Даната Брамантэ

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Даната Брамантэ
італ.: Donato Bramante
Фатаграфія
Помнік Брамантэ на віле Медычы
Імя пры нараджэнні Даната дзі Паскуча д’Антоніа
Дата нараджэння 1444[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 11 красавіка 1514(1514-04-11)
Месца смерці
Паходжанне італьянец
Род дзейнасці архітэктар, мастак, інжынер
Жанр жывапіс
архітэктура
Мастацкі кірунак Высокае Адраджэнне
Вядомыя працы Сабор Святога Пятра
Санта-Марыя-дэла-Пачэ
Санта-Марыя-дэле-Грацые
Тэмп’ета
Заступнікі Папа Юлій II
Папа Аляксандр VI
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Тэмп’ета ў двары царквы Сан-П'етра-ін-Манторыа, Рым

Даната Брамантэ (італ.: Donato (Donnino) di Pascuccio di Antonio detto il Bramante, 1444, Ферміньяна — 11 красавіка 1514, Рым) — заснавальнік і найбуйнейшы прадстаўнік архітэктуры Высокага Адраджэння. Яго самай вядомай працай з'яўляецца галоўны храм заходняга хрысціянства — базіліка Святога Пятра ў Ватыкане.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Даната Брамантэ нарадзіўся ў Монтэ Асдруальда (цяпер Ферміньяна). Юнацтва ён правёў ва Урбіна, дзе выпрабаваў ўплыў мастакоў П'ера дэла Франчэскі і Лучана Лаураны. Пачынаў як жывапісец. У 1476 г. быў запрошаны ў гэтай якасці ў Мілан да двара герцага Ладавіка Мора, дзе сустрэўся з Леанарда да Вінчы, ідэі якога ў галіне горадабудаўніцтва аказалі вялікі ўплыў.

Міланскі перыяд Брамантэ доўжыўся 20 гадоў. Ён узвёў некалькі будынкаў, напрыклад, алтарную частку царквы Санта-Марыя-дэле-Грацые. З 1499 пасля захопу Мілана французскімі войскамі пераехаў у Рым. Тут мастацтва Брамантэ набыло класічную чысціню і манументальнасць. Найбольшай пластычнай цэласці ён дасягнуў у маленькай капліцы-ратондзе Тэмп’ета (1502) ў двары кляштара Сан-П'етра ін Мантарыа. Пры Папе Юліі II стаў галоўным папскім архітэктарам; з 1503 вёў па даручэнні Юлія II шырокія працы ў Ватыкане (двор Сан-Дамаза і двор Бельведэр). Спраектаваў і пачаў будаваць галоўны храм Рыма — сабор Святога Пятра ў Ватыкане (з 1505) і паспеў ўзвесці храм да вышыні арак. Творчасць Брамантэ — адна з вяршыняў архітэктуры Адраджэння.

У комплексе Ватыканскага палаца знаходзяцца дзве пабудовы Брамантэ — двары Бельведэр (1503—1545) і Сан Дамаза (каля 1510). Іншыя выбітныя работы Брамантэ — круглы храм Тэмп'ета ў двары кляштара Сан П'етра ін Мантарыа (1502), унутраны дворык царквы Санта-Марыя-дэла-Пачэ і фасад палацца Канчэлерыя (1499—1511), аднаго з найбольш вытанчаных рэнесансных палацаў у Рыме.

Зноскі

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Arnaldo Bruschi, Bramante architetto, Roma-Bari, 1969.
  • Arnaldo Bruschi, Bramante, Laterza, 1973.
  • Bramante milanese e l'architettura del Rinascimento lombardo , atti del seminario di studi a cura di Christoph L. Frommel; Luisa Giordano; Richard Schofield, Padova 2005
  • E. H. Gombrich, Norma e forma. Studi sull'arte del Rinascimento, Torino, 1964
  • Stefania Buganza, Qualche considerazione sui primordi di Bramante in Lombardia in «Nuovi Studi» 11, 2005.
  • Horst Bredekamp, «La fabbrica di San Pietro. Il principio della distruzione pruduttiva», Torino, Einaudi, 2005

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]