Панджабцы

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Панджабцы
Колькасць 110-120 млн чал
Рассяленне

Сцяг Пакістана Пакістан — 76 335 300 чал
Сцяг Індыі Індыя — 29 109 672 чал
Сцяг Вялікабрытаніі Вялікабрытанія — 2,3 млн чал
Сцяг Канады Канада — 800 тыс. чал
Сцяг ААЭ Аб’яднаныя Арабскія Эміраты — 720 тыс. чал
Сцяг ЗША ЗША — 640 тыс. чал
 Саудаўская Аравія — 620 тыс. чал
 Ганконг — 260 тыс. чал
Сцяг Малайзіі Малайзія — 185 тыс. чал
Сцяг ПАР ПАР — 140 тыс. чал
 М’янма — 120 тыс. чал
Сцяг Францыі Францыя — 90 тыс. чал
Сцяг Італіі Італія — 80 тыс. чал
Сцяг Тайланда Тайланд — 75 тыс. чал
Сцяг Японіі Японія — 75 тыс. чал
 Маўрыкій — 70 тыс. чал
Сцяг Сінгапура Сінгапур — 70 тыс. чал
 Аман — 68 тыс. чал
 Лівія — 65 тыс. чал
 Бахрэйн — 66 тыс. чал
 Кенія — 55 тыс. чал
Сцяг Аўстраліі Аўстралія  — 50 тыс. чал
 Танзанія — 45 тыс. чал
 Кувейт — 40 тыс. чал

Сцяг Германіі Германія — 17 тыс. чал
Этнічныя мовы панджабі (большасць), хіндзі, лахнда, урду
Традыцыйныя рэлігіі (канфесіі) іслам, сікхізм, індуізм
Блізкія этнасы іранскія народы

Панджа́бцы, пенджабцы (панджаб.: ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ) (پنجابی) — асноўнае насельніцтва геаграфічнай і гістарычнай вобласці Пенджаб (пакістанскім штаце Пенджабе і на тэрыторыі індыйскіх штатаў Пенджаб і Хар’яна). Таксама маюць вялікія дыяспары ў Еўропе, Амерыцы, Азіі, Блізкім Усходзе і Афрыцы. Колькасць — 110—120 млн чал.

Большая частка панджабцаў размаўляе на мове панджабі (індаіранская галіна індаеўрапейскай сям'і моў), меншая (сікхі) — на хіндзі (у Індыі), на дыялектах лендзі (лахнда) і мове ўрду (у Пакістане). У Пакістане панджабцы вызнаюць іслам, а ў Індыі галоўным чынам — сікхізм ці індуізм.

Этнагенез народа разнастайны; з найстаражытных часоў у яго склад уліваліся прышлыя групы насельніцтва, якія асядалі тут у сувязі з арыйскімі, шакскімі (скіфскімі), арабскімі і іншымі нашэсцямі. Вялікі ўклад у фарміраванне панджабцаў унеслі джаты, раджпуты і гуджары. З 3 тысячагоддзя да н.э. панджабцы праславіліся як заснавальнікі магутных дзяржаў (Таксіла і інш.).

Галоўным чынам панджабцы — земляробы (галоўная сельскагаспадарчая культура — пшаніца на арашаных землях); развіты ткацтва, ганчарны промысел, выраб дываноў і мастацкая разьба па дрэве. Характэрнае жыллё ў вёсках — дом з сырцовай цэглы з плоскім дахам. Сярод панджабцаў параўнальна шмат кваліфікаваных рабочых і прадстаўнікоў тэхнічнай інтэлігенцыі, асабліва гэта характэрна для Індыі. Працэнт пісьменных у абедзвюх краінах рассялення значна вышэйшы, чым у суседніх народаў.

Бібліяграфія[правіць | правіць зыходнік]

  • Гусева Н. Р. Панджабцы // Народы и религии мира / Глав. ред. В. А. Тишков. — М.: Большая Российская Энциклопедия, 1999. — С. 408-409.
  • Кудрявцев М. К. Панджабцы // Большая советская энциклопедия / Глав. ред. А. М. Прохоров. Т. 19. — М.: Советская Энциклопедия, 1975. — С. 143.
  • Народы Южной Азии. — М., 1963.