Удзельнік:Хомелка/Беларускія НП/Брагінскі раён

Утвораны 8.12.1926 г. на юго-восток Гомельскай вобл. 25.12.1962 да раёна далучаны г.п. Камарын і 8 сельсаветаў скасаванага Комаринского района. Пл. 1954 км2, насельніцтва 16,5 тыс. чал. (2004 г.). Уключае 135 населеных пунктаў. У сувязі з радыяцыйным загрязнением у выніку катастрофы на Чарнобыльскай АЭС 4890 семей (12 526 жыхароў) у 199197 гг. пераселены ў чыстыя месцы. Падзяляецца на 11 сельсаветаў, 2 гар. пасёлкі (Брагін і Камарын). На Пд мяжуе з Кіеўскай, на У — з Чарнігаўскай вобл. Украіны, на Пн — з Лоеўскім, на 3 — з Хойніцкім районамі. Паверхня слабахвалістая, пераважаюць азёрайонарачныя і водналедавіковыя пясчаныя адклады. Ёсць радовішчы торфу (35.5 млн. т) і цагельныя гліны. Праходзіць чыгунка ЧарнігаўОўруч, аўтадарогі Хойнікі—Брагін—Камарын, Брагін—Холмеч. Рэкі: Дняпро (на мяжы 1 Украінай), Брагінка з прытокам Несвіч. Глебы пераважна дзярновападзолістыя і тарфянабалотныя, суглінкавыя, супясчаныя, пясчаныя. Якасць ворных зямель 46 балаў, кармавыхугоддзяў —30, усіх сельгасугоддзяў — 38 балаў. Каля 30% тэр. займаюць лясы. Частку тэр. раёна займае Палескі радыяцыннаэкалагічны запаведнік. Асн. лрам. прадпрыемствы ў Брагіне і Камарыне. Пад сельгасугоддзямі каля 57% тэр.. 21 калгас, 7 саўгасаў, 18 агульна:ацыйных школ, 26 бібліятэк, 26 'ных устаноў, 47 спарт. збудаванняў. 82 магазіны і 19 прадпрыемстваў грамадскага харчавання.

БРАГІН — гарадскі пасёлак, цэнтр пасялковага Савета і Брагінскага района, 119 км на юго-запад ад Гомеля, 357 км ад Мінска, 28 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Хойнікі—Васілевічы ад лініі Калінкавічы—Гомель), на р. Брагінка; на Пд меліярацыйныя каналы. Аўтадарогамі злучаны з Хойнікамі, Камарынам, Рэчыцай, Лоевам. 3,6 тыс. жыхароў (2004 г.). У сувязі з радыяцыйным загрязнением у выніку катастрофы на Чарнобыльскай АЭС з Брагіна ў чыстыя месцы пераселена 1651 сям'я (4892 чал.). Выяўлены і даследаваны археолагамі дзядзінец Брагіна адносіцца да 11 — 13 ст., быў абкружаны па перыметры абарончым валам. Ён заснаваны ў зоне змяшання дрыгавічоў, палян і севяран. У час пракладкі газаправода ў 1997 г. на адной з вуліц Брагіна выяўлены гліняны гаршчок з манетамі 1536—49 гг., што сведчыць аб яго тагачасных гандлёвых сувязях. У пісьмовых крыніцах Брагін упершыню ўпамі'наецца ў Іпацьеўскім летапісе пад 1147 г. як горад Кіеўскага княства. Северскія князі Ольгавічы і Давыдавічы ў час барацьбы з кіеўскім князем Ізяславам Мсціславічам разрабавалі і спустошылі Брагін. Кіеўскі князь Рурык Расціславіч у 1187 г. аддаў Брагін сваёй нявестцы Верхуславе, дачцы Суздальскага великого князя Усевалада Юр'евіча. С 1360-х годов у складзе ВКЛ. Праз Брагін у 1506 г. татары накіроўваліся да Клецка, Ліды, Ашмян, Ваўкавыска, Гродна, пакуль 5.8.1506 г. войска ВКЛ на чале з М.Глінскім не разбіла іх каля Клецка. У 1503 г. і 1508 г. Брагін упамінаецца ў перапісцы Маскоўскага великого князя Васіля з вял. князем ВКЛ і каралём Польшчы Жыгімонтам I аб памежных спрэчках. Граматай Жыгімонта I у 1511 г. Брагіну і яго жыхарам даваўся шэраг ільгот. Пад 1537 г. горад пазначаны ў матэрыялах аб перамовах Маскоўскай дзяржавы з Літвой. Паводле размежавання ў 1564 г. Брагінская воласць увайшла ў склад Мазырскага падеревня Кіеўскага, потым Мінскага ваяводстваў. Князь А.А.Вішнявецкі, які з сярэдзіны XVI века валодаў Брагінам, па перапісу войска літоўскага 1567 г. павінен быў пастаўляць для фарміравання харугваў 12 коней. 3 канца XVI века Брагін быў асноўнай рэзідэнцыяй князёў Вішнявецкіх. Святамікалаеўскую царкву, якая тут дзейнічала з сярэдзіны XVI века, Вішнявецкія надзялілі зямлёй і ў 1609 г. заснавалі Праабражэнскі мужчынскі манастыр, ператвораны ў 1842 г. ў прыходскую царкву (не захавалася). Пры двары А.Вішнявецкага адзін з яго слуг аб'вясціў сябе ў 1604 г. царэвічам Дзмітрыем — сынам Івана Грознага і вядомы ў гісторыі як Лжэдзмітрый I. У 1648 г. жыхары Брагіна адчынілі браму казацкім атрадам на чале з Нябабам, Напалічам і Хвяськом, за што карным атрадам Рэчы Паспалітай горад быў разбураны. У 15—XVII века на месцы дзядзінца размяшчаўся замак — комплекс драўляназемляных умацаванняў. Паводле інвентару 1574 г. на вале былі сценыгародні, абарончая вежа з боку ракі, 2ярусная драўляная вежабрама з вялікай святліцай наверсе. Замак не аднаўляўся і пераўтварыўся ў гаспадарчы двор Вішнявецкіх. У 1784 г. ўзведзены новы будынак СвятаМікалаеўскай царквы (не захавалася). Наиболее прыкметнымі ў царкве былі абраз Спасіцеля, напісаны на кіпарыснай дошцы, — дараванне імператара Аляксандра Мікалаевіча; евангелле Кіеўскага выдання 1697 г., дакументы кн. Вішнявецкага 1793 г. і 1744 г. на вылучаныя ім землі для царквы. У 1790 г. ўзведзена драўляная РастваБагародзіцкая царква (на захавалася). С 1770-х годов у Брагіне дзейнічала місія езуітаў з касцёлам. Пасля 2-го падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.) Брагін у складзе Рас. імперыі. У 1850 г. ў ім 149 двароў, 1233 жыхары. Граф Ракіцкі меў у Брагіне і Мікулічах у 1855 г. 26 650 дзес. зямлі, 2 ветракі, 6 конных млыноў, вадзяны млын, сукнавальню. Тракт звязваў Брагін з Лоевам. У 1860 г. ў Брагіне 261 гаспадарка, 2628 жыхароў, 2 праваслаўныя царквы, касцёл, праводзіліся 2 кірмашы ў год. У 1864 г. адкрыты нар. вучылішча, царкоўнапрыходская школа. Горад быў цэнтрам воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии, у склад якой у 1885 г. ўваходзілі 24 сяленні з 1297 дварамі. У 1886 г. ў Брагіне 286 двароў, працавала аптэка. Паводле перапісу 1897 г. тут 648 двароў, 4519 жыхароў, 3 царквы, капліца, паштоватэлегр. отделение, хлебозапасный магазін, паравы млын, піваварны завод, 6 крупарушак, 3 маслабойні, 5 майстэрань па апрацоўцы скур, 5 цагельняў, 82 лаўкі, 2 заезныя двары, карчма і аптэка. 20 сяльчан займаліся ганчарствам. У 1904 г. ўзтгікла група РСДРП. У 1920х г. дзейнічалі 3 пачатковыя і 1 дзесяцігадовая школы, клуб, библиотека, урачэбны ўчастак, ветэрынарны пункт, паштоватэлегр. кантора, с.г. крэдытнае тва, отделение спажывецкай кааперацыі. У 1929 г. арганізаваны калгас. Працавалі маслазавод, паравы млын, вятрак, кравецкая і шавецкая арцелі, кузня. 3 15.7.1935 г. Брагін — мястэчка, з 27.9.1938 г. — гарадскі пасёлак. У Великую Отечественную войну з 29.8.1941 г. да 23.11.1943 г. дзейнічала патрыят. падполле. Стварыў і ўзначаліў яго П.Р.Зяновіч, з вясны 1942 г. ім кіраваў М.Л.Дубіна, з кастр. 1942 г. — С.І.Рэпчанка. Падпольшчыкі трымалі сувязь з партызанамі, вялі агіт. работу, перашкаджалі акупантам вывозіць моладзь у Германію, здабывалі для партызан зброю і боепрыпасы. У жн. 1942 г. фашысты арыштавалі і расстралялі многіх падпольшчыкаў. У 1943 г. падпольшчыкі спалілі друкарню, 2 аўтамашыны, сапсавалі электрастанцыю, сумесна з партызанамі ў ноч на 11.4.1943 г. разграмілі варожы гарнізон, пасля чаго разам з сем'ямі пашлі ў партызанскай атрад. У 1941—43 гг. немецкие фашысты расстралялі 8 тыс. мірных жыхароў (пахаваны ў магіле ахвяр фашызму на вул. Пясочнай). У баях за Брагін і наваколле загінулі 257 воінаў 9га гвардз. і 89га стралк. карпусоў 61й арміі, а таксама 9 партызан (пахаваны ў брацкіх магілах на могілках на вул. Камсамольскай і Савецкай). Сярод тых, што загінулі, Героі Савецкага Саюза П.С.Мамкін і М.Ф.Махаў. У Брагіне размешчаны крухмальны зд, масласырзавод, лясгас, райсельгасхімія, райаграпрамтэхніка, аграхімлабараторыя, ветлячэбніца, хлебакамбінат, камбінат быт. абслугоўвання, аптэка, муз. школа, гістар. музей з карціннай галерэяй, раённая і дзіцячая бкі, сярэдняя школа, раённы Дом культуры, раённая бальніца, дзіцячы сад, 2 отделение сувязі, гідраметэастанцыя. Вядзецца радыёвяшчанне, выходзіць раённая газета «Маяк Палесся». У 1970 г. да Брагіна далучана деревня Ліпкі. Планіровачна гар. пасёлак складаецца з сеткі кварталаў, выцягнутых з Пд на Пн уздоўж ракі. Генеральны план яго развіцця распрацаваны ў 1973 г. Мінскім філіялам Цэнтр. н.д. і праектнага інстытута горадабудаўніцтва. Асноўныя адм. і гандлёвыя будынкі сканцэнтраваны вакол плошчы. У цэнтр. частцы размешчаны 2, 4 і 5павярховыя жылыя дамы. Астатняя забудова пераважна 1павярховая, драўляная. У 1990я г. пабудавана драўляная царква. Адна з вуліц Брагіна названа імем яго ўраджэнца Ф.І.Скараходава, які ў 1918 г. камандаваў партызанскай атрадам (каля 500 чал.) і разграміў некалькі камендатур герм. войск. Радзіма доктара хім. навук, праф. ДЕРЕВНЯС.Скараходава, бел. мастакоў А.Я.Грэся, Я.Г.Панамарэнкі і бел. пісьменніка С.Е.Палуяна. Паблізу ёсць радовішчы жалезняку, гліны і суглінкаў. У склад Брагінскага пас. Савета да 1962 г. ўваходзілі пас. Пуцілавік, да 1970 г. — деревня Ліпкі (не існуюць).

АЛЯКСАНДРАЎКА вёска ў Новаялчанскім сельсовета, за 45 км на юго-восток ад Брагіна, 4 км ад чыг. ст. Ёлча (на лініі Оўруч—Палтава), 164 км ад Гомеля; на Пд і 3 сетка меліярацыйных каналаў. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. 10 гаспадарак, 14 жыхароў (1999 г.). Паводле пісьмовых крыніц вядома з канца XIX века як селение ў Ялчанскай вол. Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии У 1908 г. 30 двароў, 146 жыхароў. У 1930 г. арганізаваны калгас. Паводле перапісу 1959 г. 130 жыхароў. У складзе саўгаса «Красное» (цэнтр — д. Красное). Плані ровачна складаецца з кароткан прамалінейнай вуліцы, блізкай да мерыдыянальнай арыентацыі. Забудавана аднабакова драўлянымі сял. сядзібамі.

АЛЯКСЕЕЎКА вёска ў Малажынскім сельсовета, за 10 км на юго-восток ад Брагіна, 38 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 129 км ад Гомеля; на Пд сетка меліярацыйных каналаў. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. 108 гаспадарак, 256 жыхароў (2004 г.). Засн. ў пач. 20 ст. перасяленцамі з суседніх вёсак. У 1930 г. арганізаваны калгас «Аляксееўка», працавалі вятрак (з 1909 г.), кузня. 3 10.7.1939 г. цэнтр Крыўчанскага сельсовета Брагінскага района Палескай, з 8.1.1954 г. Гомельскай абл. Паводле перапісу 1959 г. 548 жыхароў, у складзе калгаса «XVIII партз'езд» (цэнтр — деревня Крыўча). Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы, арыентаванай з ПдЗ на северо-восток, перакрыжаванай па цэнтры дугападобнай вуліцай. На Пд да асноўнай далучаецца нрамалінейная вуліца, арыентаваная з ПдУ на северо-запад. Забудова драўляная сядзібнага тыпу.

АСАРЭВІЧЫ — вёска, цэнтр Асарэвіцкага сельсовета, за 38 км на юго-восток ад Брагіна, 14 км ад чыг. ст. Ёлча (на лініі Оўруч— Палтава), 168 км ад Гомеля, 1,5 км ад дзярж. мяжы з Украінай; на северо-восток возера Асарэвіцкае, на У пойма р. Дняпро. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. 186 гаспадарак, 394 жыхары (2004 г.). Выяўленыя археолагамі гарадзішча і бескурганны могільнік 6 ст. да н.э. — 2 ст. н.э. (2 км ад вёскі, на правым беразе р. Лебядзёўка, ва ўрочышчы Пад'ямец) сведчаць пра заселение гэтых мясцін з глыбокай старажытнасці. Аб тым жа сведчыць і знойдзены ў маёнтку скарб з 119 сярэбраных манет 1597—1601 гг. Паводле пісьмовых крыніц вядома з XVIII века У 1811 г. пазначана як вёска ў Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии У 1834 г. 48 двароў Памешчык Насакен меў у вёсках Асарэвічы і Вялле ў 1876 г. 3558 дзес. зямлі і конны млын. Паводле перапісу 1897 г. 88 двароў, 608 жыхароў, школа граматы, хлебозапасный магазін, 2 карчмы, 2 лаўкі. Побач быў аднайменны фальварак. 3 8.12.1926 г. цэнтр Асарэвіцкага сельсовета Комаринского, з 25.12.1962 г. Брагінскага районаў Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай (да 26.7.1930 г.) акруг, з 20.2.1938 г. Палескай, з 8.1.1954 г. Гомельскай абл. У 1929 г. 1093 жыхары, дзейнічалі школа, отделение спажывецкай кааперацыі. У 1930 г. арганізаваны калгас «Чырвоны барацьбіт», працавалі паравы млын, вятрак, кузня. У Великую Отечественную войну ў вер.—кастр. 1943 г. ў баях за вызваленне вёскі і суседніх населеных месц загінулі 54 воіны 9га гдеревня стралк. корпуса і 2 партызаны (пахаваны ў брацкай магіле, у скверы). Сярод пахаваных Героі Савецкага Саюза Е.І.Данільянц, АТ.Даўлетаў, У.М.Кастрыкін, М.М.Уласаў, М.М.Яромкін, якія вызначыліся ў баях за вызваленне Брагінскага района. Паводле перапісу 1959 г. 886 жыхароў. Цэнтр калгаса імя М.ДЕРЕВНЯФрунзе. Размешчаны сярэдняя школа, Дом культуры, библиотека, фельч.акушэрскі пункт, отделение сувязі, магазін. Планіровачна складаецца з трох амаль прамалінейных, паралельных паміж сабой вуліц мерыдыянальнай арыентацыі, злучаных завулкамі, да якіх на Пн далучаюцца 2 выгнутыя, паралельныя паміж сабой і злучаныя двума завулкамі вуліцы, арыентаваныя з ПдЗ на северо-восток. Забудова драўляная сядзібнага тыпу. Захаваўся старадаўні парк.

АСІННІК — пасёлак у Новаялчанскім сельсовета, за 39 км на юго-восток ад Брагіна, 6 км ад чыг. ст. Ёлча (на лініі Оўруч—Палтава), 158 км ад Гомеля. Побач аўтадарога Камарын—Брагін. Пасля Чарнобыльскай катастрофы і радыяцыйнага загрязнения жыхары (7 семей) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Засн. ў пач. 1920х г. на б. памешчыцкіх землях перасяленцамі з суседніх вёсак. У 1932 г. арганізаваны калгас. Паводле перапісу 1959 г., 58 жыхароў. Уваходзіў у склад саўгаса «Красное» (цэнтр — д. Красное). Хаты драўляныя сядзібнага тыпу.

АСТРАГЛЯДЫ вёска ў Астраглядаўскім сельсовета, за 11 км на 3 ад Брагіна, 22 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 120 Км ад Гомеля; на тэр. Палескага радыяцыйнаэкалагічнага запаведніка. Побач аўтадарога Камарын—Хойнікі. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары ўсіх 400 семей пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Паводле пісьмовых крыніц вядома з 1574 г. як мяст. Астрагляды ў Кіеўскім падеревня Каралеўства Польскага, уладанне Вішнявецкіх. У 1625 г. на сродкі ўладальніка мястэчка М.Харлінскага пабудаваны касцёл (перабудаваны ў 1778 г. і 1850 г.). Пазначана на карце ВКЛ 1613 г. У 1779 г. пабудавана драўляная СвятаТроіцкая царква. Пасля 2-го падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.) у складзе Рас. імперыі. Паводле інвентару 1844 г. ў маёнтку Хвойнікі, які належыў ДЕРЕВНЯК.Прозару. У 1850 г. сяло ў Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии, 56 двароў, 380 жыхароў. 3 1864 г. дзейнічала нар. вучылішча. У 1885 г. 71 двор, 403 жыхары, школа, царква, касцёл. Паводле перапісу 1897 г. 123 двары, 720 жыхароў, царква, касцёл, капліца, нар. вучылішча, хлебозапасный магазін, вятрак, карчма. Побач быў аднайменны фальварак з царквой, касцёлам, нар. вучылішчам і карчмой. У 1908 г. сяло (130 двароў, 860 жыхароў) і фальварак (2 двары, 26 жыхароў) у Мікуліцкай вол. Рэчыцкага падеревня У час акупацыі ў 1918 г. герм. войскамі партызанскай атрад пад камандаваннем Ф.І.Скараходава (ураджэнца Брагіна) разграміў створаную тут акупантамі камендатуру. 3 8.12.1926 г. да 1987 г. цэнтр Астраглядскага сельсовета Брагінскага района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай (да 26.7.1930 г.) акруг, з 20.2.1938 г. Палескай, з 8.1.1954 г. Гомельскай абл. У 2-й половине 1920х г. арганізаваны саўгас «Астрагляды», дзейнічалі пачатковая школа, изба-читальня, отделение спажывецкай кааперацыі, с.г. крэдытнае тва. У 1930 г. арганізаваны калгас імя Варашылава, працавалі 2 кузні, цыркулярка, вятрак (з 1928 г.), сталярня (з 1930 г.). У Великую Отечественную войну партызаны ў сярэдзіне ліп. 1943 г. разграмілі гаспадарчую базу акупантаў, якая размяшчалася ў вёсцы. Карнікі загубілі 23 жыхары. На франтах і ў партызанскай барацьбе загінулі 389 вяскоўцаў, у памяць аб якіх у 1967 г. ў цэнтры вёскі пастаўлены абеліск. Паводле перапісу 1959 г. 897 жыхароў. У аднайменнай сядзібе, што была побач, 250 жыхароў. У 1962 г. да вёскі далучана суседняя деревня ДворАстрагляды, пас. Папаратнае. Была цэнтрам саўгаса «Астрагляды», размяшчаліся сярэдняя школа, клуб, фельч.акушэрскі пункт, дзіцячыя яслі. Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы, арыентаванай з ПдУ на северо-запад, да якой на 3 далучаецца кароткая скрыўленая вуліца, блізкая да мерыдыянальнай арыентацыі, а з Пд да асноўнай далучаецца скрыўленая працяглая вуліца. На Пд і 3 адасобленыя забудо¬ вы. Жылыя дамы драўляныя сядзібнага тыпу. Радзіма бел. драматурга, засл. дзеяча культуры БССР ДЕРЕВНЯП.Палескага (яго імем названа Бабчынская сярэдняя школа Хойніцкага района, дзе ён вучыўся), бел. неўрапатолага, доктара мед. навук, прафес. Х.Л.Бельмана, Героя Сац. Працы І.Д.Сіража, засл. настаўніка Беларусі Л.І.Скварцовай. Паблізу ёсць радовішчы гліны. У склад Астраглядаўскага сельсовета да 1962 г. ўваходзілі деревня ДворАстрагляды і пас. Папаратнае (не існуюць).

БАКУНЫ — вёска ў Астраглядаўскім сельсовета, за 12 км на 3 ад Брагіна, 23 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 121 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Брагін—Хойнікі. 62 гаспадаркі, 116 жыхароў (2004 г.). Паводле пісьмовых крыніц вядома з XIX века як вёска ў Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии У 1850 г. 18 двароў, 102 жыхары, уладанне графіні Ракіцкай. Паводле перапісу 1897 г. 46 двароў, 276 жыхароў, у Мікуліцкай вол. У 1908 г. 118 двароў, 291 жыхар. 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Бакунскага сельсовета. У 1930 г. 491 жыхар. У 1931 г. арганізаваны калгас. Паводле перапісу 1959 г. 512 жыхароў. У складзе калгаса «Чырвоная ніва» (цэнтр — деревня Буркі). Планіровачна складаецца з 2 прамалінейных, паралельных вуліц, арыентаваных з ПдУ на северо-запад, забудаваных пераважна двухбакова драўлянымі сял. сядзібамі.

БАГУШЫ — вёска ў Астраглядаўскім сельсовета, за 16 км на юго-запад ад Брагіна, 25 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 135 км ад Гомеля, на тэр. Палескага радыяцыйнаэкалагічнага запаведніка. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Брагін—Камарын. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (195 семей) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Паводле пісьмовых крыніц вядома з пач. XIX века як вёска ў Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии У 1834 г. 31 двор. У 1850 г. 35 двароў, 276 жыхароў, уласнасць казны. Пад 1879 г. пазначана ў ліку сяленняў Астраглядаўскага царк. прыхода. Паводле перапісу 1897 г. 106 двароў, 755 жыхароў, капліца, школа граматы, хлебозапасный магазін, у Мікуліцкай вол. У 1908 г. 128 двароў. 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Багушскага сельсовета Брагінскага района Рэчыцкай акругі. У 1930 г. 130 двароў, 767 жыхароў. У 1931 г. арганізаваны калгас імя Будзённага, працавалі кузня і вятрак. Паводле перапісу 1959 г. 599 жыхароў. Уваходзіла ў склад саўгаса «Астрагляды» (цэнтр — деревня Астрагляды). Планіровачна складаецца з 2 крывалінейных вуліц, арыентаваных з ПдЗ на северо-восток, да якіх з 3 далучаюцца 2 кароткія прамалінейныя вуліцы. Забудова драўляная сядзібнага тыпу. Паблізу ёсць радовішчы жалезнякоў.

БЕРАСНЁЎКА вёска ў Малажынскім сельсовета, за 25 км на У ад Брагіна, 51 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 142 км ад Гомеля; на северо-восток сетка меліярацыйных каналаў. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Брагін—Лоеў. 66 гаспадарак, 127 жыхароў (2004 г.). Паводле пісьмовых крыніц вядома з пач. XIX века як вёска ў Дзяражыцкай вол. Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии У 1850 г. 25 двароў, 136 жыхароў. Пад 1879 г. пазначана як селение ў Дзяражыцкім царк. прыходзе. Паводле перапісу 1897 г. 57 двароў, 404 жыхары, карчма. У 1908 г. 86 двароў, 602 жыхары. 3 8.12.1926 г. да 30.1.1927 г. цэнтр Бераснёўскага сельсовета. У 1930 г. 617 жыхароў. У карыстанні вяскоўцаў было 558 га зямлі. У 1931 г. створаны калгас «Чырвоны партызан», працавала кузня. Паводле перапісу 1959 г. 499 жыхароў. У складзе калгаса «Першамайскі» (цэнтр — деревня Малажын). Планіровачна складаецца з працяглай, крывалшеннан, мерыдыянальнан вуліцы з завулкам. Забудова няшчыльная, драўляная, сядзібнага тыпу.

БРАЦКІ (да 1935 г. названа Макранскі) — пасёлак у Чамярыцкім сельсовета, за 14 км на юго-восток ад Брагіна, 42 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 133 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын— Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (13 семей) пераселены ў чыстыя месцы. Засн. ў пач. 20 ст. перасяленцамі з суседніх вёсак. У 1930 г. 19 двароў, 96 жыхароў, 184 га зямлі. У 1931 г. пасялкоўцы ўступілі ў калгас. Пазней у складзе калгаса «Світанне» (цэнтр — деревня Чамярысы). Планіровачна складаецца з кароткай дугападобнай, мерыдыянальнай арыентацыі вуліцы, да якой з У далучаецца кароткая прамалінейная вуліца. Жылыя дамы драўляныя сядзібнага тыпу.

БУРКІ — вёска, цэнтр Астраглядаўскага сельсовета, за 7 км на 3 ад Брагіна, 24 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 135 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Брагін—Хойнікі. 148 гаспадарак, 398 жыхароў (2004 г.). Выяўленыя ў XIX века археалаг. помнікі сведчаць пра дзейнасць чалавека ў гэтых мясцінах з глыбокай старажытнасці. Паводле пісьмовых крыніц вядома з XVI века як хутар у Брагінскай вол., ва ўладанні кн. Вішнявецкага, а ў 2-й половине XVII века — Канецпольскіх. Пасля 2-го падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.) у складзе Рас. імперыі. У 1850 г. 31 двор, 316 жыхароў, у Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии Пад 1879 г. пазначана як селение ў Брагінскім царк. прыходзе. Паводле перапісу 1897 г. 104 двары, 661 жыхар, школа граматы, 2 ветракі, кузня. У 1908 г. 123 двары, 721 жыхар. 3 6.12.1926 г. да 26.11.1959 г. цэнтр Буркаўскага сельсовета Брагінскага района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай (да 26.7.1930 г.) акруг, з 20.2.1938 г. Палескай, з 8.1.1954 г. Гомельскай абл. У 1930 г. 117 двароў пачатковая школа. У 1931 г. арганізаваны калгас «Чырвоная ніва», працавалі 2 ветракі, кузня, стальмашня. У Великую Отечественную войну на франтах і ў партызанскай барацьбе загінулі 143 жыхары, памяць аб якіх увекавечвае абеліск, пастаўлены ў 1966 г. ў скверы. Паводле перапісу 1959 г. 864 жыхары. 3 1987 г. цэнтр Астраглядаўскага сельсовета, у калгасе «Чырвоная ніва». Размешчаны сярэдняя школа, Дом культуры, библиотека, дзіцячы сад, фельч.акушэрскі пункт, отделение сувязі, магазін. Планіровачна складаецца з 2 выгнутых вуліц, блізкай да мерыдыянальнай арыентацыі і злучаных кароткай широтной вуліцай. Забудова драўляная, няшчыльная, сядзібнага тыпу. Радзіма Героя Сац. працы Т.І.Шкурко.

