Людвіг фон Лібенцэль
| Людвіг фон Лібенцэль | |
|---|---|
| Нараджэнне | XIII стагоддзе |
| Смерць | не раней за 1321 |
Людвіг фон Лібенцэль (ням.: Ludwig von Liebenzell) — брат-рыцар Тэўтонскага ордэна, комтур рагнітскі (1294—1300), комтур шлохаўскі (1321); военачальнік, дыпламат і прапаведнік.
Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]
Паходзіў з рыцарскага роду з Лібенцэля, паблізу Кальва ў паўночным Шварцвальдзе[1]. Пётр з Дусбурга называе яго высакародным і з юнацтва загартаваным у ваеннай справе[2], шматкроць згадвае ў сваёй «Хроніцы зямлі Прускай», адпаведна згадвае яго і Мікалай фон Ерошын у рыфмаванай нямецкамоўнай версіі гэтай хронікі[3].
У 1280 годзе, падчас рэйду прускага ландмайстра Мангольда фон Штэрнберга ў ятвяжскую воласць Красіма, Людвіг фон Лібенцэль трапіў у палон да ятвяжскага князя Команта, у тым жа баі загінуў тапіаўскі комтур Ульрых Баўвар і яшчэ чатыры чалавекі[2]. Комант ацаніў здольнасці і адвагу Лібенцэля, ставіўся да яго з павагай, у іх склаліся добрыя адносіны.[4]
Неўзабаве Комант узяў Людвіга на пір, дзе сабраліся ятвяжскія нобілі і адзін з іх, незадаволены прысутнасцю немца, выказваў абразы у яго бок. Нягледзячы на статус палоннага, Лібенцэлю дазволілі паядынак і ён забіў ятвяга. Потым Комант адпусціў Лібенцэля ў Ордэн.[2]
У 1283 годзе Людвіг браў удзел у рэйдзе вялікага маршала Конрада фон Тырберга малодшага на ятвяжскую воласць Сілія (Зліна). Паход быў паспяховы, але цяжка параненага Лібенцэля пакінулі ў снезе, ятвягі знайшлі яго, узялі ў палон, вылекавалі і аддалі пад нагляд нобілю Кантэгерду[5].
Немцы лічылі Людвіга зніклым без вестак, тым часам ён пасябраваў з Кантэгердам і пераканаў яго прыняць хрысціянства разам з падданымі. Лібенцэль вярнуўся ў ордэнскія ўладанні і прывёў з сабой Кантэгерда і 1600 яго падданых для хрышчэння[6].
У 1294 годзе Людвіга прызначылі комтурам рагнітскім. Адразу па прызначэнні здзейсніў некалькі паспяховых рэйдаў у землі Вялікага княства Літоўскага. У Аўкштоце пад яго кіраўніцтвам быў знішчаны горад Рамена, які літоўцы лічылі святым. У жамойцкай воласці Паграўда нанёс паразу мясцовым жыхарам і, напэўна, сагнаў шмат коней, бо паграўдцы доўга адчувалі іх нястачу.[7]
У баявых дзеяннях Лібенцэля ў воласці Вайкен загінула шмат мясцовых нобіляў. У выніку ўсе літоўцы, якія жылі на беразе Нёмана ад ракі Нары (напэўна, Нярыса — Віліі[3]) да зямлі Ламоціны, заключылі мір з Ордэнам, абавязаліся выплачваць штогадовую даніну і браць удзел у паходах супраць Вялікага княства Літоўскага.[7]
Пра дзейнасць Лібенцэля пасля 1300 года крыніцы не згадваюць. Вядома толькі, што ў 1321 годзе ён быў комтурам шлохаўскім.[1]
Зноскі
- ↑ а б Dorna 2004, p. 28.
- ↑ а б в Дусбург 1997, ч. 3, гл. 210.
- ↑ а б Fischer 2010.
- ↑ Дусбург 1997, ч. 3, гл. 209.
- ↑ Дусбург 1997, ч. 3, гл. 212.
- ↑ Дусбург 1997, ч. 3, гл. 217.
- ↑ а б Дусбург 1997, ч. 3, гл. 259.
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Петр из Дусбурга. Хроника земли Прусской / пер. В. И. Матузовой. — М.: Ладомир, 1997.
- Maciej Dorna. Bracia zakonu krzyżackiego w Prusach w latach 1228-1309. — Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2004.
- The Chronicle of Prussia by Nicolaus von Jeroschin: A History of the Teutonic Knights in Prussia, 1190–1331 / Edited by Mary Fischer. — Taylor & Francis Ltd, 2010. — 318 с. — ISBN 9780754653097.