Юрый Віктаравіч Хадыка

Юрый Віктаравіч Хадыка
Дата нараджэння	23 чэрвеня 1938(1938-06-23)
Месца нараджэння	Менск, Менская вобласць, БССР, СССР
Дата смерці	11 верасня 2016(2016-09-11) (78 гадоў)
Месца смерці	Дэнвер, акруга Дэнвер[d], Каларада, ЗША
Месца пахавання	Чыжоўскія могілкі
Грамадзянства	СССР  Беларусь
Род дзейнасці	навуковец
Навуковая сфера	фізіка
Месца працы	Інстытут фізікі імя Б. І. Сцяпанава НАН Беларусі
Навуковая ступень	доктар фізіка-матэматычных навук
Альма-матар	фізічны факультэт БДУ
Партыя	Партыя БНФ Беларуская хрысціянска-дэмакратычная партыя
Член у	Беларускі Хельсінкскі камітэт Беларускі народны фронт «Адраджэнне»
Цытаты ў Вікіцытатніку

Юрый Віктаравіч Хады́ка (23 чэрвеня 1938, Мінск — 11 верасня 2016, Дэнвер, ЗША) — беларускі навуковец, грамадскі і культурны дзеяч. Доктар фізіка-матэматычных навук (1976).

Біяграфія

Першыя гады жыцця разам з сям'ёй жыў у Беластоку, дзе працаваў бацька. У 1945 годзе пайшоў ў мужчынскую Чыгуначную школу № 60 у Мінску, якую скончыў с залатым медалём. Паступаў у Маскоўскі фізіка-тэхнічны інстытут (МФТІ), набраў напаўпрахадны бал, вярнуўся ў Мінск. У 1960 годзе скончыў фізічны факультэт БДУ.

Працаваў у інстытуце фізікі АН БССР, малодшы, старэйшы навуковы супрацоўнік, кіраўнік групы, загадчык лабараторыі. У 1975 узначаліў секцыю оптыка-электронных сродкаў разведкі ў камісіі АН СССР па распрацоўцы прагнозу развіцця ўзбраенняў на 15 гадоў. З 1976 года доктар фізіка-матыматычных навук, прафесар, тэма дысертацыі: «Аптычныя характарыстыкі факелаў балістычных ракет».

Восенню 1969 года арганізаваў у АН БССР семінар па вывучэнню старажытнабеларускага мастацтва, прымаў удзел у зборы матэрыялаў (экспедыцыі) і напісанні «Збору помнікаў гісторыі і культуры Беларусі». У 1979 годзе адкрыў пры АН БССР Музей старажытнабеларускай культуры.

З 1988 года намесніка старшыні БНФ (быў да снежня 2007). У 1996, пасля сканчэння масавага Чарнобыльскага шляху, Юрый Хадыка разам з Вячаславам Сіўчыкам 26 красавіка быў арыштаваны і кінуты ў турму, яго абвінавацілі ў арганізацыі масавых беспарадкаў. У знак пратэсту абвясціў галадоўку. 21 мая быў вызвалены.

У 1997 прызначаны прарэктарам Народнага ўніверсітэта — самай буйной праграмы Грамадскага навукова-аналітычнага цэнтра «Беларуская перспектыва» і рэдактарам бюлетэня Народнага ўніверсітэта. З 1998 член рэдакцыйнага савета часопіса «Адкрытае грамадства». Намеснікам старшыні назіральнага савета Незалежнага інстытута сацыяльна-эканамічных і палітычных даследаванняў, хаця працу гэтай установы публічна крытыкуе. У 1996—2000 уваходзіў у назіральную раду Беларускага Хельсінкскага камітэта.

Юрый Хадыка — аўтар каля 150 навуковых прац па фізіцы, каля 200 навукова-тэхнічных справаздач, каля 30 публікацый па гісторыі беларускага мастацтва, 350 публіцыстычных публікацый на палітычныя тэмы. Адзін з актывістаў грэка-каталіцкай (уніяцкай) грамады.

Апошнія гады жыў у сына ў штаце Каларада (ЗША). Памёр у Дэнверы. Прах пахавалі на саракавы дзень пасля смерці, 20 кастрычніка 2016 года на Чыжоўскіх могілках у Мінску побач з жонкай.

У шлюбе меў двух сыноў і трох унукаў.

Бібліяграфія

• Действие излучения большой мощности на металлы. М., 1970 (у сааўт.).
• Музей старажытнабеларускай культуры: Кат. экспазіцыі. Мн., 1983 (у сааўт.).
• Непаўторныя рысы: 3 гісторыі беларускага партрэта. Мн., 1992 (разам з А. Хадыкам).
• A physico-mathematcal model of rocket exhaust plumes (у сааўт.) // International journal of heat and mass transfer. 1997. Vol. 40, N°5.

Спасылкі

Песні спяваць і поле араць