Eulipotyphla

	Eulipotyphla
Навуковая класіфікацыя
Дамен:	Эўкарыёты
Царства:	Жывёлы
Падцарства:	Эўметазоі
Без рангу:	Двухбакова-сіметрычныя
Без рангу:	Другаснаротыя
Тып:	Хордавыя
Падтып:	Пазваночныя
Інфратып:	Сківічнаротыя
Надклас:	Чацвераногія
Клас:	Млекакормячыя
Падклас:	Звяры
Інфраклас:	Плацэнтарныя
Надатрад:	Laurasiatheria
Атрад:	Eulipotyphla
Міжнародная навуковая назва
	Eulipotyphla (Waddell, Okada, Hasegawa 1999)
Сямействы
	Erinaceidae — Вожыкавыя; Soricidae — Землярыйкавыя; Talpidae — Кратовыя; Solenodontidae — Шчыліназубавыя; † Nesophontidae — Незафонтавыя;
NCBI	9362
FW	92588

Eulipotyphla («сапраўды тлустыя і сляпыя»^[1]) — атрад млекакормячых, які быў створаны на падставе малекулярных метадаў філагенетычнай рэканструкцыі і ўключае лаўразіятэрый поліфілетычнага атрада Lipotyphla (ад якога цяпер адмовіліся з прычыны навуковай неактуальнасці), але не афратэрый, для якіх створаны іх уласны атрад Afrosoricida. Атрад Lipotyphla, у сваю чаргу, быў створаны шляхам выдалення некаторых груп з колішняга смеццевага таксона Insectivora.

Такім чынам, Eulipotyphla ўключае ў сябе сапраўдных вожыкаў і гімнур (сямейства Erinaceidae, раней вядомае як атрад Erinaceomorpha), шчыліназубаў (сямейства Solenodontidae), дэсманаў, кратоў, землярыйкавых кратоў (сямейства Talpidae) і сапраўдных землярыек (сямейства Soricidae). Сапраўдныя землярыйкі, талпіды і шчыліназубы раней былі аб’яднаныя ў кладу Soricomorpha, але гэта клада была прызнана парафілетычнай з тых часоў, калі было высветлена, што Soricidae і Erinaceidae з’яўляюцца сястрынскімі групамі^[2]^[3]^[4].

Класіфікацыя[правіць | правіць зыходнік]

АТРАД EULIPOTYPHLA (= Lipotyphla — Afrosoricida = Erinaceomorpha + Soricomorpha):
- Сямейства Erinaceidae:
  - Падсямейства Erinaceinae: сапраўдныя вожыкі;
  - Падсямейства Hylomyinae: гімнуры;
- Сямейства Soricidae:
  - Падсямейства Crocidurinae: белазубкавыя;
  - Падсямейства Soricinae: буразубкавыя;
  - Падсямейства Myosoricinae: афрыканскія белазубкавыя;
- Сямейства Talpidae:
  - Падсямейства Desmaninae: дэсманы;
  - Падсямейства Talpinae: краты;
  - Падсямейства Uropsilinae: урапсілы;
- Сямейства Solenodontidae: шчыліназубы;
- † Сямейства Nesophontidae: незафонты.

Кладаграма на ўзроўні сямействаў, якія дажылі да нашых часоў:

Eulipotyphla

Solenodontidae

↑ Hassan, Mo. British Wildlife: N (нявызн.). The Disillusioned Taxonomist blog (11 кастрычніка 2009). Праверана 26 лістапада 2015.
↑ Douady, C. J.; Chatelier, P. I.; Madsen, O.; de Jong, W. W.; Catzeflis, F.; Springer, M. S.; Stanhope, M. J. (October 2002). "Molecular phylogenetic evidence confirming the Eulipotyphla concept and in support of hedgehogs as the sister group to shrews". Molecular Phylogenetics and Evolution. 25 (1): 200–209. doi:10.1016/S1055-7903(02)00232-4.
↑ Roca, A. L.; Bar-Gal, G. K.; Eizirik, E.; Helgen, K. M.; Maria, R.; Springer, M. S.; O'Brien, S. J.; Murphy, W. J. (2004-06-10). "Mesozoic origin for West Indian insectivores". Nature. 429 (6992): 649–651. Bibcode:2004Natur.429..649R. doi:10.1038/nature02597. PMID 15190349.
↑ Bininda-Emonds, O. R. P.; Cardillo, M.; Jones, K. E.; MacPhee, R. D. E.; Beck, R. M. D.; Grenyer, R.; Price, S. A.; Vos, R. A.; Gittleman, J. L.; Purvis, A. (2007-03-29). "The delayed rise of present-day mammals". Nature. 446 (7135): 507–512. doi:10.1038/nature05634.