БЯРОЗКІ — вёска ў Новаялчанскім сельсовета, за 42 км на юго-восток ад Брагіна, 3 км ад чыг. ст. Ёлча (на лініі Оўруч—Палтава), 161 км ад Гомеля; на У возера Кулічоўка і пойма р. Дняпро. Побач аўтадарога Камарын—Брагін. 87 гаспадарак, 153 жыхары (2004 г.). Вядома з пач. XIX века ў Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии Па рэвізскіх матэрыялах 1834 г. 56 двароў. У 1850 г. 271 жыхар, уладанне памешчыка Прозара. Пад 1879 г. пазначана як селение ў Ялчанскім царк. прыходзе. Паводле перапісу 1897 г. 87 двароў, 618 жыхароў. У 1908 г. 635 жыхароў, у Ялчанскай вол. 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Бярозаўскага сельсовета. У 1930 г. арганізаваны калгас «Дняпроўскі араты», працавалі кузня, вятрак. У 1940 г. 180 двароў, 821 жыхар. У Великую Отечественную войну ў верасні 1943 г. немецкие карнікі спалілі 140 двароў, загубілі 21 жыхара. Вызвалена 24.9.1943 г. войскамі 15га стралк. корпуса 13й арміі Цэнтральнага фронту. У баях за вёску вызначыліся сяржант І.А.Юсупаў капітан М.А.Паўлоцкі, камандзір отделение разведкі І.Г.Лысанаў (Герой Савецкага Саюза). На франтах і ў партызанскай барацьбе загінулі 68 жыхароў, памяць аб якіх увекавечвае абеліск, пастаўлены ў 1968 г. ў цэнтры вёскі. Паводле перапісу 1959 г. 655 жыхароў. У складзе саўгаса «Красное» (цэнтр — д. Красное). Ёсць клуб. Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы, блізкай да мерыдыянальнай арыентацыі, да якой з 3 далучаецца крыху выгнутая шыротная вуліца. Забудова драўляная сядзібнага тыпу.

ВАЛАХОЎШЧЫНА — вёска ў Спярыжскім сельсовета, за 7 км на Пн ад Брагіна, 36 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 126 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Хойнікі. 16 гаспадарак, 32 жыхары (2004 г.). Выяўленыя ў XIX века археалаг. помнікі сведчаць пра дзейнасць чалавека ў гэтых мясцінах з далёкай мінуўшчыны. Па пісьмовых крыніцах вядома з пач. XIX века як вёска ў Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии У 1850 г. 10 двароў, 66 жыхароў. Пад 1879 г. пазначана як селение ў Брагінскім царк. прыходзе. Паводле перапісу 1897 г. 19 двароў, 137 жыхароў, у Брагінскай вол. У 1908 г. 25 двароў, 231 жыхар. У 1931 г. арганізаваныкалгасімяТ.Р.Шаў чэнкі, працавала кузня. Паводле перапісу 1959 г. 320 жыхароў. У складзе калгаса «Запаветы Леніна» (цэнтр — деревня Ясені). Планіровачна складаецца з крыху выгнутай вуліцы, арыентаванай з ПдЗ на северо-восток, забудавана драўлянымі сял. сядзібамі. Радзіма Героя Сац. Працы І.П.Мартыненкі.

ВЕЛІМОУ — вёска ў Камарынскім пасялковым Савеце, за 41 км на Пд ад Брагіна, 7 км ад чыг. ст. Пасудава (на лініі Оўруч—Палтава), 160 км ад Гомеля; на У меліярацыйны канал. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (14 семей) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Вядома з пач. 20 ст. У 1908 г. хутар (18 двароў 90 жыхароў) у Савіцкай вол. Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии У 1930 г. арганізаваны калгас. У 1940 г. 46 двароў, 180 жыхароў. У Великую Отечественную войну ў чэрвені 1943 г. немецкие акупанты поўнасцю спалілі вёску і загубілі 20 жыхароў (пахаваны ў магіле ахвяр фашызму на паўд. ускраіне). Паводле перапісу 1959 г. 100 жыхароў. У складзе калгаса «Ленінскі шлях» (цэнтр — деревня Калыбань). Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы мерыдыянальнай арыентацыі. Забудавана рэдка драўлянымі сял. сядзібамі.

ВЕРХНІЯ ЖАРЫ — вёска, цэнтр Верхняжарскага сельсовета, за 64 км на юго-восток ад Брагіна, 20 км ад чыг. ст. Ёлча (на лініі Оўруч—Палтава), 170 км ад Гомеля, 1,5 км ад дзярж. мяжы з Украінай; на ўсх. ускраіне — возера Любітава і пойма р. Дняпро. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын— Брагін. 109 гаспадарак, 243 жыхары (2004 г.). Вядома з пач. XIX века як вёска ў Ялчанскай вол. Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии У 1834 г. ва ўладанні Горвата, 48 двароў. У 1850 60 двароў. Пад 1879 г. пазначана як селение ў Жарскім царк. прыходзе. Каля вёскі была прыстань і паромная пераправа праз Дняпро. У 1885 г. пабудавана драўляная царква, 53 двары, 359 жыхароў, вінакурня і конны млын. Паводле перапісу 1897 г. 110 двароў, 695 жыхароў царква, школа граматы, хлебозапасный магазін, карчма, лаўка, цагельня; побач сядзіба, 7 двароў, 113 жыхароў. Працаваў сенапрасавальны завод (паравы рухавік, 60 рабочых). 3 8.12.1926 г. цэнтр Верхнежарскога сельсовета Комаринского, з 25.12.1962 г. Брагінскага районаў Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай (да 26.7.1930 г.) акруг, з 20.2.1938 г. Палескай, з 8.1.1954 г. Гомельскай абл. У 1929 г. 209 двароў, 1044 жыхары. У 1930 г. арганізаваны калгас «Рух рэвалюцыі», працавалі кузня, цагельня, вятрак. У Великую Отечественную войну ў баях за вёску 22— 24.9.1943 г. вызначыліся камандзір дывізіі П.М.Лашчанка, капітан А.А.Восіпаў мал. сяржант К.Р.Верцікаў, ст. лейтэнант І.М.Румянцаў, капітан М.М.Сілін, мал. сяржант А.Е.Мішчанка, капітан Ф.М.Калакольцаў, ст. лейтэнант А.Дусухамбетаў, палкоўнік П.М.Гудзь, капітан Д.А.Бакураў, капітан П.К.Баюк, ст. лейтэнант М.І.Агароднікаў, старшына Д.ДЕРЕВНЯШурпенка. Ім прысвоена званне Героя Савецкага Саюза. На франтах і ў партызанскай барацьбе загінулі 103 вяскоўцы. У памяць аб іх у 1966 г. каля будынка выканкома сельсавета пастаўлены абеліск. Паводле перапісу 1959 г. 750 жыхароў. У вёсцы цэнтр падсобнай гаспадаркі «Сельгасхіміі», сярэдняя школа, библиотека, фельч.акушэрскі пункт, отделение сувязі, магазін. Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы широтной арыентацыі, да якой на У далучаецца прамалінейная, шчыльна забудаваная вуліца. Жылыя дамы пераважна драўляныя сядзібнага тыпу. ВУГЛЫ — вёска, цэнтр Вуглоўскага сельсовета, за 9 км на Пн ад Брагіна, 25 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 137 км ад Гомеля; на У канава Шчаўбінская. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Брагін—Хойнікі. 84 гаспадаркі, 253 жыхары (2004 г.). Вядома з пач. XIX века ў Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии У 1811 г. ўладанне Ракіцкіх. У 1850 г. 25 двароў. Пад 1879 г. пазначана як селение ў Брагінсялецкім царк. прыходзе. Паводле перапісу 1897 г. 48 двароў, 320 жыхароў, школа граматы, вятрак, у Брагінскай вол. Рэчыцкага падеревня У 1909 г. 50 двароў, 342 жыхары. 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. і з 16.7.1954 г. цэнтр Вуглоўскага сельсовета Брагінскага района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай (да 26.7.1930 г.) акруг, з 20.2.1938 г. Палескай, з 8.1.1954 г. Гомельскай абл. У 1930 г. 89 двароў, 472 жыхары. У 1931 г. арганізаваны калгас «Чырвоная Дуброва», працавала кузня. У Великую Отечественную войну немецкие акупанты спалілі вёску і загубілі 56 жыхароў. На франтах і ў партызанскай барацьбе загінулі 142 вяскоўцы. У памяць аб іх у 1967 г. ў скверы, каля будынка праўлення калгаса пастаўлены абеліск. Паводле перапісу 1959 г. 401 жыхар. Цэнтр калгаса імя Ф.Энгельса. Размешчаны сярэдняя школа, Дом культуры, фельч.акушэрскі пункт, дзіцячы сад, отделение сувязі, магазін. Планіровачна складаецца з крыху выгнутай вуліцы, арыентаванай з ПдЗ на северо-восток. Забудавана драўлянымі сял. сядзібамі. Паблізу ёсць жалезарудныя радовішчы. У склад Вуглоўскага сельсовета да 1974 г. ўваходзіў п. Рагозін (не існуе). ВЫГРАБНАЯ СЛАБАДА вёска ў Хракавіцкім сельсовета, за 32 км на юго-запад ад Брагіна, 35 км ад чыг. ст. Ёлча (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 160 км ад Гомеля, на тэр. Палескага радыяцыйнаэкалагічнага запаведніка; на 3 сетка меліярацыйных каналаў, у іх ліку Слабодскі канал. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын— Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (136 семей) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Вядома з пач. XIX века як вёска Выграбная ў Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии В 1850 году 13 двароў. Пад 1879 г. упамінаецца ў ліку сяленняў Грушкаўскага царк. прыхода. У 1908 г. 35 двароў, 264 жыхары, у Савіцкай вол. 3 30.12.1927 г. да 16.7.1954 г. цэнтр Выграбнаслабодскага сельсовета Брагінскага района Гомельскай (да 26.7.1930 г.) акругі, з 20.2.1938 г. Палескай, з 8.1.1954 г. Гомельскай абл. У 1920я г. дзейнічала школа. У 1929 г. арганізаваны калгасы «Выграбная Слабада» і «Юны Ленінец», працавалі кузня, 2 ветракі (з 1902 г. і з 1927 г.), конная крупарушка. У 1940 г. 73 двары, 274 жыхары. У Великую Отечественную войну ў маі 1943 г. немецкие фашысты поўнасцю спалілі вёску і загубілі 30 жыхароў. На франтах і ў партызанскай барацьбе загінулі 48 вяскоўцаў. Паводле перапісу 1959 г. 141 жыхар. Была цэнтрам саўгаса «Слабодскі». Размяшчаліся васьмігадовая школа, фельч.акушэрскі пункт, отделение сувязі, магазін. Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы, арыентаванай з ПдУ на северо-запад. Забудавана драўлянымі сял. сядзібамі. ВЯЗОК — вёска ў Астраглядаўскім сельсовета, за 14 км на 3 ад Брагіна, 21 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 133 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Хойнікі—Камарын. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (137 семей) пераселены ў 1992 г. ў чыстыя мясціны. Вядома з пач. XIX века У 1811 г. пазначана як вёска ў Рэчыцкім падеревня, уладанне Прозара. Паводле інвентару 1844 г. ў складзе маёнтка Хвойнікі. У 1850 г. 32 двары, 202 жыхары. Пад 1879 г. пазначана як селение ў Астраглядаўскім царк. прыходзе. Паводле перапісу 1897 г. 55 двароў, 361 жыхар, капліца, вятрак. У 1908 г. 60 двароў 453 жыхары, у Мікуліцкай вол. Рэчыцкага падеревня У 1930 г. 97 двароў, 589 жыхароў. У 1931 г. арганізаваны калгас «Пабуджэнне», працавалі конная крупарушка (з 1923 г.), кузня, вятрак (з 1902 г.). 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Вязоцкага сельсовета. Паводле перапісу 1959 г. 690 жыхароў. Уваходзіла ў склад саўгаса «Астрагляды» (цэнтр — деревня Астрагляды). Планіровачна скдадаецца з працяглай дугападобнай вуліцы, блізкай да мерыдыянальнай арыентацыі, да якой на У далучаецца другая вуліца, а на Пд кароткая, прамалінейная, мерыдыянальная вуліца. Забудова двухбаковая, драўляная, сядзібнага тыпу. ВЯЛІКІ ЛЕС — вёска ў Мікуліцкім сельсовета, за 17 км на северо-запад ад Брагіна, 23 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 134 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Брагін—Хойнікі. 8 гаспадарак, 12 жыхароў (2004 г.). Вядома з XIX века ў Рэчыцкім падеревня, Мінскай губернии У 1850 г. 8 двароў, 50 жыхароў. Пад 1879 г. пазначана як селение ў Мікуліцкім царк. прыходзе. Паводле перапісу 1897 г. 19 двароў, 124 жыхары. У 1908 г. 49 двароў, 144 жыхары, у Мікуліцкай вол. У 1930 г. арганізаваны калгас «Чырвонае поле», працавалі вятрак (з 1927 г.) і кузня. У Великую Отечественную войну ў маі 1943 г. немецкие фашысты поўнасцю спалілі вёску і загубілі 15 жыхароў. Паводле перапісу 1959 г. 92 жыхары. У складзе калгаса «Чырвоны Кастрычнік» (цэнтр — деревня Мікулічы). Планіровачна складаецца з кароткай прамалінейнай вуліцы, блізкай да мерыдыянальнай арыентацыі. Жылыя дамы драўляныя сядзібнага тыпу.

ВЯЛЛЕ — вёска ў Асарэвіцкім сельсовета, за 36 км на юго-восток ад Брагіна, 9 км ад чыг. ст. Ёлча (на лініі Оўруч—Палтава), 152 км ад Гомеля, 1 км ад дзярж. мяжы з Украінай; на Пд канава Марозаўка. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. 36 гаспадарак, 60 жыхароў (2004 г.). Вядома з пач. XIX века У 1834 г. 9 двароў, у Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии Памешчык Насакін меў у вёсках Вялле і Асарэвічы ў 1876 г. 3558 дзес. зямлі і конны млын. Паводле перапісу 1897 г. 24 двары, 137 жыхароў, у Ялчанскай вол. У 1931 г. арганізаваны калгас. У Великую Отечественную войну ў баі за вызваленне вёскі 28.9.1943 г. вызначыліся полк пад камандаваннем А.П.Сярогіна, пам. камандзіра кулямётнага ўзвода А.С.Хайдараў, ст. сяржанты Ц.Г.Халікаў і ДЕРЕВНЯС.Чурумаў, камандзір кулямётнага ўзвода, лейтэнант А.М.Сіманаў, наводчык процітанк. ружжа А.А.Цітоў (ім прысвоена званне Героя Савецкага Саюза). Паводле перапісу 1959 г. 308 жыхароў. У складзе калгаса імя М.ДЕРЕВНЯФрунзе (цэнтр — деревня Асарэвічы). Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы, арыентаванай з ПдЗ на северо-восток, да якой з Пн пад вострым вуглом далучаецца кароткая вуліца. На Пд адасоблены ўчастак забудовы — 2 кароткія вуліцы, блізкай да мерыдыянальнай арыентацыі. Жылыя дамы пастаўлены рэдка, драўляныя, сядзібнага тыпу. ВЯРХОВАЯ СЛАБАДА вёска ў Хракавіцкім сельсовета, за 36 км на юго-запад ад Брагіна, 64 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 155 км ад Гомеля, на тэр. Палескага радыяцыйнаэкалагічнага запаведніка; на Пн меліярацыйныя каналы. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (32 сям'і) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Засн. ў XIX века перасяленцамі з суседніх вёсак. Пад 1879 г. пазначана як селение Грушкаўскага царк. прыхода. У 1931 г. арганізаваны калгас. У 1940 г. 65 двароў 265 жыхароў. У Великую Отечественную войну ў маі 1943 г. немецкие фашысты спалілі 60 двароў і загубілі 29 жыхароў. Паводле перапісу 1959 г. 207 жыхароў. Уваходзіла ў склад саўгаса «Слабодскі» (цэнтр — деревня Выграбная Слабада). Планіровачна складаецца з прамалінейнай широтной вуліцы, забудаванай драўлянымі сял. сядзібамі. ГАЛКІ — вёска ў Асарэвіцкім сельсовета, за 36 км на юго-восток ад Брагіна, 13 км ад чыг. ст. Ёлча (на лініі Оўруч—Палтава), 150 км ад Гомеля, 1 км ад дзярж. мяжы з Украінай. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. 63 гаспадаркі, 113 жыхароў (2004 г.). Выяўленыя археолагамі паселішча эпохі неаліту (250 м на юго-запад ад вёскі), селішча ранняга жалезнага веку і эпохі Кіеўскай Русі (500 м на У ад вёскі, ва ўрочышчы Стонча) сведчаць пра заселение тутэйшых месц у глыбокай старажытнасці. Па пісьмовых крыніцах вядома з XVI века як вёска ў Брагінскай вол. ў валоданні кн. Вішнявецкага, а ў 2й палове XVII века перайшла да Канецпольскіх. Пасля 2-го падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.) у складзе Рас. імперыі. У 1811 г. ўладанне Ракіцкіх. У 1850 г. 14 двароў. Паводле перапісу 1897 г. 35 двароў, 250 жыхароў, карчма. В 1908 году 50 двароў, у Ялчанскай вол. Рэчыцкага падеревня 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Галкаўскага сельсовета Комаринского района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай акруг. У 1929 г. арганізаваны калгас. У 1940 г. 106 двароў, 316 жыхароў. У Великую Отечественную войну ў вер. 1943 г. немецкие фашысты спалілі 99 двароў, загубілі 18 жыхароў. У баях, якія тут вялі 9ы гдеревня стралк. і 7ы гдеревня кавалерыйскі карпусы, загінулі 295 воінаў, у іх ліку Героі Савецкага Саюза К.Д.Грыцынін і Т.Т.Міндыгулаў (пахаваны ў брацкай магіле на паўд.зах. ускраіне). У баях каля вёскі 28.9.1943 г. вызначыліся полк пад камандаваннем А.П.Сярогіна, ст. сяржант М.А.Сцяпанаў, сяржант К.К.Хайбулін, лейтэнант П.І.Фядотаў, мал. лейтэнант Г.І.Салаўёў, 1.10.1943 г. — разведчык П.М.Яфрэмаў, камандзір коннай разведкі І.Ф.Казачук, мал. сяржант М.А.Якаўлеў (ім прысвоена званне Героя Савецкага Саюза). Паводле перапісу 1959 г. 423 жыхары. У складзе калгаса імя М.ДЕРЕВНЯФрунзе (цэнтр — деревня Асарэвічы). Планіровачна складаецца з крывалінейнай вуліцы, арыентаванай з ПдЗ на северо-восток. На Пн участак адасобленай забудовы — кароткая дугападобная вуліца. Жылыя дамы драўляныя, сядзібнага тыпу, пастаўлены рэдка. Радзіма акад. НАН Беларусі, доктара філасофскіх навук, прафес. Д.І.Шыраканава. ГАЛУБОЎКА — вёска ў Новаялчанскім сельсовета, за 41 км на юго-восток ад Брагіна, 1 км ад чыг. ст. Ёлча (на лініі Оўруч— Палтава), 160 км ад Гомеля, на аўтадарозе Камарын—Брагін. 52 гаспадаркі, 84 жыхары (2004 г.). Засн. ў пач. 20 ст. перасяленцамі з суседніх вёсак. У 1932 г. арганізаваны калгас. Паводле перапісу 1959 г. 305 жыхароў. У складзе саўгаса «Красное» (цэнтр — д. Красное). Планіровачна складаецца з 2 (адна прамалінейная, другая крыху выгнутая) вуліц мерыдыянальнай арыентацыі, амаль паралельных паміж сабой, а на Пн перакрыжаваных чыгункай. Забудова драўляная сядзібнага тыпу. ГАРАДЗІШЧА вёска ў Малейкаўскім сельсовета; за 7 км на У ад Брагіна, 33 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 122 км ад Гомеля; на Пд меліярацыйныя каналы. Побач аўтадарога, якая звязвае Брагін з дарогай Лоеў—Рэчыца. 31 гаспадарка, 85 жыхароў (2004 г.). Выяўленае археолагамі гарадзішча эпохі Кіеўскай Русі (100 м на Пд ад вёскі) сведчыць аб засяленні гэтых мясцін у далёкай старажытнасці. Па пісьмовых крыніцах вядома з XVIII века У 1811 г. вёска ў Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии, уладанне Ракіцкіх. У 1850 г. 50 двароў. Памешчык Прозар меў у вёсцы ў 1876 г. 2 вадзяныя, 1 конны млыны, вятрак, сукнавальню, металургічны завод і тысячы дзесяцін зямлі. На сядзібе, што была побач, у 1885 г. дзейнічалі вінакурня і вадзяны млын, існаваў парк. Паводле перапісу 1897 г. 28 двароў, 145 жыхароў, лаўка, у Брагінскай воласці. У 1908 г. вёска (101 двор, 721 жыхар) і фальварак (17 жыхароў). У 1930 г. арганізаваны калгас «Чырвонае гарадзішча», працавала кузня. У Великую Отечественную войну са жніўня 1941 г. да 23.11.1943 г. акупіравана немецкиефаш. войскамі. Паводле перапісу 1959 г. 233 жыхары. У складзе калгаса імя Э.Тэльмана (цэнтр — деревня Тэльмана). Планіровачна складаецца з 2 кароткіх паралельных паміж сабой вуліц з завулкам, арыентаваных з ПдУ на северо-запад. Забудова двухбаковая, драўляная, сядзібнага тыпу. ГАРАДОК — вёска ў Малейкаўскім сельсовета, за 10 км на У ад Брагіна, 38 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 129 км ад Гомеля; вакол меліярацыйныя каналы. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Брагін—Лоеў. 1 гаспадарка, 1 жыхар (2004 г.). Засн. ў пач. 1920х г. перасяленцамі з суседніх вёсак. У 1930 г. 10 двароў, 50 жыхароў. У 1930 г. арганізаваны калгас «Гарадок», працавала кузня. Паводле перапісу 1959 г. 184 жыхары. У складзе калгаса «Сцяг Леніна» (цэнтр — деревня Зарэчча). Пабудова драўляная сядзібнага тыпу. ГДЗЕНЬ — вёска ў Верхняжарскім сельсовета, за 75 км на Пд ад Брагіна, 191 км ад Гомеля, 26 км ад чыг. ст. Пасудава (на лініі Оўруч—Палтава), 1,5 км ад дзярж. мяжы з Украінай, на р. Брагінка (прыток р. Дняпро). Транспартныя сувязі па црасёлачнай, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. 71 гаспадарка, 165 жыхароў (2004 г.). Выяўленае археолагамі гарадзішча ранняга жалезнага веку і эпохі Кіеўскай Русі (на паўн.зах. ускраіне, на левым беразе р. Брагінка, ва ўрочышчы Гарадок) сведчыць пра заселение гэтых мясцін з глыбокай старажытнасці. Па пісьмовых крыніцах вядома з XVI века як вёска ў Каралеўстве Польскім. Пасля 2-го падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.) у складзе Рас. імперыі. У 1834 г. ва ўладанні Гарватаў, 46 двароў. Пад 1879 г. пазначана як селение ў Жарскім царкоўным прыходзе. У 1885 г. 50 двароў, 381 жыхар, у Ялчанскай вол. Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии Паводле перапісу 1897 г. 70 двароў, 530 жыхароў, царква, школа граматы, лаўка, карчма. У 1908 г. 84 двары, 543 жыхары. 3 8.12.1926 г. цэнтр Гдзенскага сельсовета Комаринского, з 25.12.1962 г. Брагінскага района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай (да 26.7.1930 г.) акруг, з 20.2.1938 г. Палескай, з 8.1.1954 г. Гомельскай абл. У 1929 г. 214 двароў 1070 жыхароў, школа. У 1930 г. арганізаваны калгас «Чырвоная Украіна», працавалі кузня, паравы млын. У Великую Отечественную войну 14.1.1943 г. немецкие акупанты расстралялі 10 вяскоўцаў (пахаваны ў магіле ахвяр фашызму ў цэнтры вёскі). У баі каля вёсак Гдзень і Чыкалавічы 22.9.1943 г. вызначыліся камандзір роты ст. лейтэнант У.М.Зарамбо і радавы М.І.Дружынін (захапілі штабны аўтобус праціўніка з каштоўнымі дакументамі, ім прысвоена званне Героя Савецкага Саюза). У вер. 1943 г. каля вёскі загінулі 12 воінаў (пахаваны ў брацкай магіле каля будынка праўлення калгаса). Вызвалена 23.9.1943 г. На франтах і ў партызанскай барацьбе загінулі 146 землякоў, у памяць аб якіх у 1966 г. пастаўлены абеліск. Паводле перапісу 1959 г. 1061 жыхар. Цэнтр калгаса «Чырвоная Украіна». Размешчаны сярэдняя школа, Дом культуры, библиотека, фельч.акушэрскі пункт, отделение сувязі, мастерская быт. абслугоўвання, 3 магазіны. Планіровачна складаецца з выгнутай вуліцы, арыентаванай з ПдЗ на северо-восток, да якой далучаюцца кароткія вуліцы, шчыльна пастаўленыя паміж сабой. Забудова драўляная сядзібнага тыпу. Радзіма Героя Савецкага Саюза П.І.Шпетнага (яго імем названы адна з вуліц і вясковая школа) і Героя Савецкага Саюза С.С.Мацапуры (яго імем названа адна з вясковых вуліц). ГЛУХАЫЧЫ — вёска ў Спярыжскім сельсовета, за 5 км на юго-восток ад Брагіна, 29 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 134 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (236 семей) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Па пісьмовых крыніцах вядома з 15 ст. як селение ў Мінскім ваяводстве ВКЛ. 3 XVI века ў валоданні кн. Вішнявецкіх, з 2й паловы XVII века — Канецпольскіх. Дзейнічала Міхайлаўская царква (з 1752 г. захоўваліся метрычныя кнігі). Пасля 2-го падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.) у складзе Рас. імперыі. 3 1811 г. ў валоданні Ракіцкіх. У 1842 г. на сродкі графа Ракіцкага замест састарэлай пабудавана новая драўляная царква. У 1850 г. 67 двароў, 462 жыхары, дзейнічала царкоўнапрыходская школа. У 1885 г. 89 двароў, 504 жыхары, нар. вучылііпча. Працаваў спіртаачышчальны завод Д.Т.Мысліна (паравы рухавік, 8 рабочых). У 1908 г. 151 двор, 909 жыхароў. 3 8.12.1926 г. да 1987 г. цэнтр Глухавіцкага сельсовета Брагінскага района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай (да 26.7.1930 г.) акруг, з 20.2.1938 г. Палескай, з 8.1.1954 г. Гомельскай абл. У 1930 г. 153 двары, пачатковая школа. У 1931 г. арганізаваны калгасы «Узыходзячая зара» і імя М.І.Калініна, працавалі паравы млын, конная крупарушка (з 1928 г.), вятрак (з 1916 г.), 2 кузні, цыркулярка. У Великую Отечественную войну ў баі за вызваленне Глухавіч і суседніх вёсак 27.11.1943 г. загінулі 3 воіны і 1 партызан (пахаваны ў брацкай магіле каля Дома культуры). На франтах і ў партызанскай барацьбе загінулі 288 землякоў, у памяць аб якіх у 1967 г. пастаўлены абеліск. Паводле перапісу 1959 г. 971 жыхар. У 1962 г. да вёскі далучана деревня ДворГлухавічы. У 1970 г. 268 двароў, 906 жыхароў. Васьмігадовая школа, Дом культуры, библиотека, фельч.акушэрскі пункт, отделение сувязі, мастерская быт. абслугоўвання, магазін, кантрольны пункт па назіранні за мясцовасцю, адкуль жыхары пераселены ў чыстыя месцы. Планіровачна складаецца з працяглай прамалінейнай вуліцы, арыентаванай з ПдЗ на северо-восток, да якой на 3 пад вострым вуглом далучаецца кароткая прамалінейная, шыротная вуліца. Забудова двухбаковая, драўляная, сядзібнага тыпу. Радзіма акад. Нац. АН Беларусі, доктара хім. навук, прафес, засл. дзеяча навукі БССР М.М.Паўлючэнкі і Героя Сац. Працы Р.М.Мігая. У склад Глухавіцкага сельсовета да 1962 г. ўваходзіла деревня ДворГлухавічы (не існуе). ГРОМКІ — пасёлак у Малажынскім сельсовета, за 26 км на У ад Брагіна, 52 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 143 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. 6 гаспадарак, 8 жыхароў (2004 г.). Засн. ў пач. 1920х г. перасяленцамі з суседніх вёсак на б. памешчыцкіх землях. У 1930 г. 19 двароў, 103 жыхары. У карыстанні пасялкоўцамі былі 172 га зямлі. У 1932 г. арганізаваны калгас. У 1940 г. 27 двароў, 121 жыхар. У Великую Отечественную войну ў верасні 1943 г. немецкие фашысты поўнасцю спалілі пасёлак і загубілі 2 жыхароў. У баях за вызваленне пасёлка і суседніх вёсак у кастрычніку 1943 г. загінулі 140 воінаў 356й стралк. дывізіі 89га стралк. корпуса 61й арміі (пахаваны ў брацкай магіле ў цэнтры пасёлка). Паводле перапісу 1959 г. 86 жыхароў. У складзе калгаса «Першамайскі» (цэнтр — деревня Малажын). Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы, блізкай да мерыдыянальнай арыентацыі, забудаванай драўлянымі сял. сядзібамі. ГРУШНАЕ — вёска ў Хракавіцкім сельсовета, за 20 км на юго-восток ад Брагіна, 48 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы — Хойнікі ад лініі Калінкавічы — Гомель), 139 км ад Гомеля, на р. Брагінка (прыток р. Дняпро). Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. 82 гаспадаркі, 171 жыхар (2004 г.). Па пісьмовых крыніцах вядома з XVIII века як вёска ў Рэчыцкім падеревня Мінскага ваяводства. У1792 г. пабудавана драўляная Пакроўская царква. У1834 г. 11 двароў. В 1850 году 17 двароў. У 1885 г. 28 двароў 189 жыхароў, млын. Паводле перапісу 1897 г. 39 двароў, 256 жыхароў, школа граматы. У 1908 г. 58 двароў, 376 жыхароў, у Савіцкай воласці. 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Грушанскага сельсовета Брагінскага района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай акругі. В 1930 году арганізаваны калгас «Вольны шлях», працавалі вятрак (з 1907 г.), кузня і стальмашня. Паводле перапісу 1959 г. 595 жыхароў. У складзе калгаса імя ДЕРЕВНЯІ.Чапаева (цэнтр — деревня Старыя Храковічы). Размешчана отделение сувязі. Планіровачна складаецца з 2 прамалінейных, паралельных паміж сабой вуліц, блізкай да мерыдыянальнай арыентацыі, злучаных кароткай широтной вуліцай. Забудова драўляная сядзібнага тыпу. ДАБРАГОШЧА пасёлак у Малажынскім сельсовета, за 22 км на юго-восток ад Брагіна, 50 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 141 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. 4 гаспадаркі, 9 жыхароў (2004 г.). Засн. ў пач. 1920х г. перасяленцамі з суседніх вёсак на б. памешчыцкіх землях. У 1930 г. 13 двароў, 65 жыхароў, 111 га зямлі. У 1931 г. арганізаваны калгас. Паводле перапісу 1959 г. 109 жыхароў. У складзе калгаса «Першамайскі» (цэнтр — деревня Малажын). Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы, блізкай да широтной арыентацыі, забудаванай драўлянымі сял. сядзібамі. ДВОРСАВІЧЫ вёска ў Хракавіцкім сельсовета, за 18 км на юго-восток ад Брагіна, 46 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 137 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. 37 гаспадарак, 74 жыхары (2004 г.). Засн. ў пач. 20 ст. У 1931 г. арганізаваны калгас. Размешчаны НДІ радыяцыі «ДворСавічы» і эксперыментальная база НДІ сельскай гаспадаркі. Планіровачна складаецца з амаль прамалінейнай широтной вуліцы, забудаванай пераважна двухбакова, драўлянымі сял. сядзібамі.

