Німруд

Рэшткі старажытнага горада Німруд стар.-яўр.: כלח (Калах) Краіна Ірак Каардынаты 36°05′57″ пн. ш. 43°19′39″ у. д. Заснаваны XIII стагоддзе да н.э. Німруд на карце Ірака

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Німруд (асір. Калху, бібл. Калах) — старажытны горад у Месапатаміі, на тэрыторыі сучаснага Ірака. Яго руіны знаходзяцца на паўднёвы ўсход ад горада Масул каля ракі Тыгр у Іраку.

Німруд быў заснаваны ў XIII стагоддзі да н.э. Салманасарам I і праз чатырыста гадоў падчас валадарання Ашур-націр-апала II стаў сталіцай Асірыі. У 612 да н.э. быў разбураны мідыйцамі і халдзеямі.

Назва

Статуя вартавога варотаў Німруда

Назва горада звязвае яго з біблейскім царом Німродам, унукам Хама. Але гэту назву горад атрымаў ад еўрапейскіх археолагаў у XIX стагоддзі. Да гэтага яго называлі Калах, або Калху. Паводле легенды, адзін рабочы знайшоў статую паўбыка-паўчалавека і прыняў яе за Німрода, заснавальніка горада.

Археалогія

План горада Німруд (Калху)

План палаца Ашурназірпал ІІ у Калху

Першыя раскопкі праводзіліся ў 1846 англічанінам Осцінам Генры Лэярдам. Былі выяўлены рэшткі вялікага палаца і крапасных збудаванняў. Былі знойдзены шматлікія рэльефы з алебастру і разныя фігуркі са слановай косці, а таксама Чорны абеліск і статуі. У 1955 падчас раскопак, якія праводзіліся Максам Малаўэнам у храме Набу, былі выяўлены гліняныя пліты з клінапісам, што змяшчаюць клятвы васалаў і асірыйскіх саноўнікаў, датаваныя 672 да н.э. Гэтыя запісы паслужылі важным дапаможнікам для вывучэння асірыйскага права і рэлігіі.

Уварванне амерыканскіх войскаў падчас Іракскай вайны ў 2003 прывяло да вялікіх разбурэнняў на месцы старажытнага горада.

На 5 сакавіка 2015 года стала вядома, што баявікі тэрарыстычнай арганізацыі ІДІЛ, пад кантролем якой знаходзіцца значная тэрыторыя Ірака, знішчылі руіны старажытнага горада з дапамогай цяжкай тэхнікі.

Па звестках Бі-бі-сі, знішчана 95 працэнтаў старажытных артэфактаў, уключаючы вырабы са слановай косткі, статуі крылатых божастваў ламасу, рукапісы старажытных дагавораў. Німруд, згаданая ў Бібліі сталіца Асірыйскай імперыі, быў заснаваны ў ХІІІ стагоддзі да нашай эры. Горад з тысячагадовай гісторыяй, які апошнія 150 гадоў прыцягваў увагу археолагаў з усяго свету, быў знішчаны за адну ноч. Эксперты ЮНЕСКА назвалі разбурэнне Німруда ваенным злачынствам, і ўрад Ірака быў вымушаны звярнуцца па дапамогу да міжнароднай супольнасці.

Літаратура

• Німруд // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 11: Мугір — Паліклініка / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 11. С. 348.
• Joan Oates: Nimrud. An Assyrian period city revealed. British School of Archeology in Iraq, London 2001. ISBN 0-903472-25-2

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Німруд
• (англ.) Фатаграфіі знаходак з раскопак магіл асірыйскіх царыц Ябы, Баніту і Аталіі
• (англ.) Ancient Nimrud (Calah)