Псалтыр Рэмсі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Псалтыр Рэмсі. X стагоддзе
Матэрыял пергамент
Калекцыя Харлі
(інв. Harley MS 2904)
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Беатус-ініцыял  (англ.), f.4, пачатак Псалма 1
Таніраваны рысунак Распяцця, f.3v, адзіная старонка такога тыпу
Іншы вялікі ініцыял, пачатак Псалма 101 (102)

Псалтыр Освальда таксама званы Псалтыр Рэмсі (Брытанская бібліятэка, Харлі МС 2904) - англа-саксонскі ілюмінаваны Псалтыр апошняй чвэрці X стагоддзя[1]. Яго шрыфт і ўпрыгажэнні наводзяць на думку, што манускрыпт быў створаны ва Уінчэстэры, але некаторыя богаслужбовыя асаблівасці падказваюць, што ён прызначаўся для выкарыстання ў бенедыкцінскім манастыры ў Абацтве Рэмсі  (англ.), або для асабістага карыстання заснавальніка гэтага абацтва Освальда Вастэрчэрскага  (англ.).

Літанія  (руск.) ўключае ў сябе патройны заклік залатымі літарамі да Святога Бенедыкта Нурсійскага, і на момант напісання артыкула, напэўна, да смерці Освальда ў 992, Рэмсі быў адзіным англійскім манастыром, прысвечаным гэтаму святому. «Псалтыр Святога Освальда» быў унесены ў манастырскі бібліятэчны каталог XVI стагоддзя[2]. Гэты рукапіс не варта блытаць з другім Псалтыром Рэмсі, які захоўваецца ў бібліятэцы Моргана  (руск.), Нью-Ёрк (MS M. 302), створаны паміж 1286 і 1316.

Тэкст прадстаўляе сабой лацінскі псалтыр  (англ.) у галіканскай версіі  (польск.). «Элегантны англійски каралінгскі мінускул» шрыфта паўплываў на стварэнне базавага пісьма (англ.: foundational hand), распрацаванага вядомым каліграфам XX стагоддзя Эдвардам Джонстанам  (англ.)[3].

Дзве самыя вядомыя ілюстраваныя старонкі знаходзяцца ў пачатку рукапісу і паказаны і пракаментаваны ніжэй. Толькі адзін вельмі вялікі ілюмінаваны ініцыял знаходзіцца ў пачатку псалма 101, астатняя ілюмінацыя складаецца з невялікіх упрыгожаных рознакаляровых ініцыялаў у пачатку кожнага псалма і залатых ініцыялаў на кожны верш[4].

Ілюмінацыя[правіць | правіць зыходнік]

Нядзіўна, што ў рукапісе з такой моцнай сувяззю з Освальдам, лідарам Англійскай бенедыкцінскай рэформы  (англ.), упрыгожванне дэманструе «ўінчэстарскі стыль», звязаны з рэформай, у тым ліку і кантынентальныя ўплывы. Знакаміты таніраваны малюнак Распяцця гэта англійская форма размалёўвання контурных малюнкаў, якая створаны ў стылі Утрэхцкага Псалтыра, а афарбаваныя мініяцюры, якія выкарыстоўваць разгалістае лісце аканта, гэта ўінчэстарская версія ўпрыгажэння, што паходзіць з Каралінгскага і Атонскага мастацтва  (руск.).[5] Адначасова, аднак, тут выкарыстаны астраўныя  (укр.) спляценні, якія абмяжоўваюць на канцах вертыкальныя элементы Беатус-ініцыяла  (англ.) Псалма 1 і літары «D» у Псалме 101[6].

Мастак мініяцюры з Распяццем, мяркуючы па ўсім, працаваў у Абацтве Флёры  (руск.), дзе Освальд і яго дзядзька, архібіскуп Ода Кентэрберыйскі  (руск.), вучыліся,[7] , таксама як і ў Абацтве Святога Бертана  (руск.), абодва ў Францыі. У апошнім ён працаваў над Булонскім Евангеллем (мясцовая муніцыпальная бібліятэка, MS 2506), а ў Флёры над Харлеанскім Аратам (Брытанская бібліятэка, Harley MS 2506)[8].

Фігура Хрыста вельмі падобная на Англасаксонскі кржы-машчавік  (англ.), які захоўваецца ў Музеі Вікторыі і Альберта, што быў усталяваны на невялікі рэлікварый у Германіі каля 1000 года[9]. У Беатус-ініцыяле, верагодна, упершыню выкарысталі «львіную маску» на перамычцы[10], якая была шырока скапіявана ў Англіі і за мяжой[11].

Зноскі

  1. Brown, Michelle P., Manuscripts from the Anglo-Saxon Age, p. 119, 2007, British Library, ISBN 9780712306805, p. 119
  2. Detailed record for Harley 2904 Архівавана 4 сакавіка 2016. in the BL Catalogue of illuminated manuscript (with several images and bibliography).
  3. Brown, Michelle P., Manuscripts from the Anglo-Saxon Age, p. 119, 2007, British Library, ISBN 9780712306805, p. 120
  4. Detailed record for Harley 2904 Архівавана 4 сакавіка 2016. in the BL Catalogue of illuminated manuscript (with several images and bibliography).
  5. J Backhouse  (англ.), DH Turner  (англ.) and L Webster  (англ.) eds., «The Golden Age of Anglo-Saxon Art», (British Museum, 1984), p. 60
  6. Otto Pächt, Book Illumination in the Middle Ages (trans fr German), 1986, Harvey Miller Publishers, London, ISBN 0199210608, p. 86
  7. J Backhouse  (англ.), DH Turner  (англ.) and L Webster  (англ.) eds., «The Golden Age of Anglo-Saxon Art», (British Museum, 1984), p. 60
  8. Brown, Michelle P., Manuscripts from the Anglo-Saxon Age, p. 119, 2007, British Library, ISBN 9780712306805, p. 118—123.
  9. Wilson, David M.; Anglo-Saxon Art: From The Seventh Century To The Norman Conquest, pp. 194—195, Thames and Hudson (US edn. Overlook Press), 1984.
  10. Webster, Leslie  (англ.), Anglo-Saxon Art, p. 177, 2012, British Museum Press, ISBN 9780714128092; Brown, 119; напрыклад, маска ў вельмі падобным рысаваным Беатус-ініцыяле ва Уінчкомбскім Псалтыры, Cambridge University Library, MS Ff.1.23, f. 5, датаваным другой xd’hw. XI стагоддзя, гл. Backhouse, Turner and Webster, с. 78 і ілюстрацыю на с. 80.
  11. Otto Pächt, Book Illumination in the Middle Ages (trans fr German), 1986, Harvey Miller Publishers, London, ISBN 0199210608, p. 86-89

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • J Backhouse  (англ.), DH Turner  (англ.) and L Webster  (англ.) eds., «The Golden Age of Anglo-Saxon Art», (British Museum, 1984)
  • Detailed record for Harley 2904 Архівавана 4 сакавіка 2016. in the BL Catalogue of illuminated manuscript (with several images and bibliography).
  • Brown, Michelle P., Manuscripts from the Anglo-Saxon Age, p. 119, 2007, British Library, ISBN 97807123068059780712306805
  • Otto Pächt, Book Illumination in the Middle Ages (trans fr German), 1986, Harvey Miller Publishers, London, ISBN 01992106080199210608
  • Holcomb, M. (2009). Pen and Parchment : Drawing in the Middle Ages. New York: The Metropolitan Museum of Art. (see index)

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]