Камітэт дзяржаўнай бяспекі СССР: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
др clean up, replaced: Ў → У, пэрыяд → перыяд using AWB (7893)
Радок 1: Радок 1:
'''Камітэ́т дзяржа́ўнай бя́спекі СССР''' ('''КДБ СССР''') — дзяржаўны орган, які выконваў задачы абароны канстытуцыйнага парадку [[СССР]].
'''Камітэ́т дзяржа́ўнай бя́спекі СССР''' ('''КДБ СССР''') — дзяржаўны орган, які выконваў задачы абароны канстытуцыйнага парадку [[СССР]].



== Гісторыя ==
== Гісторыя ==
Назва арганізацыі з цягам часу неаднаразова мянялася. [[20 снежня]] [[1917]] бальшавіцкі ўрад [[Расія|Расіі]] ўтварыў [[Усерасійская надзвычайная камісіся|Ўсерасійская надзвычайная камісія]] (УНК - [[руская мова|па-рас.]] ВЧК). Першы старшыня: [[Фелікс Дзяржынскі]]. Агульнапрынятая назва супрацоўнікаў — ''чэкісты''.
Назва арганізацыі з цягам часу неаднаразова мянялася. [[20 снежня]] [[1917]] бальшавіцкі ўрад [[Расія|Расіі]] ўтварыў [[Усерасійская надзвычайная камісіся|Усерасійская надзвычайная камісія]] (УНК - [[руская мова|па-рас.]] ВЧК). Першы старшыня: [[Фелікс Дзяржынскі]]. Агульнапрынятая назва супрацоўнікаў — ''чэкісты''.


[[6 лютага]] [[1922]] [[Усерасійскі цэнтральны выканаўчы камітэт]] (УЦВК) прыняў пастанову аб скасаванні УНК і ўтварэнні Дзяржаўнай палітычнай управы (ДПУ) ў Народны [[камісарыят унутраных справаў]] (НКУС) [[РСФСР]]. [[2 лістапада]] [[1923]] прэзідыум ЦВК [[СССР]] стварыў Аб'яднаную ДПУ пры ўрадзе СССР. [[10 ліпеня]] [[1934]] ў адпаведнасці з пастановай ЦВК СССР АДПУ зноў увайшла ў НКУС.
[[6 лютага]] [[1922]] [[Усерасійскі цэнтральны выканаўчы камітэт]] (УЦВК) прыняў пастанову аб скасаванні УНК і ўтварэнні Дзяржаўнай палітычнай управы (ДПУ) ў Народны [[камісарыят унутраных справаў]] (НКУС) [[РСФСР]]. [[2 лістапада]] [[1923]] прэзідыум ЦВК [[СССР]] стварыў Аб'яднаную ДПУ пры ўрадзе СССР. [[10 ліпеня]] [[1934]] ў адпаведнасці з пастановай ЦВК СССР АДПУ зноў увайшла ў НКУС.
Радок 15: Радок 14:
[[26 лістапада]] [[1991]] прэзідэнт РСФСР [[Барыс Ельцын]] падпісаў Указ аб пераўтварэнні КДБ РСФСР у Агенцтва Федэральнай бяспекі РСФСР (АФБ РСФСР). [[28 лістапада]] [[1991]] прэзідэнт СССР [[Міхаіл Гарбачоў]] падпісаў Указ «Аб усталяванні Часовага становішча аб Міжрэспубліканскай службе бяспекі (МСБ)».
[[26 лістапада]] [[1991]] прэзідэнт РСФСР [[Барыс Ельцын]] падпісаў Указ аб пераўтварэнні КДБ РСФСР у Агенцтва Федэральнай бяспекі РСФСР (АФБ РСФСР). [[28 лістапада]] [[1991]] прэзідэнт СССР [[Міхаіл Гарбачоў]] падпісаў Указ «Аб усталяванні Часовага становішча аб Міжрэспубліканскай службе бяспекі (МСБ)».


[[3 снежня]] [[1991]] прэзідэнт СССР Міхаіл Гарбачоў падпісаў Закон «Аб рэарганізацыі органаў дзяржаўнай бяспекі». На падставе Закону КДБ СССР быў скасаваны, і на пераходны пэрыяд на яго аснове створаныя Міжрэспубліканская служба бяспекі (МСБ) і Цэнтральная служба разведкі СССР.
[[3 снежня]] [[1991]] прэзідэнт СССР Міхаіл Гарбачоў падпісаў Закон «Аб рэарганізацыі органаў дзяржаўнай бяспекі». На падставе Закону КДБ СССР быў скасаваны, і на пераходны перыяд на яго аснове створаныя Міжрэспубліканская служба бяспекі (МСБ) і Цэнтральная служба разведкі СССР.


