Тытыкака: Розніца паміж версіямі

Тытыкака
Тытыкака
Морфаметрыя
Вышыня над узроўнем мора	3 812 м
Даўжыня	204 км;
Шырыня	80 км
Плошча	8 372 км²;
Аб’ём	893 км³
Найбольшая глыбіня	489 м
Басейн
Плошча вадазбору	56 270 км²
Размяшчэнне
Краіна	Перу; Балівія;
	Няма старонкі Шаблон:На карце/Перу, Балівія
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 11:58, 27 снежня 2011

Тытык · ка^[2] (ісп.: Titicaca, кечуа: Titiqaqa, аймара: Titiqaqa) — возера у Андах, буйнейшае возера Паўднёвай Амерыкі, найвышэй размешчанае суднаходнае возера ў свеце. Знаходзіцца на мяжы Балівіі і Перу Назва складаецца са слоў мовы індзейцаў кечуа: кака — скала і тыты — месца здабычы руды.

Возера Тытыкака знаходзіцца на вышыні 3821 м. над узроўнем мора, а яго сярэдняя глыбіня складае ад 140 да 180 м (максімальна 304 метры). У даўжыню яно складае 230 км, а ў шырыню 97 км. Плошча паверхні — 8300 км². Возера складаецца з дзвух частак (Lago Huinaymarca i Lago Chucuito), раздзеленых паўвостравам Цікуіна.

Узровень вады мяняецца, часамі нават на пяць метраў. У мінулым возера мела большыя памеры, аб чым кажа старая берагавая лінія. Тытыкака гэта астатак старадаўняга ўнутранага мора Лага Балівіян, якое пакрывала раней усё Альтыплано. Але геалагічныя працэсы і інтэнсіўнае выпарэнне прывяло да зніжэння ўзроўню вады. Возера ўтварылася хутчэй за ўсё ўжо ў міяцэне.

У возера ўпадае 25 рэк (Сухес, Ілавэ, Коата, Раміс і г. д.), а выцякае адна — рака Дэсагуадэра, якая злучае Тытыкаку з возерам Паапо. На возеры Тытыкака знаходзіцца 41 востраў, якія часткова заселеныя.

Найбольш вядомая сярод турыстаў востраў Ісла дэль Соль (ісп.: востраў Сонца) — па легендах інкаў, тут нарадзіўся белы бог Віракоча і першыя інкі: Манка Капас і яго сястра і адначасова жонка Мама Окла, а таксама і само Сонца ці Інці. Гэты востраў і цяпер з'яўляецца святым месцам для індзейцаў Аджмара і Кечуа. Востраў Сонца мае 10 км у даўжыню і 5 км у шырыню. Жыве тут каля 2000 індзейцаў. На тэрыторыі вострава засталіся руіны з інкскага перыяду, самыя вядомыя з якіх гэта Пілка Каіна і комплекс Чынкана, у склад якога ўваходзіць святая скала звязаная з інкскай легендай утварэння. У Чалапампа знаходзіцца музей рэчаў знойдзеных археолагамі, з якіх частка выкананая з чыстага золата.

Жыхары гарадоў, якія знаходзяцца на ўзбярэжжы возера (самы вялікі горад Пуна ў Перу і горад Гуакуі ў Балівіі) жывуць у асноўным рыбалоўствам і турызмам. На паўднёва-ўсходнім узбярэжжы возера (тэрыторыя Балівіі), знаходзяцца руіны перадкалумбавай эпохі г. зв. Тыахуанака, дзе размяшчаўся галоўны цэнтр культуры з аднайменнай назвай.

Зноскі

↑ https://wldb.ilec.or.jp/Lake/SAM-04
↑ Напісанне Тытыкака у адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах. Т.16., Мн., 2003, С.83.

Шаблон:Накід

[_3092005a154b8b60-1] ttps://wldb.ilec.or.jp/Lake/SAM-04

[pr-2] Напісанне Тытыкака у адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах. Т.16., Мн., 2003, С.83.

