Прагляд зыходнага тэксту старонкі Шасцівугольнік Сатурна

[[Выява:Saturn hexagonal north pole feature.jpg|thumb|250px|left|Шасцівугольнае ўстойлівае атмасфернае ўтварэнне на паўночным полюсе Сатурна, адкрытае апаратам Вояджэр-1 і назіранае зноў у 2006 годзе апаратам Касіні-Гюйгенс.]]
'''Гіганцкі [[гексагон]]''' — атмасферны [[феномен]] на [[планета|планеце]] [[планета Сатурн|Сатурн]], які не мае строгага навуковага тлумачэння. Уяўляе сабой геаметрычна [[правільны шасцівугольнік]] з папярочнікам у 25 тыс. [[кіламетр]]аў, які знаходзіцца на паўночным полюсе Сатурна. Як відаць, гексагон з'яўляецца даволі незвычайным віхрам. Прамыя сцены віхра сыходзяць углыб [[атмасфера|атмасферы]] на адлегласць да 100 кіламетраў. Пры вывучэнні віхра ў [[інфрачырвонае выпраменьванне|інфрачырвоным]] дыяпазоне назіраюцца светлыя ўчасткі, якія ўяўляюць сабой гіганцкія прарэхі ў воблачнай сістэме, якія распасціраюцца, як мінімум, на 75 кіламетраў углыб атмасферы.

== Гісторыя адкрыцця ==
Упершыню гэта структура была заўважана на шэрагу здымкаў, перададзеных апаратамі [[Вояджэр-1]] і [[Вояджэр-2]]. Паколькі аб'ект ні разу не трапіў у кадр цалкам і з-за нізкай якасці здымкаў, сур'ёзнага вывучэння гексагона не было.

Цікавасць да Гіганцкага гексагона паявілася пасля перадачы яго здымкаў апаратам КА [[Касіні-Гюйгенс|Касіні]]. Той факт, што аб'ект зноў заўважаны пасля місіі Вояджэраў, якая праходзіла больш чвэрці стагоддзя назад, гаворыць пра тое, што Гексагон уяўляе сабой даволі ўстойлівае атмасфернае ўтварэнне.

Палярная зіма і ўдалы [[вугал зроку|вугал агляду]] (з [[перспектыва]]й) далі спецыялістам магчымасць разглядзець глыбінную структуру Гексагона.

Мяркуецца, што Гексагон не звязаны з [[Палярнае ззянне|аўраральнай актыўнасцю]] планеты ці яе радыёвыпраменьваннем, нягледзячы на тое, што структура размешчана ўсярэдзіне аўраральнага авала.

[[Выява:Rotatingsaturnhexagon.gif|thumb|Вярчэнне гексагона]]
Разам з тым, аб'ект, па даных КА Касіні, верціца сінхронна з вярчэннем глыбінных слаёў атмасферы Сатурна і, магчыма, сінхронна з яе ўнутранымі часткамі. Калі гексагон нерухомы адносна глыбінных слаёў Сатурна (у адрозненне ад назіраемых верхніх слаёў атмасферы ў ніжэйшых шыротах), ён можа паслужыць апорай у вызначэнні сапраўднай скорасці вярчэння Сатурна.

== Тлумачэнне феномена ==
На сённяшні дзень асноўным пунктам гледжання на прыроду феномена з'яўляецца мадэль, паводле якой Гіганцкі гексагон уяўляе сабой нейкую метастабільную [[хваля|хвалю]] або [[салітон]], якая атачае [[полюс]].

Акрамя таго, вучоныя з Оксфардскага ўніверсітэта змаглі ў лабараторных умовах змадэляваць узнікненне падобнага гексагона<ref>{{cite web|url=http://science.compulenta.ru/522326/|title=Гигантский шестиугольник, расположенный на северном полюсе Сатурна, воспроизведён в лаборатории|author=Дмитрий Сафин|date=9 красавіка 2010|publisher=[[Компьюлента]]|accessdate=2010-10-14|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111013163246/http://science.compulenta.ru/522326|archivedate=13 кастрычніка 2011|url-status=dead}}</ref><ref>{{артыкул|аўтар=Ana Barbosa, Peter Read, Robin Wordsworth, Tara Saltera, Y. Hiro Yamazaki|загаловак=A laboratory model of Saturn’s North Polar Hexagon|спасылка=http://www.sciencedirect.com/science?_ob=ArticleURL&_udi=B6WGF-4XNF8FP-1&_user=10&_coverDate=04/30/2010&_rdoc=1&_fmt=high&_orig=search&_sort=d&_docanchor=&view=c&_acct=C000050221&_version=1&_urlVersion=0&_userid=10&md5=bbb6c8d4a5c70cca85d3012a533294b6|мова=en|выданне=[[Icarus, часопіс|Icarus]]|год=2 красавіка 2010|volume=206|нумар=2|pages=755-763|issn=0019-1035}}</ref>.

{{зноскі}}

== Спасылкі ==
* {{cite web|url=http://www.nasa.gov/mission_pages/cassini/media/cassini-20070327.html|title=Cassini images bizarre hexagon on Saturn|author=Carolina Martinez|date=27 сакавіка 2007|publisher=[[Лабараторыя рэактыўнага руху]], [[НАСА]]|accessdate=2010-10-14|lang=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100927072602/http://www.nasa.gov/mission_pages/cassini/media/cassini-20070327.html|archivedate=27 верасня 2010|url-status=dead}}
* {{cite web|url=http://news.sciencemag.org/sciencenow/2010/04/saturns-strange-hexagon-recreate.html|title=Saturn's Strange Hexagon Recreated in the Lab|author=Adam Mann|date=8 красавіка 2010|publisher=[[Science, часопіс|Science]]|accessdate=2010-10-14|lang=en}}

{{Сатурн}}

[[Катэгорыя:Сатурн (планета)]]
[[Катэгорыя:Касіні-Гюйгенс]]