Рэйхстаг (Германская імперыя)

Reichstag Рэйхстаг
Гісторыя
Дата заснавання	1871
Дата скасавання	1918
Папярэднік	Рэйхстаг Свяшчэннай Рымскай Імперыі
Пераемнік	Рэйхстаг Веймарскай Рэспублікі
Структура
Членаў	384—397

Рэйхста́г (ням.: Reichstag — «Дзяржаўны Сход») — вышэйшы прадстаўнічы і заканадаўчы орган Германіі ў перыяд кайзераўскай эпохі, з’яўляўся ніжняй палатай парламента імперыі. Ролю верхняй палаты іграў Бундэстаг.

Рэйхстаг узнік у 1867 годзе ў выглядзе «ўстаноўчага паўночнагерманскага Рэйхстага», за якім рушыў услед звычайны паўночнагерманскі Рэйхстаг. У 1871 годзе, пасля аб’яднання Германіі, быў скліканы першы германскі Рэйхстаг, зацверджаны Канстытуцыяй Германіі ад 16 красавіка 1871. У яго абранні, аднак, не прымала ўдзел Эльзас-Латарынгія. Рэйхстаг часоў Кайзераўскай Германіі праіснаваў да 1918 года.

Гісторыя

Па канстытуцыі 1871 года Рэйхстаг абіраўся на 3 гады, таму другія выбары адбыліся ў 1874 годзе (з удзелам Эльзас-Латарынгіі), трэція — у 1877 годзе. З прычыны непрыняцця Рэйхстагам закона супраць сацыялістаў, Рэйхстаг быў распушчаны датэрмінова і чацвёрты заканадаўчы перыяд пачаўся ў 1878 годзе. Наступныя — у 1881, 1884, 1887 і 1890 гадах. У 1888 годзе быў прыняты закон аб падаўжэнні заканадаўчага перыяду да 5 гадоў, які павінен быў уступіць у сілу з восьмага Рэйхстага, але з прычыны непрыняцця ваеннага законапраекта рэйхстаг быў распушчаны за два гады да тэрміну. Таму дзявяты заканадаўчы перыяд пачаўся ў 1893 годзе, а дзесяты — у 1898 годзе.

Рэйхстаг абіраўся ўсеагульнай, прамой і таемнай падачай галасоў, па акругах Германскай імперыі, з насельніцтвам 100 000 у кожнай, але размеркаванне акругаў было выраблена ў 1867 годзе для Паўночнагерманскага саюза, а для астатняй Германіі — у 1871 годзе, і, нягледзячы на ​​вельмі значныя далейшыя змены ў размеркаванні насельніцтва, заставалася з тых часоў нязменнай, тым часам, як павелічэнне электарату адбылося асабліва ў вялікіх гарадах, якія адсылалі ў Рэйхстаг пераважна апазіцыйных дэпутатаў. Электарат у розных акругах вагаўся ў вялікіх межах: паміж за 40 000 (Шаўмбург-Ліпэ) і 600 000 (6-я Берлінская акруга) (па перапісу 1895 году).

Колькасць дэпутатаў у двух Паўночнагерманскіх Рэйхстагах раўнялася 297, у першым германскім Рэйхстагу — 384, а пачынаючы з 1874 года колькасць павялічылася да 397. Дэпутаты па канстытуцыі лічыліся прадстаўнікамі ўсяго народа, а не сваёй акругі. Дэпутаты карысталіся недатыкальнасцю.

Рэйхстаг самастойна выбіраў сваё бюро, якое складалася з прэзідэнта, двух віцэ-прэзідэнтаў і 8 сакратароў, і сам правяраў паўнамоцтвы сваіх членаў. Члены саюзнага савета мелі права гаварыць у ім ад імя сваіх урадаў, у любы час.

Рэйхстаг меў права заканадаўчай ініцыятывы, але абмяркоўваў таксама законапраекты, унесеныя саюзнымі ўрадамі і прынятыя Бундэсратам. Кампетэнцыя Рэйхстага абмяжоўвалася агульнаімперскімі справамі; ва ўнутраныя справы асобных германскіх дзяржаў ён не меў права ўмешвацца. Рэйхстаг не разглядваў спрэчкі паміж асобнымі германскімі дзяржавамі, падведамныя Бундэсрату. Урад перад рэйхстагам не трымаў справаздачу.

У 1894 годзе быў пабудаваны будынак Рэйхстага.

Кіраўніком Рэйхстага лічыўся так званы «Прэзідэнт Рэйхстага» (ням.: Präsident des Reichstages ці Reichstagspräsident).

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Рэйхстаг часоў Кайзераўскай Германіі