Аляксандр Васільевіч Сукала

Аляксандр Васільевіч Сукала
Дата нараджэння	25 лютага 1951(1951-02-25)
Месца нараджэння	Рагачоў, Рагачоўскі раён, Гомельская вобласць, БССР, СССР
Дата смерці	3 мая 2022(2022-05-03) (71 год)
Грамадзянства	СССР  Беларусь
Род дзейнасці	навуковец
Навуковая сфера	педыятрыя, нефралогія і імуналогія
Месца працы	БДМУ
Навуковая ступень	доктар медыцынскіх навук (1995)
Навуковае званне	прафесар (1996) акадэмік НАН Беларусі (2014)
Альма-матар	Мінскі медыцынскі інстытут (1975)
Узнагароды	Ганаровая грамата Міністэрства аховы здароўя Рэспублікі Беларусь[d] Ганаровая грамата Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь Ганаровая грамата НАН Беларусі[d] (2019)

Алякса́ндр Васі́льевіч Сука́ла (25 лютага 1951, г. Рагачоў, Гомельская вобласць — 3 мая 2022) — беларускі вучоны ў галіне педыятрыі, дзіцячай нефралогіі і экапаталогіі, імуналогіі дзіцячага ўзросту. Акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (2014; член-карэспандэнт з 2009), доктар медыцынскіх навук (1995), прафесар (1996).

Біяграфія

Скончыў з адзнакай Мінскі дзяржаўны медыцынскі інстытут (1975). У 1975—1978 гадах — урач-інтэрн, ардынатар 2-й Дзіцячай клінічнай бальніцы горада Мінска. З 1981 года — у Мінскім дзяржаўным медыцынскім універсітэце (з 2001 — Беларускі дзяржаўны медыцынскі ўніверсітэт), з 1988 — дэкан, з 1994 — загадчык 1-й кафедры дзіцячых хвароб, адначасова ў 1998—2001 гадах — прарэктар па вучэбнай і выхаваўчай рабоце, ў 2012—2019 — намеснік Старшыні Прэзідыума НАН Беларусі.

Навуковая дзейнасць

Навуковыя працы прысвечаны вывучэнню прычын і распрацоўцы спосабаў прафілактыкі рэцыдываў нефратычнага сіндрому ў дзяцей, клінічнаму і эксперыментальнаму даследаванням неспрыяльных знешнеасяроддзевых уздзеянняў (цэзію-137 і нітрытаў) на ўзнікненне, цячэнне і канец гламеруланефрытаў у дзяцей Беларусі ў постчарнобыльскі перыяд. Устанавіў факты змянення цячэння і ўчашчэння неспрыяльных зыходаў гламеруланефрытаў (развіццё хранічнай нырачнай недастатковасці) пры ўздзеянні цэзію-137, нітрытаў і іх спалучэнняў, якія леглі ў аснову аднаго з раздзелаў сучаснай нефралогіі — экалагічнай нефралогіі дзіцячага ўзросту. Устанавіў новыя маркёры прагназавання зыходаў першасных і другасных гламеруланефрытаў, прапанаваў метады аптымізацыі тэрапіі вострай і хранічнай нырачнай недастатковасці, уключаючы трансплантацыю нырак. Распрацаваў і ўкараніў у клінічную практыку пратаколы супрацьрэцыдыўнай тэрапіі гламеруланефрытаў, што дазволіла мінімізаваць адмоўныя ўздзеянні патагенетычнага глюкакортыкастэроіднага і цытастатычнага лячэння гламеруланефрытаў. Укараненне ў лячэбны працэс высокатэхналагічных спосабаў нырачна-заменнай тэрапіі дазволіла знізіць смяротнасць дзяцей ад вострай нырачнай недастатковасці з 35 % практычна да нуля. У галіне эндакрыннай паталогіі ў педыятрыі распрацаваў алгарытмы абследавання, прафілактыкі і лячэння дзяцей з залішняй масай цела.

Аўтар звыш 650 навуковых прац.

Узнагароды і званні

Узнагароджаны медалём «За працоўныя заслугі» (2007), ордэнам Свяціцеля Кірыла Тураўскага ІІ ступені (2011), ордэнам Ефрасінні Полацкай (2012), падзякай Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь (2021). Заслужаны дзеяч навукі Рэспублікі Беларусь (2002). Выдатнік аховы здароўя СССР (1978), выдатнік аховы здароўя Рэспублікі Беларусь (2012).

Бібліяграфія

• Первичный гломерулонефрит у детей Беларуси в современных экологических условиях (клинико-экспериментальное исследование) : Автореф. дис…. д-ра мед.наук ; МГМИ. — Минск : Б.и., 1995. — 32 с.
• Заболевания почек у детей // Справочник по госпитальной педиатрии, Мінск, 2002.
• Врожденный ихтиоз у детей, Мінск, 2013 (у суаўт.).
• Аллергия у новорожденных детей, Мінск, 2013 (у суаўт.)
• Справочник по поликлинической педиатрии / А. В. Сукало, И. Э. Бовбель ; Национальная академия наук Беларуси, Отделение медицинских наук. — Минск : Беларуская навука, 2015. — 312 с.; 3-е издание, пересм. — Минск : Беларуская навука, 2020. — 310 с.
• Большевесные новорожденные дети : перспективы физического развития и состояния здоровья / А. В. Сукало. — Минск : Беларуская навука, 2016. — 87 с.
• Острая почечная недостаточность, острое почечное повреждение. Хроническая почечная недостаточность, хроническая болезнь почек / А. В. Сукало, И. В. Шевчук. // Медицинский журнал : научно-практический рецензируемый журнал / учредитель: Учреждение образования «Белорусский государственный медицинский университет». — 2018. — № 2. — С. 154—159.
• Гастроэнтерология и диетология в детском возрасте : руководство для врачей / А. В. Сукало. — Минск : Беларуская навука, 2019. — 425 с.
• Системная красная волчанка с поражением почек у детей / И. А. Козыро, А. В. Сукало ; Национальная академия наук Беларуси, Министерство здравоохранения Республики Беларусь, Белорусский государственный медицинский университет. — Минск : Беларуская навука, 2021. — 212 с.

Літаратура

• Сука́ла Аляксандр Васілевіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 259. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).

Спасылкі

• Біяграфія на сайце НАНБ
• Аляксандр Васільевіч Сукала ў базе даных «История белорусской науки в лицах» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі (руск.)
• Сукала Аляксандр Васільевіч на сайце анлайн-энцыклапедыі «Беларусь у асобах і падзеях»