Анжэрскі апакаліпсіс

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Жан дэ Бандоль[1], Nicolas Bataille[d][1] і Robert Poinçon[d][2]
Анжэрскі апакаліпсіс. 1373—1381
Матэрыял воўна
Тэхніка tapestry weaving[d][3]
Анжэрскі замак[d][1]
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

«Анжэрскі апакаліпсіс» — серыя шпалераў, якія прадстаўляюць сцэны Адкрыцця Яна Багаслова. Знаходзяцца ў французскім горадзе Анжэ. Шпалеры створаны між 1373 і 1381 гадамі для Людовіка I Анжуйскага. Першапачаткова серыя складалася з сямі частак, кожная з якіх складалася з чатырнаццаці шпалераў, сямі з чырвоным і сямі з сінім фонам, а таксама малюнкі вялікай фігуры пад балдахінам, якая прадстаўляе самога Іаана. Да нашых дзён дайшлі толькі 64 шпалеры, выстаўленыя ў спецыяльным музеі на тэрыторыі Анжэрскага замка. Гэта самая вялікая ў свеце серыя сярэднявечных шпалераў.

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Кардоны для шпалераў былі выкананы ў 1375-1379 гадах нідэрландскім мастаком Жанам дэ Бандолем, які працаваў пры двары французскага караля Карла V. Крыніцай для кампазіцый, увасобленых у серыі дываноў, паслужылі мініяцюры з рукапісных «Каментароў да Апакаліпсісу» (X стагоддзе) Беатуса з Льебаны, манускрыпт належаў Карлу V. Шпалеры былі замоўленыя прыдворнаму ткачу Нікаля Батаю для Людовіка I Анжуйскага. Па ўсёй бачнасці, шпалеры былі выкананы ў Парыжы, у майстэрні Нікаля Батая, Раберам Пуасонам. Яны былі завершаны каля 1381 года. У XV стагоддзі Рэнэ Добры, герцаг Анжуйскі і кароль Неапаля, падарыў іх Анжэрскаму сабору.

Шпалеры выкананы з шоўку і воўны, выкарыстаны раслінныя фарбавальнікі — індыга, корань марэны, кармін і іншыя. У кожнага колеру не больш пяці адценняў.

У канцы XVIII і пачатку XIX стагоддзя серыя шпалераў панесла істотную шкоду, паколькі была выстаўлена ў галерэі з вялікімі вокнамі, і фарбы выцвели пад дзеяннем сонечнага святла. Паміж 1843 і 1870 гадамі шпалеры былі адрэстаўраваны.

У канцы 1930-х гадоў цыкл уважліва вывучаў рэфарматар мастацтва шпалеры Жан Люрса, які называў «Анжэрскі апакаліпсіс» «Сікстынскай капэлай, выкананай з воўны». Даследаванні знакамітай серыі дапамаглі Люрса сфармаваць асноўныя прынцыпы шпалернага ткацтва XX стагоддзя, шмат у чым абапіраюцца на досвед сярэднявечных майстроў.

Сюжэты[правіць | правіць зыходнік]

З сямі першапачаткова вырабленых частак захаваліся шэсць. Ансамбль шпалераў мае ў даўжыню 103 метра ў вышыню каля 4,5 метра. Кожная частка ўтрымоўвала 7 сініх і сем чырвоных шпалераў, кожная з якіх падзелена на дзве часткі, верхнюю і ніжнюю. Шпалеры не проста з'яўляюцца ілюстрацыяй да Апакаліпсісу, але і ўтрымліваюць інфармацыю аб палітычным і эканамічным жыцці Францыі XIV стагоддзя.

Зноскі

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Савіцкая В. Ператварэння шпалеры. — М.: Галарт, 1995. — ISBN 5-269-00294-9
  • Louis Réau, Iconographie de l'ouest art chrétien — Presses universitaires de France 1955
  • Liliane DelwasseI La tenture de l'ouest Apocalypse d'en Angers — SBN 978-2-85822-968-0
  • Giraud-Labalte, Claire: Der Wandteppich der Apokalypse. Rennes 1982 (Amtlicher Kunstführer des Museums)
  • Hansmann, - Вілфрыд: Das Tal der Loire. Köln [1976] 13. Auflage 1989. (DuMont Kunst-Reiseführer), S. 259-270
  • Erlande-Brandenburg, Alaine: Gotische Kunst. Freiburg-Basel 1984
  • Regards sur la tapisserie. Association des conservateurs des antiquités et objets d'art de France; unter Leitung von Guy Massin-Le Goff und d'en Étienne Vacquet. Edion Actes Sud, 2002.
  • L'home Apocalypse d'en Angers., Zeitschrift: Dossier de l'ouest art, n°31, August 1996.