Алесь Пруднікаў

Алесь Пруднікаў
Алесь Пруднікаў
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні	Аляксандр Трафімавіч Пруднікаў
Псеўданімы	Алесь Усходні
Дата нараджэння	14 (27) красавіка 1910
Месца нараджэння	Стары Дзедзін, Клімавіцкі павет, Магілёўская губерня, Расійская імперыя;
Дата смерці	5 жніўня 1941 (31 год)
Месца смерці	Утукі[d], Petrovskoye rural settlement[d], Кандапожскі раён[d], Карэла-Фінская ССР, СССР;
Грамадзянства	Расійская імперыя, СССР
Альма-матар	Беларускі дзяржаўны вышэйшы педагагічны інстытут (1933); Расійскі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт імя А. І. Герцэна (1938); Петразаводскі дзяржаўны ўніверсітэт[d] (1941);
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	паэт
Гады творчасці	1930—1941
Мова твораў	беларуская
Грамадская дзейнасць
Член у	Беларускае студэнцкае зямляцтва, Ленінград;
	Творы ў Вікікрыніцах

Алесь Пруднікаў (Аляксандр Трафімавіч) (14 красавіка 1910, вёска Стары Дзедзін, Клімавіцкі павет, Магілёўская губерня, Расійская імперыя, цяпер Клімавіцкі раён, Магілёўская губерня — 5 жніўня 1941, вёска Утукі Кандапожскага раёна Карэла-Фінскай ССР) — беларускі паэт. Стрыечны брат пісьменніка Паўла Пруднікава.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзіўся ў сялянскай сям'і. Бацька Трафім быў прызваны на фронт пад час першай сусветнай вайны, цяжка паранены і памёр^[1]. З-за нестабільнай сітуацыі доўга не мог знайсці пастаяннае месца вучобы. У 1924—1930 гг. вучыўся ў сямігадовай школе ў суседняй вёсцы Мілаславіцы. У 1930 працаваў на будаўніцтве чыгункі Асіповічы — Магілёў — Раслаўль, потым на новабудоўлях Мінска, з 1931 г. — на рэспубліканскай кніжнай базе, у Дзяржаўным выдавецтве Беларусі, у БелТА. Вучыўся на творчым аддзяленні Мінскага педагагічнага інстытута (1932—1933 гг.).

У сакавіку 1933 г. быў арыштаваны, але праз восем месяцаў вызвалены з турмы і адразу ж прызваны ў рады Чырвонай Арміі, дзе праслужыў да 1935 г. У 1935—1936 гг. быў супрацоўнікам Клімавіцкай раённай газеты «Камуна». Скончыў Ленінградскі настаўніцкі інстытут (1938 г.). Працаваў настаўнікам, інспектарам Пятроўскага (цяпер Кандапожскага) раёна Карэльскай АССР (у 1940—1956 гг. — Карэла-Фінская ССР), адначасова вучыўся завочна на філалагічным факультэце Карэльскага ўніверсітэта. З першых дзён Вялікай Айчыннай вайны быў на фронце разведчыкам. Загінуў 5 жніўня 1941 г. каля вёскі Утукі Кандапожскага раёна. Рэабілітаваны ў 1956 г.^[2]

Творчасць[правіць | правіць зыходнік]

Творчую дзейнасць пачаў як школьны паэт у 1926 годзе разам з Паўлам Пруднікавым^[3]. Падчас навучання ў школе ў БССР разгарнуўся працэс беларусізацыі, і гэта паспрыяла таму, што творы ён пісаў на беларускай мове. Паралельна быў пазаштатным карэспандэнтам некаторых газет. Так, у прыватнасці, калі быў знойдзены скарб старажытных манет ля вёскі Стары Дзедзін, ён з Паўлам напісаў пра гэта рэпартаж^[4]. (Падрабязней пра гэта глядзіце ў артыкуле Стары Дзедзін) Першыя вершы з'явіліся ў друку ў 1930 г. У 1932 годзе асобным выданнем выйшла паэма «Зямныя зоры», дзе распавядалася пра ўдарныя будоўлі першай пяцігодкі^[5]. Падборка вершаў змешчана ў зборніку «Крывёю сэрца» (1967 г.).

Выданні твораў[правіць | правіць зыходнік]

Пруднікаў, А. Зямныя зоры / Алесь Пруднікаў. — Мн., Дзяржаўнае выдавецтва Беларусі, 1932.
Крывёю сэрца / укладальнік А. Вялюгін. — Мн., Беларусь, 1967. С. 116—122.

Крыніцы[правіць | правіць зыходнік]

↑ Пруднікаў, П. Далёкае і блізкае // Вытокі песні. Аўтабіяграфіі беларускіх пісьменнікаў. Мн., Маст. літ., 1973. — С. 227
↑ Беларуская энцыклапедыя. Т. 13. — С. 48.
↑ Пруднікаў, П. Далёкае і блізкае… С. 236—238
↑ http://www.klimovichi.mogilev-region.by/ru/god_zemli?id=2813 Архівавана 6 ліпеня 2011. Земля древних кладов — Климовичский райисполком. Официальный сайт
↑ Памяць. С. 624.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 13: Праміле — Рэлаксін / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 13. — С. 48. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0216-4 (т. 13).
Беларускія пісьменнікі (1917—1990): Даведнік / Склад. А. К. Гардзіцкі. Нав. рэд. А. Л. Верабей. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1994. — С. 441—442. — 653 с.: іл. — 22 000 экз. — ISBN 5-340-00709-X.
Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). Т. 2 / Укладальнік Л. У. Маракоў. — Смаленск, 2003. — С. 159—160.
Памяць: Клімавіцкі раен: Гіст.-дакум. хронікі гарадоў і раенаў Беларусі / Рэд.-уклад. Напрэеў Г. Л.; Рэдкал.: Баршчоў І. А. і інш — Мн.: Універсітэцкае, 1995. — 645,[1] с. : іл. ISBN 985-09-0068-7. — С. 624.
Пруднікаў П. Далёкае, але не забытае: Успаміны. — Мн., Маст. літ., 1988. — 175 с. — С. 149—154.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

[1] Пруднікаў, П. Далёкае і блізкае // Вытокі песні. Аўтабіяграфіі беларускіх пісьменнікаў. Мн., Маст. літ., 1973. — С. 227

[2] Беларуская энцыклапедыя. Т. 13. — С. 48.

[3] Пруднікаў, П. Далёкае і блізкае… С. 236—238

[4] ttp://www.klimovichi.mogilev-region.by/ru/god_zemli?id=2813 Архівавана 6 ліпеня 2011. Земля древних кладов — Климовичский райисполком. Официальный сайт

[5] Памяць. С. 624.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]