Судовая ўлада

У адпаведнасці з прынцыпам падзелу ўлад адна з трох (нараўне з заканадаўчай і выканаўчай уладай) асноватворных і самастойных функцый прававой дзяржавы. Органы судовай улады дазваляюць вырашаць прававыя спрэчкі (цяжбы) паміж пэўнымі асобамі, а таксама разглядаюць справы аб аспрэчванні прававых загадаў на прадмет адпаведнасці правілам больш высокай сілы (законаў — канстытуцыі, падзаконных нарматыўных актаў — законам, так званы нармакантроль), у асобных выпадках даюць тлумачэнне прававым нормам (у асноўным нормам канстытуцыі краіны) па-за сувяззю з пэўнай спрэчкай. Суды таксама выконваюць асобныя засвядчальныя функцыі (прызнанне фактаў, у асобных дзяржавах — умацаванне правоў), калі для пасведчання патрабуецца даказванне, якое па складанасці выходзіць за кампетэнтнасць натарыусаў.

Судовая ўлада ў Беларусі

Прыкметы

1. Ажыццяўляецца толькі судамі
2. Мае поўную самастойнасць
3. Ажыццяўляецца пасродкам канстытуцыйнага, грамадзянскага, арбітражнага, адміністрацыйнага і крымінальнага судаводства
4. Падзаконнасць — кіраўніцтва законамі пры прыняцці рашэнняў.
5. Праваўжывальны характар.
6. Вынятковасць — не дапушчаецца магчымасць другаснага разгляду дазволеных спраў.
7. Адзінства судовай сістэмы Рэспублікі Беларусь:

1. Усталяванне судовай сістэмы Канстытуцыяй і РКЗ «Аб судовай сістэме Рэспублікі Беларусь».
2. Захаванье ўсімі судамі законаў Рэспублікі Беларусь.
3. Прызнанне абавязковасці рашэнняў
4. Адмысловы статус суддзяў
5. Фінансаванне суддзяў з рэспубліканскага бюджэту.

Органы судовай улады

Асноўны артыкул: Судовая сістэма Рэспублікі Беларусь

ЗША

• Вярхоўны Суд ЗША

Судовая ўлада ў мусульманскіх краінах

У некаторых мусульманскіх краінах судовая ўлада ажыццяўляецца на аснове шарыяту.

Гл. таксама

• Заканадаўчая ўлада
• Выканаўчая ўлада
• Падзяленне ўлады
• Уотэргейцкі скандал