Прагляд зыходнага тэксту старонкі Персы

{{Этнічная група|
|group='''Персы'''
|image=
|poptime= 50-70 млн чалавек
|popplace= {{Сцяг Ірана}} [[Іран]]: 50 810 000 <br />
{{Сцяг ЗША}} [[ЗША]]: 1 186 000 <br />
{{Сцяг Турцыі}} [[Турцыя]]: 800 000 <br />
{{Сцяг ААЭ}} [[ААЭ]]: 400 000 <br />
{{Сцяг Ірака}} [[Ірак]]: 227 000 <br />
{{Сцяг Вялікабрытаніі}} [[Вялікабрытанія]]: 130 000 <br />
{{Сцяг Германіі}} [[Германія]]: 110 000 <br />
{{Сцяг Канады}} [[Канада]]: 88 000 <br />
{{Сцяг Катара}} [[Катар]]: 73 000 <br />
{{Сцяг Францыі}} [[Францыя]]: 62 000 <br />
{{Сцяг Кувейта}} [[Кувейт]]: 60 000 <br />
{{Сцяг Індыі}} [[Індыя]]: 60 000 <br />
{{Сцяг Швецыі}} [[Швецыя]]: 60 000 <br />
{{Сцяг Расіі}} [[Расія]]: 50 000<ref name="Персідская дыяспара">[http://www.farsinet.com/pwo/diaspora.html Персідская дыяспара]</ref> <br />
{{Сцяг Ізраіля}} [[Ізраіль]]: 40 000 <br />
|langs=[[Персідская мова|Персідская]]
|rels=Пераважна [[іслам]] [[Шыіты|шыіцкага толку]], менш — [[зараастрызм]] і [[хрысціянства]].
|related=[[Індаеўрапейцы]]<br />
}}
'''Персы''', фарсы — [[іранскі народ]], складае каля паловы насельніцтва [[Іран]]а. Жывуць галоўным чынам у Цэнтральным і Усходнім Іране. Гавораць на персідскай мове. Антрапалагічна належаць да паўднёвай галіны вялікай [[еўрапеоідная раса|еўрапеоіднай расы]].

== Этнагенез ==
Пранікненне іранскіх [[племя|плямён]] на тэрыторыю сучаснага Ірана адносіцца, як мяркуюць, да 2-га тыс. да н.э. (паводле меркавання адных вучоных — з Сярэдняй Азіі, па меркаванні іншых — з Закаўказзя). Персідскія плямёны займалі пануючае становішча ў дзяржаве [[Дзяржава Ахеменідаў|Ахеменідаў]]. У наступным этнагенезе персаў удзельнічалі таксама арабскія, цюркскія і мангольскія плямёны. Сур'ёзнай гістарычным рубяжом з'яўляецца заваяванне Ірана арабамі. Персы прынялі іслам і зведалі значны ўплыў арабскай культуры і мовы (7 ст.). У 11-12 стст. тут з'явіліся туркі-сельджукі, у 13-14 стст. Іранам правіла мангольская [[дынастыя]] Хулагуідаў, у 16 — дынастыя Селеўкідаў, у 18 — цюркская дынастыя Каджараў. Усе яны пакінулі свой след, але і ад персаў іншыя народы таксама шмат перанялі.

У сярэдзіне 19 ст. пачалося фарміраванне персідскай нацыі; працэс [[Асіміляцыя (сацыялогія)|асіміляцыі]] персамі іншых народнасцей Ірана (асабліва размаўляючых на мовах іранскай групы) працягваецца і ў цяперашні час. Па рэлігіі — [[мусульмане]] [[шыіты|шыіцкага толку]]. Да арабскага заваявання персы вызнавалі [[зараастрызм]], які захаваўся ў некалькі змененым выглядзе ў [[гебры|гебраў]]. У Індыі іх завуць [[парсы|парсамі]], а іх вучэнне — [[парсізм]]. У старажытнасці было распаўсюджаным [[маніхейства]].

На працягу многіх стагоддзяў Іран быў [[манархія]]й. [[Тытул]] кіраўніка — шах, [[падзішах]](«цар»), шах-ін-шах(«цар цароў»). З 1979 г. Іран — ісламская [[рэспубліка]].

== Вядомыя персы ==
* [[Аль-Біруні]]

{{зноскі}}

{{Іранскія народы}}

[[Катэгорыя:Іранскія народы]]
[[Катэгорыя:Народы Ірана]]