Святаслаў Усяславіч: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
др →‎Удзел і жыццё: дапаўненне
др →‎Візантыйскае сваяцтва?: стылявыя змены
Радок 8: Радок 8:


== Візантыйскае сваяцтва? ==
== Візантыйскае сваяцтва? ==
Існуе неверагодная гіпотэза, якая пайшла ад часоў беларускага Адраджэння (кан. 19 — пач. 20 ст.), што жонкаю Святаслава была Сафія — дачка [[Канстанцін IХ Манамах|Канстанціна IХ Манамаха]]. Але падобная дачка Канстанціна IХ невядомая з крыніц і сам імператар памёр у 1055 годзе. Вытокі версіі ў няўважлівым чытанні паведамлення [[В. М. Тацішчаў|В. М. Тацішчава]], быццам [[Васілька Святаславіч]] унук Манамаха — Тацішчаў меў на ўвазе Уладзіміра Манамаха — самога ўнука Канстанціна IХ праз маці. Паведамленне Тацішчава таксама не пацверджана крыніцамі, але меркаванне, што Святаслаў быў у шлюбе з дачкой Уладзіміра Усеваладавіча «Манамаха» — Сафіяй, прымаецца многімі навукоўцамі з розных прычын і лічыцца верагодным. Існуе яшчэ адна неверагодная гіпотэза, як развіццё першай, што жонка Святаслава была невядомай з крыніц дачкой [[Іаан II Комнін|Іаана II Комніна]]. Гэта тэарэтычна магчыма, толькі дапусціўшы, што гэта быў ужо не першы шлюб Святаслава і адбыўся пасля 1130 году, калі 70-гадовым Святаслаў быў выгнанні ў Візантыі, а вядомыя дзеці Святаслава былі ад першага (першых) шлюбаў, што ў сваю чаргу супярэчыць паведамленню Тацішчава.<ref>Літопис Руський / Переклад і комент. Л. Махновець. — К., 1989. — 590 с. — С. 185.</ref>
Паводле гіпотэзы часоў беларускага Адраджэння (кан. 19 — пач. 20 ст.), жонкаю Святаслава была Сафія — дачка [[Канстанцін IХ Манамах|Канстанціна IХ Манамаха]]. Аднак, падобная дачка Канстанціна IХ невядомая крыніцам, а сам імператар памёр у 1055 годзе. Верагодна, вытокі гэтае гіпотэзы ў няўважлівым чытанні паведамлення [[В. М. Тацішчаў|В. М. Тацішчава]] пра тое, што [[Васілька Святаславіч]] унук Манамаха — Тацішчаў меў на ўвазе Уладзіміра Манамаха — самога праз маці ўнука Канстанціна IХ. Паведамленне Тацішчава таксама не пацверджана крыніцамі, але меркаванне, што Святаслаў быў у шлюбе з дачкой Уладзіміра Усеваладавіча «Манамаха» — Сафіяй, прымаецца многімі навукоўцамі з розных прычын і лічыцца верагодным. Як развіццё першай, існуе яшчэ адна гіпотэза, быццам жонкаю Святаслава была невядомай крыніцам дачка [[Іаан II Комнін|Іаана II Комніна]]. Гэта тэарэтычна магчыма, дапусціўшы, што гэта быў ужо не першы шлюб Святаслава і адбыўся пасля 1130 году, калі 70-гадовым Святаслаў быў выгнанні ў Візантыі, а вядомыя дзеці Святаслава былі ад першага (першых) шлюбаў, што ў сваю чаргу супярэчыць паведамленню Тацішчава.<ref>Літопис Руський / Переклад і комент. Л. Махновець. — К., 1989. — 590 с. — С. 185.</ref>


== Радавод ==
== Радавод ==

Версія ад 21:05, 20 лістапада 2011

Святаслаў Усяславіч (1050-я — пасля 1130) — князь віцебскі (1101—1129).

