Палмерстан (атол)
| Палмерстан | |
|---|---|
| англ. Palmerston | |
 Выгляд з паветра | |
| Характарыстыкі | |
| Плошча | 2,1 км² |
| Насельніцтва | 35 чал. (2019) |
| Шчыльнасць насельніцтва | 16,67 чал./км² |
| Размяшчэнне | |
| 18°03′18,40″ пд. ш. 163°11′21,60″ з. д.HGЯO | |
| Архіпелаг | Астравы Кука |
| Акваторыя | Ціхі акіян |
| Краіна | |
 | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Па́лмерстан (англ.: Palmerston) — атол у Ціхім акіяне. Уваходзіць у склад Астравоў Кука. Плошча сушы — 2,1 км². Насельніцтва (2019 г.) — 35 чал.
Геаграфія[правіць | правіць зыходнік]
Палмерстан — атол у 490 км на паўночны захад ад вострава Раратонга і ў 704 км на паўночны ўсход ад Ніуэ. Ён месціцца на вяршыні старажытнага падводнага вулкана, чый цокаль знаходзіцца на глыбіні каля 4000 м. Уяўляе сабою шырокую лагуну плошчай 56 км² у атачэнні замкнёнага каралавага рыфа. Узвышшы на рыфе фарміруюць невялікія астраўкі моту з агульнай плошчай сушы 2,1 км². Самы высокі пункт дасягае 6 м над узроўнем акіяну. Адзіны стала населены астравок Палмерстан (0,404 км²) у заходняй частцы рыфа. Ва ўсходняй частцы месціцца другі па плошчы астравок Лестэр (0,4 км²). На астравах няма калодзежаў з пітной вадой. Насельніцтва вымушана назапашваць дажджавую ваду.
Для Палмерстана характэрны спякотны трапічны клімат з частымі ўраганамі і моцнымі вятрамі ў студзені і лютым.
Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]
Джэймс Кук адкрыў атол Палмерстан у 1774 г. 13 красавіка 1777 г. маракі яго экспедыцыі ўпершыню высадзіліся тут у пошуках харчовых прыпасаў. Астравы атола былі ненаселены, аднак сустракаліся рэшткі прысутнасці палінезійцаў у мінулым. Мяркуецца, што палінезійскія мараплаўцы ведалі атол пад назвай Аварау. Ён быў населены на працягу некалькіх дзесяцігоддзяў, аднак у выніку пакінуты з-за вычарпання прыродных рэсурсаў.
У 1859 г. атолам зацікавіўся брытанскі гандляр Джон Брандэр. Ён дамовіўся з суайчыннікам, цясляром Вільямам Мастэрсам аб арганізацыі какосавых плантацый. В. Мастэрс прыбыў на Палмерстан у 1863 г. разам з 2 жонкамі-палінезійкамі родам з Тангарэва. Праз некаторы час да іх далучылася трэцяя жонка родам з таго ж атола. Яны здолелі стварыць камерцыйна прыбытковую вытворчасць какосавага алею. Усе сталыя сучасныя насельнікі Палмерстана з'яўляюцца прамымі нашчадкамі 23 дзяцей В. Мастэрса і яго 3 жонак.
У 1891 г. Палмерстан быў анексаваны Вялікабрытаніяй. Урад заключыў з В. Мастэрсам дагавор арэнды, які падаўжаўся да 1954 г. У 1965 г. атол увайшоў у склад свабодна асацыяванай дзяржавы Астравы Кука. Тут было створана мясцовае самакіраванне на чале мэра.
Інфраструктура[правіць | правіць зыходнік]
Адзінае сталае паселішча Палмерстан знаходзіцца на аднайменным востраве на захадзе каралавага рыфа. Галоўныя заняткі жыхароў — земляробства і рыбалоўства. Камерцыйны прыбытак прыносіць вырошчванне какосавай пальмы. З-за праблем з транспартам на атоле не развіты турызм, аднак яго наведваюць уладальнікі яхт і іншых маламерных суднаў. Адсутнасць сталай медыцынскай дапамогі, недахоп пітной вады, электрычнасці і сучасных сродкаў камунікацый вымушае маладых палмерстанцаў пераязджаць на Раратонга і ў Новую Зеландыю, дзе ў наш час жыве больш нашчадкаў В. Мастэрса, чым на самім атоле.