Ферзь

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
(Пасля перасылкі з Ферзь, шахматы)
a8 b8 c8 d8 xx e8 f8 g8 h8 xx
a7 xx b7 c7 d7 xx e7 f7 g7 xx h7
a6 b6 xx c6 d6 xx e6 f6 xx g6 h6
a5 b5 c5 xx d5 xx e5 xx f5 g5 h5
a4 xx b4 xx c4 xx d4 ql e4 xx f4 xx g4 xx h4 xx
a3 b3 c3 xx d3 xx e3 xx f3 g3 h3
a2 b2 xx c2 d2 xx e2 f2 xx g2 h2
a1 xx b1 c1 d1 xx e1 f1 g1 xx h1
Магчымыя хады ферзя.

Ферзь, або каралева (Unicode: , ) — наймацнейшая шахматная фігура. Прынята, што матэрыяльная каштоўнасць ферзя роўная 8-9 пешкам. Такім чынам, па моцы ён пераўзыходзіць ладдзю і лёгкую фігуру (афіцэра ці каня), саступае двум ладдзям і прыблізна раўнамоцны з трыма лёгкімі фігурамі.

Хады ферзя[правіць | правіць зыходнік]

Ферзь можа перамяшчацца на любую колькасць палёў па вертыкалі, гарызанталі і дыяганалі, аб'ядноўваючы здольнасці ладдзі і афіцэра (пры ўмове, што на яго шляху няма фігур). Знаходзячыся ў адным з цэнтральных палёў, ферзь можа атакаваць да 27 палёў адначасна, у куце — да 21 поля.

Ферзь у шахматнай партыі[правіць | правіць зыходнік]

Кожны ігрок пачынае партыю з адным ферзём. У пачатку партыі ферзі займаюць палі d1 і d8 (палі свайго колеру). Уважаецца, што ў пачатку партыі (дэбюце) не трэба спяшацца выводзіць ферзя, бо ён, знаходзячыся ў лагеры суперніка, станае ласым кавалкам для яго фігур. Значна прыдатнейшым ферзь станае ў мітэльшпілі і эндшпілі. Так, лічаць, што ў эндшпілі кароль з ферзём пры правільнай гульні выйграюць супраць караля і лёгкай фігуры, супраць караля і ладдзі, у большасці выпадкаў — супраць караля і двух лёгкіх фігур, супраць караля, ладдзі і пешкі. Акрамя таго, найістотнай задачай большасці эндшпіляў з'яўляецца правядзенне пешкі ў ферзі, бо паспяховае выкананне гэтай задачы, як правіла, азначае перамогу ў партыі.

Ферзь у шахматных задачах[правіць | правіць зыходнік]

a8 __ b8 __ c8 __ d8 ql e8 __ f8 __ g8 __ h8 __
a7 __ b7 __ c7 __ d7 __ e7 __ f7 __ g7 ql h7 __
a6 __ b6 __ c6 ql d6 __ e6 __ f6 __ g6 __ h6 __
a5 __ b5 __ c5 __ d5 __ e5 __ f5 __ g5 __ h5 ql
a4 __ b4 ql c4 __ d4 __ e4 __ f4 __ g4 __ h4 __
a3 __ b3 __ c3 __ d3 __ e3 ql f3 __ g3 __ h3 __
a2 ql b2 __ c2 __ d2 __ e2 __ f2 __ g2 __ h2 __
a1 __ b1 __ c1 __ d1 __ e1 __ f1 ql g1 __ h1 __
Задача пра васьмярых ферзёў. Адно з магчымых развязанняў.

Ферзь фігуруе ў шматлікіх шахматных задачах. Адна з самых вядомых — задача пра васьмёх ферзёў, у задачы патрэбна размясціць 8 ферзёў так, каб яны не атакавалі адно аднаго. Матэматычным шляхам даказана, што існуе 92 рашэнні задачы пра васьмёх ферзёў.

Этымалогія[правіць | правіць зыходнік]

Назва «ферзь» запазычаная ад арабаў, ад якіх шахматы пачалі распаўсюджвацца ў Еўропе. У хазараў гэты тытул мелі найвышэйшыя дзяржаўныя чыноўнікі, якія кантралявалі фінансы дзяржавы, шахскі двор і войска. Значэнне слова паходзіць ад арабскага «носьбіт цяжару»[1].

Распаўсюджаная ў народзе назва «каралева» паходзіць ад іншага варыянту назвы гэтай фігуры — ферзь (ferz), запазычанага ва французскую мову, дзе слова паступова трансфарміравалася ў vierge — «цнатліўка, дзева, дама».

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]