Перыкл

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Перыкл
стар.-грэч.: Περικλῆς
афінскі стратэг[d]
442 да н.э. — 429 да н.э.
Нараджэнне 494 да н.э.
Смерць 429 да н.э.
Род Alcmaeonidae[d] і Buzygae[d]
Бацька Ксанціп[d]
Маці Агарыста[d]
Жонка Pericles' first wife[d] і Аспасія[2][3]
Дзеці Pericles the Younger[d][4], Paralus[d] і Xanthippus[d][5]
Веравызнанне старажытнагрэчаская рэлігія[d]
Дзейнасць палітык, ваенны, дзяржаўны дзеяч, аратар, вайсковы афіцэр
Прыналежнасць Старажытныя Афіны
Званне стратэг
Бітвы
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Перыкл (грэч. Περικλέης / Perikles; ~494[6] — 429 гг. да н.э.), старажытнагрэчаскі палітычны і дзяржаўны дзеяч, стратэг Афінаў (444 — 431; 429 гг. да н.э.).

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Паходзіў са старадаўняга арыстакратычнага роду, сын Ксанціпа і Агарысты; атрымаў добрую адукацыю. Належаў да прыхільнікаў дэмакратыі; працягнуў распачатую Эфіальтам дэмакратызацыю дзяржаўнага ладу Афінаў. Ініцыіраваў скасаванне маемаснага цэнзу пры выбранні большасці службовых асоб і увядзенне грашовай аплаты працы суддзяў. Пры Перыкле вялося шырокае ваеннае, грамадскае і культавае будаўніцтва. Пачынаючы з 447 да н.э. быў адбудаваны афінскі Акропаль з такімі будынкамі, як Парфенон і Прапілеі. Знешняя палітыка Перыкла мела на мэце забяспячэнне марской магутнасці Афінаў, цэнтралізацыю Архэ Афінскай, супрацьстаянне Пелапанескаму саюзу на чале са Спартай. Гэтая палітыка ўключала вывад афінскіх пасяленняў на заваяваныя і саюзныя тэрыторыі, падаўленне выступленняў саюзнікаў (паўстанне на Самасе ў 440 да н.э.). Кіраванне Перыкла паспрыяла палітычнаму і эканамічнаму росквіту Афінаў, іх пераўтварэнню ў буйны культурны цэнтр старажытнага свету. Памёр ад чумы ў час вайны.

Быў сябрам філосафа Анаксагора, ад каго, паводле паданняў, навучыўся ўменню валодаць сабою ва ўсіх акалічнасцях жыцця. Вядомыя верагодныя выявы на дзвюх гермах, з Цівалі, якая захоўваецца ў Ватыкане, і той, што заховаўецца ў Брытанскім музеі. Нязвыкласць выяваў у тым, што Перыкл паказаны з карынфскім шлемам, ссунутым на патыліцу. Гэта тлумачаць тым, што, хоць сам прыгожы, Перыкл меў непрыгожую, завостраную ўверсе, форму галавы, якую высмейвалі[7] тагачасныя аўтары камедый, і якую пажадалі скрыць скульптары, напр., Крэсілай[8].

Зноскі

  1. ↑ Union List of Artist Names — 2018. Праверана 21 мая 2021.
  2. ↑ Аспазия // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — Сент-Питерсберг: Брокгауз — Ефрон, 1890. — Т. II. — С. 299–300.
  3. ↑ Любкер Ф. Aspasia // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 169–170.
  4. ↑ Paralus and Xanthippus
  5. ↑ Любкер Ф. Pericles // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 1008–1010.
  6. ↑ Суриков 2008, с. 282.
  7. ↑ «Галава-цыбуліна». Хафнер Г. Выдающиеся портреты античности : 337 портретов в слове и образе / Пер. с нем. В. А. Сеферьянц. — М.: Прогресс, 1984. — 311 с. (руск.)
  8. ↑ Хафнер Г. Выдающиеся портреты античности : 337 портретов в слове и образе / Пер. с нем. В. А. Сеферьянц. — М.: Прогресс, 1984. — 311 с. (руск.)

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Крыніцы[правіць | правіць зыходнік]

Даследаванні[правіць | правіць зыходнік]

на рускай мове
  • Арский Ф. Перикл. — М., 1971. — (Жизнь замечательных людей).
  • Бузескул В. П. Перикл. Историко-критический этюд. — Харьков, 1889.
  • Бузескул В. П. Перикл. Личность, деятельность, значение. — Л., 1923.
  • Кравчук А. Перикл и Аспасия. — М.: Наука, 1990. — ISBN 5-02-010002-1.
  • Курциус Э. История Древней Греции. — Мн.: Харвест, 2002. — Т. 2. — 3 000 экз. — ISBN 985-13-1119-7.
  • Новиков С. В., Селиванова Л. Л., Стрелков А. В. История Древней Греции. — М.: АСТ, Астрель, Хранитель, 2006.
  • Строгецкий В. М. Полис и империя в классической Греции. — Н. Новгород, 1991.
  • Суриков И. Е. Античная Греция : политики в контексте эпохи: время расцвета демократии. — М.:: Наука, 2008. — ISBN 978-5-02-036984-9.
на англійскай мове
  • Bowra C. M. Periclean Athens. — New York, 1971.
  • Fornara Ch., Samons L. J. Athens from Cleisthenes to Pericles. — Berkeley, 1991.
  • Kagan D. Pericles of Athens and the Birth of Democracy. — New York, 1991.
на нямецкай мове
  • Bayer E., Heideking J. Die Chronologie des perikleischen Zeitalters. — Darmstadt, 1975.
  • Ehrenberg V. Soohokles und Perikles. — Munchen, 1956.
  • Gregor J. Perikles: Griechenlands Grosse und Tragik. — Munchen, 1938.
  • Shachermeyr F. Perikles. — Stuttgart, 1969.
  • Shachermeyr F. Religionspolitik und Religiositat bei Perikles. — Wien, 1968.
  • Willrich Н., Perikles, Gött., 1936;
на французскай мове
  • Chatelet F. Périclès et son sièle. — Paris, 1990.
  • Cloche P. Le siècle de Périclès. — Paris, 1970.
  • Delcourt M. Périclès. — Paris, 1939.
  • Homo L. Pericles: Une experience dedemocratie dirigree. — Paris, 1954.
  • Maffre J.-J. Le siècle de Périclès. — Paris, 1990.
на італьянскай мове
  • De Sanctis G. Pericle. — Milano, 1944.
  • Levi M. A. Pericle e la democrazia ateniese. — Milano, 1996.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Перыкл&oldid=4492197"