ДЗЯМЕЕЎКА пасёлак у Малажынскім сельсовета, за 12 км на У ад Брагіна, 40 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 125 км ад Гомеля; на Пн і Пд меліярацыйныя каналы. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Брагін—Лоеў. 1 гаспадарка, 1 жыхар (2004 г.). Засн. ў 1й палове 1920х г. перасяленцамі з вёсак Стары Макрэц і Новы Макрэц, на б. памешчыцкіх землях. У 1930 г. 21 двор, 137 жыхароў. У 1932 г. арганізаваны калгас. У 1940 г. 24 двары. У Великую Отечественную войну ў вер. 1943 г. немецкие фашысты поўнасцю спалілі пасёлак. Паводле перапісу 1959 г. 87 жыхароў. У складзе калгаса «XVIII партз'езд» (цэнтр — деревня Крыўча). Забудова драўляная сядзібнага тыпу.

ДУБЛІН — вёска, цэнтр Спярыжскага сельсовета, за 6 км на юго-восток ад Брагіна, 34 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 136 км ад Гомеля; на Пн сетка меліярацыйных каналаў. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Хойнікі. 133 гаспадаркі, 354 жыхары (2004 г.). Выяўленыя ў XIX века археалагічныя помнікі сведчаць пра дзейнасць чалавека ў гэтых мясцінах з глыбокай старажытнасці. Па пісьмовых крыніцах вядома з XVI века як селение ВКЛ, уладанне кн. Вішнявецкага, з 2-й половине XVII века — Канецпольскіх. Пасля 2-го падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.) у складзе Рас. імперыі. 3 1811 г. ўладанне Ракіцкіх. У 1850 г. 215 двароў. Пад 1879 г. пазначана як селение ў Брагінскім царк. прыходзе. Паводле перапісу 1897 г. 71 двор, 477 жыхароў, капліца, школа граматы, хлебозапасный магазін, 2 ветракі, кузня, у Брагінскай вол. Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии В 1908 году 90 двароў, 583 жыхары. 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Дублінскага сельсовета Брагінскага района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай акругі, дзейнічала пачатковая школа. У 1930 г. арганізаваны калгас «Добраахвотнік», працавалі кузня і вятрак. У Великую Отечественную войну на франтах і ў партызанскай барацьбе загінулі 83 землякі, у памяць аб якіх у 1970 г. пастаўлена скульптура салдата. Паводле перапісу 1959 г. 609 жыхароў. 3 1987 г. цэнтр Спярыжскага сельсовета, у калгасе імя Ю.А.Гагарына. Размешчаны сярэдняя школа, клуб, библиотека, фельч.акушэрскі пункт, отделение сувязі, магазін. Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы, арыентаванай з ПдУ на северо-запад, якая на Пн далучаецца да широтной вуліцы, а на 3 да яе пад вострым вуглом далучаецца кароткая прамалінейная вуліца. Забудова драўляная сядзібнага тыпу. Побач ёсць радовішчы торфу.

ДУБРАЎКА — пасёлак у Спярыжскім сельсовета, за 11 км на юго-восток ад Брагіна, 39 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 130 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. 7 гаспадарак, 12 жыхароў (2004 г.). Засн. ў пач. 20 ст. У 1908 г. ўрочышча (5 жыхароў) у Брагінскай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии У 1930 г. 16 двароў, 124 жыхары. У 1931 г. арганізаваны калгас. Паводле перапісу 1959 г. 161 жыхар. У складзе калгаса «XVIII партз'езд» (цэнтр — деревня Крыўча). Планіровачна складаецца з кароткай мерыдыянальнай вуліцы. Забудавана рэдка, драўлянымі сял. сядзібамі.

ДУБРОВА — вёска ў Малажынскім сельсовета, за 20 км на У ад Брагіна, 46 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 137 км ад Гомеля; на 3 меліярацыйныя каналы. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын — Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары пераселены ў чыстыя месцы. Па пісьмовых крыніцах вядома з XIX века як вёска ў Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии У 1850 г. 22 двары, 153 жыхары. У 1908 г. 30 двароў, 181 жыхар. У 1931 г. арганізаваны калгас «Чырвоны рог», працавала кузня. У 1940 г. 41 двор. У Великую Отечественную войну ў вер. 1943 г. немецкие фашысты поўнасцю спалілі вёску і загубілі 1 жыхара. Паводле перапісу 1959 г. 172 жыхары. Уваходзіла ў склад калгаса «XVIII партз'езд» (цэнтр — деревня Крыўча). Планіровачна складаецца з 2 кароткіх вуліц, блізкай да широтной арыентацыі. Забудова драўляная сядзібнага тыпу.

ДУБРОУНАЕ вёска ў Астраглядаўскім сельсовета, за 11 км на 3 ад Брагіна, 18 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 130 км ад Гомеля. Побач аўтадарога Камарын—Хойнікі. 17 гаспадарак, 29 жыхароў (2004 г.). Па пісьмовых крыніцах вядома з XIX века Паводле інвентару 1844 г. ў складзе маёнтка Хвойнікі, належала ДЕРЕВНЯК.Прозару. У дакументах 1879 г. пазначана як селение ў Астраглядаўскім царк. прыходзе. Паводле перапісу 1897 г. 49 двароў, 316 жыхароў, капліца, млын, у Мікуліцкай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии У 1908 г. 60 двароў, 402 жыхары. У 1930 г. арганізаваны калгас імя У.І.Леніна, працавалі цагельня, кузня і ваўначоска. Паводле перапісу 1959 г. 518 жыхароў. У складзе саўгаса «Астрагляды» (цэнтр — деревня Астрагляды). Планіровачна складаецца з крыху выгнутай, блізкай да мерыдыянальнай арыентацыі вуліцы, забудаванай драўлянымі сял. сядзібамі.

ЖАЛІБОР — пасёлак у Камарынскім пасялковым Савеце, за 44 км на Пд ад Брагіна, 163 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (7 семей) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Па пісьмовых крыніцах вядома з 2-й половине XIX века Паводле перапісу 1897 г. фальварак, 1 двор, 3 жыхары. У 1908 г. 20 двароў, 147 жыхароў, у Савіцкай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии У 1930 г. арганізаваны калгас «XII кастрычнік», працавалі вятрак і ваўначоска. У 1940 г. 42 двары, 248 жыхароў. У Великую Отечественную войну ў маі 1942 г. немецкие фашысты поўнасцю спалілі вёску і загубілі 9 жыхароў. Паводле перапісу 1959 г. 102 жыхары. Уваходзіла ў склад калгаса імя У.ІЛеніна (цэнтр — деревня Крукі). Драўляныя сял. сядзібы пастаўлены каля просёлочной дарогі.

ЖУРАЎЛЁВА РУДНЯ вёска ў Вуглоўскім сельсовета, за 18 км на Пн ад Брагіна, 35 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 148 км ад Гомеля, на р. Брагінка. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе, якая злучае Брагін з дарогай Лоеў—Рэчыца. 66 гаспадарак, 189 жыхароў (2004 г.). Па пісьмовых крыніцах вядома з XVI века як вёска Рудня ў Каралеўстве Польскім. Пасля 2-го падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.) у складзе Рас. імперыі. У 1850 г. 15 двароў, 125 жыхароў, уладанне графіні Ракіцкай. Паводле перапісу 1897 г. 35 двароў, 226 жыхароў. У 1908 г. 40 двароў, 241 жыхар, у Ручаёўскай вол. Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Жураўлёваруднянскага сельсовета Лоеўскага, з 4.8.1927 г. Брагінскага районаў Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай акруг. У 1930 г. 59 двароў, 361 жыхар, 716 га зямлі. У 1931 г. арганізаваны калгас. У 1940 г. 78 двароў, 385 жыхароў. У Великую Отечественную войну ў крас. 1943 г. немецкие фашысты поўнасцю спалілі вёску і загубілі 16 жыхароў. Паводле перапісу 1959 г. 350 жыхароў. Цэнтр калгаса імя ДЕРЕВНЯП.Чкалава. Клуб, библиотека, фельч.акушэрскі пункт, отделение сувязі, швейная мастерская, магазін. Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы, блізкай да мерыдыянальнай арыентацыі, да якой пад прамым вуглом з У далучаецца кароткая шыротная вуліца з завулкам. Забудова драўляная сядзібнага тыпу. Побач радовішчы жалезных руд і торфу.

ЖЫЛІЧЫ — вёска ў Малажынскім сельсовета, за 24 км на юго-восток ад Брагіна, 52 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 143 км ад Гомеля, 1,5 км ад дзярж. мяжы з Украінай. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын— Брагін. 47 гаспадарак, 88 жыхароў (2004 г.). Па пісьмовых крыніцах вядома з XVIII века як вёска ў Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии Паводле рэвізіі 1811 г. 19 двароў, у складзе аднайменнага маёнтка, гаспадар якога Кабыліцкая мела ў 1848 г. 662 дзес. зямлі. У 1850 г. 27 двароў, 157 жыхароў. Пад 1879 г. пазначана як селение ў Хракавіцкім царк. прыходзе. Паводле перапісу 1897 г. 50 двароў, 284 жыхары, школа граматы, хлебозапасный магазін; у маёнтку 3 двары, 21 жыхар. У 1908 г. 70 двароў, 523 жыхары, у Дзяражыцкай воласці. 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Жыліцкага сельсовета Брагінскага района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай акругі. У 1930 г. 109 двароў, 563 жыхары, 541 га зямлі. У 1931 г. арганізаваны калгас «Дняпровец», працавалі конны млын, крупарушка, мастерская (з 1925 г.) і кузня. У Великую Отечественную войну ў кастрычніку 1943 г. немецкие фашысты поўнасцю спалілі вёску і загубілі 1 жыхара. Савецкага войскі ў кастрычніку 1943 г. недалеко ад вёскі фарсіравалі р. Дняпро; 18.10.1943 г. ў баі каля вёскі загінуў Герой Савецкага Саюза, камандзір стралк. отделение сяржант М.Ф.Махаў (пахаваны ў брацкай магіле ў г.п. Брагін). У баі каля вёскі 17.10.1943 г. вызначылася рота пад камандаваннем Г.Я.Чарашнёва (прысвоеназванне Героя Савецкага Саюза). Паводле перапісу 1959 г. 518 жыхароў. У складзе калгаса «Першамайскі» (цэнтр — деревня Малажын). Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы, блізкай да мерыдыянальнай арыентацыі, да яе з У далучаецца кароткая, дугападобная вуліца. Жылыя дамы драўляныя сядзібнага тыпу.

ЖЭРДНАЕ — вёска ў Хракавіцкім сельсовета, за 29 км на юго-запад ад Брагіна, 57 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 146 км ад Гомеля, на тэр. Палескага радыяцыйнаэкалагічнага запаведніка. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (54 сям'і) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Па пісьмовых крыніцах вядома з 2-й половине XIX века Паводле перапісу 1897 г. фальварак, 3 двары, 15 жыхароў. У 1908 г. 65 двароў, 284 жыхары, у Савіцкай воласці Рэчыцкага падеревня 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Жардзянскага сельсовета Брагінскага района Гомельскай акругі. У 1930 г. арганізаваны калгас «Жэрднае», працавалі конная крупарушка і кузня. У 1940 г. 108 двароў, 378 жыхароў. У Великую Отечественную войну ў маі 1943 г. немецкие фашысты спалілі 86 двароў і загубілі 38 жыхароў. На франтах і ў партызанскай барацьбе загінулі 52 землякі, у памяць аб якіх у 1960 г. ў вясковым скверы пастаўлены абеліск. Паводле перапісу 1959 г. 324 жыхары. Уваходзіла ў склад саўгаса «Слабодскі» (цэнтр — деревня Выграбная Слабада). Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы, арыентаванай з ПдУ на северо-запад і забудаванай драўлянымі сял. сядзібамі.

ЗАЛЕССЕ — вёска на тэр. Палескага радыяцыйнаэкалагічнага запаведніка; ў Камарынскім пасялковым савеце, за 50 км на Пд ад Брагіна, 4 км ад чыг. ст. Пасудава (на лініі Оўруч—Палтава), 163 км ад Гомеля, на тэр. Палескага радыяцыйнаэкалагічнага запаведніка; на У меліярацыйны канал. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (204 сям'і) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Засн. ў XIX века Тут у 1872 г. дваранін Марціновіч меў 444 дзес. зямлі. Наиболее інтэнсіўна вёска павялічвалася ў 1920я г. У 1930 г. арганізаваны калгас. У 1940 г. 130 двароў, 580 жыхароў. У Великую Отечественную войну ў верасні 1943 г. немецкие фашысты спалілі 110 двароў і загубілі 2 жыхароў. На франтах і ў партызанскай барацьбе загінулі 112 землякоў, у памяць аб якіх у цэнтры вёскі пастаўлены абеліск. Была цэнтрам саўгаса «Пасудава». Размяшчаліся васьмігадовая школа, клуб, библиотека, отделение сувязі, сталовая, 2 магазіны. Планіровачна складаецца з 4 кароткіх прамалінейных вуліц блізкай да мерыдыянальнай арыентацыі, шчыльна паміж сабой пастаўленых і злучаных дарогай. Жылыя дамы драўляныя сядзібнага тыпу.

ЗАРЭЧЧА — вёска ў Малейкаўскім сельсовета, за 7 км на У ад Брагіна, 38 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 149 км ад Гомеля; на 3 меліярацыйныя каналы. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарогах, якія адыходзяць ад Брагіна. 72 гаспадаркі, 209 жыхароў (2004 г.). Па пісьмовых крыніцах вядома з XVIII века У 1811 г. пазначана як вёска ў Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии, уладанне Ракіцкіх. У 1850 г. 9 двароў. Пад 1879 г. пазначана як селение ў Брагінсялецкім царк. прыходзе. Паводле перапісу 1897 г. 23 двары, 182 жыхары, у Брагінскай воласці. У 1908 г. 36 двароў, 202 жыхары. У 1930 г. 218 жыхароў. У 1931 г. арганізаваны калгас «Сцяг Леніна», працавалі вятрак (з 1912 г.) і кузня. У Великую Отечественную войну на франтах і ў партызанскай барацьбе загінулі 142 землякі, у памяць аб якіх у 1967 г. пастаўлены абеліск. Паводле перапісу 1959 г. 540 жыхароў. Цэнтр калгаса «Сцяг Леніна». Размешчаны сярэдняя школа, Дом культуры, библиотека, отделение сувязі, магазін. Планіровачна складаецца з 2 кароткіх, паралельных паміж сабой вуліц, арыентаваных з ПдЗ на северо-восток і забудаваных драўлянымі сял. сядзібамі.

ІВАНКІ — вёска ў Камарынскім пасялковым Савеце, за 53 км на юго-восток ад Брагіна, 9 км ад чыг. ст. Ёлча (на лініі Оўруч—Палтава), 171 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. 44 гаспадаркі, 78 жыхароў (2004 г.). Засн. ў XIX века перасяленцамі з суседніх вёсак. У 1930 г. арганізаваны калгас. У Великую Отечественную войну на франтах і ў партызанскай барацьбе загінулі 17 вяскоўцаў, у памяць аб якіх у 1967 г. ў цэнтры вёскі пастаўлены абеліск. Паводле перапісу 1959 г. 307 жыхароў. У складзе саўгаса «Камарынскі» (цэнтр — г.п. Камарын). Планіровачна складаецца з крывалінейнай вуліцы мерыдыянальнай арыентацыі, да якой на Пн далучаецца завулак. Забудова драўляная сядзібнага тыпу.

ІЛЫЧЫ — вёска ў Спярыжскім сельсовета, за 9 км на юго-запад ад Брагіна, 27 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 129 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. Пасля Чарнобыльскай катастрофы і радыяцыйнага забруджвання жыхары (122 сям'і) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Па пісьмовых крыніцах вядома з XVI века як хутар Ільічы ў Брагінскай воласці, у валоданні кн. Вішнявецкага, у 2-й половине XVII века перайшла да Канецпольскіх. Пас¬ля 2-го падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.) у складзе Рас. імперыі. У 1811 г. пазначана як вёска ў Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии, уладанне графа Рафайлава. У 1850 г. 25 двароў, 172 жыхары, уладанне графіні Ракіцкай. Паводле перапісу 1897 г. 43 двары, 351 жыхар, капліца, вятрак, кузня, у Брагінскай воласці. У 1908 г. 60 двароў, 398 жыхароў. У 1930 г. 68 двароў, 403 жыхары. У 1931 г. арганізаваны калгас «Ільіч», працавалі вятрак (з 1915 г.), кузня і ваўначоска. Паводле перапісу 1959 г. 529 жыхароў. Уваходзіла ў склад калгаса імя М.І.Калініна (цэнтр — деревня Глухавічы). Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы, блізкай да широтной арыентацыі, да якой на У і 3 далучаюцца 2 кароткія прамалінейныя вуліцы. Забудова драўляная сядзібнага тыпу. Паблізу ёсць радовішчы гліны.

КАВАКА — вёска ў Брагінскім райсавеце, за 4 км на Пн ад Брагіна, 32 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 122 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарогах, якія адыходзяць ад Брагіна. 63 гаспадаркі, 168 жыхароў (2004 г.). Па пісьмовых крыніцах вядома з XIX века як вёска ў Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии У 1850 г. 18 двароў, 158 жыхароў. Паводле перапісу 1897 г. 51 двор, 356 жыхароў, школа граматы, 2 ветракі, у Брагінскай воласці. У 1908 г. 52 двары, 385 жыхароў. 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Кавацкага сельсовета Брагінскага района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай акруг. У 1930 г. 69 двароў, 209 жыхароў. У 1931 г. арганізаваны калгас «Запаветы Леніна», працавалі вятрак (з 1928 г.), конная крупарушка (з 1914 г.), кузня. У Великую Отечественную войну ў шпіталі, які размяшчаўся ў вёсцы ў 1943—44 гг., памерлі ад ран 14 воінаў (пахаваны на могілках). Іх памяць увекавечвае ўзведзены ў 1967 г. абеліск. Паводле перапісу 1959 г. 538 жыхароў. У складзе калгаса «Шлях да камунізму» (цэнтр — г.п. Брагін). Ёсць клуб, библиотека. Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы з 2 завулкамі, блізкай да широтной арыентацыі, забудавана двухбакова драўлянымі сял. сядзібамі.

КАВАЛІ — вёска ў Астраглядаўскім сельсовета, за 13 км на 3 ад Брагіна, 25 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 123 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Брагін—Хойнікі. 58 гаспадарак, 150 жыхароў (2004 г.). Вядома з XIX века У 1850 г. 12 двароў, уладанне графіні Ракіцкай. У 1908 г. 13 двароў, 115 жыхароў У 1930 г. 37 двароў, 241 жыхар. У 1931 г. арганізаваны калгас. Паводле перапісу 1959 г. 312 жыхароў. У складзе калгаса «Чырвоная ніва» (цэнтр — деревня Буркі). Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы, блізкай да мерыдыянальнай арыентацыі, да якой з У далучаюцца 2 прамалінейныя вуліцы. Жылыя дамы драўляныя, сядзібнага тыпу. Радзіма бел. мастацтвазнаўца, мастака, этнографа, праф. М.Ф.Раманюка.

КАЗЯЛУЖЦЫ вёска ў Спярыжскім сельсовета, за 9 км на северо-восток ад Брагіна, 26 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 128 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. Пасля аварыі на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (48 семей) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Па пісьмовых крыніцах вядома з XVIII века У 1811 г. вёска ў Рэчыцкім падеревня, уладанне Ракіцкіх. У 1850 г. 7 двароў, 79 жыхароў. Пад 1879 г. пазначана ў ліку сяленняў Глухавіцкага царк. прыхода. Паводле перапісу 1897 г. 26 двароў, 212 жыхароў. У 1908 г. 32 двары, 272 жыхары. 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Казялужскага сельсовета Брагінскага района Гомельскай акругі. У 1930 г. 40 двароў 248 жыхароў. У 1931 г. арганізаваны калгас «Чырвоны Кастрычнік», працавала кузня. Паводле перапісу 1959 г. 280 жыхароў. Уваходзіла ў склад калгаса імя М.І.Калініна (цэнтр — деревня Глухавічы). Планіровачна складаецца з кароткай прамалінейнай вуліцы мерыдыянальнай арыентацыі, забудаванай драўлянымі сял. сядзібамі.

КАЛІНІНА (раней деревня Просмыцкі) — пасёлак у Хракавіцкім сельсовета, за 13 км на юго-восток ад Брагіна, 42 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 132 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Хойнікі. 6 гаспадарак, 9 жыхароў (2004 г.). Засн. ў пач. 20 ст. перасяленцамі з суседніх вёсак на б. памешчыцкіх землях. 3 сярэдзіны 1920х г. да канца 1930х г. 2 пасёлкі: Калініна1 і Калініна2. У 1930 г. ў п. Калініна1 19 двароў, 111 жыхароў, у п. Калініна2 94 жыхары. У 1932 г. арганізаваны калгас. Паводле перапісу 1959 г. 89 жыхароў. У складзе калгаса «Світанак» (цэнтр — деревня Чамярысы). Планіровачна складаецца з кароткай прамалінейнай вуліцы мерыдыянальнай арыентацыі. Забудова драўляная сядзібнага тыпу.

