Каардынацыйная рада (Беларусь)

Каардынацыйная рада
Краіна	Беларусь
Тып арганізацыі	палітычная арганізацыя[d], калегіяльнасць[d] і прадстаўнічая дэмакратыя[d]
Афіцыйныя мовы	беларуская, руская і англійская
Заснаванне
Дата заснавання	18 жніўня 2020
Узнагароды	прэмія імя Сахарава (кастрычнік 2020)
rada.vision/by
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Каардынацыйная Рада па арганізацыі працэсу пераадолення крызісу, якая першапачаткова называлася «Каардынацыйная Рада па забеспячэнні трансферу ўлады», — недзяржаўны палітычны і грамадзянскі орган на тэрыторыі Беларусі. Рада створаная з даручэння Святланы Ціханоўскай з мэтай прыняцця захадаў па стабілізацыі сітуацыі ў краіне, забеспячэння трансферу ўлады і абароны суверэнітэту і незалежнасці Рэспублікі Беларусь.

У студзені 2023 года МУС Беларусі прызнала Каардынацыйную раду экстрэмісцкім фарміраваннем. Паводле беларускага заканадаўства, членам экстрэмісцкіх фарміраванняў пагражае пазбаўленне волі. Раней, у 2021—2022 гадах, беларускія суды прызнавалі інтэрнэт-рэсурсы Рады экстрэмісцкімі матэрыяламі.

Склад

Першае скліканне

У склад Рады першапачаткова ўвайшлі каля 70 чалавек. 19 жніўня абраны Прэзідыум з сямі чалавек:

• Святлана Алексіевіч (нобелеўская лаўрэатка па літаратуры)
• Сяргей Дылеўскі (лідар стачкама Мінскага трактарнага завода)
• Максім Знак (юрыст штаба Віктара Бабарыкі, пазней юрыст Аб’яднанага штаба)
• Вольга Кавалькова (давераная асоба Святланы Ціханоўскай)
• Марыя Калеснікава (кіраўнік штаба Віктара Бабарыкі)
• Павел Латушка (экс-міністр культуры, дыпламат)
• Лілія Уласава (юрыст, медыятар)

Асноўны склад:

• Наталля Абрашына-Жадаева — доктар фізіка-матэматычных навук, прафесар БДУ
• Святлана Алексіевіч — пісьменніца, Нобелеўская лаўрэатка па літаратуры
• Максім Баграцоў — віцэ-прэзідэнт кампаніі EPAM Systems
• Андрэй Бастунец — журналіст, старшыня ГА «Беларуская асацыяцыя журналістаў»
• Павел Белавус — заснавальнік і ўладальнік кампаніі «Symbal.by»
• Алесь Бяляцкі — праваабаронца, старшыня Праваабарончага цэнтра «Вясна»
• Таццяна Вадалажская — беларускі метадолаг і сацыёлаг, сузаснавальніца і каардынатар «Лятучага ўніверсітэта»
• Віталь Валянюк — дырэктар Probusiness
• Алана Гебрэмарыям — актывістка Моладзевага блока
• Юрась Губарэвіч — палітык, старшыня Руху «За Свабоду»
• Аляксандр Дабравольскі — палітык, сябра палітрады Аб’яднанай грамадзянскай партыі
• Алесь Дуко — прадстаўнік адміністрацыі парку «Вялікі Камень»
• Уладзімір Дунаеў — прафесар, эксперт Грамадскага Балонскага камітэта
• Максім Знак — юрыст
• Вольга Кавалькова — давераная асоба Святланы Ціханоўскай
• Мікалай Казлоў — давераная асоба Святланы Ціханоўскай
• Марыя Калеснікава — каардынатарка штабу Віктара Бабарыка
• Святлана Калінкіна — журналістка
• Дзмітрый Крук — эканаміст
• Ігар Кубашкоў — прадстаўнік студэнцкай супольнасці
• Андрэй Курэйчык — кінасцэнарыст, драматург, рэжысёр, публіцыст
• Яўген Лівянт — педагог, кіраўнік рэпетытарскага цэнтра «100 балаў»
• Сяргей Макейкаў — дэлегат Беларускага металургічнага завода
• Таццяна Марыніч — заснавальніца групы кампаній BELBIZ
• Уладзімір Пугач — музыка, група «J:морс», юрыст
• Віталь Рымашэўскі — сустаршыня аргкамітэта па стварэнні партыі «Беларуская хрысціянская дэмакратыя»
• Ганна Севярынец — настаўніца, пісьменніца, літаратуразнаўца (пасля першага пасяджэння пакінула Каардынацыйную раду)
• Андрэй Стрыжак — актывіст кампаніі BY-COVID
• Лілія Уласава — юрыст, міжнародны медыятар
• Юрый Хашчавацкі — кінарэжысёр
• Уладзімір Цэслер — мастак
• Сяргей Чалы — незалежны аналітык, эканаміст
• Юлія Чарняўская — культуролаг, прафесар
• Аляксей Шчурко — бізнэсмэн GURTAM
• Андрэй Ягораў — палітолаг, дырэктар Цэнтра еўрапейскай трансфармацыі

Другое скліканне

Да лютага 2023 года скончыўся этап рэфармавання складу Каардынацыйнай рады. З гэтага часу Каардынацыйная рада пачала складацца з 22 старых членаў, 73 новых дэлегатак і дэлегатаў ад грамадскіх арганізацый і 15 самавылучэнцаў.

