Антарктычная пустыня

Антарктычная пустыня — прыродная зона частка антарктычнага геаграфічнага пояса, якая ахоплівае астраўную і мацерыковую сушу Антарктыкі, самая паўднёвая з прыродных зон Зямлі.

Клімат

Мае нізкія тэмпературы паветра ў зімовыя месяцы ад -60 да -70 °C. Тэмпература паветра ў летнія месяцы ад -30 да -50 °C. Нават летам тэмпература не падымаецца вышэй за -20°C. На ўзбярэжжы, у раёне Антарктычнага паўвострава, тэмпература паветра дасягае летам 10 - 12 °C. Фармуецца не толькі ў сувязі з нізкімі тэмпературамі высокіх шырот, але таксама на ўвазе адлюстравання цяпла (альбеда) у светлы час ад снегу і лёду. Халоднае паветра скочваецца з цэнтральных раёнаў Антарктыды, утвараючы стокавые вятры, якія дасягаюць каля узбярэжжа вялікіх хуткасцей. Адносная вільготнасць паветра 60-80%, што абумоўлена перавагай сыходзячых патокаў. Каля ўзбярэжжа і ў антарктычных аазісах адносная вільготнасць паветра зніжаецца да 20 і нават 5%. Ападкі прадстаўлены выключна ў выглядзе снегу: іх колькасць дасягае ў год ад 30-50 мм да 600-700 мм і ўзрастае на некаторых шэльфавых ледавіках да 700-1000 мм. У сувязі з моцнымі вятрамі вельмі частыя завеі.

Флора і фауна

Раслінны і жывёльны свет вельмі бедны і своеасаблівы. У антарктычных аазісах (свабодныя ад лёду ўчасткі) паблізу ўзбярэжжа бедная расліннасць прадстаўлена мохамі, лішайнікамі, некалькімі відамі кветкавых і багавіннем ў вадаёмах.

Тут вельмі мала наземных жывёл: адсутнічаюць лятаючыя насякомыя, сухапутныя сысуны і прэснаводныя рыбы. У невялікіх прэснаводных вадаёмах на сушы насяляюць найпрастэйшыя, калаўроткі, ніжэйшыя ракападобныя.

У антарктычных аазісах, сярод лішайнікаў і імхоў ёсць дробныя абцугі і бяскрылыя насякомыя.

Да ліку нешматлікіх звязаных з сушай птушак належаць тры эндэмічных віды: белая ржанка, якая сілкуецца яйкамі пінгвінаў, вялікі канёк (Anthus antarcticus), жоўтаклювая шылахвость, а таксама некалькі відаў пінгвінаў.

Гл. таксама

• Антарктыка
• Арктычная пустыня