КАЛЫБАНЬ — вёска ў Камарынскім пасялковым Савеце, за 41 км на Пд ад Брагіна, 7 км ад чыг. ст. Пасудава (на лініі Оўруч—Палтава), 171 км ад Гомеля, на р. Брагінка, на тэр. Палескага радыяцыйнаэкалагічнага запаведніка. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (270 семей) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Выяўленыя археолагамі гарадзішча 1-го тысячагоддзя н.э. (4 км на Пд ад вёскі, на правым беразе р. Брагінка) і курганны могільнік (6 насыпаў, 2 км на юго-запад ад вёскі, ва ўрочышчы Замосце) сведчаць пра заселение тутэйшых месц з глыбокай старажытнасці. Па пісьмо¬вых крыніцах вядома з XVIII века як вёска ў валоданні Патоцкіх, потым — Масальскіх. У 1795 г. 6 двароў. У 1850 г. 50 двароў, 509 жыхароў. Дваранін Местар меў тут у 1876 г. 1971 дзес. зямлі, вадзяны і конны млыны. Пад 1879 г. пазначана як селение ў Чыкалавіцкім царк. прыходзе. У 1885 г. 102 двары, 549 жыхароў, конны млын. У выніку пажару 16.8.1895 г. згарэла палова вёскі. Паводле перапісу 1897 г. хлебозапасный магазін, карчма; побач была аднайменная сядзіба. В 1908 году 170 двароў, 928 жыхароў, у Савіцкай воласці Рэчыцкага падеревня 3 8.12.1926 г. да 1987 г. цэнтр Калыбанскага сельсовета Комаринского, з 25.12.1962 г. Брагінскага районаў Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай акруг, з 20.2.1938 г. Палескай, з 8.1.1954 г. Гомельскай абл. У 1929 г. 1397 жыхароў, школа, изба-читальня, отделение спажывецкай кааперацыі. У 1930 г. арганізаваны калгас «Чырвоны араты», працавалі 3 ветракі, 2 конныя крупарушкі, кузня, ваўначоска, шорайоная мастерская. У 1940 г. 290 двароў У Великую Отечественную войну ў верасні 1943 г. немецкие фашысты спалілі 265 двароў, загубілі 7 жыхароў. У баі каля вёскі 23.9.1943 г. вызначыліся камандзір артыл. батарэі ст. лейтэнант І.М.Ляшэнка, камандзір роты ст. лейтэнант ДЕРЕВНЯЛ.Мельнікаў, наводчыкі гармат А.Г.Казлоў і М.Д.Ольчаў (прысвоена званне Героя Савецкага Саюза). Паводле перапісу 1959 г. 977 жыхароў, у 1970 г. 741 жыхар. Была цэнтрам калгаса «Ленінскі шлях». Размяшчаліся сярэдняя школа, клуб, библиотека, фельч.акушэрскі пункт, отделение сувязі, швейная мастерская, 2 магазіны. Планіровачна складаецца з 2 крывалінейных, амаль паралельных паміж сабой вуліц мерыдыянальнай арыентацыі. Забудова двухбаковая, драўляная, сядзібнага тыпу. Радзіма аднаго з кіраўнікоў партызанскай руху ў Вілейскай вобл. ў Великую Отечественную войну Ф.М.Расюка (быў камісарам 4-й Беларускай партызанскай брыгады).

КАМАНОЎ — вёска ў Вуглоўскім сельсовета, за 13 км на Пн ад Брагіна, 33 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 120 км ад Гомеля; на У меліярацыйныя каналы і р. Брагінка. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе, якая звязвае Брагін з дарогай Лоеў—Рэчыца. 26 гаспадарак, 58 жыхароў (2004 г.). Выяўленае археолагамі гарадзішча ранняга жалезнага веку (канец 1-го тысячагоддзя да н.э. — пачатак 1-го тысячагоддзя н.э., 2 км на юго-восток ад вёскі, на левым беразе р. Брагінка) сведчыць пра заселение гэтых мясцін з глыбокай старажытнасці. Па пісьмовых крыніцах вядома з пач. XIX века У 1811 г. пазначана як вёска ў Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии, уладанне Ракіцкіх. У 1850 г. 15 двароў. Пад 1879 г. пазначана як селение ў Брагінсялецкім царк. прыходзе. Паводле перапісу 1897 г. 43 двары, 295 жыхароў, школа граматы, хлебозапасный магазін, 2 ветракі, у Брагінскай воласці. У 1908 г. 48 двароў, 359 жыхароў. 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Каманоўскага, з 10.7.1939 г. да 16.7.1954 г. Лубенскага сельсовета Брагінскага района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай акруг, з 20.2.1938 г. Палескай, з 8.1.1954 г. Гомельскай абл. У 1930 г. 79 двароў, 442 жыхары, 1006 га зямлі. У 1931 г. арганізаваны калгас. У 1940 г. 95 двароў. У Великую Отечественную войну ў красавіку 1943 г. немецкие фашысты поўнасцю спалілі вёску і загубілі 16 жыхароў. Паводле перапісу 1959 г. 331 жыхар. У 1974 г. ў вёску пераселены жыхары пас. Рагазін ( не існуе). У складзе калгаса імя ДЕРЕВНЯП.Чкалава (цэнтр — деревня Жураўлёва Рудня). Планіровачна складаецца з выгнутай вуліцы мерыдыянальнай арыентацыі. Забудавана драўлянымі сял. сядзібамі. Побач ёсць радовішчы торфу.

КАМАРЫН — гарадскі пасёлак, цэнтр Комаринского пасялковага Савета, за 52 км ад Брагіна, 9 км ад чыг. ст. Ёлча (на лініі Оўруч—Палтава), 182 км ад Гомеля, на р. Дняпро; на северо-восток — возера Камарынскае. Транспартныя сувязі па аўтадарозе, якая звязвае Камарын з Брагінам. Прыстань на Дняпры. 2,2 тыс. жыхароў (2004 г.). Па пісьмовых крыніцах вядомы з 15 ст. як вёска ў Рэчыцкім падеревня Мінскага ваяводства ВКЛ. Пад 1449 г. упамінаецца ў Літоўскай метрыцы. Пасля 2-го падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.) у складзе Рас. імперыі. У 1856 г. 98 жыхароў. У 1866 г. мястэчка, 51 двор. Пад 1879 г. пазначана як селение ў Ёлчанскім царк. прыходзе. Паводле перапісу 1897 г. царква, 2 скураапрацоўчыя майстэрні, 12 лавак. У 1899 г. адкрыта паштовае аддзяленне. У 1908 г. 104 двары, 614 жыхароў. Побач было аднайменнае ўрочышча (5 жыхароў, 1 двор), у Ёлчанскай воласці Рэчыцкага падеревня 3 9.5.1923 г. да 8.12.1926 г. цэнтр воласці Гомельскай губернии РСФСР. 3 8.12.1926 г. цэнтр Комаринского сельсовета і да 25.12.1962 г. Комаринского района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай (да 26.7.1930 г.) акруг, з 29.2.1938 г. Палескай, з 8.1.1954 г. Гомельскай абл., з 25.12.1962 г. ў Брагінскім рне. У 1929 г. дзейнічалі 2 школы, изба-читальня, бібліятэка, урачэбны ўчастак, ветэрынарны пункт, отделение спажывецкай кааперацыі, сельскагаспадарчае крэдытнае таварыства. У 1930 г. арганізаваны калгас «Серп і молат», працавалі маслазавод, кузня, друкарня (з 1931 г.), цагельнаганчарны зд (з 1931 г.), шавецкая і кравецкая майстэрні, буд. арцель, хлебапякарня, вятрак, конны млын, сенапрэсавальны зд, ваўначоска. Выходзіла раённая газ. «Чырвоны сцяг». У Великую Отечественную войну з 28.8.1941 г. да 23.9.1943 г. акупіраваны немецкие фашыстамі. Немецкие карнікі загубілі 98 жыхароў. У баях за Камарын 22.9.1943 г. вызначыліся бранябойшчык А.П.Цаплін, ст. лейтэнант, камандзір артыл. батарэі УЯ.Цімашэнка, 27.9.1943 г. — нам. кам. ўзвода І.Ц.Шапачка, 28.9.1943 г. камандзір батальёна, капітан ДЕРЕВНЯП.Храмых, лейтэнант А.Г.Хрыстаў, кам. узвода, старшына М.Я.Ходасаў, лейтэнант М.Р.Шаламцоў (прысвоена званне Героя Савецкага Саюза). Вызвалены 23.9.1943 г. часцямі 15га стралк. корпуса 13й арміі Цэнтральнага фронту. Гэта быў першы раённы цэнтр, вызвалены ад немецкиефаш. захопнікаў. Камандзір 360га стралк. палка 74-й стралк. дывізіі М.І.Сташак — ганаровы грамадзянін г.п. Камарын. У баях за Камарын, вёскі Новая Ёлча і Бярозкі загінулі 627 воінаў (пахаваны ў брацкай магіле па вул. Леніна). У ліку пахаваных Героі Савецкага Саюза А.Анаеў, ДЕРЕВНЯІ.Баяркін, Д.Ф.Грачушкін, М.Д.Грышчанка, Ф.К.Паўлоўскі, М.А.Якаўлеў. 3 17.11.1959 г. Камарын — гар. пасёлак. Адначасова быў ліквідаваны Кіраўскі сельсовета, а населеныя пункты, якія ўваходзілі ў яго склад, перададзены ў адм. падпарадкаванне пасялковага Савета. Паводле перапісу 1959 г. 1608 жыхароў. У 1971 г. 1,6 тыс. жыхароў. Цэнтр саўгаса «Камарынскі». Размешчаны камбінаты буд. матэрыялаў і быт. абслугоўвання, отделение «Сельгастэхніка», лясгас, сярэдняя і муз. школы, дзіцячыя яслісад, Дом школьнікаў, гар. Дом культуры, 2 бкі, бца, отделение сувязі. Планіроўка квартальная, утвораная прамалінейнымі вуліцамі, арыентаванымі з ПдЗ на северо-восток і перакрыжаванымі пад прамым вуглом кароткімі прамалінейнымі вуліцамі. Забудова пераважна драўляная сядзібнага тыпу. У 1987—94 гт. збудаваны мураваныя дамы на 96 кватэр, у якіх размясціліся перасяленцы з забруджаных месц у выніку Чарнобыльскай катастрофы. Радзіма мастака, доктара мастацтвазнаўства, лаўрэата Дзярж. прэміі Беларусі ДЕРЕВНЯФ.Шматава.

КАПОРАНКА вёска ў Новаялчанскім сельсовета, за 41 км на юго-восток ад Брагіна, 6 км ад чыг. ст. Ёлча (на лініі Оўруч— Палтава), 158 км ад Гомеля; на Пд меліярацыйныя каналы. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (70 семей) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Па пісьмовых крыніцах вядома з XVIII века Па інвентары 1784 г. 15 дымоў, 46 валоў, 36 кароў. Пасля 2-го падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.) у складзе Рас. імперыі. У 1811 г. ўладанне Ракіцкіх. У 1850 г. 28 двароў, 185 жыхароў, уладанне памешчыка Прозара. Пад 1879 г. пазначана як селение ў Ялчанскім царк. прыходзе. Паводле перапісу 1897 г. 53 двары, 350 жыхароў, хлебозапасный магазін. У 1908 г. 60 двароў, 383 жыхары, у Ялчанскай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии 3 8.12.1926 г. да 16.7.1954 г. цэнтр Капоранскага сельсовета Комаринского района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай (да 26.7.1930 г.) акруг, з 20.2.1938 г. Палескай, з 8.1.1954 г. Гомельскай абл. 1920-х годов дзейнічала школа. У 1930 г. арганізаваны калгас «Савецкая Беларусь», працавала кузня. Паводле перапісу 1959 г. 317 жыхароў. Уваходзіла ў склад саўгаса «Красное» (цэнтр — д. Красное). Планіровачна складаецца з выгнутай мерыдыянальнай вуліцы, перакрыжаванай на Пд чыгункай. Жылыя дамы драўляныя, сядзібнага тыпу. У сувязі з забруджанасцю ўсе будынкі разбураны і пахаваны пад пластом зямлі.

КАПОРАНСКІЯ ЛЯДЫ пасёлак у Новаялчанскім сельсовета, за 39 км на юго-восток ад Брагіна, 5 км ад чыг. ст. Ёлча (на лініі Оўруч—Палтава), 156 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары пераселены ў чыстыя месцы. Засн. ў пач. 20 ст. перасяленцамі з суседніх вёсак. У 1932 г. арганізаваны калгас. У 1940 г. 23 двары, 104 жыхары. У Великую Отечественную войну ў верасні 1943 г. немецкие фашысты спалілі 20 двароў. Паводле перапісу 1959 г. 65 жыхароў. Уваходзіў у склад саўгаса «Красное» (цэнтр — д. Красное). Планіровачна складаецца з кароткай прамалінейнай вуліцы блізкай да мерыдыянальнай арыентацыі. Забудова драўляная сядзібнага тыпу.

КАРЛАУКА — вёска ў Камарынскім пасялковым савеце, за 58 км на юго-восток ад Брагіна, 12 км ад чыг. ст. Ёлча (на лініі Оўруч—Палтава), 188 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. 72 гаспадаркі, 140 жыхароў (2004 г.). Вядома з XIX века як вёска ў Ялчанскай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии Пад 1879 г. пазначана як селение ў Ялчанскім царк. прыходзе. Паводле перапісу 1897 г. деревня КарлаўкаКацічаў, 32 двары, 224 жыхары. У 1908 г. 34 двары. 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Карлаўскага сельсовета Комаринского района Рэчыцкай акругі. У 1929 г. арганізаваны калгас. У Великую Отечественную войну ў баях за вызваленне вёскі і яе наваколля загінулі 18 воінаў (пахаваны ў брацкай магіле на могілках). Паводле перапісу 1959 г. 408 жыхароў. У складзе саўгаса «Камарынскі» (цэнтр — г.п. Камарын). Ёсць библиотека, магазін. Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы, арыентаванай з ПдЗ на северо-восток, да якой далучаюцца 3 завулкі. Забудова драўляная сядзібнага тыпу.

КАТЛОВІЦА вёска ў Малейкаўскім сельсовета, за 10 км на У ад Брагіна, 34 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 124 км ад Гомеля; на Пд і 3 меліярацыйныя каналы. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе, якая звязвае Брагін з аўтадарогай Рэчыца—Лоеў. 53 гаспадаркі, 105 жыхароў (2004 г.). Па пісьмовых крыніцах вядома з XVI века як вёска ў валоданні кн. Вішнявецкага, а з 2-й половине XVII века — Канецпольскіх. Пасля 2-го падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.) у складзе Рас. імперыі. У 1850 г. 19 двароў. Пад 1879 г. пазначана як селение ў Брагінсялецкім царк. прыходзе. Паводле перапісу 1897 г. 28 двароў, 205 жыхароў у Брагінскай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии У 1908 г. 33 двары, 274 жыхары. У 1930 г. 55 двароў, 322 жыхары. У 1931 г. арганізаваны калгас. Паводле перапісу 1959 г. 519 жыхароў. У складзе калгаса «Пераможнік» (цэнтр — деревня Мдлейкі). Ёсць клуб. Планіровачна складаецца з прамалінейнай широтной вуліцы, забудаванай двухбакова, драўлянымі сял. сядзібамі.

КАЦІЧАУ — вёска ў Камарынскім пасялковым Савеце, за 54 км на юго-восток ад Брагіна, 10 км ад чыг. ст. Ёлча (на лініі Оўруч—Палтава), 172 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. 12 гаспадарак, 17 жыхароў (2004 г.). Па пісьмовых крыніцах вядома з XVIII века У 1811 г. пазначана як вёска ў Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии, уладанне Ракіцкіх. Паводле рэвізскіх матэрыялаў 1834 г. 12 двароў. У 1850 г. 105 жыхароў, уладанне памешчыка Прозара. Пад 1879 г. пазначана як селение ў Ялчанскім царкоўным прыходзе. Паводле перапісу 1897 г. вёска КарлаўкаКацічаў, 32 двары, 224 жыхары. У 1908 г. 243 жыхары, у Ялчанскай воласці. 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Кацічаўскага сельсовета Комаринского района Рэчыцкай акругі. У 1929 г. арганізаваны калгас «Чырвоная кветка», працавалі конны млын і кузня. У Великую Отечественную войну на франтах і ў партызанскай барацьбе загінулі 23 вяскоўцы, памяць аб якіх увекавечвае абеліск, пастаўлены ў 1979 г. ў цэнтры вёскі. Паводле перапісу 1959 г. 234 жыхары. У складзе саўгаса «Красное» (цэнтр — д. Красное). Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы, блізкай да мерыдыянальнай арыентацыі, да якой на Пд далучаецца завулак. Забудова няшчыльная, драўляная, сядзібнага тыпу.

КІРАВА (да 20.4.1939 г. Лукаеды) вёска ў Камарынскім пасялковым Савеце, за 59 км на юго-восток ад Брагіна, 15 км ад чыг. ст. Ёлча (на лініі Оўруч — Палтава), 182 км ад Гомеля; на У возера Трасцянец. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын— Брагін. 148 гаспадарак, 280 жыхароў (2004 г.). Вядома з XIX века як вёска ў Ялчанскай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии У 1834 г. ўладанне Гарватаў, 58 двароў. У 1850 г. 65 двароў. Пад 1879 г. пазначана як селение ў Жарскім царк. прыходзе. Паводле перапісу 1897 г. вёскі Старыя Лукаеды (52 двары, 458 жыхароў карчма) і Новыя Лукаеды (39 двароў, 293 жыхары, школа граматы, хлебозапасный магазін); побач сядзіба Лясная. 3 8.12.1926 г. цэнтр Лукаедаўскага, з 20.4.1939 г. Кіраўскага сельсовета Комаринского района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай (да 26.7.1930 г.) акруг, з 20.2.1938 г. Палескай, з 8.1.1954 г. Гомельскай абл. У канцы 1920х г. вёскі Старыя і Новыя Лукаеды аб'ядналіся і склалі адну деревня Лукаеды. У 1929 г. 1061 жыхар, школа. У 1930 г. арганізаваны калгас імя А.Р. Чарвякова, працавалі кузня, 4 ветракі, конная крупарушка. У Великую Отечественную войну немецкие фашысты 14.1.1943 г. часткова спалілі вёску і загубілі 21 жыхара (пахаваны ў магіле ахвяр фашызму ў цэнтры вёскі). На франтах і ў партызанскай барацьбе загінулі 79 землякоў, памяць аб якіх увекавечвае абеліск, пастаўлены ў 1967 г. ў скверы. Паводле перапісу 1959 г. 917 жыхароў. У складзе саўгаса «Камарынскі» (цэнтр — г.п. Камарын). Размешчаны дзевяцігадовая школа, клуб, библиотека, отделение сувязі, магазін. Планіровачна складаецца з крывалінейнай вуліцы мерыдыянальнай арыентацыі, якая на Пд далучаецца да крывалінейнай широтной вуліцы. Забудова драўляная сядзібнага тыпу.

КОНАНАЎШЧЫНА вёска ў Мікуліцкім сельсовета, за 23 км на северо-запад ад Брагіна, 28 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 139 км ад Гомеля; на У — сетка меліярацыйных каналаў. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Брагін—Хойнікі. 65 гаспадарак, 176 жыхароў (2004 г.). Па пісьмовых крыніцах вядома з XVIII века У 1765 г. 9 двароў, у Рэчыцкім падеревня Мінскага ваяводства. Пасля 2-го падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.) у складзе Рас. імперыі. У 1850 г. 95 жыхароў, уладанне графіні Ракіцкай. Пад 1879 г. пазначана як селение ў Мікуліцкім царк. прыходзе. Паводле перапісу 1897 г. 27 двароў, 234 жыхары, у Мікуліцкай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии У 1908 г. 37 двароў. 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Конанаўшчынскага сельсовета Брагінскага района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай акруг. У 1930 г. 72 двары, 367 жыхароў. У 1931 г. арганізаваны калгас «Верны шлях», працавала кузня. У Великую Отечественную войну немецкие фашысты ў 1943 г. поўнасцю спалілі вёску і загубілі 9 жыхароў. Паводле перапісу 1959 г. 409 жыхароў. У складзе калгаса «Чырвоны Кастрьгчнік» (цэнтр — деревня Мікулічы). Размешчаны пачатковая школа, фельч.акушэрскі пункт, библиотека. Планіровачна складаецца з крыху выгнутай вуліцы, арыентаванай з ПдУ на северо-запад. Забудова драўляная сядзібнага тыпу.

КРАСНОЕ — вёска, цэнтр Новаялчанскага сельсовета, за 39 км на юго-восток ад Брагіна, 2 км ад чыг. ст. Ёлча (на лініі Оўруч— Палтава), 169 км ад Гомеля. Побач аўтадарога Камарын—Брагін. 146 гаспадарак, 404 жыхары (2004 г.). Па пісьмовых крыніцах вядома з XVIII века У 1881 г. пазначана як вёска ў Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии, уладанне Солтанаў. У 1931 г. 18 двароў, 120 жыхароў. У 1932 г. арганізаваны калгас «Інтэрайонацыянал», працавалі кузня, паравы млын (з 1929 г.). У Великую Отечественную войну на франтах і ў партызанскай барацьбе загінулі 174 землякі, памяць аб якіх увекавечвае абеліск, пастаўлены ў 1968 г. ў цэнтры вёскі. Паводле перапісу 1959 г. 193 жыхары. Цэнтр саўгаса «Красное». Размешчаны сярэдняя школа, Дом культуры, библиотека, бца, отделение сувязі, швейная мастерская, 2 магазіны, сталовая, кантрольны пункт па назіранні за радыяцыйна забруджанай мясцовасцю, адкуль жыхары пераселены ў чыстыя месцы. Планіровачна складаецца з безсістэмнай забудовы, падзеленай каналам на паўд. і паўн. часткі. Жылыя дамы драўляныя сядзібнага тыпу.

КРАСНАЯ ГАРА вёска ў Брагінскім райсавеце, за 4 км на 3 ад Брагіна, 32 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы — Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 121 км ад Гомеля, на аўтадарозе Хойнікі—Камарын. 5 гаспадарак, 8 жыхароў (2004 г.). Пасля Чарнобыльскай катастрофы і радыяцыйнага загрязнения жыхары (92 сям'і) перасяліліся ў чыстыя месцы. Засн. ў 1920я г. перасяленцамі з суседніх вёсак на б. памешчыцкіх землях. У 1932 г. арганізаваны калгас. Паводле перапісу 1959 г. 369 жыхароў. Уваходзіла ў склад калгаса «Шлях да камунізму» (цэнтр — деревня Сабалі). Планіровачна складаецца з 2 прамалінейных, паралельных паміж сабой вуліц, блізкай да мерыдыянальнай арыентацыі. Забудова драўляная сядзібнага тыпу.

КРАСНАЯ ГОРКА пасёлак у Мікуліцкім сельсовета, за 15 км на северо-запад ад Брагіна, 18 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 134 км ад Гомеля. Побач аўтадарога Брагін—Хойнікі. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (20 семей) пераселены ў 1992 г. ў чыстыя месцы. Засн. ў пач. 1920х гадоў перасяленцамі з суседніх вёсак на б. памешчыцкіх землях. В 1930 году 38 двароў, 248 жыхароў. У 1931 г. арганізаваны калгас. Паводле перапісу 1959 г. 92 жыхары. Уваходзіў у калгас «Чырвоны Кастрычнік» (цэнтр — деревня Мікулічы). Планіровачна складаецца з кароткай прамалінейнай вуліцы, блізкай да широтной арыентацыі. Забудова драўляная сядзібнага тыпу.

КРУГРУДКА вёска ў Спяражскім сельсовета, за 7 км на юго-запад ад Брагіна, 25 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы - Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 128 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (33 сям'і) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Засн. ў пач. 20 ст. У 1920я г. павялічылася за кошт перасяленцаў з суседніх вёсак. У 1930 г. ў деревня Круг 23 гаспадаркі, 134 жыхары, у деревня Рудка 11 гаспадарак, 72 жыхары. У 1931 г. арганізаваны калгас. У канцы 1930х г. вёскі Круг і Рудка склалі адзін населены пункт деревня КругРудка. Паводле перапісу 1959 г. 226 жыхароў. Уваходзіла ў склад калгаса імя М.І.Калініна (цэнтр — деревня Глухавічы). Планіровачна складаецца з кароткай прамалінейнай широтной вуліцы. Забудова драўляная сядзібнага тыпу. У сувязі з радыяцыйнай забруджанасцю ўсе будынкі пахаваны пад пластом зямлі.

КРУКІ — вёска ў Камарынскім пасялковым Савеце, за 42 км на Пд ад Брагіна, 18 км ад чыг. ст. Ёлча (на лініі Оўруч—Палтава), 172 км ад Гомеля, на р. Несвіч (прыток р. Брагінка); на тэр. Палескага радыяцыйнаэкалагічнага запаведніка. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. Пасля катастрофы наЧарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (170 семей) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Вядома з XIX века як сяло ў Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии У 1850 г. 22 двары, 165 жыхароў, уладанне памешчыцы Ванчэўскай. Пад 1879 г. пазначана як селение Чыкалавіцкага царк. прыхода. У 1885 г. 42 двары, 214 жьгхароў, цэнтр Крукаўскай воласці, у якую ўваходзілі 19 сяленняў з 477 дварамі. Паводле перапісу 1897 г. 98 двароў, 525 жыхароў, школа граматы, хлебозапасный магазін, 2 ветракі, карчма, царква, яўрэйскі малітоўны дом; побач знаходзіўся смаляны завод Падзасецкае. У 1908 г. 129 двароў, 711 жыхароў у Савіцкай воласці. 3 8.12.1926 г. да 1987 г. цэнтр Крукаўскага сельсовета Комаринского, з 25.12.1962 г. Брагінскагарайонаў Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай (да 27.6.1930 г.) акруг, з 20.2.1938 г. Палескай, з 8.1.1954 г. Гомельскай абл. У 1929 г. 1254 жыхары, 2 школы, отделение спажывецкай кааперацыі. У 1930 г. арганізаваны калгас «Парыжская камуна», працавалі вятрак і ваўначоска. У 1940 г. 280 двароў. У Великую Отечественную войну ў красавіку 1943 г. партызаны разграмілі ў вёсцы немецкие гарнізон. У маі 1943 г. фаш. карнікі поўнасцю спалілі вёску і загубілі 25 жыхароў. У баях за вёску і яе наваколле ў лістападзе 1943 г. загінулі 5 воінаў і 2 партызаны (пахаваны ў брацкай магіле ў цэнтрьг вёскі). На франтах і ў партызанскай барацьбе загінуў 101 зямляк, у памяць аб якіх у 1967 г. ўзведзены ў цэнтры вёскі абеліск. Паводле перапісу 1959 г. 650 жыхароў. У 1962 г. да вёскі далучана деревня Нарагі. Была цэнтрам калгаса імя У.І.Леніна. Дзейнічалі камбінат быт. абслугоўвання, лясніцтва, сярэдняя школа, клуб, библиотека, фельч.акушэрскі пункт, отделение сувязі, магазін. Планіровачна складаецца з амаль прамалінейнай вуліцы, арыентаванай з ПдУ на северо-запад, да якой з У і 3 далучаюцца крывалінейныя вуліцы. Забудова драўляная сядзібнага тыпу. У склад Крукоўскага сельсовета да 1962 г. ўваходзіла деревня Нарагі (не існуе).