Удзел і жыццё

Паводле слушнага меркавання А. Прэснякова і Т. Васілеўскага, па бацьку Святаслаў атрымаў Віцебскі ўдзел, даследчыкі зыходзяць з таго, што нашчадкі Святаслава трымалі гэтае княства пазней[1][2]. Гэтаму пярэчаць Л. Аляксееў, лічачы быццам ў 1-й палове 12 ст. Віцебскае княства ўваходзіла ў склад Смаленскай зямлі[3], але ў крыніцах пацверджання гэтае думкі няма. Наадварот, пазней (2-ая пал. 12 ст.) нашчадкі Святаслава аддавалі Віцебск смаленскім князям наўзамен падтрымкі сваіх прэтэнзій на полацкі сталец. А. Рапаў падтрымлівае Аляксеева ў тым, што Святаслаў не трымаў Віцебка, і пытаецца ці не трымаў Святаслаў Ізяслаўльскі ўдзел, бо яго сын Васілька быццам быў там князем да 1132 году[4]. У сваім меркаванні А. Рапаў спасылаецца на Іпацьеўскі летапіс (ПСРЛ, т. II, стб. 496), але указанае месца летапісу датычыць 1159 году (!) — вайне Рагвалода-Васіля за Ізяслаўль з менскімі Глебавічамі, калі ізяслаўскім кн. быў Усевалад Глебавіч, а ніякі Васілька сярод дзеючых асоб наогул не згадваецца.

Сведчанняў пра дзейнасць Святаслава амаль не захавалася, верагодна ён падтрымліваў антыкіеўскую палітыку астатніх Ізяславічаў, таму разам з іншымі полацкімі князямі ў 1130 годзе быў высланы ў Візантыю, дзе верагодна і памёр. Гледзячы на пераклік высланых князёў, Святаслаў быў малодшым сынам Усяслава Полацкага. У Кукенойсе знойдзена пячатка Святаслава.

Візантыйскае сваяцтва?

Паводле гіпотэзы часоў беларускага Адраджэння (кан. 19 — пач. 20 ст.), жонкаю Святаслава была Сафія — дачка Канстанціна IХ Манамаха. Аднак, падобная дачка Канстанціна IХ невядомая крыніцам, а сам імператар памёр у 1055 годзе. Верагодна, вытокі гэтае гіпотэзы ў няўважлівым чытанні паведамлення В. М. Тацішчава пра тое, што Васілька Святаславіч унук Манамаха — Тацішчаў меў на ўвазе Уладзіміра Манамаха — самога праз маці ўнука Канстанціна IХ. Паведамленне Тацішчава таксама не пацверджана крыніцамі, але меркаванне, што Святаслаў быў у шлюбе з дачкой Уладзіміра Усеваладавіча «Манамаха» — Сафіяй, прымаецца многімі навукоўцамі з розных прычын і лічыцца верагодным. Як развіццё першай, існуе яшчэ адна гіпотэза, быццам жонкаю Святаслава была невядомай крыніцам дачка Іаана II Комніна. Гэта тэарэтычна магчыма, дапусціўшы, што гэта быў ужо не першы шлюб Святаслава і адбыўся пасля 1130 году, калі 70-гадовым Святаслаў быў выгнанні ў Візантыі, а вядомыя дзеці Святаслава былі ад першага (першых) шлюбаў, што ў сваю чаргу супярэчыць паведамленню Тацішчава.[5]

Радавод

Зноскі

  1. ↑ Пресняков A. E. Княжое право в Древней Руси. — Петроград, 1909. − 326 с. С. 118
  2. ↑ Wasilewski T. L. Alekseev. Polockaja Ziemlja // Kwartalnik Historii Kultury Materialnej. -R. 16. — N 2. — Warszawa. — 1968. S. 337
  3. ↑ Алексеев Л. В. Полоцкая земля // Древнерусские княжества X—XIII вв. — М., −1975. С. 230—232.
  4. ↑ Рапов О. М. Княжеские владения на Руси в Х — первой половине XIII в. — М., 1977. — 261 с. С. 56, 59.
  5. ↑ Літопис Руський / Переклад і комент. Л. Махновець. — К., 1989. — 590 с. — С. 185.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Святаслаў_Усяславіч&oldid=949170"