Ганна Баляславаўна Місуна

Ганна Баляславаўна Місуна
Дата нараджэння	12 лістапада 1868(1868-11-12)
Месца нараджэння	Забалоцце, Лепельскі павет, Віцебская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	2 мая 1922(1922-05-02) (53 гады)
Месца смерці	Масква, Маскоўская губерня, РСФСР
Месца пахавання	Новадзявочыя могілкі
Грамадзянства	Расійская імперыя  Расійская рэспубліка  РСФСР
Род дзейнасці	геолаг, палеантолаг
Навуковая сфера	геалогія, палеанталогія
Месца працы	Маскоўскія вышэйшыя жаночыя курсы[d] МДУ
Альма-матар	Маскоўскія вышэйшыя жаночыя курсы[d]
Вядомая як	Першая жанчына-геолаг, якая праводзіла палявыя даследаванні ў Расійскай імперыі
Член у	Маскоўскае таварыства выпрабавальнікаў прыроды[d] Усерасійскае мінералагічнае таварыства[d] Рускае палеанталагічнае таварыства[d] Таварыства аматараў прыродазнаўства, антрапалогіі і этнаграфіі[d]

Ганна Баляславаўна Місу́на (12 лістапада 1868 — 2 мая 1922, Масква) — беларускі, польскі, літоўскі і расійскі геолаг. Першая жанчына-геолаг на Беларусі і ў Расіі, якая праводзіла палявыя геалагічныя даследаванні.

Нарадзілася ў Лепельскім павеце Віцебскай губерні ў сям’і збяднелага шляхціца. Спачатку навучалася дома, потым у гімназіі ў Рызе. Пасля смерці бацькі Ганне прыйшлося вярнуцца дахаты: даглядаць хворую маці, выхоўваць малодшых братоў. Адначасова яна займалася самаадукацыяй, пісала навукова-папулярныя артыкулы.

У 1893 годзе, дабіўшыся невялікай прыватнай стыпендыі, Ганна Місуна едзе ў Маскву, дзе вучыцца на Вышэйшых жаночых курсах. Пасля іх заканчэння ў 1896 годзе працавала з буйнейшымі вучонымі-геолагамі У. І. Вярнадскім і В. Д. Сакаловым. Тады захапілася вывучэннем слядоў старажытных зледзяненняў.

У 1899 годзе пачалі выходзіць яе навуковыя артыкулы пра ледавіковыя адкладанні і рэльеф Беларусі, Літвы і Польшчы. Асаблівую вядомасць набылі публікацыі па геалогіі Гродзенскай і Мінскай губерняў; яна склала карту-даведнік будаўнічых матэрыялаў заходніх раёнаў. Распрацавала методыку вывучэння канцавых марэн.

У Ганны Місуны было шырокае кола навуковых інтарэсаў: яна вывучала жалезныя руды і каменны вугаль Тульскай, падземныя воды Цвярской губерні, геалогію Крыма. З 1906 г. Ганна Місуна займаецца вучэбна-арганізатарскай і педагагічнай дзейнасцю, спачатку ў якасці асістэнта Вышэйшых жаночых курсаў, а потым, з 1919 г., дацэнта Маскоўскага дзяржаўнага ўніверсітэта. Там з яе ўдзелам быў арганізаваны геалагічны пакой, які паступова ператварыўся ў музей. Многія яе вучні сталі буйнымі вучонымі.

Літаратура

• Александровіч, Д. Дачка Беларусі [Ганна Місуна] // Родная прырода. — 1998. — № 5. — С. 27.
• Ляўкоў, Э. Першая жанчына — геолаг Беларусі // Родная прырода. — 1984. — № 2. — С. 16.
• Місуна Ганна Баляславаўна // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 10: Малайзія — Мугаджары / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 10. — С. 474. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0169-9 (т. 10).
• Місу́на Ганна Баляславаўна // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 497. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.
• Москва. Энциклопедический справочник. — М.: Большая Российская Энциклопедия. 1992. (руск.)

Спасылкі

• Белорусские имена в мировой науке и технике (Миссуна Анна Болеславовна) (руск.) // Нацыянальны цэнтр інтэлектуальнай уласнасці
• Анна Болеславовна Миссуна (руск.) // Дзяржаўны геалагічны музей імя У. І Вярнадскага РАН