Вексілалогія

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Сцяг Міжнароднай федэрацыі вексілалагічных асацыяцый.

Вексілалогія, або сцягазнаўства — дапаможная гістарычная дысцыпліна, якая займаецца вывучэннем сцягоў, харугваў, штандараў, вымпелаў і іншых прадметаў падобнага роду.

Слова вексілалогія паходзіць ад лац.: vexillum, якое, у прыватнасці, азначала сцяг рымскага легіёна.

Шырокая цікавасць да вексілалогіі з’явілася ў Амерыцы і Еўропе ў 1960-х гадах. Неўзабаве было заснавана мноства спецыялізаваных перыядычных выданняў, якія дзейнічаюць і цяпер — чэшская «Вексілалогія», амерыканскі «Сцяг-бюлетэнь», англійскі «Сцягмайстар», канадскі «Сцягскан» і іншыя. Шырокай папулярызацыі вексілалогіі паслужылі кнігі амерыканскага сцягазнаўца Уітні Сміта. Кнігі Сміта перакладзены амаль на ўсе еўрапейскія мовы.

Сімвалы ідэнтыфікацыі сцягоў[правіць | правіць зыходнік]

Сімвалы ідэнтыфікацыі сцягоў распрацаваны Уітні Смітам і ўхвалены Міжнароднай федэрацыяй вексілалагічных асацыяцый.

Першы шэраг прадстаўляе ўжыванне на сушы, другі — на вадзе, з падзелам на прыватны (цывільны), урадавы (дзяржаўны) і ваенны сцягі.

Ужыванне Прыватнае Дзяржаўнае Ваеннае
На сушы Цывільны (нацыянальны) Дзяржаўны (урадавы) Ваенны
На вадзе Цывільны (марскі) Дзяржаўны (марскі) Ваенна-марскі

З гэтых знакаў можна скласці 63 камбінацыі, найбольш ужывальныя прыведзены ў наступнай табліцы:

Сімвал Тэкставы запіс Апісанне (англ.) Ужыванне
Маленькі чорна-белы вексілалагічны сімвал або піктаграма, якае паказвае розныя выкарыстанні сцяга C**/*** Civil Flag Цывільнымі асобамі і ўстановамі на сушы
Маленькі чорна-белы вексілалагічны сімвал або піктаграма, якае паказвае розныя выкарыстанні сцяга *S*/*** State Flag Дзяржаўнымі ўстановамі на сушы
Маленькі чорна-белы вексілалагічны сімвал або піктаграма, якае паказвае розныя выкарыстанні сцяга **W/*** War Flag Сухапутнымі войскамі
Маленькі чорна-белы вексілалагічны сімвал або піктаграма, якае паказвае розныя выкарыстанні сцяга ***/C** Civil Ensign На цывільных прыватных суднах. Гандлёвы (камерцыйны) сцяг
Маленькі чорна-белы вексілалагічны сімвал або піктаграма, якае паказвае розныя выкарыстанні сцяга ***/*S* State Ensign На дзяржаўных суднах
Маленькі чорна-белы вексілалагічны сімвал або піктаграма, якае паказвае розныя выкарыстанні сцяга ***/**W War Ensign Сцяг ВМФ
Маленькі чорна-белы вексілалагічны сімвал або піктаграма, якае паказвае розныя выкарыстанні сцяга CS*/*** Civil and State Flag Цывільнымі асобамі і ўстановамі і дзяржаўнымі ўстановамі на сушы
Маленькі чорна-белы вексілалагічны сімвал або піктаграма, якае паказвае розныя выкарыстанні сцяга *SW/*** State and War Flag Дзяржаўнымі ўстановамі на зямлі і сухапутнымі войскамі
Маленькі чорна-белы вексілалагічны сімвал або піктаграма, якае паказвае розныя выкарыстанні сцяга CSW/*** National Flag Для ўсіх мэт на сушы
Маленькі чорна-белы вексілалагічны сімвал або піктаграма, якае паказвае розныя выкарыстанні сцяга ***/CSW National Ensign Для ўсіх мэт на вадзе
Маленькі чорна-белы вексілалагічны сімвал або піктаграма, якае паказвае розныя выкарыстанні сцяга CSW/CSW National Flag and Ensign Для ўсіх мэт на вадзе і сушы

Таксама ўжываюцца адмысловыя сімвалы для апісання іншых аспектаў выкарыстання сцяга, як напрыклад — афіцыйны статус, які бок сцяга выяўлены і падобнае:

  • Афіцыйная або дэ-юрэ версія сцяга, або пярэдні бок
  • Малюнак прапанаваны, але не прыняты афіцыйна
  • Рэканструкцыя малюнка па апісаннях
  • Зваротны бок сцяга
  • Неасноўны, але дазволены малюнак
  • Альтэрнатыўная версія сцяга
  • Версія сцяга дэ-факта
  • Двухбаковы сцяг — на розных баках розныя малюнкі
  • Пярэдні бок сцяга злева ад тронка
  • Ухвалены афіцыйна сцяг
  • Гістарычна выкарыставаны сцяг
  • Зваротны бок — адлюстраванне пярэдняга
  • Зваротны бок ідэнтычны пярэдняму
  • Невядома, што выяўлена на зваротным баку
  • Сцяг можна падвешваць вертыкальна, павярнуўшы на 90° флагшток, каб крыж заставаўся зверху злева
  • Для вертыкальнага падвешвання выкарыстоўваецца спецыяльны сцяг з павернутай выявай
  • Спосаб вертыкальнага падвешвання невядомы
  • Сцяг сіметрычны, і яго можна свабодна падвешваць вертыкальна
  • Сцяг мацуюць выключна вертыкальна
  • Сцяг не ўхвалены, не пацверджаны і не павінен выкарыстоўвацца

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]