КРЫЎЧА — вёска ў Малажынскім сельсовета, за 11 км на юго-восток ад Брагіна, 39 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 130 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. 40 гаспадарак, 107 жыхароў (2004 г.). Па пісьмовых крыніцах вядома з XVI века як хутар Крыўча ў валоданні кн. Вішнявецкага, з 2-й половине XVII века — Канецпольскіх. Пасля 2-го падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.) у складзе Рас. імперыі. У 1811 г. ў Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии, уладанне Ракіцкіх. У 1850 г. 18 двароў. Пад 1879 г. пазначана як селение ў Брагінсялецкім царк. прыходзе. Паводле перапісу 1897 г. 45 двароў, 348 жыхароў, хлебозапасный магазін, вятрак. У 1908 г. вёска (47 двароў, 416 жыхароў) і фальварак (1 двор, 12 жыхароў) у Брагінскай воласці. 3 8.12.1926 г. цэнтр Крыўчанскага сельсовета Брагінскага района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай (да 26.7.1930) акруг, з 20.2.1938 г. Палескай, з 8.1.1954 г. Гомельскай абл. У 1931 г. арганізаваны калгас «Пераможнік», працавалі 2 ветракі (з 1907 г.), конная крупарушка (з 1907 г.), 3 кузні. На ўскраіне ў 1930—40 гг. размяшчалася Крыўчанская МТС. У 1940 г. 116 двароў, 402 жыхары. У Великую Отечественную войну ў верасні 1943 г. немецкие фашысты спалілі 115 двароў і загубілі 11 жыхароў. У баях за вызваленне вёскі і яе наваколля загінулі 22 воіны (пахаваны ў брацкай магіле ў цэнтры вёскі). Тут жа і скульптура воіна, якая ўвекавечвае памяць 209 землякоў што загінулі на франтах і ў партызанскай барацьбе. Паводле перапісу 1959 г. 285 жыхароў. Цэнтр калгаса «XVIII партз'езд». Размешчаны сярэдняя школа, Дом культуры, библиотека, дзіцячы сад, амбулаторью, отделение сувязі, 2 магазіны. Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы, арыентаванай з ПдУ на северо-запад, да якой з Пд пад вострым вуглом далучаецца кароткая прамалінейная вуліца. Забудова драўляная сядзібнага тыпу. Радзіма арганізатара аховы здароўя Пінскага района А.Е.Лявонскага (яго імем названа вуліца ў деревня Гарадзішча Пінскага района). Паблізу ёсць радовішчы жалезнякоў. Да 1998 г. ў склад Крыўчанскага сельсовета ўваходзіла деревня Чырвоная Дуброва (не існуе).

КУЛАЖЫН — вёска ў Камарынскім пасялковым Савеце, за 39 км на юго-запад ад Брагіна, 67 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 156 км ад Гомеля, на тэр. Палескага радыяцыйнаэкалагічнага запаведніка; на Пн меліярацыйныя каналы. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (100 семей) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Выяўленае археолагамі гарадзішча (мясц. назва Гарадок) 1-готысячагоддзя да н.э. — пачатку 1-го тысячагоддзя н.э. (1 км на 3 ад вёскі, на левым беразе р. Несвіч) сведчыць пра заселение тутэйшых мясцін з глыбокай старажытнасці. Па пісьмовых крыніцах вёска вядома з XVIII века У 1811 г. пазначана як вёска ў Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии, уладанне Ракіцкіх. У 1850 г. 6 двароў, 31 жыхар. Пад 1879 г. пазначана ў ліку сяленняў Чакалавіцкага царк. прыхода. Паводле перапісу 1897 г. 38 двароў, 208 жыхароў. У 1908 г. 65 двароў, 333 жыхары, у Савіцкай воласці. У час герм. акупацыі ў 1918 г. партызанскай атрад пад кіраўніцтвам Ф.І.Скараходава (з Брагіна) разграміў створаную тут акупантамі камендатуру. 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Кулажынскага сельсовета Комаринского района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай акруг. У 1929 г. арганізаваны калгас. У 1940 г. 132 двары, 573 жыхары. У Великую Отечественную войну ў маі 1943 г. немецкие фашысты поўнасцю спалілі вёску і загубілі 33 жыхары. Паводле перапісу 1959 г. 461 жыхар. Уваходзіла ў склад калгаса імя У.І.Леніна (цэнтр — деревня Крукі). Планіровачна складаецца з крыху выгнутай працяглай вуліцы, арыентаванай з ПдУ на северо-запад і забудаванай няшчыльна драўлянымі сял. сядзібамі.

ЛЕНІНЕЦ (да 1937 г.п. Ясяні) пасёлак у Спярыжскім сельсовета, за 3 км на Пд ад Брагіна, 32 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 122 км ад Гомеля; на У сетка меліярацыйных каналаў. Побач аўтадарога Камарын—Хойнікі. 13 гаспадарак, 29 жыхароў (2004 г.). Засн. ў пач. 1920х г. перасяленцамі з суседніх вёсак на б. памешчыцкіх землях. У 1932 г. арганізаваны калгас. Паводле перапісу 1959 г. 91 жыхар. У складзе калгаса «Запаветы Леніна» (цэнтр — деревня Ясяні). Планіровачна складаецца з кароткай мерыдыянальнай вуліцы, забудаванай драўлянымі сял. сядзібамі.

ЛЕНІНСКІ — пасёлак у Хракавіцкім сельсовета, за 14 км на юго-восток ад Брагіна, 41 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 133 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Ка¬марын—Брагін. 23 гаспадаркі, 39 жыхароў (2004 г.). Засн. ў пач. 1920х г. перасяленцамі з суседніх вёсак на б. памешчыцкіх землях. 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Ленінскага сельсовета Холмецкага, з 4.8.1927 г. Лоеўскага районаў Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай акруг. У 1930 г. 38 двароў, 211 жыхароў, 490 га зямлі. У 1931 г. арганізаваны калгас «Шлях да сацыялізму», дзейнічалі 2 ветракі, кузня. Паводле перапісу 1959 г. 281 жыхар. У складзе калгаса «Світанне» (цэнтр — деревня Чамярысы). Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы, блізкай да широтной арыентацыі, забудаванай аднабакова драўлянымі сял. сядзібамі.

ЛУБЕНІКІ — вёска ў Вуглоўскім сельсовета, за 5 км на Пн ад Брагіна, 38 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 124 км ад Гомеля; на У канава Кярбецкая. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе, якая злучае Брагін з дарогай Лоеў—Рэчыца. 74 гаспадаркі, 163 жыхары (2004 г.). Вядома з XIX века як вёска ў Брагінскай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии У 1850 г. 22 двары, 160 жыхароў уласнасць казны. Пад 1879 г. пазначана як селение ў Брагінсялецкім царк. прыходзе. Паводле перапісу 1897 г. 49 двароў, 335 жыхароў капліца, школа граматы, хлебозапасный магазін, вятрак. У 1908 г. 53 двары, 403 жыхары. 3 8.12.1926 г. да 16.7.1954 г. цэнтр Лубеніцкага сельсовета Брагінскага района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай (да 26.7.1930 г.) акруг, з 20.2.1938 г. Палескай, з 8.1.1954 г. Гомельскай абл. У 1930 г. 71 двор, пачатковая школа. В 1931 году арганізаваны калгас. У 1940 г. 120 двароў, 630 жыхароў. У Великую Отечественную войну ў красавіку 1943 г. немецкие фашысты поўнасцю спалілі вёску і загубілі 11 жыхароў. У баях за вызваленне вёскі і наваколля ў кастрычніку 1943 г. загінулі 11 воінаў 89га стралк. корпуса 61 й арміі (пахаваны ў брацкай магіле ў цэнтры вёскі). На ўшанаванне іх памяці і памяці 22х вяскоўцаў, што загінулі на франтах і ў партызанскай барацьбе, пастаўлены ў 1968 г. абеліск. Паводле перапісу 1959 г. 402 жыхары. У складзе калгаса імя ДЕРЕВНЯП.Чкалава (цэнтр — деревня Жураўлёва Рудня). Размешчаны сярэдняя школа, библиотека, фельч.акушэрскі пункт. Планіровачна складаецца з зігзагападобнай вуліцы, блізкай да мерыдыянальнай арыентацыі. Забудавана драўлянымі сял. сядзібамі.

ЛЮДЗВІНОЎ вёска ў Новаялчанскім сельсовета, за 38 км на юго-восток ад Брагіна, 7 км ад чыг. ст. Ёлча (на лініі Оўруч— Палтава), 157 км ад Гомеля. Побач аўтадарога Камарын—Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнагазагрязнения жыхары (44 сям'і) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Па пісьмовых крыніцах вядома з XVIII века як вёска ў Рэчыцкім падеревня Мінскага ваяводства. Пасля 2-го падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.) у складзе Рас. імперыі. У пач. XIX века падзялілася на 2 сяленні. У 1834 г. ў деревня Бліжняе Людзвінова 43 жыхары, у деревня Дальняе Людзвінова 40 жыхароў. Паводле перапісу 1897 г. побач была сядзіба, 7 двароў, 50 жыхароў і вінакурны завод, у Ялчанскай воласці. У 1932 г. арганізаваны калгас. У Великую Отечественную войну на франтах і ў партызанскай барацьбе загінулі 12 вяскоўцаў, на ўшанаванне памяці якіх у 1967 г. ў цэнтры вёскі пастаўлены абеліск. Паводле перапісу 1959 г. 183 жыхары. Уваходзіла ў склад саўгаса «Красное» (цэнтр — д. Красное). Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы, арыентаванай з ПдЗ на северо-восток, да якой на Пн далучаецца кароткая, крыху выгнутая шыротная вуліца. Жылыя дамы драўляныя сядзібнага тыпу.

ЛЯДЫ — вёска ў Хракавіцкім сельсовета, за 26 км на Пд ад Брагіна, 15 км ад чыг. ст. Ёлча (на лініі Оўруч—Палтава), 145 км ад Гомеля; на У канал Марозаўка. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (67 семей) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Вядома з XIX века як вёска і фальварак у Савіцкай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии У 1908 г. 32 двары, 172 жыхары. У 1930 г. арганізаваны калгас «Герой працы», дзейнічалі цагельня, вятрак, кузня. Паводле перапісу 1959 г. 380 жыхароў. Уваходзіла ў склад саўгаса «Брагінскі» (цэнтр — деревня Піркі). Планіровачна складаецца з прамалінейнай широтной вуліцы, забудаванай драўлянымі сял. сядзібамі.

МАЙСКІ — пасёлак у Вуглоўскім сельсовета, за 16 км на Пн ад Брагіна, 39 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 125 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе, якая злучае Брагін з дарогай Лоеў—Рэчыца. 14 гаспадарак, 25 жыхароў (2004 г.). Засн. ў пач. 20 ст. Наиболее актыўна забудоўвалася ў 1920я гады. У 1930 г. 17 двароў, 107 жыхароў. У 1931 г. арганізаваны калгас. У 1930 г. 18 двароў. У Великую Отечественную войну ў красавіку 1943 г. немецкие фашысты поўнасцю спалілі пасёлак і загубілі 7 жыхароў. Паводле перапісу 1959 г. 147 жыхароў. У складзе калгаса імя ДЕРЕВНЯП.Чкалава (цэнтр — деревня Жураўлёва Рудня). Планіровачна складаецца з кароткай прамалінейнай вуліцы мерыдыянальнай арыентацыі, забудаванай драўлянымі сял. сядзібамі.

МАЛАЖЫН — вёска, цэнтр Малажынскага сельсовета, за 24 км на юго-восток ад Брагіна, 50 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 154 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын— Брагін. 202 гаспадаркі, 599 жыхароў (2004 г.). Выяўленыя ў XIX века археалагічныя помнікі сведчаць пра дзейнасць чалавека ў гэтых мясцінах з далёкай мінуўшчыны. Па пісьмовых крыніцах вядома з XVIII века як вёска ў Дзяражыцкай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии У 1850 г. 57 двароў, 390 жыхароў, уладанне Юдзіцкіх. Паводле перапісу 1897 г. 125 двароў, 892 жыхары, школа граматы, хлебозапасный магазін, лаўка, карчма; побач быў аднайменны фальварак. У выніку пажару 24.7.1902 г. згарэла 108 двароў. 3 8.12.1926 г. цэнтр Малажынскага сельсовета Брагінскага района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай (да 26.7.1930 г.) акруг, з 20.2.1938 г. Палейсай, з 8.1.1954 г. Гомельскай абл. У 1930 г. 143 двары, 750 жыхароў, школа, изба-читальня, отделение спажывецкай кааперацыі, вятрак (з 1908 г.), нафтавы млын (з 1930 г.), ваўначоска. У 1931 г. арганізаваны калгасы «Чырвоная гаспадарка» і «Першамайскі». У Великую Отечественную войну немецкие акупанты заснавалі тут свой гарнізон, які партызаны разграмілі. У верасні 1943 г. гітлераўскія карнікі спалілі 119 двароў і загубілі 3 жыхары. У баях за вызваленне вёскі ў кастрычніку 1943 г. загінулі 7 воінаў (пахаваны ў брацкай магіле ў цэнтры вёскі). На франтах і ў партызанскай барацьбе загінулі 174 землякі, у памяць аб якіх у 1967 г. ў скверы пастаўлены абеліск. Паводле перапісу 1959 г. 718 жыхароў. У вёску перасяліліся жыхары пас. Вараўшчына (не існуе). Цэнтр калгаса «Першамайск». Размешчаны вет. ўчастак, швейная мастерская, сярэдняя школа, Дом культуры, библиотека, фельч.акушэрскі пункт, дзіцячы сад, отделение сувязі, 2 магазіны. Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы, арыентаванай з ПдЗ на северо-восток, паралельна да якой на У праходзіць кароткая вуліца, а з 3 далучаюцца яшчэ 4 кароткія вуліцы, якія ўтвараюць даволі шчыльную забудову. Жылыя дамы пераважна драўляныя сядзібнага тыпу. У 1986— 87 гг. узведзены мураваныя дамы на 79 кватэр, у якіх размясціліся перасяленцы з месц, забруджаных радыяцыяй у выніку катастрофы на Чарнобыльскай АЭС. Паблізу радовішчы жалезнякоў і торфу.

МАЛЕЙКІ — вёска, цэнтр Малейкаўскага сельсовета, за 8 км на У ад Брагіна, 32 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы— Гомель), 138 км ад Гомеля; на 3 сетка меліярацыйных каналаў. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе, якая звязвае Брагін з аўтадарогай Рэчыца—Лоеў. 142 гаспадаркі, 392 жыхары (2004 г.). Выяўлены археолагамі курганны могільнік (30 насыпаў, за 1,2 км ад вёскі, ва ўрочышчы Курганне) сведчыць пра заселение тутэйшых мясцін у глыбокай старажытнасці. Па пісьмовых крыніцах вядома з XVI века як вёска ва ўладанні кн. Вішнявецкага, у 2-й половине XVII века — Канецпольскіх. Пасля 2-го падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.) у складзе Рас. імперыі. У 1811 г. пазначана як вёска ў Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии, уладанне Ракіцкіх. Пад 1879 г. пазначана як селение ў Брагінсялецкім царк. прыходзе. Паводле перапісу 1897 г. 55 двароў, 354 жыхары, хлебозапасный магазін, у Брагінскай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губерні. В 1908 году 56 двароў, 383 жыхары. 3 8.12.1926 г. цэнтр Малейкаўскага сельсовета Брагінскага района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай (да 26.7.1930 г.) акруг, з 20.2.1938 г. Палескай, з 8.1.1954 г. Гомельскай абл. Дзейнічала пачатковая школа. У 1930 г. арганізаваны калгас, працаваў крухмальны зд. У Великую Отечественную войну немецкие фашысты ў 1943 г. часткова спалілі вёску. У баях за вызваленне вёскі і наваколля ў 1943 г. загінулі 75 воінаў 356й стралк. дывізіі, памяць аб якіх ушаноўвае пастаўленая ў 1965 г. скульптура воіна. На франтах і ў партызанскай барацьбе загінуў 171 зямляк. У памяць аб іх у 1970 г. пастаўлена скульптурайоная кампазіцыя. Паводле перапісу 1959 г. 497 жыхароў. У 1962 г. да вёскі далучана деревня Усход. Цэнтр калгаса «Пераможнік». Размешчаны крухмальны зд, сярэдняя школа, клуб, библиотека, дзіцячы сад, фельч.акушэрскі пункт, отделение сувязі, магазін. Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы мерыдыянальнай арыентацыі, да якой на Пд пад прамым вуглом далучаецца кароткая прамалінейная вуліца. На 3, паралельна да асноўнай, размешчана яшчэ адна кароткая вуліца. Забудова двухбаковая, пераважна драўляная, сядзібнага тыпу. У склад Малейкаўскага сельсовета да 1962 г. ўваходзілі деревня Усход, да 1966 г. пасёлак крухмальнага зда, да 1998 г. деревня Пацкаў (не існуюць).

МАРЫТОН — вёска ў Астраглядаўскім сельсовета, за 13 км на 3 ад Брагіна, 22 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 122 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Брагін— Хойнікі. 16 гаспадарак, 27 жыхароў (2004 г.). Выяўлены археолагамі курганны могільнік (2 насыпы за 100 м ад просёлочной дарогі) сведчыць пра заселение тутэйшых месц з глыбокай старажытнасці. Па пісьмовых крыніцах вядома з пач. XIX века Па інвентары 1844 г. цэнтр фальварка, які ўваходзіў у маёнтак Хвойнікі (належаў ДЕРЕВНЯК.Прозару). Паводле перапісу 1897 г. 29 двароў, 167 жыхароў у Мікуліцкай воласці. У 1908 г. 34 двары, 298 жыхароў. У 1932 г. арганізаваны калгас. Паводле перапісу 1959 г. 162 жыхары. У складзе калгаса «Чырвоная ніва» (цэнтр — деревня Буркі). Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы, блізкай да мерыдыянальнай арыентацыі, да цэнтра якой з У над прамым вуглом далучаецца кароткая прамалінейная вуліца. Забудова двухбаковая, драўляная, сядзібнага тыпу. Радзіма Героя Сац. Працы І.Ф.Зелянкоўскага.

МІКУЛІЧЫ — вёска, цэнтр Мікуліцкага сельсовета, за 14 км на северо-запад ад Брагіна, 19 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 144 км ад Гомеля. Побач аўтадарога Брагін—Хойнікі. 92 гаспадаркі, 244 жыхары (2004 г.). Выяўлены археолагамі курганны могільнік 10—12 ст. (захавалася 29, раней было 60 насыпаў, за 300 м на 3 ад вёскі) сведчыць пра заселение тутэйшых месц з глыбокай старажытнасці. Па пісьмовых крыніцах вядома з XVI века як селение ва ўладанні кн. Вішнявецкага, аў 2-й половине XVII века — Канецпольскіх. Пад 1550 г. упамінаецца як сяло, якое абрабавалі казакі. Пазначана ў інвентары Гомельскага староства 1640-х годов Пасля 2-го падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.) у складзе Рас. імперыі. Дзейнічала Богаяўленская царква, у якой захоўваліся дакументы кн. Вішнявецкага (1740 г.) і М.Ракіцкай (1840 г.), метрьгчньгя кнігі з 1827 г. У 1840 г. на сродкі прыхаджан і ўладальніцы вёскі М.Ракіцкай замест састарэлай узведзена новая драўляная царква. У 1795 г. 11 двароў, у Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии У 1850 г. 38 двароў, 309 жыхароў. Граф Ракіцкі меў у Брагіне і Мікулічах у 1855 г. 26 650 дзес. зямлі, 2 ветракі, вадзяны і 6 конных млыноў, сукнавальню. У 1864 г. адкрыта нар. вучылішча. Цэнтр Мікуліцкай воласці, у якую ў 1890 г. ўваходзілі 35 сяленняў з 1075 дварамі. У 1885 г. 66 двароў, 376 жыхароў, школа. У 1895 г. вяскоўцы (каля 400 чал.) выступілі супраць правядзення палявых работ на зямельным участку, які яны лічылі несправядліва перададзеным памешчыку. Паводле перапісу 1897 г. 96 двароў, 631 жыхар, царква, капліца, нар. вучылішча, хлебозапасный магазін, лаўка, млын, 2 ветракі, карчма; побач быў аднайменны фальварак, 3 двары, 40 жыхароў. У 1908 г. 702 жыхары. У час акупацыі герм. войскамі ў 1918 г. партызаны пад камандаваннем Ф.І.Скараходава (ураджэнец Брагіна) разграмілі створаную тут акупантамі камендатуру. 3 8.12.1926 г. цэнтр Мікуліцкага сельсовета Брагінскага района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай (да 26.7.1930 г.) акруг, з 20.2.1938 г. Палескай, з 8.1.1954 г. Гомельскай абл. Дзейнічалі школа, изба-читальня, кааператыў. У 1930 г. арганізаваны калгас «Чырвоны Кастрычнік», працавалі кузня (з 1931 г.), 3 ветракі (1895,1896,1928г.),стальмашня. В 1938 году ў вёску пераселены жыхары пасёлкаў Красное, Ульянаўка і Краснагорск, деревня Новая Вёска. У Великую Отечественную войну немецкие фашысты загубілі 23 жыхароў, у іх ліку 14.8.1942 г. жывымі спалілі 14 вяскоўцаў. На франтах і ў партызанскай барацьбе загінулі 290 землякоў, памяць аб якіх ушаноўвае абеліск з імёнамі загінуўшых, пастаўлены ў 1975 г. Паводле перапісу 1959 г. 848 жыхароў. Цэнтр калгаса «Чырвоны Кастрычнік». Размешчаны лесапільня, млын, швейная мастерская, сярэдняя школа, Дом культуры, библиотека, амбулаторыя, аптэка, вет. ўчастак, отделение сувязі, сталовая, 2 магазіны. Планіровачна складаецца з 2 паралельных паміж сабой вуліц мерыдыянальнай арыентацыі, якія на Пд далучаюцца да 2 прамалінейных шыротных вуліц. Забудавана двухбакова драўлянымі дамамі сядзібнага тыпу. Радзіма Героя Савецкага Саюза П.С.Жукава. Яго імем названа вясковая школа, вуліцы ў г.п. Брагін і деревня Любань Акцябрскага района. Паблізу ёсць жалезарудныя радовішчы. У склад Мікуліцкага сельсовета да 1938 г. ўваходзілі пасёлкі Краснагорск, Красное, деревня Новая Вёска, Ульянаўка, да 1942 г. деревня Байдакі (спалена немецкие фашыстамі, не аднавілася), п. Уладзімірскі (спалены немецкие фашыстамі, не аднавіўся), да 1968 г. хутар Байдакі (не існуе).

МІХАЛЁЎКА — вёска ў Камарынскім пасялковым Савеце, за 43 км на Пд ад Брагіна, 71 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 162 км ад Гомеля, на р. Несвіч (прыток р. Брагінка), на тэр. Палескага радыяцыйнаэкалагічнага запаведніка. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (87 семей) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Вядома з XIX века як вёска ў Савіцкай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии Пад 1879 г. пазначана як селение ў Чыкалавіцкім царк. прыходзе. Паводле перапісу 1897 г. 41 двор, 228 жыхароў. У 1908 г. 55 двароў, 332 жыхары. 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Міхалёўскага сельсовета Комаринского района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай акругі. У 1929 г. арганізаваны калгас. У 1940 г. 82 двары. У Великую Отечественную войну немецкие фашысты ў 1943 г. спалілі 52 двары, загубілі 4 жыхары. Паводле перапісу 1959 г. 384 жыхары. Уваходзіла ў склад калгаса імя У.І.Леніна (цэнтр — деревня Крукі). Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы мерыдыянальнай арыентацыі, да якой на Пд і Пн далучаюцца 2 кароткія прамалінейныя шыротныя вуліцы. Забудавана двухбакова драўлянымі сял. сядзібамі. Побач ёсць радовішчы гліны.

МІХАЛОЎ — вёска ў Спярыжскім сельсовета, за 11 км на Пд ад Брагіна, 40 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 130 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Хойнікі. 3 гаспадаркі, 5 жыхароў (1999 г.). Вядома з XIX века як вёска ў Брагінскай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии У 1873 г. вялікія вясковыя зямельныя надзелы былі ў валоданні купца 1 й гільдыі Канапліна, потым графа Юдзіцкага. У 1908 г. 17 двароў, 129 жыхароў. Побач быў фальварак, 1 двор, 10 жыхароў. У 1930 г. 20 двароў, 150 га зямлі. У 1932 г. арганізаваны калгас. У 1938 г. ў вёску пераселены жыхары п. Рэпішча (не існуе). Паводле перапісу 1959 г. 138 жыхароў. У складзе калгаса «Запаветы Леніна» (цэнтр — деревня Ясяні). Драўляныя сял. сядзібы размешчаны ўздоўж просёлочной дарогі.

МІХНАЎКА — вёска ў Вуглоўскім сельсовета, за 12 км на Пн ад Брагіна, 35 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 120 км ад Гомеля; на Пн канал Вялікі. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Брагін—Хойнікі. 24 гаспадаркі, 37 жыхароў (2004 г.). Вядома з XIX века як вёска ў Брагінскай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии У 1850 г. 11 двароў. Пад 1879 г. пазначана як селение Брагінсялецкага царк. прыхода. Паводле перапісу 1897 г. 23 двары, 186 жыхароў, вятрак. У 1908 г. 25 двароў, 232 жыхары. У 1931 г. арганізаваны калгас «Міхнаўка», працавалі арцель торфараспрацовак (з 1931 г.), конная крупарушка (з 1914 г.), вятрак (з 1914 г.), кузня. Паводле перапісу 1959 г. 229 жыхароў. У складзе калгаса «Парыжская камуна» (цэнтр — деревня Шкураты). Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы, арыентаванай з ПдУ на северо-запад і забудаванай драўлянымі сял. сядзібамі. Паблізу ёсць жалезарудныя і тарфяныя радовішчы.

МЛЫНОК (да 15.9.1946 г. Асадым) пасёлак у Брагінскім райсавеце, за 9 км на Пн ад Брагіна, 37 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 120 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Брагін— Хойнікі. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары пераселены ў чыстыя месцы. Засн. ў пач. 20 ст. перасяленцамі з суседніх вёсак. У 1932 г. арганізаваны калгас. Паводле перапісу 1959 г. 80 жыхароў. Уваходзіў у склад калгаса «Шлях да камунізму» (цэнтр — деревня Сабалі). Планіровачна складаецца з короткой прамалінейнай вуліцы мерыдыянальнай арыентацыі. Забудова драўляная сядзібнага тыпу.

НЕЖЫХАУ — вёска ў Хракавіцкім сельсовета, за 39 км на юго-запад ад Брагіна, 67 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 158 км ад Гомеля, на тэр. Палескага радыяцыйнаэкалагічнага запаведніка; вакол меліярацыйныя каналы. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (44 сям'і) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Па пісьмовых крыніцах вядома з XVIII века як вёска ў Рэчыцкім падеревня Мінскага ваяводства. Па інвентары 1784 г. 7 дымоў, 20 валоў, 14 кароў. Пасля 2-го падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.) у складзе Рас. імперыі. У 1850 г. 16 двароў. Паводле перапісу 1897 г. 33 двары, 227 жыхароў, у 1908 г. 47 двароў, 322 жыхары. 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Нежыхаўскага сельсовета Брагінскага района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай акруг. У 1929 г. арганізаваны калгас. У 1940 г. 60 двароў, 240 жыхароў. У Великую Отечественную войну ў Слабодскіх лясах, што недалеко, размяшчаўся Брагінскі падп. райком КП(б)Б і штаб партызанскай атрада імя Р.І.Катоўскага. У маі 1943 г. немецкие фашысты поўнасцю спалілі вёску і загубілі 30 жыхароў. Паводле перапісу 1959 г. 232 жыхары. Уваходзіла ў саўгас «Слабодскі» (цэнтр — деревня Выграбная Слабада). Планіровачна складаецца з кароткай прамалінейнай широтной вуліцы, якая на 3 далучаецца да кароткай мерыдыянальнай вуліцы. Забудова драўляная сядзібнага тыпу. Радзіма чл.кар. Нац. АН Беларусі, Засл. дзеяча культуры Рэспублікі Беларусь, доктара гіст. навук, праф. М.Ф.Піліпенкі і бел. пісьменніка С.П.Давыдзенкі.

