1 = Дакладныя значэнні |
|||
| метка2 = [[Метр у секунду|Метраў у секунду]] |
|||
| тэкст2 = {{formatnum:299792458}} |
|||
| метка3 = [[Планкаўскія адзінкі|Планкаўскіх адзінак]] |
|||
| тэкст3 = 1 |
|||
| загаловак4 = Прыблізныя значэнні |
|||
| метка5 = [[Кіламетр у секунду|кіламетраў у секунду]] |
|||
| тэкст5 = {{formatnum:300000}} |
|||
| метка6 = [[Кіламетр у гадзіну|кіламетраў у гадзіну]] |
|||
| тэкст6 = 1080 мільёнаў |
|||
| метка7 = [[Міля ў секунду|міль у секунду]] |
|||
| тэкст7 = {{formatnum:186000}} |
|||
| метка8 = [[Міля ў гадзіну|міль у гадзіну]] |
|||
| тэкст8 = 671 мільёнаў |
|||
| метка9 = [[Астранамічная адзінка|астранамічных адзінак]] у дзень |
|||
| тэкст9 = 173 |
|||
| загаловак10 = Прыблізны час вандравання светлавога сігналу |
|||
| метка11 = Адлегласць |
|||
| тэкст11 = '''Час''' |
|||
| метка12 = адзін [[фут]] |
|||
| тэкст12 = 1,0 [[Нанасекунда|нс]] |
|||
| метка13 = адзін [[метр]] |
|||
| тэкст13 = 3,3 нс |
|||
| метка14 = адзін [[кіламетр]] |
|||
| тэкст14 = 3,3 [[мікрасекунда|мкс]] |
|||
| метка15 = адна [[статутная міля]] |
|||
| тэкст15 = 5,4 мкс |
|||
| метка16 = ад [[Геастацыянарная арбіта|геастацыянарнай арбіты]] да Зямлі |
|||
| тэкст16 = 119 [[мілісекунда|мс]] |
|||
| метка17 = даўжыня [[экватар]]а Землі |
|||
| тэкст17 = 134 мс |
|||
| метка18 = ад [[Месяц, спадарожнік|Месяца]] да Зямлі |
|||
| тэкст18 = 1,225 [[секунда|з]] |
|||
| метка19 = ад [[Сонца|Сонцы]] да Зямлі (1 [[Астранамічная адзінка|а. а.]]) |
|||
| тэкст19 = 8,3 [[хвіліна|мін.]] |
|||
| метка20 = ад [[Вояджэр-1|Вояджэра-1]] да Зямлі |
|||
| тэкст20 = 16,2 гадзінн{{#tag:ref|{{as of|2011|07}}.<ref>{{cite web|title=Where Are the Voyagers - NASA Voyager|url=http://voyager.jpl.nasa.gov/where/index.html|work=Voyager - The Interstellar Mission|publisher=Jet Propulsion Laboratory, California Istitute of Technology|accessdate=2011-07-12}}</ref>}} |
|||
| метка21 = адзін [[парсек]] |
|||
| тэкст21 = 3,26 гадоў |
|||
| метка22 = ад [[Праксіма Цэнтаўра|Праксімы Цэнтаўра]] да Зямлі |
|||
| тэкст22 = 4,24 гадоў |
|||
| метка23 = ад [[Альфа Цэнтаўра|Альфы Цэнтаўра]] да Зямлі |
|||
| тэкст23 = 4,37 гадоў |
|||
| метка24 = ад найбліжэйшай галактыкі ([[Карлікавая галактыка ў Вялікім Сабаку|Карлікавай галактыкі ў Вялікім Сабаку]]) да Зямлі |
|||
| тэкст24 = {{formatnum:25000}} гадоў |
|||
| метка25 = праз [[Млечны Шлях]] |
|||
| тэкст25 = {{formatnum:100000}} гадоў |
|||
| метка26 = ад [[Галактыка Андрамеды|Галактыкі Андрамеды]] да Зямлі |
|||
| тэкст26 = 2,5 мільёнаў гадоў |
|||
| метка27 = ад [[UDFj-39546284|самай аддаленай вядомай галактыкі]] да Зямлі |
|||
| тэкст27 = 13 мільярдаў гадоў |
|||
}} |
|||
{{вызнч|1=Хуткасць святла}} ў вакууме — важная фізічная канстанта, звычайна пазначаецца літарай ''c''. [[Метр]] вызначаны такім чынам, каб [[хуткасць]] [[Святло|святла]] ў [[вакуум]]е была роўная дакладна 299 792 458 метраў за [[Секунда|секунду]] (м/с). |
{{вызнч|1=Хуткасць святла}} ў вакууме — важная фізічная канстанта, звычайна пазначаецца літарай ''c''. [[Метр]] вызначаны такім чынам, каб [[хуткасць]] [[Святло|святла]] ў [[вакуум]]е была роўная дакладна 299 792 458 метраў за [[Секунда|секунду]] (м/с). |
||
| Радок 9: | Радок 65: | ||
