Прагляд зыходнага тэксту старонкі Міжнародная арганізацыя

'''Міжнародная арганізацыя''' — аб’яднанне міжурадавага ці няўрадавага характару, створанае на аснове пагадненняў для дасягнення пэўных мэтаў. Не кожная міжнародная арганізацыя мае свой [[статут]] (напрыклад, [[ААН]] мае статут, а [[Арганізацыя па бяспецы і супрацоўніцтве ў Еўропе|АБСЕ]], з прычыны спецыфікі дзейнасці, не). Міжнародныя арганізацыі дзеляцца на ''міжнародныя міжурадавыя арганізацыі'' і ''міжнародныя няўрадавыя (недзяржаўныя, грамадскія) арганізацыі''.

'''Міжнародныя міжурадавыя арганізацыі''' — аб’яднанні дзяржаў ці дзяржаўных інстытуцый, створаныя на аснове міжнароднай дамовы між дзяржавамі ці іх упаўнаважанымі інстытуцыямі.

'''Міжнародныя няўрадавыя (недзяржаўныя, грамадскія) арганізацыі''' — аб’яднанні, членамі якіх (на аснове сумеснай дзейнасці для аховы інтарэсаў і дасягнення ўстаўных мэтаў у [[Грамадства|грамадзянскіх]], [[Палітыка|палітычных]], [[Культура|культурных]], сацыяльных і [[Эканоміка|эканамічных]] сферах) з’яўляюцца суб’екты з розных краін і зарэгістраваныя ў дзяржаве, заканадаўства якога дазваляе замежным фізічным ці юрыдычным асобам ствараць [[Грамадская арганізацыя|грамадскія арганізацыі]] і быць абраным у склад кіруючага органа такой арганізацыі. Прастора (тэрыторыя) дзейнасці такіх арганізацый вызначаецца Статутам арганізацыі. Міжнародныя грамадскія арганізацыі надзелены міжнароднай правасуб’ектнасцю ў той ступені, у якой такая правасуб’ектнасць вызначана той ці іншай міжнароднай дамовай, напрыклад, правам абскарджання парушэнняў норм ''Еўрапейскай канвенцыі аб ахове правоў чалавека і асноўных свабод'' ці ''Еўрапейскай сацыяльнай хартыі''.

Заканадаўства не кожнай краіны дазваляе стварэнне міжнароднай арганізацыі ў прамым разуменні сутнасці міжнароднай арганізацыі. У [[Латвія|Латвіі]], напрыклад, згодна з артыкулам 5 [http://www.likumi.lv/doc.php?id=62836 закона аб грамадскіх арганізацыях] {{ref-lv}}, палова членаў праўлення арганізацыі мусіць быць складзена выключна з асоб, месца жыхарства якіх зарэгістравана ў Латвійскай Рэспубліцы. Пераадолець такі бар’ер дазваляе рэгістрацыя арганізацыі ў іншай краіне і заснаванне ў Латвіі прадстаўніцтва арганізацыі. Такім чынам, паколькі міжнародная арганізацыя знаходзіцца па-за юрысдыкцыяй Латвіі, латвійскі суд ужо не правамоцны вынесці рашэнне аб ліквідацыі арганізацыі: такое рашэнне можа быць вынесена толькі судом краіны, у юрысдыкцыі якой знаходзіцца арганізацыя. Выбар такой формы дзейнасці (калі арганізацыя зарэгістраваная ў адной краіне, а дзейнічае ў іншых), дазваляе міжнароднай грамадскай арганізацыі захаваць сваю правасуб'ектнасць нават у выпадку магчымага канфлікту з нацыянальнымі ўладамі той ці іншай краіны.

== Міжнародныя арганізацыі постсавецкай прасторы ==
=== Міжнародныя аб'яднанні, якія былі створаны пад эгідай краін, быўшых у саставе [[СССР]] ===
Даныя на 01.01.2010. Прочырк (-) азначае немагчымасць удзелу краіны ў дадзеным міжурадавым аб'яднанні праз прычыны, якія не залежаць ад яе волі (геаграфічныя, палітычныя і г.д.). Шматкроп'е (...) азначае патэнцыяльную магчымасць для краіны членства ў гэтым аб'яднанні. Скарачэнне ''Наз.'' гаворыць пра статус назіральніка ў арганізацыі. Скарачэнне ''А.с.'' азначае асаблівы статус краіны ў арганізацыі, а пасля абазначэння дадзены тлумачэнні.

