Святаслаў Усяславіч: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
дрНяма тлумачэння праўкі
др →‎Удзел і жыццё: дапаўненне
Радок 3: Радок 3:
{{змест злева}}
{{змест злева}}
== Удзел і жыццё ==
== Удзел і жыццё ==
Паводле слушнага меркавання А. Прэснякова і Т. Васілеўскага, па бацьку Святаслаў атрымаў [[Віцебскае княства|Віцебскі ўдзел]], даследчыкі зыходзяць з таго, што нашчадкі Святаслава трымалі гэтае княства пазней<ref>Пресняков A. E. Княжое право в Древней Руси. — Петроград, 1909. − 326 с. С. 118</ref><ref>Wasilewski T. L. Alekseev. Polockaja Ziemlja // Kwartalnik Historii Kultury Materialnej. -R. 16. — N 2. — Warszawa. — 1968. S. 337</ref>. Гэтаму пярэчаць Л. Аляксееў і А. Рапаў, быццам ў 1-й палове 12 ст. Віцебскае княства ўваходзіла ў склад Смаленскай зямлі<ref>Алексеев Л. В. Полоцкая земля // Древнерусские княжества X—XIII вв. — М., −1975. С. 230—232.</ref><ref>Рапов О. М. Княжеские владения на Руси в Х — первой половине XIII в. — М., 1977. — 261 с. С. 56.</ref>, але ў крыніцах няма пацверджання гэтае думкі. Наадварот, пазней (2-ая пал. 12 ст.) нашчадкі Святаслава аддавалі Віцебск смаленскім князям наўзамен падтрымкі сваіх прэтэнзій на полацкі сталец. Сведчанняў пра дзейнасць Святаслава амаль не захавалася, верагодна ён падтрымліваў антыкіеўскую палітыку іншых [[Ізяславічы Полацкія|Ізяславічаў]], таму разам з іншымі полацкімі князямі ў 1130 быў высланы ў Візантыю, дзе верагодна і памёр. Гледзячы на пераклік высланых князёў, Святаслаў быў малодшым сынам Усяслава Полацкага. У [[Кукенойс]]е знойдзена пячатка Святаслава.
Паводле слушнага меркавання А. Прэснякова і Т. Васілеўскага, па бацьку Святаслаў атрымаў [[Віцебскае княства|Віцебскі ўдзел]], даследчыкі зыходзяць з таго, што нашчадкі Святаслава трымалі гэтае княства пазней<ref>Пресняков A. E. Княжое право в Древней Руси. — Петроград, 1909. − 326 с. С. 118</ref><ref>Wasilewski T. L. Alekseev. Polockaja Ziemlja // Kwartalnik Historii Kultury Materialnej. -R. 16. — N 2. — Warszawa. — 1968. S. 337</ref>. Гэтаму пярэчаць Л. Аляксееў, лічачы быццам ў 1-й палове 12 ст. Віцебскае княства ўваходзіла ў склад Смаленскай зямлі<ref>Алексеев Л. В. Полоцкая земля // Древнерусские княжества X—XIII вв. — М., −1975. С. 230—232.</ref>, але ў крыніцах пацверджання гэтае думкі няма. Наадварот, пазней (2-ая пал. 12 ст.) нашчадкі Святаслава аддавалі Віцебск смаленскім князям наўзамен падтрымкі сваіх прэтэнзій на полацкі сталец. А. Рапаў падтрымлівае Аляксеева ў тым, што Святаслаў не трымаў Віцебка, і пытаецца ці не трымаў Святаслаў [[Ізяслаўльскі ўдзел]], бо яго сын Васілька быццам быў там князем да 1132 году<ref>Рапов О. М. Княжеские владения на Руси в Х — первой половине XIII в. — М., 1977. — 261 с. С. 56, 59.</ref>. У сваім меркаванні А. Рапаў спасылаецца на Іпацьеўскі летапіс (ПСРЛ, т. II, стб. 496), але указанае месца летапісу датычыць 1159 году (!) — вайне Рагвалода-Васіля за Ізяслаўль з менскімі Глебавічамі, калі ізяслаўскім кн. быў Усевалад Глебавіч, а ніякі Васілька сярод дзеючых асоб наогул не згадваецца.

Сведчанняў пра дзейнасць Святаслава амаль не захавалася, верагодна ён падтрымліваў антыкіеўскую палітыку астатніх [[Ізяславічы Полацкія|Ізяславічаў]], таму разам з іншымі полацкімі князямі ў 1130 годзе быў высланы ў Візантыю, дзе верагодна і памёр. Гледзячы на пераклік высланых князёў, Святаслаў быў малодшым сынам Усяслава Полацкага. У [[Кукенойс]]е знойдзена пячатка Святаслава.