НІЖНІЯ ЖАРЫ вёска ў Верхняжарскім сельсовета, за 69 км на юго-восток ад Брагіна, 25 км ад чыг. ст. Ёлча (на лініі Оўруч— Палтава), 176 км ад Гомеля, 500 м ад дзярж. мяжы з Украінай, на р. Дняпро. На юго-запад знаходзіцца крайні паўд. пункт дзярж. мяжы Рэспублікі Беларусь (51°16' паўн. шыраты і 30°35' усх. даўгаты). Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. 54 гаспадаркі, 97 жыхароў (2004 г.). Па пісьмовых крыніцах вядома з XVIII века як вёска Жары Рэчыцкага падеревня Мінскага ваяводства. У 1744 г. пабудавана драўляная Успенская царква, якая на сродкі прыхаджан перабудоўвалася ў 1821,1845 і 1885 гг. Пасля 2-го падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.) у складзе Рас. імперыі, у Ялчанскай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии У 1834 г. 60 двароў, уладанне Горватаў. У 1850 г. 68 двароў. Дзейнічала прыстань па адгрузцы лесу. Паводле перапісу 1897 г. 107 двароў, 660 жыхароў, хлебозапасный магазін, царкоўнапрыходская школа, карчма. У 1908 г. 110 двароў, 677 жыхароў. 3 8.12.1926 г. да 16.7.1954 г. цэнтр Ніжнежарскага сельсовета Комаринского, з 25.12.1962 г. Брагінскагарайонаў Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай (да 26.7.1930 г.) акруг, з 20.2.1938 г. Палескай, з 8.1.1954 г. Гомельскай абл. У 1930 г. арганізаваны калгас «Новы Дняпровец», працавалі кузня, 2 ветракі, 2 вадзяныя млыны. У Великую Отечественную войну ў баях за вызваленне вёскі вызначыўся 22.9.1943 г. нам. камандзіра батальёна, ст. лейтэнант М.А.Куратнікаў (прысвоена званне Героя Савецкага Саюза). Паводле перапісу 1959 г. 631 жыхар. Размешчана падсобная гаспадарка раённага ВА «Сельгасхімія» (цэнтр — деревня Верхнія Жары). Ёсць фельч.акушэрскі пункт, клуб, отделение сувязі, магазін, библиотека. Драўляная забудова бессістэмная, уздоўж ракі. Радзіма аднаго з кіраўнікоў партызанскай руху ў Вілейскай вобл. ў Великую Отечественную войну М.А.Клімянка (быў камісарам партызанскай брыгады імя М.І.Калініна).

НІУКІ — пасёлак у Новаялчанскім сельсовета, за 37 км на юго-восток ад Брагіна, 5 км ад чыг. ст. Ёлча (на лініі Оўруч—Палтава), 156 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. 1 гаспадарка, 1 жыхар (2004 г.). Засн. ў пач. 1920х г. перасяленцамі з суседніх вёсак на б. памешчыцкіх землях. У 1931 г. арганізаваны калгас. У Великую Отечественную войну ў баях за вызваленне пасёлка 28.9.1943 г. вызначыліся нач. штаба кавалер. палка капітан А. В. Красікаў, санінструктар І.М.Пятлюк, радавы Р.Ф.Нагорны (ім прысвоена званне Героя Савецкага Саюза). У складзе саўгаса «Красное» (цэнтр — д. Красное). Будынкі драўляныя.

НОВАЯ ГРЭБЛЯ вёска ў Хра кавіцкім сельсовета, за 14 км на юго-восток ад Брагіна, 43 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 133 км ад Гомеля; на Пд і 3 пойма р. Брагінка. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Хойнікі. 15 гаспадарак, 44 жыхары (2004 г.). Вядома з XIX века як вёска ў Савіцкай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии Паводле перапісу 1897 г. 13 двароў, 97 жыхароў. У 1908 г. 17 двароў, 128 жыхароў. У 1930 г. 24 двары, 143 жыхары, 224 га зямлі. У 1931 г. арганізаваны калгас «Новая грэбля», працавала кузня. У Великую Отечественную войну на франтах і ў партызанскай барацьбе загінулі 90 землякоў, у памяць аб якіх у 1967 г. пастаўлены абеліск. Паводле перапісу 1959 г. 194 жыхары. У складзе калгаса імя ДЕРЕВНЯІ.Чапаева (цэнтр — деревня Старыя Хракавічы). Планіровачна складаецца з кароткай прамалінейнай вуліцы, блізкай да мерыдыянальнай арыентацыі. Забудова драўляная сядзібнага тыпу.

НОВАЯ ЁЛЧА вёска ў Новаялчанскім сельсовета, за 41 км на юго-восток ад Брагіна, 2 км ад чыг. ст. Ёлча (на лініі Оўруч—Палтава), 170 км ад Гомеля. Побач аўтадарога Камарын—Брагін. 78 гаспадарак, 119 жыхароў (2004 г.). Вядома з XIX века як сяло ў Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии У 1850 г. 82 двары, 221 жыхар, уладанне Прозара. Пад 1879 г. пазначана як селение ў Ялчанскім царк. прыходзе. У 1885 г. 333 жыхары. У сядзібе Ёлча дзейнічалі вінакурня, патачны зд і паравы млын. Цэнтр Ялчанскай воласці, у склад якой у 1890 г. ўваходзіла 36 сяленняў. Паводле перапісу 1897 г. 85 двароў, 526 жыхароў, нар. вучылішча, хлебозапасный магазін, лаўка, карчма. У 1908 г. 97 двароў, 549 жыхароў. 3 8.12.1926 г. цэнтр Ялчанскага, з 29.10.1964 г. Новаялчанскага сельсовета Комаринского, з 25.12.1962 г. Брагінскага районаў Гомельскай (да 26.7.1930 г.) акругі, з 20.2.1938 г. Палескай, з 8.1.1954 г. Гомельскай абл. У 1920х г. пачалі дзейнічаць школа і кааператыў. У 1930 г. арганізаваны калгас «Серп і молат», працаваў вятрак. У Великую Отечественную войну немецкие фашысты ў 1942 г. загубілі 17 жыхароў (пахаваны ў магіле ахвяр фашызму на паўд.ўсх. ускраіне), а ў верасні 1943 г. часткова спалілі вёску. У ноч на 23.9.1943 г. часці 15га стралк. Корпуса 13й арміі Цэнтр. фронту вызвалілі вёску. Паводле перапісу 1959 г. 578 жыхароў. У складзе саўгаса «Красное» (цэнтр — д. Красное). Размешчаны камбінат быт. абслугоўвання, лясніцтва, пачатковая школа, клуб, библиотека, амбулаторыя, отделение сувязі, магазін. Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы, арыентаванай з ПдЗ на северо-восток, да якой з Пн пад прамым вуглом далучаецца прамалінейная вуліца, перакрыжаваная чыгункай. Забудова драўляная сядзібнага тыпу. У склад Новаялчанскага сельсовета да 1962 г. ўваходзіла деревня Прудавіца (не існуе).

НОВЫ МАКРЭЦ вёска ў Малейкаўскім сельсовета, за 9 км на У ад Брагіна, 37 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 120 км ад Гомеля. Побач аўтадарога Брагін—Лоеў. 20 гаспадарак, 31 жыхар (2004 г.). Вядома з XIX века як вёска ў Ручаёўскай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии У канцы XIX века дзейнічала школа граматы. 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Новамакрыцкага сельсовета Лоеўскага, з 4.8.1929 г. Брагінскага районаў Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай акруг. У 1930 г. 62 двары, 321 жыхар. У 1931 г. арганізаваны калгас. Паводле перапісу 1959 г. 364 жыхары. У складзе калгаса «Пераможнік» (цэнтр — деревня Малейкі). Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы, арыентаванай з ПдЗ на северо-восток, да якой з 3 далучаюцца 2 кароткія прамалінейныя вуліцы. Жылыя дамы драўляныя сядзібнага тыпу.

НОВЫ СЦЕПАНОЎ вёска ў Хракавіцкім сельсовета, за 32 км на Пд ад Брагіна, 61 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 149 км ад Гомеля, на тэр. Палескага радыяцыйнаэкалагічнага запаведніка. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (13 семей) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Засн. ў пач. 1920х г. у выніку падзелу деревня Сцепаноў на вёскі Стары Сцепаноў і Новы Сцепаноў. У 1920я г. пачала дзейнічаць школа. У 1931 г. арганізаваны калгас. У 1940 г. 53 двары, 230 жыхароў. У Великую Отечественную войну ў маі 1943 г. немецкие фашысты поўнасцю спалілі вёску і загубілі 41 жыхара. Паводле перапісу 1959 г. 132 жыхары. Уваходзіла ў саўгас «Савічы» (цэнтр — деревня Савічы). Планіровачна складаецца з крывалінейнай вуліцы, блізкай да широтной арыентацыі. Забудова рэдкая, драўляная, сядзібнага тыпу.

НОВЫ ШЛЯХ пасёлак у Вуглоўскім сельсовета, за 10 км на Пн ад Брагіна, 32 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 121 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Брагін—Хойнікі. 32 гаспадаркі, 77 жыхароў (2004 г.). Засн. ў пач. 20 ст. перасяленцамі з суседніх вёсак. Наиболее хутка пасёлак рос у 1920я г. У 1930 г. 27 двароў. У 1931 г. арганізаваны калгас. Паводле перапісу 1959 г. 212 жыхароў. У складзе калгаса «Парыжская Камуна» (цэнтр — деревня Шкураты). Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы, блізкай да мерыдыянальнай арыентацыі, да цэнтра якой з 3 далучаецца кароткая прамалінейная вуліца. Забудова двухбаковая, драўляная, сядзібнага тыпу.

НОВЫЯ ЛЯДЫ вёска ў Новаялчанскім сельсовета, за 41 км на юго-восток ад Брагіна, 4 км ад чыг. ст. Ёлча (на лініі Оўруч—Палтава), 160 км ад Гомеля; на Пд чыгунка. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары ў 1986 г. пераселены ў чыстыя месцы. Засн. ў пач. 1920х г. у выніку падзелу деревня Ляды на Старыя Ляды і Новыя Ляды. У 1929 г. арганізаваны калгас. Паводле перапісу 1959 г. 105 жыхароў. Уваходзіла ў склад саўгаса «Красное» (цэнтр — д. Красное). Забудова драўляная сядзібнага тыпу.

НОВЫЯ ХРАКАВІЧЫ вёска ў Хракавіцкім сельсовета, за 16 км на юго-восток ад Брагіна, 43 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель). Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. 40 гаспадарак, 65 жыхароў (2004 г.). Засн. ў 2-й половине XIX века, калі перасяленцы з деревня Храковічы заснавалі тут селение Новыя Хракавічы, а сяло Хракавічы стала названа Старыя Хракавічы. Паводле перапісу 1897 г. 63 двары, 347 жыхароў. У 1908 г. 382 жыхары, у Савіцкай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии У 1930 г. 105 двароў, 473 жыхары. У 1931 г. арганізаваны калгас «Дняпровец», працавалі вятрак і кузня. Паводле перапісу 1959 г. 412 жыхароў. У складзе калгаса імя ДЕРЕВНЯІ.Чапаева (цэнтр — деревня Жураўлёва Рудня). Планіровачна складаецца з блізкай да широтной, амаль прамалінейнай вуліцы з завулкамі, забудаванай двухбакова драўлянымі сял. сядзібамі.

НУДЗІЧЫ — вёска ў Спярыжскім сельсовета, за 11 км на юго-запад ад Брагіна, 28 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 130 км ад Гомеля, на тэр. Палескага радыяцыйнаэкалагічнага запаведніка. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (121 сям'я) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Па пісьмовых крыніцах вядома з XVI века як вёска ва ўладанні кн. Вішнявецкіх, у 2-й половине XVII века перайшла да Канецпольскіх. Пасля 2-го падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.) у складзе Рас. імперыі. У 1850 г. 22 двары, 167 жыхароў. Паводле перапісу 1897 г. 42 двары, 295 жыхароў, капліца, вятрак, у Брагінскай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии У 1908 г. 52 двары, 355 жыхароў. У 1930 г. 70 двароў, 408 жыхароў. У 1931 г. арганізаваны калгас імя К.Маркса, працавалі вятрак і кузня. Паводле перапісу 1959 г. 514 жыхароў. Уваходзіла ў склад калгаса імя М.І.Калініна (цэнтр — деревня Глухавічы). Планіровачна складаецца з 2 (адна працяглая, другая кароткая) прамалінейных вуліц мерыдыянальнай арыентацыі, да якіх на Пд далучаецца крыху выгнутая шыротная вуліца. Забудова драўляная сядзібнага тыпу. Побач радовішчы торфу.

ПАЖАРКІ — вёска ў Брагінскім райсавеце, за 7 км на Пн ад Брагіна, 35 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 120 км ад Гомеля. Побач аўтадарога Брагін—Хойнікі. 4 гаспадаркі, 6 жыхароў (2004 г.). Выяўлены археолагамі курганны могільнік 10—12 ст. (2 км на 3 ад вёскі) сведчыць пра заселение тутэйшых месц з глыбокай старажытнасці. Па пісьмовых крыніцах вядома з XIX века як вёска ў Брагінскай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии В 1850 году 8 двароў. Пад 1879 г. пазначана ў ліку сяленняў Мікуліцкага царк. прыхода. Паводле перапісу 1897 г. 27 двароў, 191 жыхар. У 1908 г. 29 двароў, 247 жыхароў. У 1931 г. 35 двароў. У 1932 г. арганізаваны калгас. Паводле перапісу 1959 г. 199 жыхароў. У складзе калгаса «Шлях да камунізму» (цэнтр — деревня Сабалі). Планіровачна складаецца з короткой прамалінейнай вуліцы, блізкай да мерыдыянальнай арыентацыі. Забудавана рэдка драўлянымі сядзібамі.

ПАСЕКА — вёска ў Камарынскім пасялковым Савеце, за 66 км на юго-восток ад Брагіна, 21 км ад чыг. ст. Ёлча (на лініі Оўруч—Палтава), 182 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (15 семей) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Вядома з XIX века як фальварак у Ялчанскай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии Паводле перапісу 1897 г. 4 двары, 38 жыхароў. У 1931 г. арганізаваны калгас. Паводле перапісу 1959 г. 93 жыхары. Уваходзіла ў склад саўгаса «Камарынскі» (цэнтр — г.п. Камарын). Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы мерыдыянальнай арыентацыі, якая на Пн далучаецца да цэнтра прамалінейнай широтной вуліцы. Забудова драўляная сядзібнага тыпу.

ПАСУДАВА — вёска, чыг. станцыя (на лініі Оўруч—Палтава), у Камарынскм пасялковым Савеце, за 45 км на Пд ад Брагіна, 164 км ад Гомеля, на тэр. Палескага радыяцыйнаэкалагічнага запаведніка; 1 км ад дзярж. мяжы з Украінай. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын— Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (73 сям'і) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Выяўленае археолагамі гарадзішча ранняга жалезнага веку (мясц. назва Гарадок, 3—4 км на Пн ад вёскі, ва ўрочышчы Куркова) сведчыць пра заселение тутэйшых мясцін з глыбокай старажытнасці. Па пісьмовых крыніцах вядона з XVIII века Пасля 2-го Падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.) у складзе Рас. імперыі. У 1811 г. 2 вёскі — Пасудава Верхнія і Пасудава Ніжнія, якія пазней аб'ядналіся, уладанне Ракіцкіх. У 1850 г. ўладанне Навікоўскага. Пад 1879 г. пазначана як селение ў Чакалавіцкім царк. прыходзе. Паводле перапісу 1897 г. 51 двор, 315 жыхароў, у Савіцкай •оласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии; побач знаходзіліся 2 аднайменныя фальваркі. У 1908 г. 79 двароў, 421 жыхар. 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Пасудаўскага сельсовета Комаринского района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай акруг. Дзейнічала пачатковая школа. Пасля пабудовы ў 1927 г. чыгункі Чарнігаў—Оўруч пачала працаваць чыг. станцыя. У 1930 г. арганізаваны калгас «Дзень калектывізацыі», меліся 2 ■етракі і кузня. У Великую Отечественную войну ў баі за вёску ў 1943 г. вызначыліся камандзір кулямётнага разліку Е.Сіхімаў, наводчык гарматы А.Г.Казлоў і камандзір отделение І.А.Юсупаў (ім прысвоена званне Героя Савецкага Саюза). Паводле перапісу 1959 г. 642 жыхары. Уваходзіла ў склад саўгаса «Пасудава» (цэнтр — деревня Залессе). Планіровачна складаецца з крыху выгнутай працяглай вуліцы, блізкай да мерыдыянальнай арыентацыі, на У ад якой праходзіць такой жа арыентацыі меншая па памеры вуліца. Забудова драўляная сядзібнага тыпу.

ПЕРАНОСЫ — вёска ў Малажынскім сельсовета, за 11 км на юго-восток ад Брагіна, 39 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы— Гомель), 130 км ад Гомеля; на Пн сетка меліярацыйных каналаў. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. 39 гаспадарак, 87 жыхароў (2004 г.). Вядома з пач. XIX века як вёска ў Брагінскай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии У 1850 г. 20 двароў. Пад 1879 г. пазначана як селение ў Брагінсялецкім царк. прыходзе. Паводле перапісу 1897 г. 41 двор, 300 жыхароў, хлебозапасный магазін. У 1908 г. 54 двары, 376 жыхароў. 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Пераноснага сельсовета Брагінскага района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай акруг. У 1930 г. 75 двароў, 456 жыхароў. В 1930 году арганізаваны калгас «Чырвоны партызан», працавалі вятрак (з 1929 г.) і кузня. Паводле перапісу 1959 г. 399 жыхароў. У складзе калгаса «XVII партз'езд» (цэнтр — деревня Крыўча). Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы, арыентаванай з ПдУ на северо-запад. Забудавана няшчыльна драўлянымі сял. сядзібамі. ПЕРАСЯЦІНЕЦ вёска ў Хракавіцкім сельсовета, за 33 км на юго-запад ад Брагіна, 61 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 150 км ад Гомеля, на тэр. Палескага радыяцыйнаэкалагічнага запаведніка; на 3 меліярацыйныя каналы. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын— Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (29 семей) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Вядома з XIX века як вёска ў Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии У 1850 г. 13 двароў, 68 жыхароў уладанне Прозара. 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Перасяцінецкага сельсовета Комаринского района Гомельскай акругі. У 1930 г. арганізаваны калгас імя У.ГЛеніна, працавалі кузня і ваўначоска. У 1940 г. 60 двароў, 240 жыхароў. У Великую Отечественную войну ў маі 1943 г. немецкие фашысты поўнасцю спалілі вёску і загубілі 4 жыхары. Паводле перапісу 1959 г. 184 жыхары. Уваходзіла ў склад саўгаса «Савічы» (цэнтр — деревня Савічы). Планіровачна складаецца з 2 прамалінейных кароткіх вуліц, арыентаваных з ПдУ на северо-запад і злучаных завулкам. Забудова драўляная, рэдкая, сядзібнага тыпу. Радзіма Героя Сац. Працы Г.С.Сарокінай. ПЕТРЫЦКАЕ вёска ў Малейкаўскім сельсовета, за 17 км на северо-восток ад Брагіна, 43 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 114 км ад Гомеля. Побач аўтадарога, якая звязвае Брагін з дарогай Лоеў—Рэчыца. 68 гаспадарак, 117 жыхароў (2004 г.). Па пісьмовых крыніцах вядома з XVIII века як вёска ў Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии Пасля 2-го падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.) у складзе Рас. імперыі. У 1811 г. ўладанне Ракіцкіх. У 1834 г. 42 двары. У 1850 г. 50 двароў, 388 жыхароў. Пад 1879 г. пазначана як селение ў Ручаёўскім царк. прыходзе. У1885 г. 75 двароў 503 жыхары. Паводле перапісу 1897 г. 106 двароў, 666 жыхароў, царкоўнапрыходская школа, хлебозапасный магазін, карчма. У 1908 г. 115 двароў, 749 жыхароў, у Ручаёўскай воласці. 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Петрыцкага сельсовета Лоеўскага, з 4.8.1927 г. Брагінскага районаў Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай акруг. У 1930 г. 149 двароў, 859 жыхароў, 1182 га зямлі. У 1931 г. арганізаваны калгас імя А.Р.Чарвякова, працавалі вятрак (з 1920 г.), паравы млын (з 1928 г.), кузня і ваўначоска. У 1940 г. 176 двароў. У Великую Отечественную войну ў ліпені 1943 г. немецкие фашысты спалілі 158 двароў і загубілі 6 жыхароў. Пры вызваленні ў кастрычніку 1943 г. вёскі і наваколля загінулі 36 воінаў 81 й стралк. дывізіі 89га стралк. корпуса 61й арміі (пахаваны ў брацкай магіле ў цэнтры вёскі). Паводле перапісу 1959 г. 752 жыхары. У складзе калгаса імя Э.Тэльмана (цэнтр — деревня Тэльман). Размешчаны лясніцтва, фельч.акушэрскі пункт. Планіровачна складаецца з прамалінейнай широтной вуліцы, якая на У далучаецца да кароткай вуліцы блізкай да мерыдыянальнай арыентацыі. Забудова драўляная сядзібнага тыпу. Радзіма бел. пісьменнікаў Міколы Ракітнага (сапр. М.І.Новікаў) і У.М.Верамейчыка. ПЕЦЬКАЎШЧЫНА вёска ў Спярыжскім сельсовета, за 12 км на Пд ад Брагіна, 41 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 131 км ад Гомеля, на У у пойме р. Брагінка. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (32 сям'і) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Вядома з пач. 20 ст. як хутар у Брагінскай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии У 1906 г. 14 двароў, 108 жыхароў. У 1930 г. 23 двары, 257 жыхароў. У 1931 г. арганізаваны калгас. У 1940 г. 27 двароў. У Великую Отечественную войну ў маі 1943 г. немецкие фашысты спалілі 21 двор. Паводле перапісу 1959 г. 108 жыхароў. Уваходзіла ў склад калгаса «Запаветы Леніна» (цэнтр — деревня Ясяні). Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы, арыентаванай з ПдУ на северо-запад. Забудавана драўлянымі сял. сядзібамі. ПЕЧЫ — пасёлак у Астраглядаўскім сельсовета, за 17 км на юго-запад ад Брагіна, 24 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 136 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной потым аўтадарозе Камарын—Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (31 сям'я) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Засн. ў пач. 1920х г. перасяленцамі з суседніх вёсак на б. памешчыцкіх землях. У 1930 г. 25 двароў, 106 жыхароў. У 1931 г. арганізаваны калгас. Паводле перапісу 1959 г. 153 жыхары. Уваходзіў у склад саўгаса «Астрагляды» (цэнтр — «.Астрагляды). Планіровачна складаецна з кароткай прамалінейнай мерыдыяшальнай вуліцы. Забудавана драўлянымі сял. Сядзібамі.

ПІРКІ — вёска ў Хракавіцкім сельсовета, за 32 км на Пд ад Брагіна, 13 км ад чыг. ст. Ёлча (на лініі Оўруч—Палтава), 147 км ад Гомеля, на тэр. Палескага радыяцыйвэкалагічнага запаведніка. Побач аўіадарога Камарын—Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (476 семей) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. На пісьмовых крыніцах вядома з 18 СЕ. як вёска ў Рэчыцкім падеревня Мінскага жаяводства. Пасля 2-го падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.) у складзе Рас. імперыі. У 1811 г. сяло ва ўладанні Іакіцкіх. У 1850 г. 50 двароў, 343 жыхара, уладанне Прозара. Паводле перапісу 1897 г. 79 двароў, 496 жыхароў, хлебазашкны магазін, школа граматы. У 1908 с 120 двароў, 703 жыхары, у Савіцкай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии 3 &12.1926 г. да 1987 г. цэнтр Піркаўскага сельсовета Комаринского, з 25.12.1962 г. Врагінскага районаў Рэчыцкай, з 9.6.1927 Гомельскай (да 26.7.1930 г.) акруг, з .1938 г. Палескай, з 8.1.1954 г. Госкай абл. У 1920я г. дзейнічалі ола і аддзяленне спажывецкай ерацыі. У 1930 г. арганізаваны кал«Чырвоны будаўнік», працавалі кузвятрак. У 1940 г. 196 двароў. У Великую Отечественную войну ў красавіку 1943 г. партызаны разграмілі створаны акупантамі ў вёсцы гарнізон. Карнікі ў маі 1943 г. загубілі 12 жыхароў (пахаваны ў магіле ахвяр фашызму на зах. ускраіне), а ў лістападзе 1943 г. спалілі 93 двары. У баях за вызваленне вёскі ў верасні— кастрычніку 1943 г. загінулі 123 воіны 89га і 9га гвардз. стралк. карпусоў 61й арміі, а таксама 37 партызан атрада імя М.М.Кацюбінскага (пахаваны ў брацкай магіле ў цэнтры вёскі). Сярод пахаваных Героі Савецкага Саюза С.К.Галавашчанка і ДЕРЕВНЯФ.Загайнаў. Паводле перапісу 1959 г. 552 жыхары. Была цэнтрам саўгаса «Піркі». Размяшчаліся камбінат быт. абслугоўвання, библиотека, дзіцячыя яслі, фельч.акушэрскі пункт, отделение сувязі, сталовая. Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы, бдізкай да широтной арыентацыі, якая на У далучаецца да мерыдыянальнай вуліцы. Забудова драўляная сядзібнага тыпу.

ПРОСМЫЧЫ — вёска ў Хракавіцкім сельсовета, за 15 км на Пд ад Брагіна, 45 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 134 км ад Гомеля, на р. Брагінка. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. 58 гаспадарак, 132 жыхары (2004 г.). Вядома з XIX века як вёска ў Савіцкай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии Па рэвізскіх матэрыялах 1850 г. 218 жыхароў. Пад 1879 г. пазначана як селение ў Хракавіцкім царк. прыходзе. Паводле перапісу 1897 г. 64 двары, 360 жыхароў, школа граматы. У 1908 г. 85 двароў, 551 жыхар. 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Просмыцкага сельсовета Брагінскага района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай акруг. В 1930 году арганізаваны калгас імя ДЕРЕВНЯІ.Чапаева, працавалі 2 ветракі (адзін з 1913 г.). Паводле перапісу 1959 г. 517 жыхароў. У складзе саўгаса «Савічы» (цэнтр — деревня Савічы). Ёсць библиотека. Планіровачна складаецца з крывалінейнай вуліцы, арыентаванай з ПдУ на северо-запад (уздоўж ракі), забудаванай драўлянымі сял. сядзібамі.

