Канстанцін Горскі

Канстанцін Горскі
Канстанцін Горскі
	польск.: Konstanty Antoni Gorski
Асноўная інфармацыя
Дата нараджэння	13 чэрвеня 1859
Месца нараджэння	Ліда, Лідскі павет, Віленская губерня, Расійская імперыя;
Дата смерці	31 мая 1924 (64 гады)
Месца смерці	Познань, Пазнаньскае ваяводства, Польская Рэспубліка;
Краіна	Польшча;
Альма-матар	Музычны ўніверсітэт імя Фрэдэрыка Шапена; Санкт-Пецярбургская дзяржаўная кансерваторыя імя М. А. Рымскага-Корсакава;
Музычная дзейнасць
Педагог	Леапольд Сямёнавіч Аўэр
Прафесіі	дырыжор, кампазітар, музычны педагог, настаўнік, музыкант, скрыпач
Інструменты	скрыпка
Жанры	опера
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Канстанцін Антоні Горскі (польск.: Konstanty Antoni Gorski; 13 чэрвеня 1859, Ліда — 31 мая 1924, Познань) — польскі кампазітар, скрыпач-віртуоз, педагог, дырыжор, грамадскі дзеяч, аўтар рамансаў, двух опер і многіх інструментальных твораў.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Агульную адукацыю К. Горскі атрымаў у Віленскай філалагічнай гімназіі. Пасля гімназіі ён паступіў У Варшаўскі музычны інстытут, дзе вучыўся ў выдатнага польскага скрыпача Апалінарыя Концкага. Пасля заканчэння вучобы ў Концкага К. Горскі паступіў у Пецярбургскую кансерваторыю ў клас знакамітага прафесара Леапольда Аўэра. Паралельна вучыўся ў класе кампазіцыі прафесара М. Рымскага-Корсакава. У 1881 годзе скрыпач закончыў кансерваторыю са срэбным медалём і атрымаў дыплом на званне вольнага мастака.

Наступныя пяць гадоў К. Горскі працаваў у Саратаве і Пензе выкладчыкам па класе скрыпкі ў мясцовых аддзяленнях Рускага Музычнага Таварыства. У 1885 годзе па запрашэнні М. Іпалітава-Іванава працаваў канцэртмайстрам аркестра опернага тэатра ў Тыфлісе. У Тыфлісе ж адбылося знаёмства Горскага з П. І. Чайкоўскім, якое перарасло ў сяброўства. У 1890 годзе К. Горскі прыняў запрашэнне з Харкава заняць пасаду выкладчыка па класе скрыпкі.

У Харкаве К. Горскі развіў актыўную дзейнасць: стварыў Польскі і касцельны хор, якія рэгулярна выступалі з канцэртамі, а ў пачатку 1890-х гадоў яшчэ і смычковы квартэт, у якім выконваў партыю першай скрыпкі.

Першая сусветная вайна і расійскія рэвалюцыйныя падзеі «адмянілі» канцэрты, спынілі заняткі з вучнямі… Пры такіх абставінах у 1919 годзе К. Горскі вярнуўся ў Варшаву, дзе спачатку імкнуўся атрымаць пасаду выкладчыка ў кансерваторыі, але безвынікова. Бліскучы канцэртуючы скрыпач, каб не памерці з голаду, ён быў вымушаны зарабляць на жыццё ігрой паміж сеансамі ў варшаўскіх кінатэатрах «Калізей» і «Вадэвіль».

Толькі ў 1922 годзе К. Горскі дамогся працы, дастойнай свайго музыканцкага ўзроўню — атрымаў месца канцэртмайстра аркестра Вялікага тэатра ў Познані. Там адбылася прэм’ера яго оперы «Маргер» (13. 01. 1927), аднак адбылася яна ўжо пасля смерці выдатнага скрыпача і кампазітара, — ён памёр 31 мая 1924 года.

Кампазітарская спадчына Канстанціна Горскага багатая і разнастайная. Ён аўтар шматлікіх скрыпічных мініяцюр (паланезаў, мазурак, канцэртных п’ес), 36-ці эцюдаў для скрыпкі, кадэнцыі да Скрыпічнага канцэрта Л. ван Бетховена, дзвюх мес (Es-dur, a-moll) для салістаў, хору і аркестра, Арганнай фантазіі, сімфанічных паэм «На Алімпе» і «Чарадзейны круг».

К. Горскі аўтар дзвюх опер: «За хлебам» (паводле навэлы Г. Сенкевіча) і «Маргер» на лібрэта В. В. Вальгера (паводле паэмы У. Сыракомлі). Сюжэт апошняй пабудаваны на падставе падзей змагання Вялікага княства Літоўскага з Тэўтонскім ордэнам.

Вялікую ўвагу аддаваў кампазітар камерна-вакальнаму жанру. Усяго К. Горскім напісана болей за 100 рамансаў. У 1914-м годзе выйшаў з друку зборнік «12 песень на словы М. Канапніцкай, У. Сыракомлі, З. Дэмбіцкага і іншых» («12 pieśni do słów M.Konopnickiej, Wł. Syrokomli, Zd. Dębickiego i in. na m-sopran lub tenor z towarzyszeniem fortepianu»).

Зноскі

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Р. М. Аладава, Константин Горский и его опера «Маргер» в контексте белорусской культуры, Минск 2005.
Т. Бахмет, Т. Гончаренко, Польские нотные издания XIX — нач. XX ст. из фонда редких изданий Харьковской городской специализированной музыкально — театральной библиотеки им. К. С. Станиславского, [w:] Charków i Polska: ludzie i zdarzenia, Charków 2006, s. 165—176.
Andrzej Chylewski, Przywracanie należnej pamięci. Konstanty Antoni Gorski (1859—1924), [w:] «IKS — Poznański Informator Kulturalny, Sportowy i Turystyczny», maj 2009, s. 54.
Konstanty Gorski, Utwory odnalezione, Zebrał i wstępem opatrzył Grzegorz Seroczyński, Charków 2010, ss. 248.
Konstanty Gorski (1859—1924). Międzynarodowa Konferencja Naukowa poświęcona 150. rocznicy urodzin Konstantego Gorskiego, Almanach Polski t. IV, Charków 2009, ss. 248.
Józef Kański, Wydobyte z mroku, [w:] «Ruch Muzyczny» nr 20 (rok LIV), 3 października 2010 r.
Grzegorz Seroczyński, Konstanty Antoni Gorski — artysta zapomniany Архівавана 27 лютага 2012., [w:] «Gazeta Festiwalowa» nr 1 (34), Białystok 2009.
Jerzy Szurbak, K.A. Gorski — «Zriaszcze mia biezgłasna…» Архівавана 30 снежня 2009., [w:] «Gazeta Festiwalowa» nr 1 (34), Białystok 2009.
Татяна Веркина, К 150-летию Константина Горского Архівавана 7 студзеня 2018., [w:] «Акценти» червень 2009, s. 1-2.
Edward Wrocki, Konstanty Gorski. Życie i działalność 1859—1924, Warszawa 1924.
Z polskiej muzyki organowej XIX/XX w., red. Feliks Rączkowski i Jerzy Gołos, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Warszawa 1981.
Michał Żur, Irena Kozeniaszewa, Okres charkowski w życiu Konstantyna Gorskiego, [w:] Diaspora polska w Charkowie. Historia i współczesność, Charków 2004, s. 130—134.
Michał Żur, Irena Kozeniaszewa, Zapomniany kompozytor. Charkowski okres w życiu Konstantego Gorskiego, [w:] Znad Wilii, nr 3 (35), Wilno 2008, s. 115—117.