Прагляд зыходнага тэксту старонкі Германская медыятызацыя

[[Файл:HRR 1789 EN.png|thumb|250px|Карта Свяшчэннай Рымскай імперыі напярэдадні медыятызацыі (1789)]]

'''[[Медыятызацыя]] ў Германіі''' ({{lang-de|Reichsdeputationshauptschluss}}) — рэарганізацыя палітычных адзінак, якія складалі [[Свяшчэнная Рымская імперыя|Свяшчэнную Рымскую імперыю]], якая была ажыццёўлена ў [[1803]]—[[1806]] гадах пад кіраўніцтвам [[напалеон]]аўскага міністра [[Талейран]]а. У выніку рэформы колькасць нямецкіх дзяржаўных утварэнняў паменшылася амаль у дзесяць разоў:

* [[Секулярызацыя (гісторыя)|Секулярызацыя]]: скасаваны былі ўсе «імперскія» (падпарадкоўваліся непасрэдна імператару) [[біскуп]]ствы і [[абат|абацтвы]]. '''Заключная пастанова імперскай дэпутацыі''' (1803) прадугледжвала захаванне архібіскупстваў [[Зальцбургскае архібіскупства|Зальцбургскага]] і [[Рэгенсбургскае біскупства|Рэгенсбургскага]], а таксама ўладанняў [[Тэўтонскі ордэн|тэўтонскіх]] і [[Мальтыйскі ордэн|мальтыйскіх рыцараў]], аднак і яны зніклі з карты Еўропы да канца [[напалеонаўскія войны|напалеонаўскіх войнаў]].
* Скасаваны ўсе [[вольны горад|вольныя]] і [[імперскі горад|імперскія гарады]], за выключэннем чатырох — [[Франкфурт-на-Майне|Франкфурта]], [[Гамбург]]а, [[Брэмен]]а і [[Любек]]а.
* Буйнейшыя дзяржавы паглынулі тэрыторыю некалькіх сотняў дробных [[Граф|графстваў]] і [[імперскі князь|княстваў]] — такіх, як раздробненыя паміж некалькімі ўладальнікамі [[Гогенлоэ]], [[Сольмс]], [[Лейнінген]], [[Сайн-Вітгенштэйн]], [[Зальмы|Зальм]], [[Ізенбург]], [[Шонбург]].

Медыятызаваныя арыстакраты апыняліся падпарадкаванымі ўладзе імператара не непасрэдна, як раней, а праз пасрэдніцтва кіраўніка буйнейшай дзяржавы, захоўваючы пры гэтым юрыдычнае з ім раўнапраўе. За кошт паглынання тэрыторыі дробных княстваў [[Напалеон]] нарасціў тэрыторыю сваіх саюзнікаў, і ў першую чаргу [[Баварыя|Баварыі]] і [[Бадэн]]а.

Шматлікія з дзяржаў, якія выстаялі падчас медыятызацыі, павялічылі свой статус — замест княстваў сталі [[герцаг]]ствамі або вялікімі герцагствамі, а замест [[курфюрст]]ваў — [[кароль|каралеўствамі]]. У 1806 годзе яны аб'ядналіся ў [[Рэйнскі саюз|Рэйнскі]], а ў 1815 годзе — у [[Германскі саюз]]. Тым самым быў адкрыты шлях да даўно наспелага [[Аб’яднанне Германіі (1871)|аб'яднання Германіі]].

== Германізацыя еўрапейскай арыстакратыі ==
{{See also|Марганатычны шлюб}}
[[Файл:Rheinbund_1812,_political_map.png|thumb|250px|Карта Германіі пасля медыятызацыі (1812)]]

Медыятызацыя прывяла да з'яўлення ў Еўропе праслойкі наднацыянальнай нямецкамоўнай арыстакратыі — [[Граф|графаў]], [[Князь|князёў]] і [[прынц]]аў, якія пры медыятызацыі страцілі свае зямельныя ўладанні і паступілі на службу да іншых кіраўнікоў, захоўваючы пры гэтым фікцыю юрыдычнай з імі роўнасці.

Гэта становішча вымушала кіраўнікоў Еўропы  браць шлюбы з прадстаўніцамі медыятызаваных княжацкіх і графскіх родаў з Германіі, якія — у адрозненне ад знаці іншых дзяржаў — прызнаваліся з імі раўнароднымі. Да канца XIX стагоддзя ў жылах практычна ўсіх манархаў Еўропы пераважала нямецкая кроў.

Такая сітуацыя спараджала парадоксы: шлюб каго-небудзь з [[Раманавы]]х з [[Рурыкавічы|Рурыкавічамі]] (напрыклад, [[Далгарукавы]]мі) ці [[Баграціёны|Баграціёнамі]] (ледзь не найстаражытнай царскай дынастыяй Еўропы) лічыўся [[Марганатычны шлюб|марганатычным]], а шлюб з адносна нерадавітай, але медыятызаванай графіняй [[Несельродэ]] ці [[Грэвеніц]] прызнаваўся роўным.

Іншы парадокс — бацька і дзед [[Вільгельміна Саган|герцагіні Саган]] незадоўга да медыятызацыі рэальна кіравалі [[Курляндыя і Семігалія|Курляндыяй]], але на яе і сясцёр раўнапраўе не распаўсюджвалася, у той час як продкі Несельродэ, [[Гравеніц]]аў і многіх іншых графскіх родаў ніколі не валодалі рэальным суверэнітэтам, але з гэтага часу прызнаваліся раўнароднымі з манаршымі асобамі. (У сутнасці, ніводная з медыятызаваных фамілій фармальна не была суверэннай, бо ўсе яны прызнавалі вяршэнства імператара Свяшчэннай Рымскай імперыі).

Ад медыятызацыі асабліва выйгралі фаміліі, якія параўнальна нядаўна падняліся да вышэйшай арыстакратыі дзякуючы службе пры аўстрыйскім двары (як, напрыклад, [[Каўніц]]ы і [[род Метэрніхаў|Метэрніхі]]). У неафіцыйным арыстакратычным табелі аб рангах яны апынуліся вышэй старажытных [[Францыя|французскіх]] ([[Манмарансі]]), [[Італія|італьянскіх]] ([[Калона (род)|Калона]]) і іншых родаў. Медыятызацыя назаўжды замацавала іх прававую роўнасць з [[суверэн]]амі.

== Гл. таксама ==
* [[Склад рэйхстага Свяшчэннай Рымскай імперыі ў 1792 г.]]

== Спасылкі і крыніцы ==
* [http://www.heraldica.org/topics/royalty/mediatization.htm Пералік медыятызаваных дзяржаўных утварэнняў] {{en icon}}
* [https://web.archive.org/web/20061110102815/http://worldroots.com/brigitte/royal/mediatizedhousesarticle.htm Артыкул У. А. Рэйтвізнера пра германскую медыятызацыю] {{en icon}}

{{Імперскія князі}}
{{Князі-біскупы}}

[[Катэгорыя:Гісторыя Германіі]]
[[Катэгорыя:Свяшчэнная Рымская імперыя]]
[[Катэгорыя:Гісторыя Германіі (1806—1918)]]