ПРЫСТАНСКАЕ вёска ў Камарынскім пасялковым Савеце, за 36 км на Пд ад Брагіна, 11 км ад чыг. ст. Ёлча (на лініі Оўруч — Палтава), 153 км ад Гомеля, на тэр. Палескага радыяцыйнаэкалагічнага запаведніка. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (34 сям'і) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Засн. ў пач. 20 ст. перасяленцамі з суседніх вёсак. Наиболее інтэнсіўная забудова вялася ў 1920я г. У 1930 г. арганізаваны калгас. Паводле перапісу 1959 г. 213 жыхароў. Уваходзіла ў склад саўгаса «Пасудава» (цэнтр — деревня Залессе). Планіровачна складаецца з кароткай прамалінейнай вуліцы, да якой з Пн далучаецца кароткая вуліца з завулкам. Забудова драўляная сядзібнага тыпу.

ПУЧЫН — вёска ў Хракавіцкім сельсовета, за 19 км на Пд ад Брагіна, 47 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 138 км ад Гомеля, на тэр. Палескага радыяцыйнаэкалагічнага запаведніка; на аўтадарозе Камарын—Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (143 сям'і) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Па пісьмовых крыніцах вядома з XVIII века як вёска ў Рэчыцкім падеревня Мінскага ваяводства. Пасля 2-го падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.) у складзе Рас. імперыі. У 1811 г. ўладанне Ракіцкіх. У 1850 г. 29 двароў. Паводле перапісу 1897 г. 75 двароў, 384 жыхары, капліца і сядзіба (2 двары, 17 жыхароў), у Савіцкай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии У 1908 г. 113 двароў, 536 жыхароў. 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Пучынскага сельсовета Брагінскага района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай акруг. 1920-х годов дзейнічала школа. У 1930 г. арганізаваны калгас «Чырвоны сцяг», працавалі вятрак (з 1909 г.) і кузня. У Великую Отечественную войну на франтах і ў партызанскай барацьбе загінулі 68 землякоў, у памяць аб якіх у 1980 г. пастаўлены абеліск. Паводле перапісу 1959 г. 588 жыхароў. Уваходзіла ў склад саўгаса «Слабодскі» (цэнтр — деревня Выграбная Слабада). Планіровачна складаецца з крывалінейнай вуліцы, блізкай да широтной арыентацыі, да цэнтра якой далучаюцца з Пн тры кароткія, шчыльна паміж сабой пастаўленыя мерыдыянальныя вуліцы. Забудова двухбаковая, драўляная, сядзібнага тыпу.

РАФАЛАЎ — вёска ў Спярыжскім сельсовета, за 9 км на юго-запад ад Брагіна, 26 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—• Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 128 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (34 сям'і) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Вядома з XIX века як хутар у Брагінскай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии 3 1873 г. большасць зямель была ў валоданні купца 1й гільдыі Канапліна. У 1908 г. 9 двароў, 70 жыхароў. У 1930 г. 16 двароў, 110 жыхароў. У 1930 г. арганізаваны калгас «Пралетарскі шлях», працавалі вятрак і кузня. Паводле перапісу 1959 г. 141 жыхар. Уваходзіла ў склад калгаса імя М.І.Калініна (цэнтр — деревня Глухавічы). Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы, блізкай да мерьдыянальнай арыентацыі, забудаванай драўлянымі сял. сядзібамі.

РАФАЛАЎ — пасёлак у Спярыжскім сельсовета, за 8 км на юго-запад ад Брагіна, 25 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы— Гомель), 129 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (16 семей) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Засн. ў пач. 1920х г. перасяленцамі з суседніх вёсак на б. памешчыцкіх зем лях. У 1931 г. арганізаваны калгас. Паводле перапісу 1959 г. 116 двароў. Уваходзіў у склад калгаса імя М.І.Калініна (цэнтр — деревня Глухавічы). Планіровачна складаецца з кароткай прамалінейнай вуліцы широтной арыентацыі, забудаванай драўлянымі сял. сядзібамі.

РЫЖКАУ — вёска ў Мікуліцкім сельсовета, за 17 км на северо-запад ад Брагіна, 23 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 134 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Брагін—Хойнікі. 75 гаспадарак, 177 жыхароў (2004 г.). Вядома з XIX века як вёска ў Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии В 1850 году 12 двароў, 111 жыхароў. Пад 1879 г. пазначана як селение ў Мікуліцкім царк. прыходзе. Паводле перапісу 1897 г. 39 двароў, 263 жыхары, капліца, школа граматы, вятрак. У 1908 г. 81 двор, 431 жыхар, у Мікуліцкай воласці. 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Рыжкаўскага сельсовета Брагінскага района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай акруг. У 1931 г. 97 двароў, 555 жыхароў. У 1931 г. створаны калгас «Беларусь», працавала кузня. Паводле перапісу 1959 г. 570 жыхароў. У складзе калгаса «Чырвоны Кастрычнік» (цэнтр — деревня Мікулічы). Ёсць клуб. Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы, блізкай да мерыдыянальнай арыентацыі, да якой з У далучаецца кароткая прамалінейная вуліца з завулкам. Забудова драўляная сядзібнага тыпу.

РЫТАЎ — вёска ў Малажынскім сельсовета, за 22 км на юго-восток ад Брагіна, 48 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 139 ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. 35 гаспадарак, 91 жыхар (2004 г.). Па пісьмовых крыніцах вядома з XVII века як селение ў Рэчыцкім падеревня Мінскага ваяводства. У інвентары Гомельскага староства 1640-х годов пазначана як сяло Рытавічы. Пасля 2-го падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.) у складзе Рас. імперыі. Наиболее актыўна забудоўвалася ў 1920я г. У 1930 г. 38 двароў, 200 жыхароў, 469 га зямлі. У 1931 г. арганізаваны калгас. У 1940 г. 46 двароў. У Великую Отечественную войну немецкие фашысты ў верасні 1943 г. поўнасцю спалілі вёску. Паводле перапісу 1959 г. 239 жыхароў. У складзе калгаса «Першамайск» (цэнтр — деревня Малажын). Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы, блізкай да мерыдыянальнай арыентацыі, да якой з У пад прамым вуглом далучаюцца 2 кароткія, паралельныя паміж сабой вуліцы. Забудова драўляная сядзібнага тыпу.

САБАЛІ — вёска ў Брагінскім райсавеце, за 6 км на 3 ад Брагіна, 34 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 136 км ад Гомеля; на У меліярацыйны канал. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарогах, якія адыходзяць ад Брагіна. 43 гаспадаркі, 79 жыхароў (2004 г.). Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения 224 сям'і пераселены ў чыстыя месцы. Вядома з XIX века як вёска ў Брагінскай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии У 1850 г. 23 двары, 187 жыхароў, уладанне графіні Ракіцкай. Пад 1879 г. пазначана як селение ў Брагінскім царк. прыходзе. Паводле перапісу 1897 г. 60 двароў, 410 жыхароў, школа граматы, 2 ветракі, кузня, карчма. У 1908 г. 77 двароў, 483 жыхары. 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Сабалёўскага сельсовета Брагінскага района Рэчыцкай акругі. У 1930 г. 90 двароў, 469 жыхароў. В 1931 году арганізаваны калгас «Кастрычнік», працавалі цагельня (з 1930 г.), 2 ветракі, кузня. У Великую Отечественную войну на франтах і ў партызанскай барацьбе загінулі 73 землякі, у памяць аб якіх у 1967 г. ў скверы, каля школы, пастаўлены абеліск. Паводле перапісу 1959 г. 737 жыхароў. У 1962 г. да вёскі далучаны п. Пуцілавік. Цэнтр калгаса «Шлях да камунізму». Размешчаны лесапільня, млын, швейная мастерская, сярэдняя школа, Дом культуры, библиотека, дзіцячыя яслісад, фельч.акушэрскі пункт, вет. участак, отделение сувязі, 3 магазіны. Планіровачна складаецца з працяглай прамалінейнай вуліцы мерыдыянальнай арыентацыі, паралельна да якой на У праходзіць кароткая прамалінейная вуліца. Забудова драўляная сядзібнага тыпу. Радзіма бел. пісьменніка Р.К.Сабаленкі, яго імем названа вуліца ў Брагіне. Паблізу ёсць радовішчы гліны.

САВІЧЫ — вёска ў Хракавіцкім сельсовета, за 22 км на Пд ад Брагіна, 22 км ад чыг. ст. Ёлча (на лініі Оўруч—Палтава), 152 км ад Гомеля, на 3 мяжуе з Палескім радыяцыйнаэкалагічным запаведнікам; на аўтадарозе Камарын—Брагін. 50 гаспадарак, 86 жыхароў (2004 г.). Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения 373 сям'і пераселены ў чыстыя месцы. Выяўленае археолагамі гарадзішча ранняга жалезнага веку (мясц. назва Гарадзец, 1 км на У ад вёскі, ва ўрочышчы Салавіца) сведчыць пра заселение гэтых мясцін з глыбокай старажытнасці. Па пісьмовых крыніцах вядома з XVI века як вёска ў Каралеўстве Польскім. Пасля 2-го падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.). у складзе Рас. імперыі. У 1811 г. пазначана як вёска ў Рэчыцкім падеревня, памешчыцкая ўласнасць. У 1850 г. 66 двароў. У 1885 г. 94 двары, 580 жыхароў, побач сядзіба з вінакурняй. Цэнтр Савіцкай воласці, у якую ў 1885 г. уваходзілі 18 сяленняў з 824 дварамі. Тысячы дзесяцін зямельных угоддзяў у вёсцы і яе ваколіцах належалі двараніну Прозару. Паводле перапісу 1897 г. 127 двароў, 812 жыхароў, капліца, нар. вучылішча, хлебозапасный магазін, яўрэйскі малітоўны дом, 2 лаўкі, карчма; на сядзібе 3 двары, 41 жыхар. У 1908 г. 175 двароў, 874 жыхары. У 1930 г. арганізаваны калгас «Савічы», працавалі 2 ветракі (1905, 1909 гг.), крупарушка, стальмашня, паравы млын (1918 г.), кузня, ваўначоска. У Великую Отечественную войну дзейнічала подпольная группа, якую ўзначальвалі С.І. і Ф.І. Філіпенкі. Вясной 1942 г. падпольшчыкі разам з партызанамі разграмілі варожы гарнізон, маслазавод і знішчылі будынак валасной управы. Карнікі расстралялі і спалілі 33 жыхары (пахаваны ў магіле ахвяр фашызму ў цэнтры вёскі). Побач з брацкай магілай пахаваны 11 воінаў і 8 партызан атрада імя Р.І.Катоўскага, якія загінулі ў баях за вызваленне вёскі. Паводле перапісу 1959 г. 1305 жыхароў; побач быў Двор Савічы (345 жыхароў). Цэнтр саўгаса «Савічы». Размешчаны камбінат быт. абслугоўвання, лясніцтва, лесапільня, млын, сярэдняя школа, Дом культуры, фельч.акушэрскі пункт, библиотека, отделение сувязі, сталовая, 3 магазіны. Планіровачна складаецца з 2 частак, падзеленых дарогай: зах. (крыху скрыўленая вуліца, арыентаваная з ПдУ на северо-запад, да якой з 3 далучаецца прамалінейная вуліца і на Пн ад яе, паралельна да асноўнай, праходзіць кароткая прамалінейная вуліца) і ўсх. (выгнутая вуліца мерыдыянальнай арыентацыі). Забудова двухбаковая, драўляная, сядзібнага тыпу.

САДОВЫ — пасёлак у Чамярыскім сельсовета, за 12 км на юго-восток ад Брагіна, 40 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 131 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. 14 гаспадарак, 24 жыхары (2004 г.). Засн. ў канцы XIX века, калі тут быў хутар і з 1898 г. працаваў вятрак. У пач. 1920х г. сюды актыўна перасяляліся з суседніх вёсак. У 1930 г. 21 двор, 122 жыхары, 170 га зямлі. У 1930 г. арганізаваны калгас «Садовы», працавалі 2 ветракі і кузня. Паводле перапісу 1959 г. 183 жыхары. У складзе калгаса «Світанне» (цэнтр — деревня Чамярысы). Планіровачна складаецца з амаль прамалінейнай вуліцы, блізкай да широтной арыентацыі. Забудова драўляная сядзібнага тыпу.

СКАРОДНАЕ вёска ў Камарынскім пасялковым Савеце, за 71 км на Пд ад Брагіна, 25 км ад чыг. ст. Пасудава (на лініі Оўруч—Палтава). Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (21 сям'я) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы, Засн ў пач. 20 ст. перасяленцамі з суседніх вёсак. У 1932 г. арганізаваўся калгас. Паводле перапісу 1959 г. 110 жыхароў. Уваходзіла ў склад калгаса «Чырвоная Украіна» (цэнтр — деревня Гдзень). Планіровачна складаецца з кароткай, амаль прамалінейнай вуліцы, блізкай да широтной арыентацыі. Забудова драўляная сядзібнага тыпу.

СПЯРЫЖЖА вёска ў Спярыжскім сельсовета, за 9 км на Пд ад Брагіна, 30 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 139 км ад Гомеля, на р. Брагінка. Побач аўтадарога Камарын—Хойнікі. 4 гаспадаркі, 8 жыхароў (2004 г.). Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения 125 семей у 1986 г. перасяліліся ў чыстыя месцы. Выяўленыя ў XIX века археалагічныя помнікі сведчаць пра дзейнасць чалавека ў гэтых мясцінах з глыбокай старажытнасці. Па пісьмовых крыніцах вядома з XVI века, калі вёска Спарыж у складзе Брагінскай воласці належала Вішнявецкім, а ў 2й палове XVII века перайшла да Канецпольскіх. Пасля 2-го падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.) у складзе Рас. імперыі. У 1850 г. 28 двароў. Пад 1879 г. пазначана як селение ў Брагінскім царк. прыходзе. Паводле перапісу 1897 г. 73 двары, 483 жыхары, капліца, школа граматы, 2 ветракі, лаўка, у Брагінскай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии У 1908 г. 88 двароў, 570 жыхароў. 3 8.12.1926 г. да 1987 г. цэнтр Спярыжскага сельсовета Брагінскага района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай (да 26.7.1930 г.) акруг, з 20.2.1938 г. Палескай, з 8.1.1954 г. Гомельскай абл. Дзейнічала школа. У 1930 г. арганізаваны калгас «Спярыжжа», працавалі кузня і ваўначоска. У Великую Отечественную войну на франтах і ў партызанскай барацьбе загінуў 91 зямляк; на ўшанаванне памяці ў 1970 г. пастаўлены помнік — скульптура жанчыны з пальмавай галінкай. Паводле перапісу 1959 г. 594 жыхары. У складзе калгаса «Запаветы Леніна» (цэнтр — деревня Ясяні). Планіровачна складаецца з кароткай прамалінейнай вуліцы, блізкай да мерыдыянальнай арыентацыі, да якой з У пад вострым вуглом далучаецца кароткая прамалінейная вуліца. На Пд адасоблена размешчана крыху выгнутая вуліца, арыентаваная з ПдУ на северо-запад. Забудова драўляная сядзібнага тыпу. Побач ёсць радовішчы торфу. У склад Спярыжскага саўгаса да 1938 г. ўваходзіў п. Рэпішча (не існуе).

СТАРАЯ ЁЛЧА вёска ў Новаялчанскім сельсовета, за 39 км на юго-восток ад Брагіна, 2 км ад чыг. ст. Ёлча (на лініі Оўруч—Палтава), 158 км ад Гомеля; на У і Пн возера Ялчанскае. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадаро зе Камарын—Брагін. 94 гаспадаркі, 185 жыхароў (2004 г.). Выяўленае археолагамі гарадзішча канца 1-го тысячагоддзя да н.э. — пачатку 1-го тысячагоддзя н.э. і болын позняга часу (ва ўрочышчы Гарадок) сведчыць пра заселение тутэйшых месц з глыбокай старажытнасці. Па пісьмовых крыніцах вядома з XVIII века Дзейнічала Міхайлаўская царква, у архівах якой захоўваліся метрычныя кнігі з 1755 г., евангеллі выдання 1773 і 1785 гг. Пасля 2-го падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.) у складзе Рас. імперыі, уладанне Ракіцкіх. У 1850 г. 38 двароў, уладанне Прозара. У 1885 г. 130 жыхароў, царква. Купец Сялюкоў меў у 1869 г. ў вёсцы і наваколлі 13 597 дзес. зямлі, паравы млын, 2 карчмы, 2 вадзяныя і 1 конны млыны. Паводле перапісу 1897 г. 54 двары, 218 жыхароў, школа граматы, царква; побач была сядзіба Ёлча (79 двароў, 46 жыхароў) і вінакурны зд. Дзейнічалі параходная прыстань і паромная пераправа. В 1908 году 369 жыхароў. 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Стараялчанскага сельсовета Комаринского района Рэчыцкай акругі. У 1929 г. арганізаваны калгас. У 1940 г. 150 двароў, 611 жыхароў. У Великую Отечественную войну ў верасні 1943 г. немецкие фашысты спалілі 50 двароў і загубілі 18 жыхароў. Вызвалена 23.9.1943 г. Паводле перапісу 1959 г. 334 жыхары. У 1962 г. да вёскі далучана деревня Прудавіца. У складзе саўгаса «Красное» (цэнтр — д. Красное). ПлаНіровачна складаецца з амаль прамалінейнай вуліцы, арыентаванай з ПдУ на северо-запад і перакрыжаванай каналам. На Пд да галоўнай далучаецца кароткая вуліца. Забудова драўляная сядзібнага тыпу.

СТАРЫ МАКРЭЦ вёска ў Малейкаўскім сельсовета, за 12 км на У ад Брагіна, 40 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 125 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Брагін—Лоеў. 7 гаспадарак, 10 жыхароў (2004 г.). Выяўленае археолагамі гарадзішча (за 400 м ад вёскі, на узвышшы сярод балот) сведчыць пра заселение тутэйшых месц з глыбокай старажытнасці. Па пісьмовых крыніцах вядома з XIX века як вёска ў Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии У 1850 г. 17 двароў. Паводле перапісу 1897 г. 33 двары, 190 жыхароў. У 1908 г. 39 двароў, 251 жыхар, у Ручаёўскай воласці. У 1929 г. арганізаваны калгас «Краіна Саветаў», працавалі 2 ветракі (з 1904 і 1907 г.), 2 кузні і ваўначоска. У 1930 г. 36 двароў, 217 жыхароў. У 1940 г. 57 двароў. У Великую Отечественную войну ў маі 1943 г. немецкие фашысты поўнасцю спалілі вёску і загубілі 16 жыхароў. Паводле перапісу 1959 г. 275 жыхароў. У складзе калгаса «Пераможнік» (цэнтр — деревня Малейкі). Фельч.акушэрскі пункт. Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы мерадыянальнай арыентацыі. Жылыя дамы драўляныя сядзібнага тыпу.

СТАРЫ СЦЕПАНОЎ вёска ў Хракавіцкім сельсовета, за 36 км на юго-запад ад Брагіна, 64 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 153 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын— Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (30 семей) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Вядома з XIX века як деревня Сцепаноў у Савіцкай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии У 1908 г. 105 двароў 726 жыхароў. У пач. 1920х г. деревня Сцепаноў падзялілася на 2 — Стары Сцепаноў і Новы Сцепаноў. 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Старасцепаноўскага і з 1938 г. да 12.11.1966 г. Сцепаноўскага сельсовета Комаринского района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай (да 26.7.1930 г.) акруг, з 20.2.1938 г. Палескай, з 8.1.1954 г. Гомельскай абл. У 1931 г. арганізаваны калгас «Камінтэрн», працавала кузня. Паводле перапісу 1959 г. 245 жыхароў. Уваходзіла ў склад саўгаса «Савічы» (цэнтр — деревня Савічы). Планіровачна складаецца з прамаліНейнай вуліцы, арыентаванай з ПдУ на северо-запад. Забудавана няшчыльна драўлянымі сял. сядзібамі.

СТАРЫЯ ЛЯДЫ вёска ў Новаялчанскім сельсовета, за 42 км на юго-восток ад Брагіна, 3 км ад чыг. ст. Ёлча (на лініі — Оўруч—Палтава), 161 км ад Гомеля; на У сетка меліярацыйных каналаў. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (15 семей) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Вядома з XIX века як вёска Ляды ў Савіцкай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии У 1908 г. 32 двары, 172 жыхары. У пач. 1920х г. деревня Ляды падзялілася на 2 — Старыя Ляды і Новыя Ляды. У 1930 г. арганізаваны калгас. У 1940 г. 29 двароў, 130 жыхароў. У Великую Отечественную войну ў верасні 1943 г. немецкие фашысты спалілі 26 двароў. Уваходзіла ў склад саўгаса «Красное» (цэнтр — д. Красное). Плавіровачна складаецца з кароткай прамалінейнай вуліцы, блізкай да мерыдыя/ вальнай арыентацыі. Забудавана аднабакова драўлянымі сял. сядзібамі.

СТАРЫЯ ХРАКАВІЧЫ вёска, цэнтр Хракавіцкага сельсовета, за 15 км на юго-восток ад Брагіна, 42 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 134 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па прасёлачвай, потым аўтадарозе Камарын— Брагін. 172 гаспадаркі, 490 жыхароў (2004 г.). Выяўленыя археолагамі гарадзішча (мясц. назва Гарадок) 7—3 ст. да н.э. (за 5км на 3 ад вёскі, ва ўрочышчы Хістына), 4 паселішчы позняга неаліту, бронзавагаі ранняга жалезнага веку (за 0,4—1 км ва У і ПдУ ад вёскі) сведчаць пра заселение тутэйшых мясцін з глыбокай старажытнасці. Па пісьмовых крыніцах , вядома з XVIII века як вёска Хракавічы ў Рэчыцкім падеревня Дзейнічала Мікалаеўская царква (захоўваліся метрычныя кнігі з 1745 г.). У 1776 г. замест састарэлай пабудавана новая драўляная царква. Пасля 2-го падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.) у складзе Рас. імперыі. Па рэвізскіх матэрыялах 1850 г. 334 жыхары, уладанне Юдзіцкіх. Апрача земляробства вяскоўцы займаліся сплавам лесу. У 1885 г. 79 двароў, 507 жыхароў. Цэнтр маёнтка, гаспадар якога Дзмішэвіч валодаў тут 433 дзес. зямлі. Пасля заснавання побач деревня Новыя Хракавічы сяло стала звацца Старыя Хракавічы. Паводле перапісу 1897 г. 125 двароў, 513 жыхароў, царква, нар. вучылішча, хлебозапасный магазін, карчма. У 1908 г. 164 двары, 949 жыхароў, у Савіцкай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии У 1920х гадах дзейнічалі школа, отделение спажывецкай кааперацыі. У 1930 г. арганізаваны 2 калгасы, працавалі кузня, цагельня (з 1930 г.), 5 ветракоў, 2 конныя крупарушкі. У Великую Отечественную войну немецкие фашысты стварылі ў вёсцы апорны пункт, які партызаны разграмілі. У баях за вызваленне вёскі ў кастрычніку 1943 г. загінулі 40 воінаў 9га гвардз. стралк. корпуса 61й арміі (пахаваны ў брацкай магіле ў скверы). На франтах і ў партызанскай барацьбе загінулі 106 землякоў, на ўшанаванне якіх у 1966 г. ўзведзены абеліск каля брацкай магілы. Паводле перапісу 1959 г. 812 жыхароў. 3 1987 г. цэнтр Хракавіцкага сельсовета. Цэнтр калгаса ДЕРЕВНЯІ.Чапаева. Размешчаны сярэдняя школа (новы мураваны будынак узведзены ў 1987 г.), отделение сувязі, библиотека, амбулаторыя, дзіцячы сад. Планіровачна складаецца з дугападобнай вуліцы з 2 завулкамі, арыентаванай з ПдЗ на северо-восток, да якой з Пд далучаюцца 2 прамалінейныя, паралельныя паміж сабой вуліцы, перакрыжаваныя кароткай широтной вуліцай. Забудова пераважна драўляная, двухбаковая, сядзібнага тыпу. У 1987—94 гг. пабудаваны мураваныя дамы на 80 кватэр, у якіх размясціліся перасяленцы з забруджаных радыяцыяй месц пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйна¬га загрязнения. Паблізу ёсць радовішчы гліны і торфу.

СТАРЫЯ ЮРКАВІЧЫ вёска ў Спярыжскім сельсовета, за 11 км на юго-восток ад Брагіна, 40 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 130 км ад Гомеля; на Пн сетка меліярацыйных каналаў. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Хойнікі. 24 гаспадаркі, 41 жыхар (2004 г.). Вядома з XIX века як вёска Юркавічы ў Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии Некаторы час існавалі 2 населеныя пункты: сяло Старыя Юркавічы і вёска Новыя Юркавічы (у 1862 г. 551 жыхар муж. полу, сядзіба памешчыка, 2 ветракі). У 1877 г. ў с. Старыя Юркавічы пабудавана царква, у деревня Новыя Юркавічы з 1880 г. дзейнічаў хлебозапасный магазін, з 1884 г. — нар. вучылішча (у 1889 г. 80 вучняў). У 1885 г. 274 двары, 1666 жыхароў, школа, царква, 5 ветракоў, лаўка. У 1890х г. деревня Новыя Юркавічы далучылася да сяла. Цэнтр воласці, у склад якой у 1890 г. ўваходзілі 10 сяленняў з агульнай колькасцю 1434 двары. Паводле перапісу 1897 г. 352 двары, царква, нар. вучылішча, 2 хлебозапасныйя магазіны, 3 лаўкі, карчма. У 1909 г. 3795 дзес. зямлі, дзейнічалі лячэбны пакой і вінная лаўка. У час акупацыі герм. войскамі ў снежні 1918 г. вяскоўцы забілі гетманскага валаснога галаву, абяззброілі атрад немецкие салдат і адправілі іх у Гомель. 3 8.12.1926 г. ў складзе БССР. У 1931 г. арганізаваны калгас. Паводле перапісу 1959 г. 294 жыхары. У складзе калгаса «XVIII партз'езд» (цэнтр — деревня Крыўча). Планіровачна складаецца з крыху выгнутай широтной вуліцы, забудаванай драўлянымі сял. сядзібамі.

СУВІДЫ — вёска ў Хракавіцкім сельсовета, за 25 км на Пд ад Брагіна, 16 км ад чыг. ст. Ёлча (на лініі Оўруч—Палтава), 143 км ад Гомеля. Побач аўтадарога Камарын—Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (83 сям'і) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Па пісьмовых крыніцах вядома з XVI века як вёска ў валоданні кн. Вішнявецкага, а ў 2й палове XVII века — Канецпольскіх. Пасля 2-го падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.) у складзе Рас. імперыі. У1811 г. уладанне Ракіцкіх. У 1850 г. 35 двароў, 201 жыхар. Пад 1879 г. пазначана ў ліку сяленняў Грушкаўскага царк. прыхода. Паводле перапісу 1897 г. 68 двароў, 382 жыхары, хлебозапасный магазін, карчма. У 1908 г. 91 двор, 549 жыхароў, у Савіцкай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Сувідскага сельсовета Комаринского района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай акруг. Дзейнічала пачатковая школа. У 1930 г. арганізаваны калгас «Чырвоная Беларусь», працавалі 2 ветракі і кузня. Паводле перапісу 1959 г. 509 жыхароў. Уваходзіла ў склад саўгаса «Брагінскі» (цэнтр — деревня Піркі). Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы, арыентаванай з ПдУ на северо-запад і забудаванай драўлянымі сял. сядзібамі.