== Візантыйскае сваяцтва? ==
== Візантыйскае сваяцтва? ==

Версія ад 19:33, 13 лістапада 2011

Святаслаў Усяславіч (1050-я — пасля 1130) — князь віцебскі (1101—1129).

Удзел і жыццё

Паводле слушнага меркавання А. Прэснякова і Т. Васілеўскага, па бацьку Святаслаў атрымаў Віцебскі ўдзел, даследчыкі зыходзяць з таго, што нашчадкі Святаслава трымалі гэтае княства пазней[1][2]. Гэтаму пярэчаць Л. Аляксееў, лічачы быццам ў 1-й палове 12 ст. Віцебскае княства ўваходзіла ў склад Смаленскай зямлі[3], але ў крыніцах пацверджання гэтае думкі няма. Наадварот, пазней (2-ая пал. 12 ст.) нашчадкі Святаслава аддавалі Віцебск смаленскім князям наўзамен падтрымкі сваіх прэтэнзій на полацкі сталец. А. Рапаў падтрымлівае Аляксеева ў тым, што Святаслаў не трымаў Віцебка, і пытаецца ці не трымаў Святаслаў Ізяслаўльскі ўдзел, бо яго сын Васілька быццам быў там князем да 1132 году[4]. У сваім меркаванні А. Рапаў спасылаецца на Іпацьеўскі летапіс (ПСРЛ, т. II, стб. 496), але указанае месца летапісу датычыць 1159 году (!) — вайне Рагвалода-Васіля за Ізяслаўль з менскімі Глебавічамі, калі ізяслаўскім кн. быў Усевалад Глебавіч, а ніякі Васілька сярод дзеючых асоб наогул не згадваецца.

Сведчанняў пра дзейнасць Святаслава амаль не захавалася, верагодна ён падтрымліваў антыкіеўскую палітыку астатніх Ізяславічаў, таму разам з іншымі полацкімі князямі ў 1130 годзе быў высланы ў Візантыю, дзе верагодна і памёр. Гледзячы на пераклік высланых князёў, Святаслаў быў малодшым сынам Усяслава Полацкага. У Кукенойсе знойдзена пячатка Святаслава.

Візантыйскае сваяцтва?

Існуе неверагодная гіпотэза, якая пайшла ад часоў беларускага Адраджэння (кан. 19 — пач. 20 ст.), што жонкаю Святаслава была Сафія — дачка Канстанціна IХ Манамаха. Але падобная дачка Канстанціна IХ невядомая з крыніц і сам імператар памёр у 1055 годзе. Вытокі версіі ў няўважлівым чытанні паведамлення В. М. Тацішчава, быццам Васілька Святаславіч унук Манамаха — Тацішчаў меў на ўвазе Уладзіміра Манамаха — самога ўнука Канстанціна IХ праз маці. Паведамленне Тацішчава таксама не пацверджана крыніцамі, але меркаванне, што Святаслаў быў у шлюбе з дачкой Уладзіміра Усеваладавіча «Манамаха» — Сафіяй, прымаецца многімі навукоўцамі з розных прычын і лічыцца верагодным. Існуе яшчэ адна неверагодная гіпотэза, як развіццё першай, што жонка Святаслава была невядомай з крыніц дачкой Іаана II Комніна. Гэта тэарэтычна магчыма, толькі дапусціўшы, што гэта быў ужо не першы шлюб Святаслава і адбыўся пасля 1130 году, калі 70-гадовым Святаслаў быў выгнанні ў Візантыі, а вядомыя дзеці Святаслава былі ад першага (першых) шлюбаў, што ў сваю чаргу супярэчыць паведамленню Тацішчава.[5]

Радавод

Зноскі

  1. ↑ Пресняков A. E. Княжое право в Древней Руси. — Петроград, 1909. − 326 с. С. 118
  2. ↑ Wasilewski T. L. Alekseev. Polockaja Ziemlja // Kwartalnik Historii Kultury Materialnej. -R. 16. — N 2. — Warszawa. — 1968. S. 337
  3. ↑ Алексеев Л. В. Полоцкая земля // Древнерусские княжества X—XIII вв. — М., −1975. С. 230—232.
  4. ↑ Рапов О. М. Княжеские владения на Руси в Х — первой половине XIII в. — М., 1977. — 261 с. С. 56, 59.
  5. ↑ Літопис Руський / Переклад і комент. Л. Махновець. — К., 1989. — 590 с. — С. 185.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Святаслаў_Усяславіч&oldid=942950"