Удзельнік:Виктория Позняк

Біяграфічныя звесткі

П’ер Абеляр (фр.: Pierre Abailard/Abélard, лац.: Petrus Abaelardus; 1079, Ле-Пале — 21 красавіка 1142, абацтва Сен-Марсель, Бургундыя) — французскі філосаф (схаласт), тэолаг і паэт.

Вучыўся ў Шартры і Парыжы. Амаль усё жыццё пераходзіў з адной школы ў іншыя. Каля 1101 адкрыў уласную школу, пазней узначальваў саборную школу ў Нотр-Даме. З 1119 быў манахам.

Творчасць

Аўтар аўтабіяграфічнага твора «Гісторыя маіх бедстваў» (1132—1136), любоўных вершаў, лістоў да сваёй каханай Элаізы і інш.

Абеляр - аўтар шасці шырокіх вершаў у жанры плачу, якія ўяўляюць сабой парафразы біблейскіх тэкстаў, і многіх лірычных гімнаў. Магчыма, таксама з'яўляецца аўтарам секвенцый, у тым ліку вельмі папулярнай у Сярэднія стагоддзі "Mittit ad Virginem". Усе гэтыя жанры былі тэкстамузычнымі, вершы меркавалі распеў. Амаль напэўна Абеляр сам пісаў музыку да сваіх вершаў, альбо рабіў кантрафатуры вядомых тады мелодый. З музычных яго твораў амаль нічога не захавалася, а нешматлікія плачы, запісаныя ў сістэме адыястэматычнай шалёнай натацыі, не паддаюцца расшыфроўцы. З натаваных гімнаў Абеляра захаваўся адзін - "O quanta qualia". Сярод яго твораў — «Так і не», «Дыялектыка», «Пазнай самога сябе», «Аб боскім адзінстве і траіснасці», «Дыялог паміж філосафам, іўдзеем і хрысціянінам» былі выказаны яго погляды.

Светаўспрыманне

Неаднаразова асуджаўся каталіцкай царквой за ерэтычныя погляды. Аснову маральных учынкаў П'ер Абеляр бачыў у згодзе чалавека са сваім сумленнем. Быў блізкі да ідэі верацярпімасці, падкрэсліваў значнасць індывідуальных намаганняў у выратаванні чалавечай душы. У тэалогіі імкнуўся да рацыянальнага асэнсавання царкоўнай дагматыкі. У спрэчках наміналізму з рэалізмам даказваў, што рэальна існуюць толькі асобныя рэчы, а агульныя паняцці — толькі ў чалавечай свядомасці (прынцып канцэптуалізму).

Распрацоўваў схаластычную логіку.

Рацыянальна-містычная накіраванасць светапогляду П. Абеляра выклікала нязгоду, пратэст з боку артадаксальных царкоўных колаў. Яго ідэі асуджаны Суа-сонскім (1121) і Санскім (1140) саборамі.