[[19 снежня]] [[1991]] прэзідэнт РСФСР Барыс Ельцын падпісаў Указ «Аб стварэнні Міністэрства бяспекі і ўнутраных спраў РСФСР» (МБВД). Пры гэтым была фактычна скасаваная МСБ. [[14 студзеня]] [[1992]] Канстытуцыйны Суд [[Расія|РФ]] прызнаў неадпаведным Канстытуцыі РСФСР і адмяніў Указ Прэзідэнта РСФСР «Аб утварэнні Міністэрства бяспекі і ўнутраных спраў РСФСР».
[[19 снежня]] [[1991]] прэзідэнт РСФСР Барыс Ельцын падпісаў Указ «Аб стварэнні Міністэрства бяспекі і ўнутраных спраў РСФСР» (МБВД). Пры гэтым была фактычна скасаваная МСБ. [[14 студзеня]] [[1992]] Канстытуцыйны Суд [[Расія|РФ]] прызнаў неадпаведным Канстытуцыі РСФСР і адмяніў Указ Прэзідэнта РСФСР «Аб утварэнні Міністэрства бяспекі і ўнутраных спраў РСФСР».

Версія ад 21:40, 2 студзеня 2012

Камітэ́т дзяржа́ўнай бя́спекі СССР (КДБ СССР) — дзяржаўны орган, які выконваў задачы абароны канстытуцыйнага парадку СССР.

Гісторыя

Назва арганізацыі з цягам часу неаднаразова мянялася. 20 снежня 1917 бальшавіцкі ўрад Расіі ўтварыў Усерасійская надзвычайная камісія (УНК - па-рас. ВЧК). Першы старшыня: Фелікс Дзяржынскі. Агульнапрынятая назва супрацоўнікаў — чэкісты.

6 лютага 1922 Усерасійскі цэнтральны выканаўчы камітэт (УЦВК) прыняў пастанову аб скасаванні УНК і ўтварэнні Дзяржаўнай палітычнай управы (ДПУ) ў Народны камісарыят унутраных справаў (НКУС) РСФСР. 2 лістапада 1923 прэзідыум ЦВК СССР стварыў Аб'яднаную ДПУ пры ўрадзе СССР. 10 ліпеня 1934 ў адпаведнасці з пастановай ЦВК СССР АДПУ зноў увайшла ў НКУС.

3 лютага 1941 з НКУС вылучылі Народны камісарыят дзяржаўнай бяспекі (НКДБ). У ліпені 1941 году НКДБ СССР і НКУС СССР зноў былі аб'яднаныя ў адзіны наркамат — НКУС СССР. У красавіку 1943 быў зноў утвораны Наркамат дзяржаўнай бяспекі СССР. 15 сакавіка 1946 НКДБ ператварылі міністэрства (МДБ). 7 сакавіка 1953 МДБ улучылі ў Міністэрства ўнутраных справаў (МУС) СССР.

13 сакавіка 1954 створаны Камітэт дзяржаўнай бяспекі (КДБ) пры Савеце Міністраў СССР (з 1978 — КДБ СССР).

6 мая 1991 старшыня Вярхоўнага Савету РСФСР Барыс Ельцын і старшыня КДБ СССР Уладзімір Аляксандравіч Кручкоў падпісалі пратакол аб стварэнні ў адпаведнасці з рашэннем З'езду народных дэпутатаў РСФСР Камітэту дзяржаўнай бяспекі РСФСР (КДБ РСФСР), які мае статут саюзна-рэспубліканскага дзяржаўнага камітэта.

26 лістапада 1991 прэзідэнт РСФСР Барыс Ельцын падпісаў Указ аб пераўтварэнні КДБ РСФСР у Агенцтва Федэральнай бяспекі РСФСР (АФБ РСФСР). 28 лістапада 1991 прэзідэнт СССР Міхаіл Гарбачоў падпісаў Указ «Аб усталяванні Часовага становішча аб Міжрэспубліканскай службе бяспекі (МСБ)».

3 снежня 1991 прэзідэнт СССР Міхаіл Гарбачоў падпісаў Закон «Аб рэарганізацыі органаў дзяржаўнай бяспекі». На падставе Закону КДБ СССР быў скасаваны, і на пераходны перыяд на яго аснове створаныя Міжрэспубліканская служба бяспекі (МСБ) і Цэнтральная служба разведкі СССР.

19 снежня 1991 прэзідэнт РСФСР Барыс Ельцын падпісаў Указ «Аб стварэнні Міністэрства бяспекі і ўнутраных спраў РСФСР» (МБВД). Пры гэтым была фактычна скасаваная МСБ. 14 студзеня 1992 Канстытуцыйны Суд РФ прызнаў неадпаведным Канстытуцыі РСФСР і адмяніў Указ Прэзідэнта РСФСР «Аб утварэнні Міністэрства бяспекі і ўнутраных спраў РСФСР».

Кіраўніцтва

Старшыні КДБ СССР