Як следства з такога вызначэння, ніякія эксперыментальныя вымярэнні не могуць змяніць значэнне хуткасці святла. Дакладныя вымярэнні хуткасці святла могуць, аднак, удакладніць даўжыню метра. |
Як следства з такога вызначэння, ніякія эксперыментальныя вымярэнні не могуць змяніць значэнне хуткасці святла. Дакладныя вымярэнні хуткасці святла могуць, аднак, удакладніць даўжыню метра. |
||
== Гл. таксама == |
|||
[[Катэгорыя:Фізіка]] |
|||
* [[Звышсветлавы рух]] |
|||
* [[Хуткасць гуку]] |
|||
* [[Пераменная хуткасць святла]] |
|||
[[Катэгорыя:Фізічныя канстанты]] |
|||
[[Катэгорыя:Фундаментальныя абмежаванні]] |
|||
{{Link FA|de}} |
{{Link FA|de}} |
||
{{Link FA|en}} |
|||
{{Link FA|es}} |
|||
{{Link FA|sk}} |
|||
[[als:Lichtgeschwindigkeit]] |
[[als:Lichtgeschwindigkeit]] |
||
Версія ад 18:45, 7 лістапада 2011
 Сонечнаму святлу патрабуецца каля 8 хвілін 19 секунд каб дасягнуць Землі | |
| Дакладныя значэнні | |
|---|---|
| Метраў у секунду | 299 792 458 |
| Планкаўскіх адзінак | 1 |
| Прыблізныя значэнні | |
| кіламетраў у секунду | 300 000 |
| кіламетраў у гадзіну | 1080 мільёнаў |
| міль у секунду | 186 000 |
| міль у гадзіну | 671 мільёнаў |
| астранамічных адзінак у дзень | 173 |
| Прыблізны час вандравання светлавога сігналу | |
| Адлегласць | Час |
| адзін фут | 1,0 нс |
| адзін метр | 3,3 нс |
| адзін кіламетр | 3,3 мкс |
| адна статутная міля | 5,4 мкс |
| ад геастацыянарнай арбіты да Зямлі | 119 мс |
| даўжыня экватара Землі | 134 мс |
| ад Месяца да Зямлі | 1,225 з |
| ад Сонцы да Зямлі (1 а. а.) | 8,3 мін. |
| ад Вояджэра-1 да Зямлі | 16,2 гадзінн[2] |
| адзін парсек | 3,26 гадоў |
| ад Праксімы Цэнтаўра да Зямлі | 4,24 гадоў |
| ад Альфы Цэнтаўра да Зямлі | 4,37 гадоў |
| ад найбліжэйшай галактыкі (Карлікавай галактыкі ў Вялікім Сабаку) да Зямлі | 25 000 гадоў |
| праз Млечны Шлях | 100 000 гадоў |
| ад Галактыкі Андрамеды да Зямлі | 2,5 мільёнаў гадоў |
| ад самай аддаленай вядомай галактыкі да Зямлі | 13 мільярдаў гадоў |
Шаблон:Вызнч ў вакууме — важная фізічная канстанта, звычайна пазначаецца літарай c. Метр вызначаны такім чынам, каб хуткасць святла ў вакууме была роўная дакладна 299 792 458 метраў за секунду (м/с).
Хуткасць святла мае фундаментальнае значэнне ў фізіцы. Гэта не толькі хуткасць бачнага святла, але і ўсіх відаў электрамагнітнага выпраменьвання, наогул, усяго, што мае нулявую масу спакою. У тэорыі адноснасці Эйнштэйна хуткасць святла адыгрывае ключавую ролю як спалучальны фактар паміж прасторай і часам. У спалучэнні з прынцыпам прычыннасці гэтая тэорыя гаворыць, што ніякая матэрыя ці інфармацыя не можа перамяшчацца хутчэй за хуткасць святла.
Вызначэнне хуткасці святла
У 1983 годзе 17-ай Генеральнай канферэнцыяй па вагам і вымярэнням метр вызначаны як адлегласць, якую праходзіць святло ў вакууме за 1/299792458 долю секунды.
Як следства з такога вызначэння, ніякія эксперыментальныя вымярэнні не могуць змяніць значэнне хуткасці святла. Дакладныя вымярэнні хуткасці святла могуць, аднак, удакладніць даўжыню метра.
Гл. таксама
Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA
- ↑ Where Are the Voyagers - NASA Voyager. Voyager - The Interstellar Mission. Jet Propulsion Laboratory, California Istitute of Technology. Праверана 12 ліпеня 2011.
- ↑ Шаблон:As of.[1]