Аляксандр Леанідавіч Чыжэўскі
Аляксандр Чыжэўскі | |
---|---|
руск.: Александр Леонидович Чижевский | |
Дата нараджэння | 26 студзеня (7 лютага) 1897 |
Месца нараджэння | |
Дата смерці | 20 снежня 1964[1][2] (67 гадоў) |
Месца смерці | |
Месца пахавання | |
Грамадзянства | |
Бацька | Leonid Chizhevsky[d] |
Род дзейнасці | вынаходнік, фізік, філосаф, хімік, метэаролаг |
Навуковая сфера | Касмічная біялогія, біяфізіка, геліябіялогія[d], касмічнае надвор'е[d] і іянізатар паветра[d] |
Альма-матар | |
Вядомыя вучні | V. N. I︠A︡godinskiĭ[d] |
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Аляксандр Леанідавіч Чыжэўскі (1897, Цеханавец, Гродзенская губерня, цяпер Польшча — 20 снежня 1964) — біяфізік, адзін з заснавальнікаў геліябіялогіі.
Скончыў Маскоўскі археалагічны інстытут (1917) і Маскоўскі камерцыйны інстытут (1918), вучыўся на фізіка-матэматычным (1915—1919) і медыцынскім факультэтах Маскоўскага ўніверсітэта, дзе і працаваў у 1917—1927 у Лабараторыі зоапсіхалогіі Наркамата асветы Расіі (з 1925, загадчык Цэнтральнай навукова-даследчай лабараторыі іанізацыі з 1931), загадчык лабараторыі Упраўлення будаўніцтвам Палаца Саветаў.
У 1939 абраны ганаровым прэзідэнтам на Першым Міжнародным кангрэсе па біялагічнай фізіцы і касмічнай біялогіі ў Нью-Ёрку. Быў накіраваны Мемарандум пра навуковыя працы Чыжэўскага ад імя кангрэсу ў Нобелеўскі камітэт, але навуковец адмовіўся ад вылучэння на Нобелеўскую прэмію «з этычных матываў».
У 1942 быў рэпрэсаваны, знаходзіўся ў лагерах Свярдлоўскай вобласці Расіі і Казахстана. Рэабілітаваны ў 1958, пасля чаго вярнуўся ў Маскву.
Навуковыя працы па даследаванні ўплыву касмічных фізічных фактараў і ўздзеяння паветраных іонаў (аэронаў) на жывыя арганізмы. Усталяваў залежнасць паміж цыкламі сонечнай актыўнасці і многімі з’явамі ў біясферы.
Навуковыя інтарэсы: касмічная біялогія, біяфізіка, геліябіялогія, касмічнае надвор'е, аэраіаніфікацыя, электрагемадынаміка, электраафарбоўка.
Аўтар успамінаў «Усё жыццё» (1947) і зборніка «Вершы» (1987).
Зноскі
- ↑ а б в Чижевский Александр Леонидович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
- ↑ Alexander Leonidovich Chizhevsky // Who Named It? Праверана 9 кастрычніка 2017.
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
- Вядомыя беларусы Архівавана 5 красавіка 2010. на Belarus.by
- Чыжэўскі Аляксандр Леанідавіч на Spadchyna.org
- Нарадзіліся 7 лютага
- Нарадзіліся ў 1897 годзе
- Нарадзіліся ў Цеханоўцы
- Памерлі 20 снежня
- Памерлі ў 1964 годзе
- Памерлі ў Маскве
- Пахаваныя на Пятніцкіх могілках
- Выпускнікі Маскоўскага археалагічнага інстытута
- Выпускнікі Расійскага эканамічнага ўніверсітэта імя Г. В. Пляханава
- Выпускнікі МДУ
- Асобы
- Вучоныя паводле алфавіта
- Постаці кліяметрыі
- Рускі касмізм
- Удзельнікі Першай сусветнай вайны
- Ганаровыя грамадзяне Калужскай вобласці
- Ганаровыя грамадзяне Калугі
- Фізікі Беларусі
- Біёлагі Беларусі
- Фізікі Расіі
- Біёлагі Расіі
- Рэпрэсаваныя савецкай уладай
- Асобы на манетах