Энцыклапедыя Брытаніка

15-е выданне Брытанікі. Першы том з зелёным цэтлікам — «Propædia»; тамы з чырвоным цэтлікам — «Micropædia», з чорным «Macropædia», з шэрым - прадметны паказальнік.

Энцыклапедыя Брытаніка (Брытаніка, Encyclopaedia Britannica) — найбольш поўная і найстарэйшая універсальная энцыклапедыя на англійскай мове, а таксама назва выдавецтва.

Створана шатландскімі асветнікамі - гравёрам Эндру Бэлам (1726-1809) і друкаром Коліным Макфаркарам. У якасці рэдактара быў запрошаны Уільям Смелі.

Гісторыя

Гісторыя «Брытанікі» - гэта гісторыя яе выданняў, сучаснае выданне - 15-е ліку (вып. 1985 г.). Першае выданне, выпушчанае на аснове энцыклапедычнага слоўніка ў 1768-1771 гадах, налічвала ўсяго тры тамы. Да восьмага выдання «Брытаніка» выходзіла ў Эдынбургу. У 1870 г. выдавецтва перайшло пад эгіду газеты «The Times» і пераехала ў Лондан, дзе выпускалася 9-е і 10-е выданне. Дзевятае выданне з-за аўтарытэту ва ўніверсітэцкім асяроддзі атрымала неафіцыйную назву «the scholar's encyclopaedia». У 10-м выданні ўпершыню з'явіўся картаграфічны том і прадметны паказальнік. Адзінаццатае («Кембрыджскае») выданне, у якім энцыклапедыя практычна набыла сучаснае аблічча, ажыццявіў Кембрыджскі ўніверсітэт пры ўдзеле 1500 экспертаў.

Пасля гэтага «Брытаніка» перамясцілася ў ЗША, новым уласнікам ў 1901 г. стаў Г. Э. Хупер з Чыкага, адным з першых ўжыў сістэму гандлю кнігамі па пошце. У пачатку 20-х гг., калі «Брытаніка» адчувала сур'ёзны фінансавы крызіс, яе правы набыла фірма «Sheers, Roobeck & Co", якая ў 1941 г. бязвыплатна перадала правы на «Брытаніку» Чыкагскаму ўніверсітэту.

У 1974 годзе ўпершыню выйшла бягучае 15-е выданне (пад назвай New Encyclopaedia Britannica, неафіцыйная назва - Britannica 3), якое істотна было перапрацавана ў 1985 годзе. У ім пад уплывам аднаго з найбуйнейшых навукоўцаў і энцыклапедыстаў XX стагоддзя Мортымера Адлера (Mortimer Adler) энцыклапедыя была падзелена на «Мікрапедыю» (10 тт., З 1985 - 12) і «Макрапедыю» (19 тт., З 1985 - 17 тт. ), якія адрозніваюцца глыбінёй выкладкі звестак. Энцыклапедыі пачаў папярэднічаць так званы «Прапедыя», дзе коратка выкладаецца структура сучасных ведаў. Завяршае сучасную «Брытаніку» двухтомны прадметны паказальнік. 15-е выданне, не змяняючы парадкавай нумарацыі, штогод актуалізуецца. У 1994 г. знакамітая энцыклапедыя ўпершыню была выпушчана ў электроннай версіі на CD-ROM.

Спасылкі

• http://www.britannica.com/
• britannicanet.com — Britannica Webshare