Парыжская фондавая біржа

Парыжская фондавая біржа

Парыжская біржа (фр.: Bourse de Paris) — фондавая біржа ў Парыжы (Францыя), з 2000 года вядомая як Euronext Paris.

Гісторыя

У 1724 годзе ў Парыжы для здзяйснення здзелак паміж гандлёвымі пасрэднікамі быў пабудаваны спецыяльны будынак. Ён атрымаў назву «Біржа». Тут здзяйснялі здзелкі агенты па абмене, дзейнасць якіх мала адпавядала прынцыпам біржавога гандлю (перш за ўсё, адсутнічаў механізм галоснага аб'явы коштаў). Дэкрэт Каралеўскага дзяржаўнага савета, па якім засноўвалася Парыжская біржа (ад 24 верасня 1724) забараняў жанчынам з'яўляцца ў памяшканні біржы. Гэты дэкрэт быў адменены толькі ў 1967 годзе. Дэкрэтам ад 30 сакавіка 1774 г. на біржы было створана спецыяльнае месца «le Parquet», прызначанае выключна для агентаў па абмене, якім загадвалася забяспечваць галоснасць ў аб'яве цэн шляхам іх выкрыку - «a la criee». Да гэтага ніякіх правілаў не існавала, здзелкі здзяйсняліся бессістэмна ў любым выпадковым месцы.

23 сакавіка 1793 біржа зачыняецца (ў 1789 годзе пачалася рэвалюцыя) і адкрываецца толькі ў 1801 годзе пры Напалеоне. Лік агентаў па абмене, які складаў ў 1786 годзе 60 чалавек, павялічыўся да 71.

У 1801 годзе Напалеон выдаў указ аб будаўніцтве спецыяльнага будынка Парыжскай фондавай біржы - Палац Браньяр. Будаўніцтва было завершанае ў 1826 годзе.

Кодэкс Напалеона стварыў адзіную біржавое права для ўсёй Францыі, які не падвяргаўся зменам больш стагоддзя. Імператар ставіўся да інстытута біржы вельмі насцярожана і ўвёў цэлы шэраг абмежаванняў на яго функцыянаванне. Напалеон падаў біржавым пасрэднікам манаполію на біржавыя аперацыі, хоць цяпер, біржавыя пасрэднікі былі пазбаўленыя права дзейнічаць у форме кампаній з абмежаванай адказнасцю. Для нагляду над біржай была створана спецыяльная біржавая паліцыя. Была забароненая пазабіржавы гандаль. Поўнасцю быў забаронены гандаль замежнымі каштоўнымі паперамі. Толькі ў 1823 годзе было зроблена выключэнне для замежных дзяржаўных пазыкаў.

Перажыўшы шэраг рэвалюцый і войнаў, Францыя стала капіталістычнай дзяржавай. Гэта адбілася і на рынку каштоўных папер. З 1815 па 1829 гады ў Францыі з'явілася 98 акцыянерных таварыстваў. У той жа час прыватны сектар рынка каштоўных папер заставаўся вузкім. Так ў 1814 годзе на Парыжскай біржы катыраваліся 4 віды каштоўных папер, ў 1820 годзе — 13, у 1825 годзе — 32, у 1830 годзе — 38.

Пасля Рэвалюцыі 1830 года Луі-Філіп стаў не толькі каралём Францыі, але і «каралём біржавікоў». Аднак мала ўвагі надавалася эканоміцы. Засілле біржавікоў тармазіла прамысловае развіццё краіны.

У 1850-1860-я гады аперацыі Парыжскай фондавай біржы патроіліся. Яна ператварылася ў грашовы рынак еўрапейскага маштабу.

У XVIII стагоддзі асноўнымі каштоўнымі паперамі, якія абарочваюцца на біржы былі вэксалі. Акцый і аблігацый было вельмі мала. Але ўжо да 1840 годзе на Парыжскай фондавай біржы катыраваліся прыкладна 130 даўгавых і долевых каштоўных папер.

У 1900 годзе на Парыжскай біржы таргавалася больш за 800 відаў каштоўных папер — акцый і аблігацый, а таксама каля 300 замежных. Гандлёвыя сесіі адбываліся штодня з панядзелка па суботу з 12 да 15 гадзін.

Паступова біржы адкрыліся і ў іншых гарадах: у Ліёне (1845 год), Бардо (1846 год), Марселі (1847 год), Ліле (1867 год), Нанце (1868 год), Нансі (1922 год). Да 1967 года працавала біржа ў Тулузе.

Пасля Другой сусветнай войны ў Францыі дзейнічала 7 фондавых біржаў. Шматлікія гады фондавыя біржы канкурыравалі паміж сабой, ажыццяўляючы каціроўку адных і тых жа каштоўных папер. У 1962 годзе спецыяльным дэкрэтам для кожнай акцыі быў вызначаны адзін біржавы рынак.

У 1986 годзе на Парыжскай біржы была ўстаноўлена электронная гандлёвая сістэма САС (Cotation Assistée en Continu), а гадзіны працы былі павялічаныя з 10-00 да 17-00 (раней з 12-30 да 14-30).

Неўзабаве галасавы аўкцыён па акцыям і аблігацыям быў цалкам спынены. Затым закрыліся залы і на правінцыйных біржах: іх паперы былі пераведзены ў гандлёвую сістэму Парыжскай біржы.

З 1991 года адзіная фондавая біржа ў Францыі. Аб'яднала фондавыя біржы ў Бардо, Ліле, Ліёне, Марселі, Нансі і Нанце. Да аб'яднання на Парыжскую біржу прыходзілася 95% усіх здзелак у Францыі з каштоўнымі паперамі. У 1988 годзе ўведзена сістэма электронных аперацый. Гандлёвыя аперацыі праводзяцца 45 брокерамі — чальцамі біржы.

У канцы 1990-х гадоў выступіла ініцыятарам аб'яднання буйных еўрапейскіх бірж. У 2000 годзе аб'ядналася з Амстэрдамскай і Брусельскай біржамі, утварыўшы Euronext NV, якая на дадзены момант з'яўляецца другой па велічыні біржай ў Еўропе пасля Лонданскай фондавай біржы.

• 
  Выгляд на будынак Парыжскай біржы, а таксама ўваход ў парыжскі метрапалітэн на станцыю Bourse.
• 
• 
• 
  Палац Браньяр, у якім размяшчаецца біржа, знутры

Спасылкі

• NYSE Euronext — афіцыйны сайт (англ.)