Лічбавыя правы

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

Тэрмін лічбавыя правы апісвае правы чалавека, якія дазваляюць індывідам доступ, выкарыстанне, стварэнне і публікацыю лічбавых медыя або даступ або выкарыстанне камп’ютара і іншых электронных прылад або камуніцыных сетак. Гэты тэрмін асабліва тычыцца абароны і рэалізацыі існуючых правоў, такіх як права прыватнасці, свабода выказвання ў кантэксце лічбавых тэхналогій, асабліва інтэрнэт.[1] Інтэрнэт доступ вызначаны як права на ўзроўні законаў у некаторых краінах.[2]

Права чалавека і інтэрнэт[правіць | правіць зыходнік]

Пэўная колькасць правоў чалавека была вызначана суадносна інтэрнэт. Яны ўключаюць свабоду выказвання, абарону персанальных звестак, прыватнасць і свабоду сходаў. Больш за тое, права на адукацыю і шматмоўе, правы спажывльніка, права на развіццё.[3]

Інтэрнэт як права[правіць | правіць зыходнік]

Некаторыя краіны прынялі законы, якія патрабуюць дзяржаву распрацаваць гарантыі, што Інтэрнэт доступ шырока даступны і/або абмежаванне дзяржавы ад неабгрунтаванага адмежавання індывідуальнага доступа да інфармацыі і інтэрнэт. Сярод такіх краін Коста-Рыка[4], Эстонія[5], Фінляндыя[6], Францыя[7], Грэцыя[8], Іспанія.[9]

Глабальная сеткавая ініцыятыва[правіць | правіць зыходнік]

29 кастрычніка 2008 года была заснавана Глабальная Сеткавая Ініцыятыва (ГСІ) на «Прынцыпах свабоды выражэння і прыватнасці». Гэта ініцыятыва была запушчана ў 60-годдзе Сусветнай Дэкларацыі Правоў Чалавека (СДПЧ) і базуецца на міжнародна прызнаных законах і стандартах правоў чалавека на свабоду выказвання і прыватнасці, абазначаныя ў СДПЧ, Міжнароднай канвенцыі грамадзянскіх і палічных правоў, Міжнароднай канвенцыі эканамічных, сацыяльных і культурных правоў.[10] Удзельнікі гэтай ініцыятывы ўключалі Фундацыю электронныз франтоў (EFF), Х'юман Райтс Вотч, Гугл, Майкрасофт, Яхуу і іншыя уплывовыя кампаніі, НДА па правам чалавека, інвестараў і навукоўцаў.[11][12]

Рэкамендацыі спецыяльнага дакладчыка ААН[правіць | правіць зыходнік]

88 рэкамендацый было прапавана спецыяльным дакладчыкам ААН у прасоўванні і абароне свабоды меркавання і вырашэння ў маі 2011 ў справаздачы, зробленай Савету па правах чалавека Генеральнай Асамблеі ААН, якая ўключала некалькі пытанняў датычна доступа да Інтэрнэт, напрыклад:[13]

67. Непадобна да іншых сродкаў Інтэрнет дазваляе індывідам шукаць, атрымліваць, адкрываць інфармацыю і ідэі імгненна і танна праз нацыянальныя межы. З хутка пашыраемымі магчымасцямі індывідаў ўадавальняцца іх свабодай меркавання і выказвання, якая ёсць ключо да іншых правоў чалавека, Інтэрнэт падтрымлівае эканамічнае, сацыяльнае і палітычнае развіццё і азвяруе ў прагрэс чалавека наогул…»

References[правіць | правіць зыходнік]

  1. "Digital freedom: the case for civil liberties on the Net". BBC News. 1999-03-04. Праверана 2010-05-01.
  2. N. Lucchi, «Access to Network Services and Protection of Constitutional Rights: Recognizing the Essential Role of Internet Access for the Freedom of Expression» Архівавана 21 кастрычніка 2013., Cardozo Journal of International and Comparative Law (JICL), Vol. 19, No. 3, 2011.
  3. Benedek 2008, 17 November 2011
  4. «Judgement 12790 of the Supreme Court», File 09-013141-0007-CO, 30 July 2010.
  5. «Estonia, where being wired is a human right», Colin Woodard, Christian Science Monitor, 1 July 2003
  6. «Finland makes 1Mb broadband access a legal right», Don Reisinger, CNet News, 14 October 2009
  7. "Top French Court Declares Internet Access 'Basic Human Right'". London Times. Fox News. 12 June 2009.
  8. Constitution of Greece As revised by the parliamentary resolution of May 27th 2008 of the VIIIth Revisionary Parliament, English language translation, Hellenic Parliament
  9. Sarah Morris (17 November 2009). "Spain govt to guarantee legal right to broadband". Reuters.
  10. Global Network Initiative, FAQ Архівавана 9 сакавіка 2009.
  11. Internet Rights Protection Initiative Launches
  12. Global Network Initiative, Participants
  13. «VI.