Прагляд зыходнага тэксту старонкі Эолія

{{distinguish|Эолавы астравы}}
[[File:Aeolians be.png|thumb|Эалійскі дыялект у Старажытнай Грэцыі]]
'''Эо́лія''' або '''Эалі́да''' ({{lang|grc|Αἰολίς}}) — гістарычная вобласць [[Старажытная Грэцыя|Старажытнай Грэцыі]] на тэрыторыі заходняй [[Малая Азія|Малой Азіі]], населеная пераважна [[эліны|грэкамі]]-[[эалійцы|эалійцамі]]. У шырокім сэнсе, Эоліяй можа звацца уся Грэцыя, населеная эалійцамі.

==Гісторыя==
Згодна паданням, [[эалійцы]] перасяліліся на захад [[Малая Азія|Малой Азіі]] і суседнія [[Эгейскае мора|эгейскія]] астравы ў [[XII стагоддзе да н.э.|XII]] - [[XI стагоддзе да н.э.|XI]] стст. да н. э. [[Археалогія|Археолагі]] выявілі, што найстаражытнейшыя грэчаскія паселішчы на ўсходнім беразе Эгейскага мора ўзніклі не раней за [[VIII стагоддзе да н.э.|VIII]] ст. да н. э. [[Герадот]] паведамляў, што ў склад Эоліі першапачаткова ўваходзіла 12 [[Поліс (антычнасць)|полісаў]], аднак у [[650 да н.э.|650]] г. да н. э. поліс [[Ізмір|Смірна]] ўвайшоў у склад [[Іанійскі саюз|Іанійскага саюза]]. Такім чынам, засталося 11 [[горад|гарадоў]]-[[дзяржава|дзяржаў]]<ref>Герадот, I:149-151</ref>. Акрамя таго, па суседству на [[Лесбас|востраве Лесбас]] існавала яшчэ 5 гарадоў.

У [[VI стагоддзе да н.э.|VI]] ст. да н. э. Эолія трапіла пад уладу [[Лідыя|Лідыі]], а потым дзяржавы [[Ахеменіды|Ахеменідаў]]. У выніку войнаў паміж Ахеменідамі і [[Балканскі паўвостраў|балканскай]] Грэцыяй Эолія часова набыла незалежнасць, хаця знаходзілася пад уплывам [[Афіны|Афінаў]]. У [[428]] - [[427]] гг. да н. э. афіняне пакаралі лесбасцаў за спробу выйсці з палітычнага саюза з імі і разбурылі [[Мітылена|Мітылену]]. У канцы [[V стагоддзе|V]] ст. да н. э. Эолія зноў перайшла пад кантроль [[персы|персаў]]. У [[334 да н.э.|334]] г. да н. э. Эолія была далучана да [[Старажытная Македонія|Македоніі]]. Пасля смерці [[Аляксандр Македонскі|Аляксандра Македонскага]] ўваходзіла ў склад [[элінізм|эліністычных]] малаазіяцкіх дзяржаў. У [[133 да н.э.|133]] г. да н. э. стала часткай [[Старажытны Рым|Рымскай дзяржавы]].

==Эалійскія аб'яднанні==
У складзе [[Рымская імперыя|Рымскай імперыі]] ўзгадваўся Эалійскі саюз [[поліс]]аў, які меў важную [[эканоміка|эканамічную]] і [[рэлігія|рэлігійную]] ролю. Некаторыя даследчыкі мяркуюць, што саюз паміж эалійскімі полісамі існаваў і ў больш старажытныя часы<ref>Гл. [http://www.jstor.org/discover/10.2307/266115?uid=7626520&uid=3737704&uid=2&uid=3&uid=67&uid=7626432&uid=62&uid=7626504&sid=21102015484951 Carl Roebuck, The Early Ionian League]</ref>.

{{зноскі}}

[[Катэгорыя:Гістарычныя вобласці Малай Азіі]]
[[Катэгорыя:Гістарычныя вобласці Старажытнай Грэцыі]]