СЦЕЖАРАЙОНАЕ вёска ў Малейкаўскім сельсовета, за 7 км на юго-восток ад Брагіна, 36 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 126 км ад Гомеля; навокал меліярацыйныя каналы. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Хойнікі. 96 гаспадарак, 245 жыхароў (2004 г.). Па пісьмовых крыніцах вядома з XVI века, калі вёска належала кн. Вішнявецкім, а ў 2й палове XVII века перайшла да Канецпольскіх. Пасля 2-го падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.) у складзе Рас. імперыі. У 1850 г. 22 двары, у Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии Пад 1879 г. пазначана як селение ў Брагінсялецкім царк. прыходзе. Паводле перапісу 1897 г. 58 двароў, 438 жыхароў, школа граматы, хлебозапасный магазін, вятрак. У 1908 г. 74 двары, 540 жыхароў, у Брагінскай воласці. 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Сцежарненскага сельсовета Брагінскага района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай акруг. В 1930 году 113 двароў, 643 жыхары. У 1931 г. арганізаваны калгас «Чырвоны рассвет», працавалі вятрак (з 1910 г.) і кузня. У Великую Отечественную войну на франтах і ў партызанскай барацьбе загінулі 34 землякі, памяць аб якіх ушаноўвае стэла з барэльефнай выявай воіна, пастаўленая ў 1976 г. ў цэнтры вёскі. Паводле перапісу 1959 г. 592 жыхары. У складзе калгаса «Сцяг Леніна» (цэнтр — деревня Зарэчча). Размешчаны клуб, библиотека, пачатковая школа, дзіцячы сад. Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы, блізкай да мерыдыянальнай арыентацыі. 3 У да яе далучаецца прамалінейная вуліца. Забудова пераважна драўляная, двухбаковая, сядзібнага тыпу.

СЦЕЖАРЭНСКІ пасёлак у Малейкаўскім сельсовета, за 9 км на У ад Брагіна, 37 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 128 км ад Гомеля; на Пн меліярацыйныя каналы. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарогах, якія адыходзяць ад Брагіна. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары пераселеНы ў чыстыя месцы. Засн. ў пач. 1920х г. перасяленцамі пераважна з деревня Сцежарайонае на б. памешчыцкіх землях. У 1932 г. арганізаваны калгас. Паводле перапісу 1959 г. 74 жыхары. Уваходзіў у склад калгаса «Сцяг Леніна» (цэнтр — деревня Зарэчча). Планіровачна складаецца з короткой прамалінейнай вуліцы, блізкай да мерыдыянальнай арыентацыі. Забудова драўляная сядзібнага тыпу.

СЯЛЕЦ — вёска ў Малейкаўскім сельсовета, за 9 км на северо-восток ад Брагіна, 35 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 122 км ад Гомеля, на р. Брагінка; на У сетка меліярацыйных каналаў. Побач аўтадарога, якая звязвае Брагін з дарогай Лоеў—Рэчыца. 101 гаспадарка, 261 жыхар (2004 г.). Выяўленае археолагамі гарадзішча (за 3 км на Пн ад вёскі, ва ўрочышчы Бярозавік, у пойме р. Брагінка) сведчыць пра заселение гэтых мясцін з глыбокай старажытнасці. Па пісьмовых крыніцах вядома з XVI века як вёска БрагінСялец у валоданні кн. Вішнявецкага, а ў 2й палове XVII века — Канецпольскіх. У1609 г. заснаваны мужчынскі Праабражэнскі і жаночы Добравешчанскі манастыры (дзейнічалі да 1844 г.). У манастырскай бцы было 102 тамы. 3 1609 г. дзейнічала Спасапраабражэнская царква, у якой знаходзіліся мясц. шанаваны абраз Маці Божай з дзіцем (пісаны на палатне), фундушавыя дакументы 1609 г. кн. Вішнявецкага і 1632 г. княгіні Малінскай. Пасля 2-го падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.) у складзе Рас. імперыі. У 1850 г. 41 двор. У 1885 г. 195 жыхароў. Паводле перапісу 1897 г. сяло, 44 двары, 283 жыхары, царкоўнапрыходская школа, царква, капліца, вятрак, у Брагінскай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии У 1908 г. 57 двароў, 340 жыхароў. 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Сялецкага сельсовета Брагінскага района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай акруг. У 1930 г. арганізаваны калгас «Новы беларус», працавалі 2 ветракі (з 1909 г. і 1927 г.), конная крупарушка (з 1927 г.), 2 кузні, ваўначоска. У Великую Отечественную войну на франтах і ў партызанскай барацьбе загінулі 66 землякоў, у памяць аб якіх у 1965 г. ў скверы пастаўлена скульптура воіна ў жалобе. Паводле перапісу 1959 г. 661 жыхар. Цэнтр калгаса імя Э.Тэльмана. Размешчаны клуб, пачаткрвая школа, библиотека, дзіцячы сад. Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы, арыентаванай з ПдЗ на северо-восток, да якой на У далучаецца прамалінейная вуліца. Забудова двухбаковая, драўляная, сядзібнага тыпу. Радзіма аднаго з кіраўнікоў партызанскай руху на Вілейшчыне ў Великую Отечественную войну А.І.Шаўчэнкі (быў камісарам партызанскай брыгады імя К.Я.Варашылава) і бел. пісьменніка У.П.Чапегі.

ТАКЛІНОЎ — вёска ў Вуглоўскім сельсовета, за 9 км на Пн ад Брагіна, 29 км ад чыг. ст. Хойнікі ( на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 118 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе, якая звязвае Брагін з дарогай Лоеў—Рэчыца. 35 гаспадарак, 88 жыхароў (2004 г.). Вядома з XIX века як хутар у Брагінскай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии У 1908 г. 31 двор, 116 жыхароў. У 1930 г. арганізаваны калгас імя Ланцуцкага, працавала кузня. Паводле перапісу 1959 г. 213 жыхароў. У складзе калгаса імя Ф.Энгельса (цэнтр — деревня Вуглы). Плані,ровачна складаецца з прамалінейнай широтной вуліцы, якая на У далучаецца да цэнтра прамалінейнай мерыдыянальнай вуліцы. Забудова драўляная сядзібнага тыпу.

ТЭЛЬМАН (да 25.10.1934 г. ДворГарадзішча) — вёска ў Малейкаўскім сельсовета, за 4 км на северо-восток ад Брагіна, 25 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілев'ічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 126 км ад Гомеля, на р. Брагінка. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Хойнікі. 57 гаспадарак, 177 жыхароў (2004 г.). Па пісьмовых крыніцах вядома з XVIII века, калі ў сяленні на правым беразе р. Брагінка, каля замка Вішнявецкіх (не збярогся), быў закладзены парк, спланаваны па радыяльнарэгулярайонай схеме. Ад замка ў бок ракі разыходзіліся 3 алеі (зараз помнік садовапаркавага мастацтва XVIII века). Наиболее інтэнсіўна вёска развівалася ў 1920я г. У 1932 г. арганізаваны калгас. У Великую Отечественную войну немецкие фашысты загубілі 13 жыхароў. У час баёў за вызваленне вёскі ў кастрычніку 1943 г. загінулі 6 Савецкага воінаў (пахаваны ў брацкай магіле на могілках). У складзе калгаса імя Э.Тэльмана (цэнтр — деревня Сялец). Размешчаны клуб, магазін. Планіровачна складаецца з крывалінейнай вуліцы, блізкай да мерыдыянальнай арыентацыі і забудаванай драўлянымі сял. сядзібамі.

ХАТУЧА — вёска ў Астраглядаўскім сельсовета, за 15 км на юго-запад ад Брагіна, 26 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 134 км ад Гомеля, на тэр. Палескага радыяцыйнаэкалагічнага запаведніка. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (120 семей) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Па пісьмовых крыніцах вядома з XVI века, як вёска ў валоданні кн. Вішнявецкага, а ў 2й палове XVII века — Канецпольскіх. Пасля 2-го падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.) у складзе Рас. імперыі. 3 1811 г. ўладанне Ракіцкіх. У 1850 г. 23 двары, 177 жыхароў. 3 1873 г. болыпасць зямель у валоданні купца 1й гільдыі Канапліна. Паводле перапісу 1897 г. 53 двары, 351 жыхар, капліца, вятрак, кузня, у Брагінскай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии У 1908 г. 61 двор, 439 жыхароў і фальварак (12 жыхароў). 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Хатуцкага сельсовета Брагінскага района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай акруг. У 1930 г. 75 двароў, 422 жыхары. У 1931 г. арганізаваны калгас «Чырвоная зорка», працавалі вятрак, кузня і ваўначоска. У 1940 г. 92 двары. У Великую Отечественную войну ў чэрвені 1943 г. немецкие фашысты спалілі 84 двары і загубілі 13 жыхароў. Паводле перапісу 1959 г. 425 жыхароў. Уваходзіла ў склад саўгаса «Астрагляды» (цэнтр — деревня Астрагляды). Планіровачна складаецца з прамалінейнай широтной вуліцы, да якой з Пд пад вострым вуглом далучаецца кароткая прамалінейная вуліца. Забудова драўляная сядзібнага тыпу.

ЦАЛУЙКІ — вёска ў Хракавіцкім сельсовета, за 18 км на юго-восток ад Брагіна, 46 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 137 км ад Гомеля, на р. Брагінка. Транснартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары пераселены ў чыстыя месцы. Вядома з XIX века як вёска ў Савіцкай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии У 1850 г. 65 жыхароў. Пад 1879 г. пазначана ў ліку сяленняў Грушкаўскага царк. прыхода. Паводле перапісу 1897 г. 26 двароў, 135 жыхароў. У 1908 г. 33 двары, 238 жыхароў. У 1930 г. аргашізаваны калгас «Цалуйкі», працавалі мельница (з 1905) і кузня. У Великую Отечественную войну немецкие фашысты восенню 1943 г. загубілі 5 жыхароў (пахаваны ў магіле ахвяр фашызму на могілках). Паводле перапісу 1959 г. 157 жыхароў. Уваходзіла ў склад саўгаса «Савічы» (цэнтр — деревня Савічы). Планіровачна сжладаецца з 2 кароткіх прамалінейных, паралельных паміж сабой вуліц, арыентаваных з ПдУ на северо-запад і забудаваных няшчыльна, драўлянымі сжлянскімі сядзібамі. Радзіма аднаго з жіраўнікоў партызанскай руху ў Вілейскай вобл. ў Великую Отечественную войну ДЕРЕВНЯФ.Цалуйкі (быў камісарам партызанскай брыгады «За Савецкую Беларусь»).

ЧАМЯРЫСЫ — вёска, цэнтр Чамярнскага сельсовета, за 23 км на юго-восток ад Брагіна, 48 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы — Хойнікі ад лініі Калінжавічы—Гомель), 153 км ад Гомеля; на У ванава Дзяржаўная. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадаро¬зе Камарын—Брагін. 209 гаспадарак, 492 жыхары (2004 г.). Па пісьмовых крыніцах вядома з XVIII века як вёска ў Рэчыцкім падеревня Мінскага ваяводства. Пасля 2-го падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.) у складзе Рас. імперыі. У 1850 г. 83 двары, 404 жыхары, уладанне Юдзіцкіх. Пад 1879 г. пазначана як селение Хракавіцкага царк. прыхода. У 1885 г. 89 двароў, 513 жыхароў, у Дзяражыцкай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии Паводле перапісу 1897 г. 155 двароў, 884 жыхары, школа граматы, карчма. У 1908 г. 205 двароў, 1026 жыхароў. 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. і з 15.8.1974 г. цэнтр Чамярыскага сельсовета Брагінскага района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай (да 26.7.1930 г.) акруг, з 20.2.1938 г. Палескай, з 8.1.1954 г. Гомельскай абл. У 1930 г. 2 вёскі: Чамярысы1 і Чамярысы2. У 1931 г. арганізаваны калгасы «Ударнік» і «Чырвоная Беларусь», працавалі цагельня (з 1929 г.), 2 кузні, 2 ветракі. У канцы 1930х г. вёскі Чамярысы1 і Чамярысы2 аб'яднаны ў адзін населены пункт — деревня Чамярысы. У 1940 г. 359 двароў, 1436 жыхароў. У Великую Отечественную войну ў верасні 1943 г. немецкие фашысты спалілі 307 двароў і загубілі 6 жыхароў. На франтах і ў партызанскай барацьбе загінулі 152 землякі, памяць аб якіх увекавечвае ўстаноўлены ў 1967 г. ў цэнтры вёскі абеліск. Паводле перапісу 1959 г. 1244 жыхары. Цэнтр калгаса «Світанне». Размешчаны механічная і швейная майстэрні, сярэдняя школа, Дом культуры, библиотека, фельч.акушэрскі пункт, дзіцячы сад, вет. ўчастак, отделение сувязі, магазін. Планіровачна складаецца з дугападобнай вуліцы мерыдыянальнай арыентацыі, да якой з 3 далучаюцца дугападобная і прамалінейная вуліцы. Забудова двухбаковая, пераважна драўляная, сядзібнага тыпу. У 1986—87 гг. пабудаваны мураваныя дамы на 64 кватэры, у якіх размясціліся перасяленцы з забруджаных радыяцыяй месц пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения. Радзіма Героя Сац. Працы У.М.Галкі. Паблізу ёсць радовішчы гліны, жалезнякоў і торфу.

ЧЫКАЛАВІЧЫ вёска ў Кама рынскім пасялковым Савеце, за 56 км на Пд ад Брагіна, 12 км ад чыг. ст. Пасудава (на лініі Оўруч—Палтава), 165 км ад Гомеля, на тэр. Палескага радыяцыйнаэкалагічнага запаведніка. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (130 семей) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Выяўленае археолагамі гарадзішча (мясц. назва Гарадок, за 3,5 км на У ад вёскі, ва ўрочышчы Высокае) сведчыць пра заселение тутэйшых мясцін з глыбокай старажытнасці. Па пісьмовых крыніцах вядома з XVI века як селение ў Рэчыцкім падеревня Мінскага ваяводства ВКЛ. Пад 1567 г. пазначана ў попісе войска Вялікага княства Літоўскага. У Васкрасенскай царкве захоўваліся метрычныя кнігі з 1770 г., мелася евангелле 1773 г. кіеўскага выдання. Пасля 2-го падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.) у складзе Рас. імперыі. У 1795 г. 2 двары. У 1850 г. 31 двор. У 1886 г. 63 двары, 370 жыхароў, вадзяны млын, узведзены новы драўляны будынак царквы, дзейнічала царкоўнапрыходская школа. У 1908 г. 108 двароў, 433 жыхары, у Савіцкай воласці Рэчыцкага падеревня 3 8.12.1926 г. да 15.7.1961 г. цэнтр Чыкалавіцкага сельсовета саўгаса Комаринского района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай (да 26.7.1930 г.) акруг, з 20.2.1938 г. Палескай, з 8.1.1954 г. Гомельскай абл. У 1930 г. арганізаваны калгас «Ленінскі шлях», працавалі 2 ветракі і кузня. У 1940 г. 215 двароў, 780 жыхароў. У Великую Отечественную войну ў чэрвені 1943 г. немецкие фашысты спалілі 190 двароў. У баі за вёску 22.9.1943 г. вызначыліся камандзір роты, ст. лейтэнант У.М.Зарамбо, радавы М.І.Дружынін, якія з інш. воінамі захапілі тут штабны аўтобус праціўніка з цэннымі дакументамі (ім прысвоена званне Героя Савецкага Саюза). На франтах і ў партызанскай барацьбе загінулі 89 землякоў памяць аб якіх ушаноўвае абеліск, устаноўлены ў 1966 г. ў цэнтры вёскі. Паводле перапісу 1959 г. 727 жыхароў. Уваходзіла ў склад калгаса «Ленінскі шлях» (цэнтр — деревня Калыбань). Планіровачна складаецца з крыху выгнутан вуліцы, блізкай да мерыдыянальнай арыентацыі. Забудова драўляная сядзібнага тыпу. Радзіма бел. манументаліста і жывапісца, нар. мастака Беларусі Г.Х.Вашчанкі.

ЧЫРВОНАЕ ПОЛЕ вёска ў Мікуліцкім сельсовета, за 17 км на северо-запад ад Брагіна, 22 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 135 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Брагін—Хойнікі. 10 гаспадарак, 25 жыхароў (2004 г.). Засн. ў пач. 1920х г. перасяленцамі з суседніх вёсак на б. памешчыцкіх землях. У 1930 г. арганізаваны калгас «Чырвонае поле», працавала кузня. У 1940 г. 14 двароў, 98 жыхароў. У Великую Отечественную войну ў маі 1943 г. немецкие фашысты поўнасцю спалілі вёску і загубілі 3 жыхароў. Паводле перапісу 1959 г. 122 жыхары. У складзе калгаса «Чырвоны Кастрычнік» (цэнтр — деревня Мікулічы). Планіровачна складаецца з кароткай прамалінейнай мерыдыянальнай вуліцы, забудаванай драўлянымі сял. сядзібамі.

ЧЫРВОНАЯ НІВА (да 1930 г. названа Ліхтэрня) — пасёлак у Малажынскім сельсовета, за 12 км на юго-восток ад Брагіна, 40 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы— Гомель), 131 км ад Гомеля; на У меліярацыйныя каналы. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. 28 гаспадарак, 63 жыхары (2004 г.). Засн. ў пач. 1920х г. перасяленцамі з суседніх вёсак на б. памешчыцкіх землях. В 1930 году 26 двароў 172 жыхары, 118 га зямлі. У 1931 г. арганізаваны калгас. Паводле перапісу 1959 г. 198 жыхароў. У складзе калгаса «XVIII партз'езд» (цэнтр — деревня Крыўча). Планіровачна складаецца з кароткай прамалінейнай вуліцы, блізкай да широтной арыентацыі і забудаванай двухбакова драўлянымі сял. сядзібамі.

ЧЫРВОНАЯ ПАЛЯНА пасёлак у Малажынскім сельсовета, за 25 км на У ад Брагіна, 51 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 142 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. 9 гаспадарак, 13 жыхароў (2004 г.). Вядома з пач. 20 ст. як хутар, з 1914 г. працаваў вятрак. У пач. 1920х г. сюды перасяліўся шэраг гаспадарак з суседніх вёсак. У 1930 г. 29 двароў, 149 жыхароў, 162 газямлі. У 1931 г. арганізаваны калгас «Будыўнік сацыялізму». У 1940 г. 105 жыхароў. У Великую Отечественную войну ў верасні 1943 г. немецкие фашысты поўнасцю спалілі пасёлак. Паводле перапісу 1959 г. 132 жыхары. У складзе калгаса «Першамайск» (цэнтр — деревня Малажын). Планіровачна складаецца з кароткай прамалінейнай мерыдыянальнай вуліцы, забудаванай драўлянымі сял. сядзібамі.

ЧЭРНЕУ — вёска ў Хракавіцкім сельсовета, за 30 км на Пд ад Брагіна, 11 км ад чыг. ст. Ёлча (на лініі Оўруч—Палтава), 149 км ад Гомеля. Побач аўтадарога Камарын—Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (32 сям'і) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Выяўленае археолагамі гарадзішча ранняга жалезнага веку і раннефеадальнага часу (за 1,5 км на юго-запад ад вёскі) сведчыць пра заселение тутэйшых мясцін з глыбокай старажытнасці. Па пісьмовых крыніцах вядома з пач. XIX века У1811 г. пазначана як хутар у Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии, уладанне Ракіцкіх. У 1834 г. 8 двароў, уладанне Трыпольскай. Пад 1879 г. пазначана як селение ў Ялчанскім царк. прыходзе. Паводле перапісу 1897 г. 16 двароў, 132 жыхары. У 1908 г. 24 двары, 202 жыхары, у Савіцкай воласці Рэчыцкага падеревня У 1930 г. арганізаваны калгас. Паводле перапісу 1959 г. 181 жыхар. Уваходзіла ў склад саўгаса «Брагінскі» (цэнтр — деревня Выграбная Слабада). Планіровачна складаецца з кароткай прамалінейнай широтной вуліцы з завулкам, забудаванай драўлянымі сялянскімі сядзібамі. У сувязі з высокай забруджанасцю ўсе будынкі разбураны і пахаваны пад пластом зямлі.

ШКУРАТЫ — вёска ў Вуглоўскім сельсовета, за 5 км на северо-запад ад Брагіна, 25 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 135 км ад Гомеля, на аўтадарозе Брагін— Хойнікі. 73 гаспадаркі, 200 жыхароў (2004 г.). Выяўленыя ў XIX века археалагічныя помнікі сведчаць пра дзейнасць чалавека ў гэтых мясцінах з далёкай старажытнасці. Па пісьмовых крыніцах вядома з XIX века як вёска ў Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии У 1850 г. 25 двароў, 177 жыхароў, уладанне графіні Ракіцкай. Пад 1879 г. пазначана як селение ў Брагінскім царк. прыходзе. Паводле перапісу 1897 г. 54 двары, 356 жыхароў, школа граматы, капліца, вятрак, карчма, у Брагінскай воласці. У 1908 г. 65 двароў, 311 жыхароў. 3 8.12.1926 г. да 16.7.1954 г. цэнтр Шкуратоўскага сельсовета Брагінскага района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай (да 26.7.1930 г.) акруг, з 20.2.1938 г. Палескай, з 8.1.1954 г. Гомельскай абл. У пач. 1920х г. адкрыта школа. У 1930 г. арганізаваны калгас «Парыжская камуна», працавалі кузня, стальмашня, ваўначоска, вятрак (з 1928 г.). У Великую Отечественную войну немецкие фашысты стварылі ў вёсцы свой апорны пункт, які партызаны разграмілі. Вызвалена 23.11.1943 г. На франтах і ў партызанскай барацьбе загінулі 84 землякі, памяць аб якіх ушаноўвае абеліск, пастаўлены ў 1948 г. ў цэнтры вёскі. Паводле перапісу 1959 г. 321 жыхар. Цэнтр калгаса «Парыжская Камуна». Размешчаны механічная мастерская, пачатковая школа, клуб, библиотека, дзіцячы сад, фельч.акушэрскі пункт, отделение сувязі, магазін. Планіровачна складаецца з крыху выгнутай вуліцы, блізкай да широтной арыентацыі і забудаванай драўлянымі сял. сядзібамі. Паблізу ёсць жалезарудныя радовішчы. ШЧАРБІНЫ вёска ў Астраглядаўскім сельсовета, за 7 км на 3 ад Брагіна, 20 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы—Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 126 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Хойнікі. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары пераселены ў чыстыя месцы. Па пісьмовых крыніцах вядома з XVIII века У 1811 г. пазначана як хутар у Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии Па інвентары 1844 г. ў складзе маёнтка Хвойнікі, належала ДЕРЕВНЯКЛрозару. У .1850 г. 15 двароў, 91 жыхар. Пад 1879 г. пазначана як селение ў Астраглядаўскім царк. прыходзе. Паводле перапісу 1879 г. 26 двароў, 131 жыхарі у Мікуліцкай воласці. У 1908 г. 29 двароў, 171 жыхар, у 1930 г. 48 двароў, 297 жыхароў. У 1931 г. арганізаваны калгас. Паводле перапісу 1959 г. 338 жыхароў. Уваходзіла ў склад калгаса «Чырвоная Ніва» (цэнтр — деревня Буркі). Планіровачна складаецца з кароткай прамалінейнай широтной вуліцы, забудаванай драўлянымі сял. сядзібамі. ЯСМЕНЦЫ — вёска ў Спярыжскім сельсовета, за 10 км на юго-запад ад Брагіна, 27 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 130 км ад Гомеля. Транспартныя сувязі па просёлочной, потым аўтадарозе Камарын—Брагін. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (35 семей) пераселены ў 1986 г. ў чыстыя месцы. Па пісьмовых крыніцах вядома з XVIII века як вёска ў Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии 3 1811 г. ўладанне Ракіцкіх. У 1850 г. 11 двароў. Пад 1879 г. пазначана ў ліку сяленняў Глухавіцкага царк. прыхода. Паводле перапісу 1897 г. 30 двароў, 195 жыхароў, капліца, вятрак, кузня, у Брагінскай воласці. У 1908 г. 45 двароў, 227 жыхароў. В 1931 году арганізаваны калгас «Краіна саветаў», працавалі вятрак (з 1915 г.) і кузня. Паводле перапісу 1959 г. 173 жыхары. Уваходзіла ў склад калгаса імя М.І.Калініна (цэнтр — деревня Глухавічы). Планіровачна складаецца з прамалінейнай мерыдыянальнай вуліцы, забудаванай драўлянымі сял. сядзібамі. У сувязі з высокай радыяцыйнай забруджанасцю ўсе будынкі разбураны і пахаваны пад пластом зямлі. Радзіма Героя Сац. Працы Б.ДЕРЕВНЯШыльца. ЯСЯНІ — вёска ў Спярыжскім сельсовета, за 4 км на юго-запад ад Брагіна, 28 км ад чыг. ст. Хойнікі (на ветцы Васілевічы— Хойнікі ад лініі Калінкавічы—Гомель), 134 км ад Гомеля. Побач аўтадарога Камарын—Хойнікі. Пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага загрязнения жыхары (20 семей) пераселены ў чыстыя месцы. Па пісьмовых крыніцах вядома з XVI века як хутар Ясенаў, валоданне кн. Вішнявецкага, а ў 2й палове XVII века — Канецпольскіх. Пасля 2-го падзелу Рэчы Паспалітай (1793 г.) у складзе Рас. імперыі. У 1850 г. 158 жыхароў, у Рэчыцкім падеревня Мінскай губернии Пад 1879 г. пазначана як селение ў Брагінскім царк. прыходзе. Паводле перапісу 1897 г. 49 двароў, 355 жыхароў, школа граматы, вятрак, у Брагінскай воласці Рэчыцкага падеревня Мінскай губернии У 1908 г. 59 двароў, 335 жыхароў. 3 8.12.1926 г. да 30.12.1927 г. цэнтр Ясянёўскага саўгаса Брагінскага района Рэчыцкай, з 9.6.1927 г. Гомельскай акруг. У 1931 г. арганізаваны калгас «Ленінец», працавалі цагельня (з 1928 г.), вятрак і кузня. У Великую Отечественную войну на франтах і ў партызанскай барацьбе загінулі 42 землякі, памяць аб якіх ушаноўвае абеліск і скульптурайоная кампазіцыя (партызан і дзяўчынка), пастаўленая ў 1970 г. ў цэнтры вёскі. Паводле перапісу 1959 г. 504 жыхары. Была цэнтрам калгаса «Запаветы Леніна». Размяшчаліся млын, механічная і швёйная майстэрні, васьмігадовая школа, Дом культуры, библиотека, фельч.акушэрскі пункт, магазін. Планіровачна складаецца з прамалінейнай мерыдыянальнай вуліцы, да якой на Пн далучаецца з У кароткая прамалінейная вуліца. Забудова драўляная сядзібнага тыпу. Радзіма засл. настаўніцы Беларусі М.П.Ігнаценкі і доктара тэхн. навук. М.М.Ярмоленкі. Побач ёсць радовішчы гліны і торфу.