Галадрыэль

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Варыянты імя
Алата́рыэль, Гала́дрыэль, Нэ́рвен, А́ртаніс
Тытул Уладарка Лорыэна
Раса Эльф
Пол Жаночы
Месца пражывання Валінар, Дорыят, Латлорыэн
Гады жыцця Бессмяротная (да часу Вайны Пярсцёнка — 8373 гады)

Гала́дрыэль (сінд.: Galadriel) — эльфійская каралева, персанаж эпасу «Уладар Пярсцёнкаў» і квенты «Сільмарыліён» Джона Р. Р. Толкіна. Наймагутная з эльфійскіх валадароў, якія засталіся ў Міжзем'і пасля Вайны Гневу. Уладарка Лорыэна.

Малодшая дачка Фінарфіна і Эарвен, сястра Фінрада, Ародрэта, Анграда і Аэгнара. Жонка Келебарна, маці Келебрыян. Бабуля Арвен, Эладана і Элрахіра.

Нарадзілася ў Валінары, калі там яшчэ раслі Два Дрэвы. Ужо тады Галадрыэль па праве лічылася найпрыгажэйшай дзевай з усяго роду Фінвэ. Як і Фінарфін, яе бацька, Галадрыэль валодала цудоўнымі залатымі валасамі і светлымі вачамі. За свой цудоўны выгляд была празвана «Ранішняй зоркай эльфійскага народа».

Імёны[правіць | правіць зыходнік]

  • Алата́рыэль — старадаўняя форма імя Галадрыэль на мове тэлеры.
  • Гала́дрыэль. Перакладаецца з сіндарына як Дзева, упрыгожаная бліскучым вянком. Гэта адносіцца да яе прыгожых залатых валасоў. Гэта імя было дадзена эльфійскай прынцэсе мужам Келебарнам[1]. Таксама корань «галад» азначае дрэва.
  • Артаніс. Пры нараджэнні дачкі Фінарфін даў ёй імя Артаніс (высакародная).
  • Нэрвен. Паводле эльфійскіх звычаяў, пазней маці дала дачцэ іншае імя — Нэрвен (муж-дзева), якое адлюстроўвала сілу і станістасць Галадрыэль.

Перадпачатковая Эпоха[правіць | правіць зыходнік]

Да пачатку першай эпохі Галадрыэль жыла ў Валінары.

Калі вораг валадароў Валінара, Моргат, выкраў у нолдар Сільмарылы і схаваўся ў Міжзем'і, шматлікія князі нолдар вырашылі пераследваць яго. Галадрыэль пажадала пакінуць Валінар разам з імі. У адрозненне ад Феанара і яго сыноў, яна не давала страшнай клятвы: ёй жадалася мець свае ўладанні ў Міжзем'і і кіраваць там па ўласнай волі. Разам са сваімі братамі яна рушыла ўслед за Фінголфінам і ўзначаліла небяспечны пераход свайго народа ў Міжзем'е праз паўночныя землі і льды Хелкараксэ.

Паводле іншай версіі, запісанай у чарнавіках Толкіна, Галадрыэль пакінула Валінар не разам з іншымі нолдар, а перасекла Вялікае мора самастойна.

Першая Эпоха[правіць | правіць зыходнік]

Галадрыэль прыйшла ў Міжзем'е ў 1-ы год Першай Эпохі і пасялілася ў Белерыяндзе з братамі. Там яна часта гасцявала ў палатах Тынгала, свайго сваяка, у Дорыяце, дзе сустрэла Келебарна і пакахала яго. Калі Фінрад Фелагунд пабудаваў Нарготранд і перасяліўся туды са сваім народам, Галадрыэль засталася ў Дорыяце і шмат чаго даведалася пра Міжзем'е ад Меліян.

Пасля заканчэння Вялікай вайны і падзення Ангбанда ў 583 годзе, калі Белерыянд пайшоў пад ваду і абрысы Міжзем'я змяніліся, многія нолдар вярнуліся ў Валінар, але Галадрыэль з мужам засталіся ў Міжзем'і.

