Гней Пампей Вялікі: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др r2.7.1) (робат дадаў: fy:Pompejus
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1: Радок 1:
[[Image:PompeoMagno.jpg|thumb|Гней Пампей Вялікі]]
{{redirect|Гней Пампей}}
{{значэнні|Пампей}}
{{Асоба
| імя = Гней Пампей Магн
| арыгінал імя = GNAEVS POMPEIVS MAGNVS
| партрэт = Pompey1.jpg
| апісанне = Мармуровы бюст Пампея з [[Новая гліптатэка Карлсберга|Новай гліптатэкі Карлсберга]]
| род дзейнасці = Военачальнік, неаднаразовы консул Рымскай рэспублікі
| дата нараджэння = 29.9.-106
| месца нараджэння = [[Піцэн, вобласць у Італіі|Піцэн]], [[Рымская рэспубліка]]
| дата смерці = 29.9.-48
| месца смерці = [[Пелузій]], [[Егіпет Пталамеяў]]
| бацька = [[Гней Пампей Страбон]]
| маці = Луцылія
| жонка = '''1.''' [[Антыстыя]] <br /> '''2.''' [[Эмілія Скавра]] <br /> '''3.''' [[Муцыя Тэрцыя]] <br /> '''4.''' [[Юлія Цэзарыс, дачка Цэзара|Юлія Цэзарыс]] <br /> '''5.''' [[Карнелія Метэла]]
| дзеці = '''1.''' [[Гней Пампей Малодшы]] <br /> '''2.''' [[Пампея Магна]] <br /> '''3.''' [[Секст Пампей]] <br /> (усе ад трэцяга шлюбу)
}}


{{вызнч|1=Пампей — Гней Пампей «Магн» («Вялікі»)}}; {{дз|1=сын Гнея Пампея Страбона}} ({{lang-la|Gnaeus Pompeius Magnus}}; [[106 да н.э.|106]] — [[48 да н.э.]]): [[Старажытны Рым|рымскі]] ваенны і палітычны дзеяч перыяду грамадзянскіх войн, у выніку якіх была знішчана рэспубліка і ўстаноўлены прынцыпат.
{{вызнч|1=Пампей — Гней Пампей «Магн» («Вялікі»)}}; {{дз|1=сын Гнея Пампея Страбона}} ({{lang-la|Gnaeus Pompeius Magnus}}; [[106 да н.э.|106]] — [[48 да н.э.]]): [[Старажытны Рым|рымскі]] ваенны і палітычны дзеяч перыяду грамадзянскіх войн, у выніку якіх была знішчана рэспубліка і ўстаноўлены прынцыпат.
Радок 11: Радок 27:
{{зноскі}}
{{зноскі}}


== Літаратура ==
{{літ|1=|{{крыніцы/СкарынаТв|185}}|Від=Б}}
* [[Плутарх]], «Жыццё Пампея».
* Caesar, «De bello civili».
* Büchner, «Ueber den Lebensplan d. Gn. Pompeius Magnus» (1847 — 49, 2 прагр.).
* Dressel, «Ueber die Politische Rolle des Gnaeus Pompeius Magnus» (1863).
*{{крыніцы/СкарынаТв|185}}


== Спасылкі ==
[[Катэгорыя:Асобы]]
{{вікісховішча|Gnaeus Pompeius Magnus}}
[[Катэгорыя:Старажытны Рым]]

[[Катэгорыя:Рымскія консулы]]
{{Рымскія консулы 75-51 да н. э.}}

[[Катэгорыя:Военачальнікі Старажытнага Рыма]]
[[Катэгорыя:род Пампеяў]]


[[an:Gneu Pompeyo Magno]]
[[an:Gneu Pompeyo Magno]]