Трэццяе скліканне

Асноўныя артыкулы: Выбары ў Каардынацыйную раду (2024) і Каардынацыйная рада 3-га склікання

Размеркаванне мандатаў у Каардынацыйнай Радзе III-га склікання:      Спіс «Воля»: 6 мандатаў      Спіс «Еўрапейскі выбар»: 8 мандатаў      Спіс «Наша справа»: 6 мандатаў      Спіс «Незалежныя беларусы»: 8 мандатаў      Спіс «Блок Пракоп’ева — Ягорава»: 13 мандатаў      Спіс «Каманда Латушкі і Рух "За свабоду"»: 28 мандатаў      Спіс «Хопіць баяцца»: 3 мандаты      Спіс «Моладзевы наступ»: 8 мандатаў

28 мая 2024 года былі абвешчаны папярэднія вынікі выбараў у Каардынацыйную Раду III-га склікання. Выбары праводзіліся з 25 па 27 мая ў электронным фармаце з праверкай праз беларускі пашпарт. Прынялі ўдзел у галасаванні 6723 выбаршчыкі. Балатаваліся 12 спісаў, 1 спіс быў выключаны да пачатку выбараў.

Народнае антыкрызіснае ўпраўленне

26 кастрычніка 2020 года Каардынацыйная рада ўхваліла прынцыпы дзейнасці Народнага антыкрызіснага ўпраўлення, якое ўзначаліў Павел Латушка. Заяўленыя мэты: забяспечыць мірнае завяршэнне выканання функцый нелегітымнымі органамі ўлады, стабілізацыя сістэмы кіравання краінай пасля пераходу ўлады да народа.

Пераслед

З моманту стварэння Каардынацыйнай рады і абрання Прэзідыума іх сябры падвяргаюцца жорсткаму ціску з боку ўладаў Беларусі. 20 жніўня 2020 года Генеральная пракуратура па факце стварэння і дзейнасці КР узбудзіла крымінальную справу па арт. 361 КК (заклікі да дзеянняў, накіраваных на прычыненне шкоды нацыянальнай бяспецы Рэспублікі Беларусь), у рамках якой адбываліся выклікі на допыты як членаў Прэзідыума, так і іншых членаў рады. 25 жніўня 2020 года Канстытуцыйны суд Беларусі выказаў меркаванне аб тым, што стварэнне Каардынацыйнай рады з’яўлялася «антыканстытуцыйным».

У снежні 2020 года Генеральная пракуратура распачала крымінальныя справы ў дачыненні Святланы Ціханоўскай, Марыі Калеснікавай, Максіма Знака, Паўла Латушкі, Вольгі Кавальковай і іншых асоб па факце стварэння экстрэмісцкага фармавання і кіраўніцтва ім, г. зн. здзяйснення злачынства, прадугледжанага ч. 1 ст. 361-1 Крымінальнага кодэксу.

6 сакавіка 2023 года Мінскі гарадскі суд завочна прысудзіў Святлане Ціханоўскай 15 гадоў пазбаўлення волі, Павел Латушка атрымаў 18 гадоў зняволення, а Марыі Мароз, Вользе Кавальковай і Сяргею Дылеўскаму прызначылі па 12 гадоў.

Падчас выбараў у Каардынацыйную Раду III-га склікання Следчы камітэт Беларусі завёў крымінальныя справы на ўсіх, хто вырашыў удзельнічаць у выбарах. У сваёй заяве Камітэт зрабіў асобны акцэнт на тым, што ўдзельнікі выбараў маюць аб’екты нерухомасці і маёмасці на тэрыторыі Рэспублікі.

Ацэнкі

У кастрычніку 2020 года Еўрапейскі парламент узнагародзіў беларускую апазіцыю, прадстаўленую ў тым ліку Каардынацыйнай радай, прэміяй «За свабоду думкі» імя Андрэя Сахарава. У спісе лаўрэатаў: Марыя Калеснікава, Святлана Ціханоўская, Святлана Алексіевіч, Вольга Кавалькова, Вераніка Цапкала, Сяргей Ціханоўскі, Алесь Бяляцкі, Сяргей Дылеўскі, Сцяпан Пуціла, Мікалай Статкевіч.

У канцы жніўня 2020 года палітолаг Вольф Рубінчык заўважыў, што Рада «ціха ператварылася з органа „па забеспячэнні трансферу ўлады“ (мэту абвясціла Святлана Ціханоўская 14 жніўня, і гэта гучала цягам некалькіх дзён) у орган для „арганізацыі працэсу пераадолення палітычнага крызісу“ — гэткае грувасткае і цьмянае мэтавызначэнне з’явілася на сайце КР у апошняй дэкадзе жніўня».

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Каардынацыйная рада (Беларусь)
• rada.vision/by — афіцыйны сайт Каардынацыйнай рады