Сера

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Сера
Выява
Маса 32,06 ± 0,02 атамная адзінка масы[1]
Першаадкрывальнік Антуан Ларан Лавуазье
Дата адкрыцця 1777
Stereoisomer of sulfur-33[d]
Сімвал элемента S[2]
Хімічная формула S
Canonical SMILES [S]
Атамны лік 16
Электронная канфігурацыя [Ne] 3s² 3p⁴ і 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁴
Электраадмоўнасць 2,58
Іонны радыус 1,84 Ангстрэм[3], 0,37 Ангстрэм[3], 0,12 Ангстрэм[3] і 0,29 Ангстрэм[3]
Ступень акіслення −2, −1, 1, 2, 3, 4, 5 і 6
Шчыльнасць 2,07 gram per cubic centimetre[4]
Ёсць у таксона C. demersum[d][5], Euodia[d][6], C. pyramida[d][7], Artemia salina[8] і L. majuscula[d][9]
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Сера (лац.: Sulfur) S — хімічны элемент VI групы перыядычнай сістэмы; атамны нумар 16. Цвёрдае рэчыва жоўтага колеру.

Прыродныя крыніцы[правіць | правіць зыходнік]

Шырока распаўсюджаны элемент — 15-е месца сярод элементаў па масавай долі ў зямной кары. Існуе ў самародным выглядзе і ў выглядзе злучэнняў — сульфатаў і сульфідаў. Асноўныя радовішчы — у Мексіцы, ЗША, Расіі, Польшчы, Італіі, Японіі.

Прымяненне[правіць | правіць зыходнік]

Палова ўсёй вырабленай серы ідзе на выпрацоўку сернай кіслаты, каля каля чвэрці — на атрыманнне гідрасульфіту кальцыю, патрэбнага ў папяровай прамысловасці.

Сера — самы распаўсюджаны вулканізацыйны агент для каўчуку (выраб гумы).

Выкарыстоўваецца сера для вырабу запалак, штучнага шоўку, для сінтэзу арганічных рэчываў.

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report)IUPAC, 1960. — ISSN 0033-4545; 1365-3075; 0074-3925doi:10.1515/PAC-2019-0603 Праверана 6 мая 2022.
  2. Wieser M. E., Coplen T. B., Wieser M. Atomic weights of the elements 2009 (IUPAC Technical Report) // Pure and Applied ChemistryIUPAC, 2010. — Vol. 83, Iss. 2. — P. 359–396. — ISSN 0033-4545; 1365-3075; 0074-3925doi:10.1351/PAC-REP-10-09-14
  3. а б в г (unspecified title)ISBN 0-8493-0485-7
  4. Rettig S. J., J. Trotter Refinement of the structure of orthorhombic sulfur, α-S8 // Acta Crystallographica Section C: Crystal Structure CommunicationsWiley-Blackwell, 1987. — Т. 43, вып. 12. — С. 2260–2262. — ISSN 0108-2701; 1600-5759doi:10.1107/S0108270187088152
  5. S. Wium-Andersen, U. Anthoni, G. Houen Elemental sulphur, a possible allelopathic compound from Ceratophyllum demersum // PhytochemistryElsevier BV, 2002. — Vol. 22, Iss. 11. — P. 2613. — ISSN 0031-9422; 1873-3700doi:10.1016/0031-9422(83)80178-2
  6. Kumar V., Karunaratne V., M.R. Sanath et al. Two fungicidal phenylethanones from Euodia lunu-ankenda root bark // PhytochemistryElsevier BV, 1990. — Vol. 29, Iss. 1. — P. 243–245. — ISSN 0031-9422; 1873-3700doi:10.1016/0031-9422(90)89042-8
  7. Capon R. J., MacLeod J. K. 5-Thio-D-mannose from the marine sponge Clathria pyramida(Lendenfeld). The first example of a naturally occurring 5-thiosugar // Journal of the Chemical Society. Chemical communicationsRSC, 1987. — Iss. 15. — P. 1200. — ISSN 0022-4936; 2050-5639doi:10.1039/C39870001200
  8. Toma R. B., Meyers S. P. Isolation and chemical evaluation of protein from shrimp cannery effluent // J. Agric. Food Chem.USA: ACS, 1975. — Vol. 23, Iss. 4. — P. 632–635. — ISSN 0021-8561; 1520-5118doi:10.1021/JF60200A012
  9. Gekwick W. H., Reyes S., Alvarado B. Two malyngamides from the caribbean cyanobacterium Lyngbya majuscula // PhytochemistryElsevier BV, 1987. — Vol. 26, Iss. 6. — P. 1701–1704. — ISSN 0031-9422; 1873-3700doi:10.1016/S0031-9422(00)82271-2

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2002. — Т. 14. — 512 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0238-5 (Т. 14).