{| class="wikitable sortable"
|-
! Міжнароднае аб'яднанне
! {{сцяг Расіі}}<br /><small>Рас.</small>
! {{сцяг Арменіі}}<br /><small>Арм.</small>
! {{сцяг Грузіі}}<br /><small>Грз.</small>
! {{сцяг Азербайджана}}<br /><small>Азб.</small>
! {{сцяг Украіны}}<br /><small>Укр.</small>
! {{сцяг Малдавіі}}<br /><small>Мал.</small>
! {{сцяг Беларусі}}<br /><small>Бел.</small>
! {{сцяг Эстоніі}}<br /><small>Эст.</small>
! {{сцяг Латвіі}}<br /><small>Лат.</small>
! {{сцяг Літвы}}<br /><small>Літ.</small>
! {{сцяг Казахстана}}<br /><small>Каз.</small>
! {{сцяг Кіргізіі}}<br /><small>Кір.</small>
! {{сцяг Таджыкістана}}<br /><small>Тад.</small>
! {{сцяг Узбекістана}}<br /><small>Узб.</small>
! {{сцяг Туркменістана}}<br /><small>Тур.</small>
|-
| [[Садружнасць Незалежных Дзяржаў|Садружнасць Незалежных Дзяржаў (СНД)]]
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>... </small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>А.с.¹</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>А.с.²</small></center>
|-
| [[Еўразійская эканамічная супольнасць|Еўразійская эканамічная супольнасць (ЕўрАзЭС)]]
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Наз.</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>Наз.</small></center>
| <center><small>Наз.</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>...</small></center>
|-
| [[Арганізацыя Дагавора аб калектыўнай бяспецы|Арганізацыя Дагавора аб калектыўнай бяспецы (АДКБ)]]
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
|-
| [[Садружнасць дэмакратычнага выбару|Садружнасць дэмакратычнага выбару (СДВ)]]
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
|-
| [[Шанхайская арганізацыя супрацоўніцтва|Шанхайская арганізацыя супрацоўніцтва (ШАС)]]
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>...</small></center>
|-
| [[ГУАМ|Арганізацыя за дэмакратыю і эканамічнае развіццё – ГУАМ (ГУАМ)]]
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>Наз.</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
|-
| [[Балтыйская асамблея]]
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
|-
| [[Саюзная Дзяржава]]
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
|-
|}

¹ Украіна не ратыфікавала Статут СНД, таму, дэ-юрэ — яна не з'яўляецца краінай-членам СНД, але адносіцца да краін-заснавальніц і краін-удзельніц Садружнасці.

² На казанскім саміце СНД, які адбыўся 26 жзніўня 2005 года, Туркменістан заявіў аб сваім удзеле ў якасці «асацыяванага члена».

=== Міжнародныя аб'яднанні, створаныя пад эгідай краін Еўропы ===
Даныя на 01.01.2010. Прочырк (-) азначае немагчымасць удзелу краіны ў дадзеным міжурадавым аб'яднанні праз прычыны, якія не залежаць ад яе волі (геаграфічныя, палітычныя і г.д.). Шматкроп'е (...) азначае патэнцыяльную магчымасць для краіны членства ў гэтым аб'яднанні. Скарачэнне ''Наз.'' гаворыць пра статус назіральніка ў арганізацыі.

{| class="wikitable sortable"
|-
! Міжнароднае аб'яднанне
! {{сцяг Расіі}}<br /><small>Рас.</small>
! {{сцяг Арменіі}}<br /><small>Арм.</small>
! {{сцяг Грузіі}}<br /><small>Грз.</small>
! {{сцяг Азербайджана}}<br /><small>Азб.</small>
! {{сцяг Украіны}}<br /><small>Укр.</small>
! {{сцяг Малдавіі}}<br /><small>Мал.</small>
! {{сцяг Беларусі}}<br /><small>Бел.</small>
! {{сцяг Эстоніі}}<br /><small>Эст.</small>
! {{сцяг Латвіі}}<br /><small>Лат.</small>
! {{сцяг Літвы}}<br /><small>Літ.</small>
! {{сцяг Казахстана}}<br /><small>Каз.</small>
! {{сцяг Кіргізіі}}<br /><small>Кір.</small>
! {{сцяг Таджыкістана}}<br /><small>Тад.</small>
! {{сцяг Узбекістана}}<br /><small>Узб.</small>
! {{сцяг Туркменістана}}<br /><small>Тур.</small>
|-
| [[Інтэрпол|Міжнародная арганізацыя крымінальнай паліцыі – Інтэрпол]]
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
|-
| [[Арганізацыя па бяспецы і супрацоўніцтве ў Еўропе|Арганізацыя па бяспецы і супрацоўніцтве ў Еўропе (АБСЕ)]]
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
|-
| [[Балонскі працэс|Зона еўрапейскай вышэйшай адукацыі (Балонскі працэс)]]
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
|-
| [[Сусветная гандлёвая арганізацыя|Сусветная гандлёвая арганізацыя (СГА)]]
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
|-
| [[Савет Еўропы]]
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
|-
| [[Еўрапейскі саюз|Еўрапейскі саюз (ЕС)]]
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
|-
| [[НАТА|Арганізацыя Паўночнаатлантычнага дагавора (НАТА)]]
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
|-
| [[Арганізацыя Чарнаморскага эканамічнага супрацоўніцтва|Арганізацыя чарнаморскага эканамічнага супрацоўніцтва (АЧЭС)]]
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Наз.</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
|-
| [[Савет дзяржаў Балтыйскага мора|Савет дзяржаў Балтыйскага мора (СДБМ)]]
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>Наз.</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
|-
| [[Паўночны савет|Савет міністраў паўночных краін]]
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>...</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
|-
| [[Арктычны савет]]
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
|-
| [[Савет Баранцава/Еўраарктычнага рэгіёна]]
| <center><small>Так</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
| <center><small>-</small></center>
|-
|}

== Гл. таксама ==
* [[Міжнародная эканамічная арганізацыя]]
* [[Міжнародная фінансавая арганізацыя]]
* [[Гандлёвы блок]]
* [[Ваенны блок]]
{{Вонкавыя спасылкі}}
{{Міжнароднае права}}

[[Катэгорыя:Міжнароднае права]]
[[Катэгорыя:Міжнародныя арганізацыі|*]]