Дэрмацін

Ножны для гэтай пілы зробленыя з дэрмаціну

Дэрмацін (ад стар.-грэч.: δερμάτινος — скураны), гранітоль, нітраскура — гатунак штучнай скуры, баваўняная тканіна з нітрацэлюлозным пакрыццём, нанесеным на адзін або абодва бакі тканіны.

Гісторыя

Цыратовыя матэрыялы з прамочваннем з розных даступных насельніцтву рэчываў выкарыстоўваліся з дагістарычных часоў. Першы аналаг сучаснага дэрмаціну атрымаў гандлёвую назву Fabrikoid — штучная скура вытворчасці DuPont. Fabrikoid складаўся з баваўнянай тканіны, пакрытай нітрацэлюлозай. Сярод іншага, ён выкарыстоўваўся для валізак, пераплётнай справы (у якасці матэрыялу для пераплётных крышак кніг і карэньчыкаў), галантарэйных вырабаў, абіўкі мэблі, працоўных паверхняў сталоў, плоскасцяў дзвярэй, аздаблення адзення і абутку. Да 1920-х гадоў фабрыкоід шырока выкарыстоўваўся як у чахлах аўтамабільных сядзенняў, так і ў дахах кабрыялетаў. Некаторыя з першых эксперыментаў па выкарыстанні дэрмаціну ў абіўцы былі праведзены Гілбертам Радэ. Дэрмацін шырока ўжываўся ў СССР з 1930-х гадоў (паводле БСЭ, прамысловая вытворчасць наладжана з 1930 года) як скуразамяняльнік, танны аздобны матэрыял.

Характарыстыкі

Дэрмацін валодаў параўнальна невысокімі эстэтычнымі і тэхнічнымі якасцямі — у прыватнасці — нізкай устойлівасцю да перацірання, і ў 1950-1960-х гадах быў выцеснены больш дасканалымі гатункамі штучнай скуры, напрыклад, на аснове полівінілхларыду (вінілісскура) або поліаміду (амідысскура). Аднак дзякуючы былой распаўсюджанасці гэтага матэрыялу яго назва стала да пэўнай ступені намінальнай для штучнай скуры наогул і нават ўвайшла ў фальклор — так, штучную скуру, якая выдаецца за натуральную, могуць іранічна назваць «скурай маладога дэрмаціна».

Цікавыя факты

• У канцы XIX — пачатку XX стагоддзяў пад словам «дэрмацін» меўся на ўвазе адзін з мінералаў. Аднайменны артыкул у Энцыклапедычным слоўніку Бракгаўза і Ефрона змяшчае наступную інфармацыю: «Дэрмацін — мінерал, які блізка стаіць да змеявіку; бурага колеру ці зялёнага, з тлустым бляскам, пупышкападобны; сустракаецца на змеявіках Вальдгейма ў Саксоніі; змяшчае FeO».
• Першыя савецкія металісты выраблялі самастойна тыповую для сваёй субкультуры атрыбутыку. Напрыклад, для самаробных напульснікаў выкарыстоўвалі дэрмацін, абадраны з дзвярэй.

Літаратура

• Андреева Р. П. Дерматин // Энциклопедия моды. — СПб.: Издательство «Литера», 1997. — С. 152. — ISBN 5-86617-030-2.
• Дерматин // Товарный словарь / И. А. Пугачёв (главный редактор). — М.: Государственное издательство торговой литературы, 1957. — Т. II. — Стб. 507—509. — 567 с.