Падводны авіяносец

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Брытанскі падводны авіяносец HMS M2
Ангар на I-400
Гідрасамалёт Seiran M6A1, які базіраваўся на японскіх падводных авіяносцах тыпу I-400

У японскім флоце падчас Другой сусветнай вайны былі падводныя лодкі вялікіх памераў, здольныя транспартаваць да некалькіх лёгкіх гідрасамалётаў (падобныя падводныя лодкі таксама будаваліся ў Францыі). Самалёты захоўваліся ў складзеным выглядзе ў адмысловым ангары ўнутры субмарыны. Узлёт ажыццяўляўся ў надводным становішчы лодкі, пасля вываду самалёта з ангара і зборкі. На палубе ў насавой частцы субмарыны меліся спецыяльныя палазы катапульты скарочанага старту, з якіх самалёт паднімаўся ў неба. Пасля завяршэння палёту самалёт прывадняўся і прыбіраўся назад у гараж лодкі.

У верасні 1942 года самалет Yokosuka E14Y, узляцеўшы з лодкі I-25, здзейсніў налёт на тэрыторыю штата Арэгон (ЗША), скінуўшы дзве 76-кілаграмовыя запальныя бомбы, якія, як меркавалася, павінны былі выклікаць шырокія пажары ў лясных масівах, чаго, аднак, не адбылося, і эфект быў нязначным. Але нападзенне мела вялікі псіхалагічны эфект, бо не быў вядомы спосаб атакі. Гэта быў адзіны выпадак бамбардзіроўкі кантынентальнай часткі ЗША за ўсю вайну.

Японія[правіць | правіць зыходнік]

  1. Праект J-1M — «I-5» (1 гідрасамалёт-разведчык, запуск з вады)
  2. Праект J-2 — «I-6» (1 гідрасамалёт-разведчык, запуск з катапульты)
  3. Праект J-3 — «I-7», «I-8» (-//-)
  4. Праект 29, тып «B» — 20 штук (-//-)
  5. Праект 29, тып «B-2» — 6 шт (-//-)
  6. Праект 29, тып «B-3» — 3 шт (лодкі мелі ангары, але самалётаў ніколі не неслі — пераабсталяваны пад «Кайтэн»)
  7. Праект А-1 — 3 шт (1 гідрасамалёт-разведчык, запуск з катапульты)
  8. Тып I-400 — 3 шт (3 гідрасамалёты Aichi M6A Seiran)
  9. Тып «АМ» — 4 шт (2 гідрасамалёты-бамбардзіроўшчыкі Seiran), 2 не дабудаваныя

Два апошнія тыпы былі прызначаныя для ўдараў па Панамскіх шлюзах, але пра іх баявое ўжыванне як авіяносцаў няма звестак.

Вялікабрытанія[правіць | правіць зыходнік]

Пасля страты цяжкаўзброенай лодкі HMS M1 і абмежаванняў на ўзбраенне субмарын, уведзеных Вашынгтонскім марскім пагадненнем у 1922 годзе, астатнія ПЛ тыпу «М» былі пераабсталяваны для іншых мэтаў. У 1928 лодка HMS M2 была абсталявана воданепранікальным ангарам і паравой катапультай і была прыстасаваная для ўзлёту і пасадкі невялікіх гідрасамалётаў. Субмарына і яе самалёт маглі выкарыстоўвацца ў разведвальных мэтах у авангардзе флоту. У 1932 M2 патанула недалёка ад Портленда, і Брытанскі ВМФ адмовіўся ад падводных авіяносцаў.

Францыя[правіць | правіць зыходнік]

ПЛ Сюркуф 1930 года пабудовы загінула ў 1942 годзе. Была абсталявана лёгкім гідрапланам у ангары для разведвальнай службы і карэкціроўкі агню галоўнага калібра падлодкі — 203-міліметровых гармат.

СССР[правіць | правіць зыходнік]

У 1937 годзе ў ЦКБ-18 пад кіраўніцтвам Б. М. Малініна вялася распрацоўка падводных лодак XIV біс серыі (праект 41а), якія планавалася абсталёўваць гідрасамалётам «Гідра-1» (СПЛ, Самалет для Падводнай Лодкі), распрацаваным у АКБ а. Н. В. Чацверыкова ў 1935 годзе. Ангар на лодцы праектаваўся 2,5 метраў у дыяметры і 7,5 метраў у даўжыню. Самалёт меў палётную масу 800 кг і хуткасць да 183 км/гадз. Падрыхтоўка самалёта да палёту павінна была займаць каля 5 хвілін, складванне пасля палёту — каля 4 хвілін. Праект рэалізаваны не быў.

Цяперашні час[правіць | правіць зыходнік]

У сучасным падводным караблебудаванні падводная авіяцыя не выкарыстоўваецца. У СССР быў распрацаваны праект разведвальнага верталёта Ка-56 «Аса», прыстасаванага да транспарціроўкі ў тарпедным апараце. У серыю праект не пайшоў з-за адсутнасці ў СССР прыдатных ротарных рухавікоў.

У ЗША распрацоўваюцца БПЛА для падлодак, у прыватнасці, стратэгічных ракетаносцаў тыпу «Агая», якія паступова выводзяцца з баявой службы; яны маюць 24 ракетныя шахты дыяметрам 2,4 м кожная.

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]