Другая Эпоха[правіць | правіць зыходнік]

Паводле позніх прац Джона Р. Р. Толкіна, Галадрыэль перабралася з мужам у Ліндан, дзе кіравала невялікай групай эльфаў. Магчыма, яна падпарадкоўвалася Гіл-Галаду. Затым яна пераехала на ўсход — у Эрэгіян. Тады яна ўвайшла ў кантакт з паселішчам эльфаў-нандар у даліне ракі Андуін — будучым Латлорыэнам. Тады Эрэгіянам кіраваў Келебрымбар.

Калі ў Другую Эпоху Келебрымбар выкаваў Пярсцёнкі Улады, Галадрыэль у 1590 годзе Д. Э. атрымала Нэнья — парсцёнак вады, адзін з Трох эльфійскіх Пярсцёнкаў, утоеных ад Саўрана.

Трэцяя Эпоха і ўдзел у Вайне Пярсцёнка[правіць | правіць зыходнік]

У 1981 годзе Трэцяй Эпохі знік уладар Лорыэна Амрат і Галадрыэль стала кіраваць яго землямі як каралева лясных эльфаў. Яна жыла там з мужам да заканчэння Трэцяй Эпохі.

Галадрыэль уваходзіла ў Савет Мудрых Міжзем'я і першая склікала яго.

Паводле кнігі «Уладар Пярсцёнкаў», у лютым 3019 года Т. Э. Галадрыэль дала прыстанак членам Брацтва Пярсцёнка пасля іх паходу праз Морыю і паднесла ім багатыя і карысныя дары. Яна выпрабавала членаў Звяза, уяўна прапанаваўшы ім зрабіць выбар паміж іх цяжкім шляхам і іх патаемнымі жаданнямі, якія могуць вымусіць іх сысці са шляху. Яна таксама дазволіла Фрода і Сэму зазірнуць у Люстэрка. Яна адмовілася прыняць Пярсцёнак Усеўладдзя ад Фрода, усведамляючы, што, атрымаўшы яго, яна стане вялікай, магутнай, але жудаснай уладаркай, якая будзе валодаць разбуральнай сілай, здольнай толькі занявольваць і знішчаць.

Увесну таго ж 3019 года Лорыэн падвергся прынамсі тром магутным нападам оркаў Саўрана з Дол Гулдура — цытадэлі Ворага ў паўднёвай частцы Ліхалесся. Аднак абарона эльфійскіх земляў так і не была прарвана, а пасля трэцяга нападу сіл Саўрана эльфы Лорыэна пад кіраўніцтвам Келебарна нанеслі свой контрудар па Дол Гулдуру і з налёту ўзялі варожую цытадэль. Выкарыстоўваючы сваё магічнае ўменне, Галадрыэль абрынула сцены варожай крэпасці[2].

Чацвёртая Эпоха і зыход на Захад[правіць | правіць зыходнік]

Праз паўтара гады пасля ўзыходжання на прастол караля Элесара і пачатку Чацвёртай Эпохі Галадрыэль пакінула Міжзем'е і 29 верасня 3021 года адпыла разам з Элрандам, Гэндальфам, Фрода і Більба на Захад, пакінуўшы Келебарна ў Лорыэне. На той момант ёй было больш за 7000 гадоў. Яна заставалася адзінай жывой з князёў нолдар, якія ў свой час пакінулі Валінар.

Генеалагічнае дрэва[правіць | правіць зыходнік]

Генеалогія Першанароджаных Эльфаў

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Тынгал
 
Меліян
 
Ольвэ
 
 
 
 
 
Эльма
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Берэн
 
Люціэн
 
 
 
Эарвен
 
Фінарфін
 
Галадан
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Галадрыэль
 
Келебарн
 
Галатыль
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Дыяр
 
Німлат
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Німлат
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Элурэд і Элурын
 
Эльвінг
 
Эарэндзіл
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Эльрас
 
Эльранд
 
Келебрыян
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Каралі Нуменара
Валадары Андуніэ
Каралі Арнара
Правадыры дунэдайн
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Арагорн
 
Арвен
 
Эладан і Элрахір
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Эльдарыян

Дом Фінарфіна[правіць | правіць зыходнік]

 
Фінвэ
 
Індзіс
 
Олвэ
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Фінголфін
 
Фінарфін
 
Эарвен
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Фінрад
 
Ародрэт
 
Анград
 
Аэгнар
 
Галадрыэль
 
Келебарн
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Фіндуілас
 
 
 
 
 
 
 
Эльранд
 
Келебрыян
 
 
 
 

Зноскі

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]