Версія ад 20:50, 4 снежня 2011

Гней Пампей Магн
GNAEVS POMPEIVS MAGNVS
Файл:Pompey1.jpg
Мармуровы бюст Пампея з Новай гліптатэкі Карлсберга
Род дзейнасці Военачальнік, неаднаразовы консул Рымскай рэспублікі
Дата нараджэння 29 верасня 106 да н.э.(-106-09-29)
Месца нараджэння Піцэн, Рымская рэспубліка
Дата смерці 29 верасня 48 да н.э.(-048-09-29) (58 гадоў)
Месца смерці Пелузій, Егіпет Пталамеяў
Грамадзянства
Веравызнанне старажытнарымская рэлігія
Бацька Гней Пампей Страбон
Маці Луцылія
Жонка 1. Антыстыя
2. Эмілія Скавра
3. Муцыя Тэрцыя
4. Юлія Цэзарыс
5. Карнелія Метэла
Дзеці 1. Гней Пампей Малодшы
2. Пампея Магна
3. Секст Пампей
(усе ад трэцяга шлюбу)
Партыя
Член у
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Шаблон:Вызнч; сын Гнея Пампея Страбона (лац.: Gnaeus Pompeius Magnus; 10648 да н.э.): рымскі ваенны і палітычны дзеяч перыяду грамадзянскіх войн, у выніку якіх была знішчана рэспубліка і ўстаноўлены прынцыпат.

Быў асобай палітычна няўстойлівай і беспрынцыпнай. Будучы буйным землеўладальнікам і рабаўладальнікам, Гней Пампей вылучыўся ў барацьбе ў 80-я да н.э., калі далучыўся да Сулы і абараняў устаноўлены ім рэжым, пазней удзельнічаў у падаўленні паўстання Спартака. У 67 да н.э. атрымаў надзвычайныя паўнамоцтвы на тры гады для барацьбы з піратамі ў Міжземным моры. Камандаваў рымскім войскам у Трэцяй пантыйскай вайне з Мітрыдата VI Еўпатарам і канчаткова перамог апошняга (65 да н.э.). Адмова сената зацвердзіць мерапрыемствы Пампея на Усходзе і надзяліць яго салдат зямлёй прывяла яго ў 60 да н.э. да саюзу з Красам і Цэзарам, якія стварылі ў Рыме першы трыумвірат. Пасля яго распаду ў 53 да н.э. быў абраны (у 52 да н.э.) адзінаасобным консулам, стаў рашучым палітычным праціўнікам Цэзара. У 50 да н.э. пад час грамадзянскай вайны Пампею было даручана камандаванне войскам для барацьбы супраць Цэзара, ад якога ён панёс паразу пад Фарсалам (48 да н.э.). Пасля паражэння ў тым жа годзе ён уцёк у Егіпет, дзе і быў забіты.[3]

Воіны Пампея называлі яго Магнам («Вялікім»). Паводле цверджанняў некаторых крыніц, пасля смерці Пампея ўсе яго статуі былі знішчаныя, аднак вядома, што Цэзар быў забіты каля статуі Пампея, а імператар Адрыян вярнуў тыя статуі, якія былі схаваныя ў храмах.

Верагодная выява — мармуровая галава са збораў Тышкевіча, якая трапіла ў Новую Карлсбергскую гліптатэку ў Капенгагене (1887), і паказвае Пампея каля 50 да н.э., на вяршыні магутнасці. Партрэты з Венецыі і Фларэнцыі паказваюць маладзейшага Пампея[4].

Зноскі

  1. http://www.infoplease.com/ipa/A0932250.html
  2. http://www.theguardian.com/notesandqueries/query/0,5753,-2010,00.html
  3. Скарына Ф.: Творы... С. 185.
  4. Хафнер Г. Выдающиеся портреты античности : 337 портретов в слове и образе / Пер. с нем. В. А. Сеферьянц. — М.: Прогресс, 1984. — 311 с. (руск.)

Літаратура

  • Плутарх, «Жыццё Пампея».
  • Caesar, «De bello civili».
  • Büchner, «Ueber den Lebensplan d. Gn. Pompeius Magnus» (1847 — 49, 2 прагр.).
  • Dressel, «Ueber die Politische Rolle des Gnaeus Pompeius Magnus» (1863).
  • Скарына Ф. Творы: Прадмовы, сказанні, пасляслоўі, акафісты, пасхалія / Уступ. арт., падрыхт. тэкстаў, камент., слоўнік А. Ф. Коршунава, паказальнікі А. Ф. Коршунава, В. А. Чамярыцкага. — Мн.: Навука і тэхніка, 1990. — С. 185. — 207 с.: іл. ISBN 5-343-00151-3.

Спасылкі


Шаблон:Рымскія консулы 75-51 да н. э.