Чэніна Чэніні
| Чэніна Чэніні | |
|---|---|
| Дата нараджэння | 1360[1][2] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 1440[3][2][…] |
| Месца смерці | |
| Род дзейнасці | мастак, пісьменнік |
| Уплыў | Аньёла Гадзі[d] |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Чэніна Чэніні (іт. Cennino Cennini; апошняя трэць XIV стагоддзя — сярэдзіна XV стагоддзя) — італьянскі мастак, родам з Кале-дзі-Валь-д’Эльса (каля Фларэнцыі), аўтар трактата «Кніга пра мастацтва» (Il Libro dell’Arte) .
Біяграфічныя[правіць | правіць зыходнік]
Дата нараджэння Чэніна невядомая; вядома, што ён нарадзіўся ў другой палове XIV стагоддзі ў мястэчку Кале-дзі-Валь-д’Эльса. Яго бацька Андрэа, відаць, быў мастаком, майстэрня якога знаходзілася ў Фларэнцыі на той жа вуліцы, дзе размяшчалася майстэрня Аньёла Гадзі, жывапісца, які належаў вядомаму фларэнтыйскаму мастацкаму клану Гадзі. Непасрэдна пра Чэніна не захавалася амаль ніякіх архіўных дакументаў. Няма звестак аб тым, што ён уступаў у фларэнтыйскія гільдыі або братэрства, якія маюць дачыненне да мастацтва. Адзіныя два натарыяльныя дакументы, якія датычацца яго жыцця, выяўлены ў Падуі: адзін ад 13 жніўня 1398 года паведамляе, што Чэніні паступіў на службу да кіраўніка Падуі Франчэска да Карара, дзе ў якасці трубача служыў і яго брат Матэа; другі, ад 19 жніўня 1398 года паведамляе, што мастак ажаніўся з Рыке дзі Чытадэла. Мяркуюць, што ў Падую мастак прыбыў па запрашэнні Баніфача Лупі, заснавальніка шпіталя Св. Баніфацыя, бо ў гэтай установе захавалася адзіная праца Чэніні, якую даволі ўпэўнена прыпісваюць мастаку. Верагодна, у гэтым горадзе Чэніні пражыў нейкі істотны час, бо яго жонка паходзіла з кантада (раёна вакол Падуі).
Калі мастак напісаў свой трактат — дакладна невядома, але з яго можна даведацца, што ён навучаўся ў майстэрні Аньёла Гадзі, аднаго з позніх паслядоўнікаў Джота. Чэніні ўсведамляў, што з’яўляецца другарадным мастаком, і ў трактаце сапраўды называе сябе «адзін з малых чальцоў, якія практыкуюцца ў мастацтве жывапісу». Пасля даследаванняў Басковіца, калі быў сабраны сціплы каталог яго работ, Чэніні выглядае як мастак, які належаў да ліку тых шматлікіх правінцыйных майстроў-рамеснікаў, якія ў канцы XIV стагоддзя працавалі ў атэлье Арканьі, Гадзі або Джэрыні, выкарыстоўваючы старыя формулы Джота, але імкнучыся надаць ім новае гучанне з дапамогай дэкаратыўных хітрыкаў — працы з пазалотай, рознай пазалочанай ляпнінай і гэтак далей.
Невядома, як доўга Чэніні жыў у Падуі, мяркуюць, што ён вярнуўся ў Фларэнцыю пасля паразы Карары ў 1405 годзе. Таксама невядома дакладна, калі мастак сканаў. Паводле Дзіні (1905), ён мог памерці пасля 1437 года. Яго гіпотэза заснавана на тым, што найстарэйшы рукапіс «Кнігі аб мастацтве» (Бібліятэка Лаўрэнцыяна, Фларэнцыя) датуецца 31 ліпеня 1437 года і адбываецца «ex stincarum», гэта значыць з турэмнай камеры для даўжнікоў. Аднак спісы зняволеных з 1396 па 1462 год страчаны, таму ўстанавіць імёны даўжнікоў, якія засялялі фларэнтыйскую турму 31 ліпеня 1437 года, сёння немагчыма.