[1]

[2]

@@ Радок 24: / Радок 24: @@
 '''Тытык{{*|а}}ка'''<ref name=pr>Напісанне '''Тытыкака''' у адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах. Т.16., Мн., 2003, С.83.</ref> ({{lang-es|Titicaca}}, кечуа: ''Titiqaqa'', аймара: ''Titiqaqa'') — [[возера]] у [[Анды|Андах]], буйнейшае возера [[Паўднёвая Амерыка|Паўднёвай Амерыкі]], найвышэй размешчанае суднаходнае возера ў свеце. Знаходзіцца на мяжы [[Балівія|Балівіі]] і [[Перу]] Назва складаецца са слоў мовы [[індзейцы|індзейцаў]] [[мова кечуа|кечуа]]: ''кака'' — [[скала]] і ''тыты'' — месца здабычы [[руда|руды]].
-Возера Тытыкака знаходзіцца на вышыні 3821 м. над узроўнем мора, а яго сярэдняя глыбіня складае ад 140 да 180 м (максімальна 304 метры). У даўжыню яно складае 230 км, а ў шырыню 97 км. Плошча паверхні — 8300 км². Возера складаецца зь дзьвух частак (''Lago Huinaymarca'' i ''Lago Chucuito''), раздзеленых паўвостравам Цікуіна.
+Возера Тытыкака знаходзіцца на вышыні 3821 м. над узроўнем мора, а яго сярэдняя глыбіня складае ад 140 да 180 м (максімальна 304 метры). У даўжыню яно складае 230 км, а ў шырыню 97 км. Плошча паверхні — 8300 км². Возера складаецца з дзвух частак (''Lago Huinaymarca'' i ''Lago Chucuito''), раздзеленых паўвостравам Цікуіна.
 Узровень [[вада|вады]] мяняецца, часамі нават на пяць метраў. У мінулым возера мела большыя памеры, аб чым кажа старая берагавая лінія. Тытыкака гэта астатак старадаўняга ўнутранага мора [[Лага Балівіян]], якое пакрывала раней усё Альтыплано. Але геалагічныя працэсы і інтэнсіўнае выпарэнне прывяло да зніжэння ўзроўню вады. Возера ўтварылася хутчэй за ўсё ўжо ў [[міяцэн]]е.
@@ Радок 30: / Радок 30: @@
 У возера ўпадае 25 [[рака|рэк]] (Сухес, Ілавэ, Коата, Раміс і г. д.), а выцякае адна — [[рака Дэсагуадэра]], якая злучае Тытыкаку з возерам [[Возера Паапо|Паапо]]. На возеры Тытыкака знаходзіцца 41 [[востраў]], якія часткова заселеныя.
-Найбольш вядомая сярод турыстаў востраў Ісла дэль Соль (ісп.: ''востраў [[Сонца]]'') — па легендах [[інкі|інкаў]], тут нарадзіўся белы бог Віракоча і першыя інкі: Манка Капас і яго сястра і адначасова жонка Мама Окла, а таксама і само Сонца ці Інці. Гэты востраў і цяпер з'яўляецца святым месцам для індзейцаў Аджмара і Кечуа. Востраў Сонца мае 10 км у даўжыню і 5 км у шырыню. Жыве тут каля 2000 індзейцаў. На тэрыторыі вострава засталіся руіны зь інкскага перыяду, самыя вядомыя з якіх гэта Пілка Каіна і комплекс Чынкана, у склад якога ўваходзіць святая скала звязаная зь інкскай легендай утварэння. У Чалапампа знаходзіцца музей рэчаў знойдзеных археолагамі, з якіх частка выкананая з чыстага [[золата]].
+Найбольш вядомая сярод турыстаў востраў Ісла дэль Соль (ісп.: ''востраў [[Сонца]]'') — па легендах [[інкі|інкаў]], тут нарадзіўся белы бог Віракоча і першыя інкі: Манка Капас і яго сястра і адначасова жонка Мама Окла, а таксама і само Сонца ці Інці. Гэты востраў і цяпер з'яўляецца святым месцам для індзейцаў Аджмара і Кечуа. Востраў Сонца мае 10 км у даўжыню і 5 км у шырыню. Жыве тут каля 2000 індзейцаў. На тэрыторыі вострава засталіся руіны з інкскага перыяду, самыя вядомыя з якіх гэта Пілка Каіна і комплекс Чынкана, у склад якога ўваходзіць святая скала звязаная з інкскай легендай утварэння. У Чалапампа знаходзіцца музей рэчаў знойдзеных археолагамі, з якіх частка выкананая з чыстага [[золата]].
 Жыхары гарадоў, якія знаходзяцца на ўзбярэжжы возера (самы вялікі [[горад Пуна]] ў Перу і [[горад Гуакуі]] ў Балівіі) жывуць у асноўным [[рыбалоўства]]м і [[турызм]]ам. На паўднёва-ўсходнім узбярэжжы возера (тэрыторыя Балівіі), знаходзяцца руіны перадкалумбавай эпохі г. зв. [[Тыахуанака]], дзе размяшчаўся галоўны цэнтр культуры з аднайменнай назвай.