Нарайр Марціросавіч Сісакян
Нарайр Марціросавіч Сісакян | |
---|---|
арм.: Սիսակյան Նորայր Մարտիրոսի | |
Дата нараджэння | 12 (25) студзеня 1907 |
Месца нараджэння | |
Дата смерці | 12 сакавіка 1966[1] (59 гадоў) |
Месца смерці | |
Месца пахавання | |
Грамадзянства | |
Дзеці | Іосіф Нарайравіч Сісакян[d], Аляксей Нарайравіч Сісакян[d] і Ludmila Budagova[d] |
Род дзейнасці | хімік, біёлаг, біяхімік |
Навуковая сфера | біяхімія |
Месца працы | |
Навуковая ступень | доктар біялагічных навук (1940) |
Навуковае званне |
|
Альма-матар | |
Член у |
|
Прэміі | |
Узнагароды | |
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Нара́йр Марціро́савіч Сісакя́н (арм.: Սիսակյան Նորայր Մարտիրոսի) (12 студзеня (25 студзеня) 1907, Аштарак, Эрыванская губерня — 12 сакавіка 1966, Масква) — савецкі біяхімік.
Акадэмік АН СССР (10.06.1960; член-карэспандэнт з 23.10.1953), акадэмік АН Армянскай ССР (1965; член-карэспандэнт 1945).
Асноўныя працы па вывучэнні заканамернасцей дзеяння ферментаў падчас абмену рэчываў, біяхіміі засухаўстойлівасці раслін, тэхнічнай біяхіміі, касмічнай біялогіі.
Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]
Скончыў Маскоўскую сельскагаспадарчую акадэмію імя К. А. Ціміразева (1932).
З 1935 года працаваў у інстытуце біяхіміі імя А. Н. Баха АН СССР (адначасна — прафесар МДУ).
У 1959—1963 гадах — акадэмік-сакратар Аддзяленні біялагічных навук АН СССР. З 1960 года — член Прэзідыума АН СССР. З 1963 галоўны навуковы сакратар Прэзідыума АН СССР.
З 1965 года — віцэ-прэзідэнт Міжнароднай астранаўтычнай акадэміі, удзельнік Пагуошскага руху вучоных.
Бацька расійскага фізіка, акадэміка РАН Аляксея Сісакяна.
Узнагароды[правіць | правіць зыходнік]
- 2 ордэны Працоўнага Чырвонага Сцяга (у т.л. 10.06.1945)
- ордэн «Знак Пашаны»
- медалі
- Сталінская прэмія трэцяй ступені (1952) за навуковую працу «Ферментацыйная актыўнасць пратаплазмавых структур» (1951)
- 2 прэміі АН СССР імя А. Н. Баха (1950, 1966)
- Прэмія АН СССР імя І. І. Мечнікава (1951)
Памяць[правіць | правіць зыходнік]
- Імем Сісакяна названы кратар на Месяцы.
- Таксама яго імем названа школа № 5 у г. Аштараку (Арменія).
- У Арменіі былі выпушчаны паштовыя маркі, прысвечаныя Сісакяну.
- Мемарыяльная дошка ўсталявана на будынку інстытута біяхіміі ім. А. Н. Баха ў Маскве.
Зноскі
- ↑ а б Сисакян Норайр Мартиросович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Сісакян Нарайр Марціросавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 418. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).
- Норайр Мартиросович Сисакян, М., 1967 (АН СССР. Материалы к биобиблиографии учёных СССР. Серия биологических наук. Биохимия, в. 5)
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
- Профіль Нарайра Марціросавіча Сісакяна на афіцыйным сайце РАН
- Профіль Нарайра Марціросавіча Сісакяна на афіцыйным сайце НАН РА
- Сисакян, Норайр Мартиросович (руск.) — артыкул з Вялікай савецкай энцыклапедыі
- Из воспоминаний Е. В. Косминской. Каким я помню Норайра Мартиросовича Сисакяна Архівавана 24 сакавіка 2007.
- Памяти академика Н. М. Сисакяна // Вестник АН СССР, 1966, № 3, стр. 3
- Елена Курапова Академик Норайр Сисакян — человек с учащенным пульсом. К 100-летию со дня рождения выдающегося ученого. Архівавана 26 кастрычніка 2021. // Независимая информационно-аналитическая международная армянская газета «Ноев Ковчег», № 2 (113), февраль 2007 года
- Нарадзіліся 25 студзеня
- Нарадзіліся ў 1907 годзе
- Нарадзіліся ў Эрыванскай губерні
- Памерлі 12 сакавіка
- Памерлі ў 1966 годзе
- Памерлі ў Маскве
- Пахаваныя на Новадзявочых могілках
- Выкладчыкі МДУ
- Дактары біялагічных навук
- Прафесары
- Правадзейныя члены АН СССР
- Выпускнікі Ерэванскага дзяржаўнага ўніверсітэта
- Выпускнікі РДАУ-МСГА імя К. А. Ціміразева
- Члены АН СССР
- Лаўрэаты Сталінскай прэміі
- Кавалеры ордэна Працоўнага Чырвонага Сцяга
- Кавалеры ордэна «Знак Пашаны»
- Узнагароджаныя медалём «За абарону Масквы»
- Асобы
- Вучоныя паводле алфавіта
- Біёлагі СССР
- Асобы на марках